Renta i praca? Osoby niepełnosprawne proponują zmiany

Wioleta Matela-Marszałek
Autorka licznych publikacji o tematyce prawnej
rozwiń więcej
Na czym polega tzw. pułapka rentowa? / Na czym polega tzw. pułapka rentowa? / Shutterstock

Temat likwidacji progów dorabiania do rent dla osób z niepełnosprawnościami powraca od wielu lat. Na czym polega tzw. pułapka rentowa? Czy jest szansa na zmianę przepisów?

Na czym polega tzw. pułapka rentowa?

Sejmowa Komisja do Spraw Petycji skierowała do Prezesa Rady Ministrów dezyderat dotyczący zawieszania rent socjalnych i rent  tytułu niezdolności do pracy. Chodzi o sytuację, gdy rencista osiąga dochody przekraczające ustalone limity. Progi te ustala się w oparciu o kwotę przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy, ostatnio ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego.

Aktualnie w przypadku osiągania przychodu w kwocie przekraczającej 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, ale nie wyższej niż 130% tej kwoty, renta z tytułu niezdolności do pracy ulega zmniejszeniu o kwotę przekroczenia, nie większą jednak niż kwota maksymalnego zmniejszenia (obecnie 890,63 zł dla rent z tytułu całkowitej niezdolności do pracy; 668,01 zł dla rent z tytułu częściowej niezdolności do pracy).

W sytuacji, gdy określone przychody przekroczą kwotę 130% przeciętnego wynagrodzenia, renta ulegnie zawieszeniu.

Limity obowiązują też dla rent socjalnych. Jeżeli taki rencista osiągnie dochody wynoszące do 70% przeciętnego wynagrodzenia, to nie ma żadnych potrąceń z otrzymywanego świadczenia. W przypadku osiągnięcia dochodu w przedziale pomiędzy 70% a 130% świadczenie ulegnie zmniejszeniu, a po przekroczenia 130% - zawieszeniu.

Osoby niepełnosprawne proponują zmiany

„Jedną z głównych przyczyn tzw. pułapki rentowej jest obawa przed zmniejszeniem lub zawieszeniem renty, czyli bierności zawodowej osób z niepełnosprawnością, będących zarazem rencistami. Osoby, których przychody przekraczają 70% przeciętnego wynagrodzenia nie mają już motywacji do pracy, gdyż ich łączny dochód z tytułu renty i pracy stanowi „blokadę” na poziomie 70% przeciętnego wynagrodzenia, ponieważ po przekroczeniu tej kwoty, renta jest zmniejszana, co przekłada się na ich trudną sytuację materialną. Demotywująco wpływa również próg 130% przeciętnego wynagrodzenia.” – piszą w imieniu Stowarzyszenia Polski Instytut Spraw Niepełnosprawnych autorzy petycji skierowanej do Sejmu.

Petycja ta przewiduje likwidację ograniczeń w zarobkowaniu przez osoby pobierające renty socjalne i renty z tytułu niezdolności do pracy. Zdaniem jej autorów przyczyniłoby się to do wzrostu rencistów z niepełnosprawnościami na rynku pracy.

Sejmowa komisja rozpatrzyła petycję w pod koniec czerwca 2024 r. „Wielu przedsiębiorców powinno odczuć poprawę możliwości znalezienia pracownika, który będzie zainteresowany podjęciem długoterminowego, stabilnego zatrudnienia” – mówił podczas posiedzenia komisji Daniel Kowalski, Dyrektor zarządzający Stowarzyszenia Polski Instytut Spraw Niepełnosprawnych. Z kolei Krzysztof Pater, stały doradca komisji podkreślał, iż „gdyby przyjąć, że zostałyby zniesione jakiekolwiek ograniczenie, to pod znakiem zapytania de facto stawałaby istota renty, bo renta stawałaby się oczywiście dodatkiem. Oczywiście pomiędzy aktualnym stanem a rozwiązaniem polegającym na zniesieniu wszystkiego jest duża przestrzeń czy duże pole manewru”. Komisja zdecydowała jednak o skierowaniu do premiera pytań w tej sprawie.

