Czym jest cyberprzestępstwo?

Roland Szymczykiewicz
Adwokat
rozwiń więcej
Cyberprzestępstwo w polskim prawie. /Fot. Fotolia
Walka z cyberprzestępczością oraz sama cyberprzestępczość są hasłami bardzo często podnoszonymi tak w mediach, jak i w literaturze prawa karnego. Niniejsze opracowanie ma na celu podjęcie próby ustalenia tego, czym dokładnie owa cyberprzestępczość jest.

Należy zacząć przedmiotową analizę od stwierdzenia, iż w istocie cyberprzestępczość jest zjawiskiem narastającym, niebezpiecznym i niewątpliwie przynoszącym przestępcom duże dochody. Należy tu zasygnalizować, że już w 2004 r. specjaliści cyberprzestępczości sygnalizowali, iż po raz pierwszy w historii dochody z cyberprzestępstw przerosły dochody większe niż handel bronią oraz większe niż handel narkotykami.

W polskim prawie nie ma legalnej, czyli jednolitej przyjętej przez prawo definicji cyberprzestępczości. Można więc posługiwać się tym pojęciem intuicyjnie (rozumując, iż są to przestępstwa popełniane za pomocą komputerów oraz internetu), albo pomocniczo posłużyć się definicjami, które formułują inne podmioty np. ONZ, Rada Europy, Unia Europejska, czy też INTERPOL.

Definicja INTERPOLU

 Definicja sformułowane przez Interpol jest bardzo praktyczna i rozpatruje cyberprzestępczość w 2 ujęciach tzw. wertykalnym oraz horyzontalnym.

Ujęcie wertykalne dotyczy przestępstw specyficznych dla cyberprzestrzeni, czyli takich które tylko tam mogą być dokonane np. hacking, sabotaż komputerowy.

Z kolei ujęcie horyzontalne zakłada popełnianie przestępstw przy pomocy technik komputerowych (np. oszustwa komputerowe, fałszowanie pieniędzy, pranie brudnych pieniędzy, etc.)

Zobacz serwis: Kodeks karny

Cyberprzestępczość według Rady Europy

W przedmiocie cyberprzestępczości Rada Europy przyjęła konwencję z dnia 23 listopada 2001 r.  Konwencja ta rozróżnia następujące rodzaje przestępstw:

  • a) fałszerstwo komputerowe
  • b) oszustwo komputerowe
  • c) przestępstwo związane z charakterem informacji zawartych w systemie informatycznym (np. z treściami pedofilskimi)
  • d) przestępstwa związane z naruszaniem praw autorskich i praw pokrewnych

Definicja cyberprzestępczości wg. Unii Europejskiej

Definicja ta została ujęta w komunikacie Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady oraz Komitetu Regionów z 2007 r. pt. “W kierunku ogólnej strategii zwalczania cyberprzestępczości”). Przyjęta definicja zakłada, że cyberprzestępstwa składają się z 4 rodzajów przestępstw:

- wymierzonych przeciwko poufności, integralności danych (tzw. przestępstwa CIA) np. hacking, nielegalny podsłuch, szpiegostwo komputerowe, sabotaż komputerowych:

  • przestępstwa “klasycznych” czy też “tradycyjnych” popełnianych przy użyciu komputera np. oszustwa komputerowe, fałszerstwo dokumentów, wyłudzenia towarów lub usług,
  • przestępstwa “contentowe” (dotyczące zawartości komputerów, serwerów etc.) np. dziecięca pornografia, dostarczanie instrukcji przestępczych (typu “jak zbudować bombę”), zakazane treści rasistowskie, faszystowskie etc.,
  • przestępstwa powiązane z naruszeniem praw autorskich i praw pokrewnych.

Zobacz serwis: Sprawy karne

Definicja cyberprzestępczości wg. ONZ

Definicję taką przyjął X Kongres ONZ w Sprawie Zapobieżania Przestępczości i Traktowania Przestępców. Zgodnie z tą definicją wyróżniamy cyberprzestępstwo w ujęciu wąskim oraz w ujęciu szerokim.

Cyberprzestępstwo w wąskim sensie oznacza wszelkie nielegalne działanie, wykonywane w postaci operacji elektronicznych, wymierzone przeciw bezpieczeństwu systemów komputerowych lub procesowanych przez te systemy danych.

Cyberprzestępstwo w szerokim sensie jest rozumiane jako przestępstwo dotyczące komputerów, czyli chodzi o wszelkie nielegalne działania popełnione za pomocą lub dotyczące systemów lub sieci komputerowych, włączając w to między innymi nielegalne posiadanie i udostępnianie lub rozpowszechnianie informacji przy użyciu systemów lub sieci komputerowych.

Reasumując, wszystkie powyższe definicje chociaż literalnie różne, w istocie dotyczą i opisuję tę samą problematykę: przestępstw popełnianych w internecie oraz za pomocą internetu oraz przestępstw popełnianych za pomocą komputera.

