Zgodnie z art. 25 Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego o nazwisku, które każdy z małżonków będzie nosił po zawarciu małżeństwa decyduje jego oświadczenie złożone przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego. Oświadczenie należy złożyć albo bezpośrednio po zawarciu małżeństwa albo przed sporządzeniem przez kierownika urzędu stanu cywilnego zaświadczenia stwierdzającego brak okoliczności wyłączających zawarcie małżeństwa.
Zobacz również: Czy można żądać zmiany nazwiska po rozwodzie?
Nazwiska małżonków po zawarciu małżeństwa
Istnieją 3 sposoby dotyczące nazwiska noszonego po zawarciu związku małżeńskiego:
- małżonkowie mogą nosić wspólne nazwisko będące dotychczasowym nazwiskiem jednego z nich (kobieta może przejąć nazwisko mężczyzny bądź to mężczyzna może przejąć nazwisko kobiety). W tym przypadku wiele kobiet twierdzi, że taka jest tradycja i przyjmuje nazwisko męża. Symbolizuje to stworzenie wspólnoty małżeńskiej, daje poczucie silnej więzi. Jest dowodem zmian, które nadejdą po zawarciu małżeństwa;
- każdy z małżonków może zachować swoje dotychczasowe nazwisko;
- każdy z małżonków może swoje dotychczasowe nazwisko połączyć z dotychczasowym nazwiskiem drugiego małżonka. Jeżeli małżonek posiada nazwisko dwuczłonowe, a żona chce je połączyć ze swoim to wówczas decyduje ona o wyborze członów, które mają wejść do jej nazwiska, gdyż nazwiska trójczłonowe są zabronione. Jeżeli chodzi o kwestie łączenia nazwisk to nie jest ona uregulowana przepisami prawa, aczkolwiek w Polsce przyjęło się, że dwa nazwiska są połączone myślnikiem.
W przypadku nazwisk połączonych zasadą jest, że nazwisko utworzone w wyniku takiego połączenia nie może składać się więcej niż z dwóch członów.
Jeśli jednak żaden z małżonków nie złoży oświadczenia w sprawie nazwiska, wtedy każdy z małżonków zachowuje swoje dotychczasowe nazwisko, jakie nosił przed zawarciem związku małżeńskiego. Czasem dzieje się też tak, że panie podczas ślubu chcą pozostać przy swoim nazwisku rodowym, natomiast po kilku miesiącach czy latach, po pojawieniu się dziecka lub po prostu gdy się przekonają i dojrzeją do przejęcia nazwiska męża, chcą je zmienić. Mogą to uczynić składając odpowiednio umotywowany wniosek w USC.
Nazwiska małżonków po orzeczeniu rozwodu
W przypadku wydania przez Sąd wyroku orzekającego rozwód, małżonek rozwiedziony, który wskutek zawarcia małżeństwa zmienił swoje dotychczasowe nazwisko (bądź też oboje małżonkowie, jeżeli razem zmienili nazwisko), może przez oświadczenie złożone przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego powrócić do nazwiska, które było przez niego noszone przed zawarciem małżeństwa.
Porozmawiaj o tym na naszym FORUM!
Czas na złożenie oświadczenia o powrocie do nazwiska noszone przed zawarciem małżeństwa wynosi trzy miesiące od chwili uprawomocnienia się orzeczenia rozwodu.
Zobacz również: Nazwisko dziecka po rozwodzie
Oświadczenie o powrocie do nazwiska
Oświadczenie małżonka rozwiedzionego o powrocie do nazwiska, które nosił przed zawarciem małżeństwa, można złożyć w każdym urzędzie stanu cywilnego. Jednakże, oświadczenie to musi być złożone osobiście (wyrok SN z dnia 21.3.1996 r. (III ARN 78/95, OSNAPiUS 1996, Nr 19, poz. 284). Istotnym faktem jest to, że żaden inny organ nie jest uprawniony do przyjęcia powyższego oświadczenia. Nawet Sąd nie może zamieścić takiego orzeczenia w samym wyroku rozwodowym (Wyrok SN z dnia 23.09.1974 r., III CRN 188/74, Izba Cywilna).
Jeżeli osoba, która żąda dokonania ww. czynności przez urząd stanu cywilnego nie ma w kraju stałego miejsca zamieszkania, właściwość miejscową stanu cywilnego ustala się na podstawie ostatniego miejsca zamieszkania tej osoby w kraju. W razie braku takiej podstawy czynności tej dokonuje się dla dzielnicy Śródmieście miasta stołecznego Warszawy (zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy Prawo o aktach stanu cywilnego). Opisywana czynność urzędowa należy do tzw. innych czynności kierownika urzędu stanu cywilnego.
Opłata skarbowa od dokonania tejże czynności wynosi 11 zł.
Należy zwrócić uwagę, iż były mąż nie może domagać się odebrania swojej byłej żonie prawa do nazwiska nabytego przez małżeństwo, jako że Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy nie przewiduje takiej możliwości (Postanowienie SN z 2.2.1978 r., IV CZ 11/78, Legalis).
Zobacz również: Sprawy rodzinne