Pytania do rządu

„Komisja do Spraw Petycji zwraca się o przedstawienie kompleksowej  oceny i analizy postulatów zawartych w petycji. Komisja prosi o wskazanie danych dotyczących liczby osób, które posiadają aktualnie zmniejszone oraz  zawieszone prawo do renty ze względu na uzyskiwanie dochodów  przekraczających limity wynoszące 70% oraz 130% przeciętnego  wynagrodzenia. Jakie byłyby dokładne skutki finansowe wprowadzenia  zaproponowanych rozwiązań przy uwzględnieniu nie tylko kosztu wypłacania  świadczeń, które są aktualnie zmniejszone lub zawieszone, ale również potencjalnego wzrostu dochodów związanych z opłacaniem składek na ubezpieczenie społeczne oraz podatku dochodowego? Czy strona rządowa prowadzi aktualnie prace legislacyjne dotyczące zmiany zasad zmniejszania i zawieszania renty socjalnej oraz renty z tytułu niezdolności do pracy osobom, których dochody przekraczają ustalone limity?” - czytamy w dezyderacie uchwalonym 18 grudnia 2024 r.

Pytanie do MRPiPS

Na podobne pytania odpowie też Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. O likwidacji pułapki rentowej 31 stycznia wspomniał na konferencji wiceminister Łukasz Krasoń. Wymienił ją jako jedną z barier dla osób z niepełnosprawnością, które chciałyby podjąć pracę - pisze w swoim zapytaniu posłanka Iwona Hartwich. I informuje, iż do jej biura zgłaszają się pracujące osoby z niepełnosprawnościami z całej Polski w sprawie likwidacji tzw. pułapki rentowej. Dlatego pyta ministerstwo o to czy zostanie zlikwidowana pułapka rentowa, a jeśli tak, to kiedy.

Kto może dorabiać bez ograniczeń?

Przypomnijmy, iż od 1 grudnia 2024 r. tzw. limity dorabiania wynoszą 5713,20 zł (70% przeciętnego wynagrodzenia i 10 610,20 zł (130% przeciętnej płacy).

Emeryci, którzy osiągnęli powszechny wiek emerytalny (mężczyźni 65 lat, kobiety 60 lat) mogą dorabiać bez ograniczeń. Limitami nie są też objęte osoby, pobierające renty: rodzinne po uprawnionych do tych świadczeń, renty dla inwalidów wojennych, inwalidów wojskowych, których niezdolność do pracy związana jest ze służbą wojskową.

Źródło:

Petycja w sprawie zniesienia zasady zawieszania prawa do renty socjalnej albo renty z tytułu niezdolności do pracy lub zmniejszania wysokości tych świadczeń osobom niepełnosprawnym, których dochody przekraczają ustalone limity (BKSP-155-X-42/23)/Sejm

Zapytanie nr 2016 do ministra rodziny, pracy i polityki społecznej w sprawie likwidacji pułapki rentowej dla pracujących osób z niepełnosprawnościami/Sejm

Polecamy: Komplet Podatki 2025

Prawo
QUIZ Polscy prezydenci. Dasz radę zdobyć 10/10?
21 maja 2025
Ile lat w dniu wyborów musi mieć kandydat na prezydenta? Kto był pierwszym prezydentem RP? Ile lat trwa kadencja? Sprawdź swoją wiedzę o przed drugą turą wyborów.
Darowizna w kwocie 4 000 000 zł: Jak przekazać legalnie i bez podatku?
21 maja 2025

Darowizna na kwotę 4 milionów złotych może brzmieć jak zaproszenie do kontroli skarbowej. Tymczasem obowiązujące przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn nie tylko dopuszczają taką transakcję bez podatku, ale wręcz jasno określają, jak to zrobić legalnie i bezpiecznie. W najnowszej interpretacji indywidualnej skarbówka potwierdził, że nawet wielomilionowe darowizny mogą być zwolnione z podatku, jeśli spełnione zostaną trzy kluczowe warunki. Jakie? Sprawdzamy.

