W zakresie typu kwalifikowanego posiadania narkotyków tj. posiadania znacznej ilości środków odurzających lub psychotropowych – art. 62 ust. 2 ww. ustawy – zasadnym jest wskazanie na wykładnię sądową nieostrego zwrotu „znaczna ilość”. Przedmiotowo ma istotne znaczenie z uwagi na zagrożenie karą pozbawienia wolności, które w przypadku czyn zabronionego z art. 62 ust. 1 ww. ustawy wynosi do lat 3, a w przypadku czynu zabronionego z art. 62 ust. 2 ww. ustawy wynosi od roku do lat 10.
Znaczna ilość narkotyków
Dokonując analizy orzecznictwa sądowego należy dokonać podziału na trzy linie orzecznictwa prezentowane przez sądy. Jednocześnie należy wskazać, iż przedstawiona poniżej pierwsza linia orzecznictwa jest najpowszechniejsza.
Przestępstwo posiadania narkotyków
Kilkadziesiąt odurzonych osób
Według pierwszej z linii orzecznictwa do wypełnienia znamienia „znaczna ilość” wystarcza, że jest to ilość mogąca zaspokoić jednorazowo potrzeby co najmniej kilkudziesięciu osób (wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 13 listopada 2013 r. II AKa 329/2013) czy wystarcza do jednorazowego odurzenia co najmniej kilkudziesięciu osób (postanowienie Sądu Najwyższego - Izba Karna z dnia 23 września 2009 r. I KZP 10/2009, wyrok Sądu Najwyższego - Izba Karna z dnia 10 czerwca 2008 r. II KK 30/2008, postanowienie Sądu Najwyższego - Izba Karna z dnia 1 lutego 2007 r. III KK 257/2006).
Sąd Apelacyjny w Rzeszowie określając zwrot „kilkudziesięciu osób” wskazał - w przypadku przyjęcia, że tzw. działkę stanowi 1 gram marihuany oznaczać to będzie, że przedmiotem wykonawczym było 19 działek, a taka ilość nie może być uznana za mogącą zaspokoić potrzeby co najmniej kilkudziesięciu osób uzależnionych, to jest za „znaczną” w rozumieniu art. 55 ust. 3 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii.
W słownikach języka polskiego wyraz „kilkudziesięciu” definiowany jest jako:
- „liczebnik nieokreślony oznaczający w sposób przybliżony liczbę od 20 do 90” (M. Szymczak red: Słownik języka polskiego, Tom pierwszy A-K, Warszawa 1978, str. 917) lub jako
- „liczba równa co najmniej dwadzieścia i nie więcej niż sto, której nie znamy lub nie chcemy określić dokładnie” (M. Bańko red: Słownik języka polskiego, tom 2, Warszawa 2007, str. 228). (wyrok Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie z dnia 18 marca 2010 r. II AKa 22/2010).
Ilość hurtowa to „znaczna ilość”
Natomiast jednocześnie konsekwentnie prezentowane jest również drugie stanowisko w orzecznictwie sądowym - znaczna ilość to taka, która wystarcza do jednorazowego odurzenia się kilkudziesięciu tysięcy osób. Chodzić powinno o ilości hurtowe, ponadprzeciętne w zwykłym obrocie środkami odurzającymi. Tylko wtedy to kwalifikujące pojęcie ma sens prawno karny (wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 5 kwietnia 2013 r. II AKa 47/2013). Jednocześnie również Sąd Apelacyjny w Krakowie w jednym z orzeczeń wyjaśnia swoje stanowisko w zakresie określania „znaczna ilość”- Sąd Apelacyjny nie akceptuje poglądu oskarżyciela publicznego (wyrażanego też w orzecznictwie Sądu Najwyższego i niektórych sądów apelacyjnych), że znaczna ilość narkotyku to taka, która może zaspokoić potrzeby kilkudziesięciu uzależnionych.