Prawo
Niedziela handlowa - Polacy podzieleni ws. handlu w niedzielę. Jest projekt ustawy łagodzącej ograniczenie
28 kwi 2024

Dzisiaj, 28 kwietnia jest niedziela handlowa. Z przeprowadzonych badań wynika, że Polacy są mocno podzieleni w sprawie handlu w każdą niedzielę. Jest też projekt ustawy łagodzącej ograniczenie i dopuszczającej dwie niedziele handlowe w miesiącu.

Służby mundurowe: Rząd nie przywrócił emerytur. Ale ustanowił pełnomocnika do Spraw Postępowań Administracyjnych
28 kwi 2024

Politycy, zwycięskiej w dniu 15 października 2023 r. koalicji, obiecali: „Przywrócimy emerytom mundurowym prawa nabyte – uprawnienia emerytalne odebrane im z naruszeniem powszechnych norm prawa.“ (konkret 77 w programie wyborczym KO). Obietnica ta na pewno nie zostanie zrealizowana przed wyborami do Parlamentu Europejskiego. Co potem?

Papież Franciszek: nie zostawiajcie seniorów samych, nie wystarczą programy pomocy
27 kwi 2024

Papież Franciszek zaapelował, by nie pozostawiać osób starszych samych. Nie wystarcza opracowanie „programów pomocy” - mówił w sobotę podczas spotkania z 6 tysiącami seniorów i wnuków w Watykanie. Opowiadał o swoim dzieciństwie w Argentynie, spędzonym z dziadkami - włoskimi imigrantami.

Ubezpieczenie zdrowotne bezrobotnych bez rejestracji w PUP? Państwo woli przepłacać
28 kwi 2024

Od kilku lat jest zgłaszany postulat przyznania (na koszt państwa) ubezpieczenia zdrowotnego osobom bezrobotnym (na okres kilku miesięcy po jej utracie). Nie zostanie zrealizowany przez rząd w 2024 r. (i prawdopodobnie do końca bieżącej kadencji Sejmu).

Zaskoczenie przed majówką. Lepiej nie wchodzić do lasów obok Trójmiasta - zalecenie pomorskiego lekarza weterynarii
26 kwi 2024

W dniu 26 kwietnia 2024 r. pomorski lekarz weterynarii zalecił, aby nie wchodzić do trójmiejskich lasów. Powodem jest wykrycie u martwych dzików wirusa afrykańskiego pomoru świń (ASF).

Nie będzie widać naszego adresu IP. Schowa go Google. Reklamodawcy nas nie znajdą? Privacy Sandbox zamiast cookies
28 kwi 2024

Realizowany przez Google projekt Privacy Sandbox, który domyślnie ma zastąpić pliki cookies, ma na celu ochronę prywatności użytkowników w sieci. Tym razem Google chce schować nasz adres IP, przez co reklamodawcy nie namierzą naszej lokalizacji. Czy będzie lepiej? Według niektórych regulatorów niekoniecznie, bo rozwiązanie proponowane przez Google będzie „preferowało rozwiązania reklamowe technologicznego giganta”. 

3 milionom Polaków grozi grzywna 5000 zł. Sprawdź, co zrobić, aby uniknąć kary
26 kwi 2024

W bieżącym roku ponad trzy miliony Polaków staną przed koniecznością uzyskania nowego dowodu osobistego. Liczba dokumentów, które utracą ważność, przekracza dwa miliony. Pozostałe przypadki to osoby, które osiągną pełnoletność, zmienią nazwisko lub zgubią dokument. Czy Twój dowód jest wciąż ważny? Sprawdź to już teraz!

Kiedy można stracić prawo do zasiłku chorobowego?
26 kwi 2024

Na wstępie odróżnić trzeba brak prawa do zasiłku chorobowego od jego utraty. W drugim wypadku prawo takie początkowo przysługuje, ale na skutek zachowań ubezpieczonego zdefiniowanych w art. 17 ustawy z 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa dochodzi do jego utraty.

Bon senioralny - dla kogo 2150,00 zł miesięcznie? Na jakie usługi dla seniora?
27 kwi 2024

Wartość bonu senioralnego wyniesie maksymalnie 2150,00 zł, co odpowiada połowie minimalnego wynagrodzenia w drugiej połowie 2024 roku. Osobą uprawnioną do korzystania z usług świadczonych w ramach bonu senioralnego będzie osoba, która ukończyła 75. rok życia w przypadku, której jest możliwe zidentyfikowanie określonych potrzeb w zakresie podstawowych czynności dnia codziennego.

Tymczasowe aresztowanie. Czy na pewno tymczasowe?
26 kwi 2024

Pozbawienie wolności, umieszczenie kogoś w więzieniu jest naturalną karą za popełnienie ciężkiego przestępstwa. Realizuje ono wiele funkcji, między innymi daje poczucie sprawiedliwości. Jest to jednak czynione po przeprowadzeniu stosownego postępowania oraz skazaniu. Tymczasem funkcjonuje też środek zapobiegawczy, który może odizolować od świata oskarżonego, podejrzanego, czyli osobę, co do której dopiero toczy się postępowanie karne i nie wiadomo jeszcze czy zasługuje ona na jakąkolwiek karę.

pokaż więcej
Proszę czekać...