Sądy wykryły trzecią lukę w świadczeniu wspierającym. Miał być zasiłek. Na lodzie opiekunowie osób niepełnosprawnych (stopień znaczny)
21 maja 2025

Sądy wykryły trzecią lukę w przepisach o świadczeniu wspierającym. Pierwsza luka dotyczy wątpliwości, czy opiekunowie osób niepełnosprawnych powinni oddawać świadczenie pielęgnacyjne (stary) za okres rozpatrywania wniosku o określenie poziomu potrzeby wsparcia (liczba punktów w WZON po teście sprawności). Druga luka dotyczy utraty ubezpieczenia zdrowotnego przez opiekunów za okres rozpatrywania wniosku przez WZON. I teraz jest odkryta trzecia luka.

Więzi rodzinne w świetle ochrony dóbr osobistych
21 maja 2025

Więzi rodzinne opierają się na emocjach i wspólnie budowanych przez lata relacjach. W sytuacjach konfliktowych – takich jak rozwód, spory o kontakty z dzieckiem czy alimenty – więzi te mogą zostać poważnie naruszone. Warto wtedy pamiętać, że prawo może nas realnie chronić w takich przypadkach. Jak to działa w praktyce?

Do której godziny jest głosowanie na prezydenta?
21 maja 2025

Cząstkowe, orientacyjne wyniki głosowania na Prezydenta Polski w wyborach 2025 r. znane są już w trakcie dnia, w którym wyborcy oddają głosy. Niektórzy niezdecydowani mogą pod ich wpływem zmienić zdanie i wybrać się do komisji wyborczej. Inni ze względu na plan dnia mogą zagłosować tylko późnym wieczorem. Czy zdążą? Do której godziny można głosować?

WIBOR w umowach kredytowych. Czy wyrok TSUE ujednolici orzeczenia polskich sądów? Złotówkowicze będą triumfować jak frankowicze?
21 maja 2025

Czy będzie przełom w sprawach WIBOR? Czy zbliżający wielkimi krokami wyrok TSUE w sprawie polskiej okaże się korzystny dla posiadaczy kredytów złotówkowych opartych o wskaźnik referencyjny WIBOR i czy wpłynie to na ukształtowanie się linii orzeczniczej polskich sądów. Na te pytania odpowiada Wojciech Ostrowski, radca prawny z Kancelarii Rachelski i Wspólnicy.

Świadczenia dla osób z niepełnosprawnościami. Nie wszystkie można łączyć [Przykłady 2025]
21 maja 2025

Czy można pobierać jednocześnie różne zasiłki i dodatki? To ważne zagadnienie dla osób z niepełnosprawnościami i ich opiekunów. Postaramy się pokazać je na kilku ważnych przykładach. W rzeczywistości takich sytuacji jest znacznie więcej.

ZUS: Nadużywanie alkoholu jako przyczyna niezdolności do pracy. Zwolnienie lekarskie z kodem C to brak zasiłku chorobowego przez pierwsze 5 dni
21 maja 2025

W 2024 r. do Rejestru zaświadczeń lekarskich wpłynęło 27,4 mln zaświadczeń chorobowych wystawionych dla ubezpieczonych w ZUS, KRUS i innych organach emerytalno-rentowych. Ze zwolnień tych przynajmniej raz skorzystało 7,7 mln ubezpieczonych w tych instytucjach. Źródłem części z nich było nadużywanie alkoholu - informuje Sebastian Szczurek, regionalny rzecznik prasowy ZUS województwa opolskiego.

Debata Trzaskowski – Nawrocki już w piątek o 20:00. Sześć tematów, jeden pojedynek, jedna decyzja
21 maja 2025

W piątek, 24 maja, punktualnie o godzinie 20:00, oczy całej Polski skierują się na debatę prezydencką pomiędzy Rafałem Trzaskowskim, kandydatem Koalicji Obywatelskiej, a popieranym przez Prawo i Sprawiedliwość Karolem Nawrockim. To jedyne potwierdzone bezpośrednie starcie przed II turą wyborów zaplanowaną na 1 czerwca.

Dodatek za pracę w nocy od 1 czerwca 2025 r.
21 maja 2025

Osoby pracujące w porze nocnej mogą liczyć na dodatek z tego tytułu. Ile będzie wynosił dodatek za pracę w nocy w czerwcu? jak się go oblicza? Czym jest praca w porze nocnej? Za pracę w jakich godzinach przysługuje dodatek?

pokaż więcej
Proszę czekać...