Polecamy serwis: Sprawy karne
Typ podstawowy a typ kwalifikowany
Różnica zagrożenia sankcją karną między typem podstawowym a typem kwalifikowanym przestępstwa z art. 62 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii wskazuje, że różnicując odpowiedzialność, ustawodawca założył, iż „znaczna ilość” narkotyków to taka, która wystarcza do sporządzenia co najmniej kilkunastu tysięcy porcji, ilość hurtowa. Nadmierne rozszerzanie pojęcia „znaczna ilość” środka odurzającego powoduje, że jednakowo kwalifikuje się zachowania sprawców, którzy przechowują stosunkowo niewielkie ilości narkotyku i osób, które dysponują znacznymi zasobami (wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 25 października 2006 r. II AKa 205/2006).
Posiadanie narkotyków jako przestępstwo
Znaczna ilość a liczba gotowych porcji
Natomiast kontrstanowisko do powyższego orzeczenia Sądu Apelacyjnego w Krakowie przedstawił w wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 22 stycznia 2008 r. II AKa 300/2007 - Treść normatywna art. 62 ust. 2 omawianej ustawy nie zawiera żadnych kazuistycznych unormowań definiujących pojęcie „znaczna” ilość, naruszenie którego mogłoby uzasadniać zarzut w rozumieniu art. 438 pkt 1 kpk. Nie podziela Sąd Apelacyjny w Lublinie stanowiska skarżącego, wspartego zapatrywaniem Sądu Apelacyjnego w Krakowie, zawartym w wyroku z dnia 25 października 2006 r. II AKa 205/2006 (Krakowskie Zeszyty Sądowe 2006/11 poz. 38) jakoby znaczna ilość narkotyku, to taka ilość, która „wystarcza do sporządzenia co najmniej kilkunastu tysięcy porcji, ilość hurtowa”, co miałoby oznaczać, iż posiadanie przez oskarżonego 94,69 g marihuany nie wyczerpuje typu kwalifikowanego występku określonego w art. 62 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii (ust. 2), lecz typ podstawowy określony w ust. 1 powołanego wyżej przepisu. Jeżeli zważy się, iż udzielanie (w rozumieniu sprzedaży) środka w postaci marihuany odbywa się z reguły w porcjach 0,5 g, zaś porcja do bezpośredniego użytku w tzw. „fifce” wynosi 0,1 g, to nie trudno wyliczyć, że posiadana przez oskarżonego ilość marihuany mogłaby zaspokoić potrzeby około 950 osób uzależnionych. Jest to wystarczająca ilość osób do uznania miary „znaczności” środka, o którym mowa w zaskarżonym wyroku, uzasadniająca zakwalifikowanie czynu oskarżonego z art. 62 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii.
Dość więc powiedzieć, że kryterium ilościowe pojęcia znaczna ilość winno być zawsze ocenione przez pryzmat ilości porcji, jakie mogą być przygotowane do bezpośredniego użycia.
Kilkaset jednorazowych porcji – typ kwalifikowany
Ponadto należy również wskazać na trzecią linię orzecznictwa, a mianowicie wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 20 lutego 2008 r. II AKa 10/2008 Sąd ten wskazał, na jeszcze inne stanowisko w przedmiotowym zakresie - „Znaczną ilością” środków odurzających lub substancji psychotropowych w rozumieniu ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii jest ilość pozwalająca na sporządzenie co najmniej kilkuset jednorazowych porcji, mogących odurzyć co najmniej kilkaset osób. Jako jeden z przykładów w powyższym zakresie można powołać wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 14 czerwca 2007 r. II AKa 83/2007, w którym - Sąd Apelacyjny nie uznaje, by 20 dag amfetaminy stanowiło znaczą ilość substancji psychotropowej w rozumieniu art. 62 ust. 2 ustawy z 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii. Mając na uwadze powyższe orzeczenie, przyjmując że powszechną porcją amfetaminy jest zwykle 0,1 grama (Wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 19 października 2000 r. II AKa 124/2000), a także fakt, że 1 dag = 10 g czyli 20 dag = 200 g czyli odpowiada to 2000 porcji amfetaminy.
Polecamy serwis: Sprawy karne
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. 2012 r. poz. 124, ze zm.), (stan prawny na dzień 23 czerwca 2014 r.);
Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. kodeks karny (Dz.U.1997 r. Nr 88, poz. 553 ze zm.), (stan prawny na dzień 23 czerwca 2014 r.).