W służbach mundurowych jest dualizm emerytalny. Wariant 1) Żołnierz rozpoczął służbę przed 1999 r. Ma prawo dziś do jednej emerytury. Wariant 2) Rozpoczął służbę po 1999 r. Ma prawo do dwóch emerytur (druga z ZUS). Dlaczego tak ważne jest dla obu tych wariantów, aby dodać do mundurowej emerytury składki z ZUS? Bo praktyką była - po 15 latach służby w mundurze - wieloletnia praca w cywilu (po zdjęciu munduru) i odprowadzanie składek "cywilnych" do ZUS. Po spełnieniu wymogów ZUS naturalne jest więc prawo do drugiej emerytury. Ale tylko dla byłych mundurowych, którzy rozpoczęli służbę przed 1999 r. (wariant 1).
W artykule w jego dalszej części:
1) 6 listów naszych czytelników, którzy uważają, że są pokrzywdzone (bo przepadły im składki odprowadzone do ZUS za okres pracy w cywilu) i
2) list, w którym czytelnik uważa wprost przeciwnie - jego zdaniem osoby, które rozpoczęły służbę przed 1999 r. są uprzywilejowane (bo mają doliczenia do emerytury mundurowej).
Dwa systemy emerytalne - jedna emerytura (służba przed 1999 r.) i dwie emerytury (służba po 1999 r.)
Co się dzieje ze składkami emerytalnymi odprowadzanymi do ZUS przez mundurowego, który rozpoczął służbę przed 1999 r. a po jej zakończeniu pracował w cywilu? Przepadają? I tak, i nie. Za każdy rok pracy zwiększa się wartość jego emerytury mundurowej, ale tylko do pewnego limitu.
Zasady są proste:
Zasada 1) Za okres pracy cywilnej składki do ZUS i lata pracy "cywilnej" dolicza się do wysługi emerytalnej mundurowej, ale tylko wtedy, gdy:
1) emerytura mundurowa wynosi mniej niż 75 % podstawy jej wymiaru oraz
2) emeryt ukończył 55 lat życia – mężczyzna i 50 lat życia – kobieta albo stał się inwalidą.
Zasada 2) Za każdy rok okresów, o których mowa powyżej (doliczanych do wysługi emerytalnej) zwiększa się o 1,3 % podstawy jej wymiaru.
Zasada 3) rekompensatą za przepadek np. 15 lat pobierania składek przez ZUS są doliczenia za okresy sprzed służby:
- 2,6% podstawy wymiaru - za każdy rok okresów składkowych poprzedzających służbę, nie więcej jednak niż za trzy lata tych okresów,
- 1,3% podstawy wymiaru - za każdy rok okresów składkowych ponad ww. trzyletni okres składkowy,
- 0,7% podstawy wymiaru - za każdy rok okresów nieskładkowych poprzedzających służbę.
Mundurowy rozpoczął służbę przed 1999 r. Po odejściu ze służby pracował 20 lat w cywilu. Z tego doliczono mu do emerytury mundurowej 5 lat. 15 lat przepadło bo emeryt osiągnął próg 75%. Gdyby jednak mundurowy rozpoczął służbę po 1999 r. to obowiązuje go inne zasady - ma szansę na drugą emeryturę z ZUS opartą o 20 lat pracy w cywilu.
Dlatego mundurowi sprzed 1999 r. są generalnie źli na swoją sytuację prawną i emerytalną. Ich zdaniem korzystne doliczenie 3 lat za okresy składkowe według wskaźnika 2,6% sprzed służby (np. okres nauki) nie rekompensują przepadku składek za okres 15 lat po zakończeniu służby.
Petycje do rządu, premiera, ministerstw, Sejmu i Senatu. Także interpelacje o zmiany w prawie
Przykładem interpelacja nr 6629 do ministra rodziny, pracy i polityki społecznej, ministra spraw wewnętrznych i administracji w sprawie sytuacji tzw. emerytów MSWiA, którzy po przejściu w stan spoczynku podjęli zatrudnienie. Poselskie zapytanie dotyczy planu rządu co do rozwiązania problemu problemu mundurowych "sprzed 1999 r.", którzy po przejściu na emeryturę nadal pracują i odprowadzają składki emerytalne?
Odpowiedź MRPiPS w pliku PDF
Pojawiły się nawet głosy, aby dokonać transferu składek z ZUS do MON czy MSWiA i instytucji emerytalnych dla mundurowych.
Jak to? Emerytowi potrącają składki emerytalne i rentowe, które w praktyce przepadają?
List nr 1
Jestem emerytem mundurowym. Urodziłem się w 1974 roku. Szkołę średnią ukończyłem w czerwcu 1994 r. i w listopadzie tego samego roku zostałem powołany do odbycia zasadniczej służby wojskowej na okres 15 miesięcy. Następnie rozpocząłem służbę w Biurze Ochrony Rządu, a następnie po restrukturyzacji zostałem funkcjonariuszami SOP. W lutym 2022 r. odszedłem ze służby. W kwietniu 2022 r. podjąłem pracę na umowę o pracę. Zaskoczyło mnie, że będąc emerytem zostają z mojego wynagrodzenia potrącane składki emerytalne i rentowe jak również pracodawca odprowadza te składki do ZUS. Mam poczucie pewnej niesprawiedliwości, a nawet okradania przez państwo. Zgodnie z przepisami nigdy z tych pieniędzy nie skorzystam. Jest dla mnie niezrozumiałe dlaczego te składki są pobierane. Liczę że jednak coś się zmieni i na przykład z tych odłożonych pieniędzy w ZUS będą mogły skorzystać moje dzieci.
Emeryt: służba w wojsku, cywil, ponowna służba w wojsku
List nr 2
Czytam artykuły o sytuacji związanej z dualizmem wojskowych emerytur. Bardzo dziękuję za podawanie najnowszych związanych z tym informacji bo dotyczą mnie bezpośrednio. W związku z tym mam małą uwagę. Jest spore grono żołnierzy którzy byli w służbie jako Zasadnicza Służba Wojskowa przed 1999 rokiem pracowali w cywilu, by znów po 2010 roku wstąpić do wojska ale już jako Zawodowa Służba Wojskowa.
Z 22 lat pracy emerytowi doliczono do emerytury tylko składki za 5 lat
List nr 3
Po zapoznaniu się z Państwa artykułem zastanawiam się jak to możliwe, żeby dzielić kadrę emerytów na tych, którzy mieli możliwość uzyskania pełnej wysługi czyli 75%, i tych co nie mieli takiej możliwości z powodu przymusowej restrukturyzacji (Ustawa z 2001 do 2006).
W moim przypadku do pełnej wysługi zabrakło 2,5 roku. W 2013 roku kiedy osiągnąłem 55 lat wystąpiłem o doliczenie po 1,3% za każdy brakujący rok. Z wypracowanych lat pracy w cywilu zabrano niecałe 5 lat. Nadmieniam, że pracuję nieprzerwanie od 2003 roku. Jak prosto można policzyć to 22 lata. Czyli 22 pomniejszone o 5 lat doliczonych do emerytury. Daje 17 lat nie zaliczanych na moje konto.
Nadmieniam, że po to wprowadzono ustawę restrukturyzacyjną, aby żołnierzom pozostających w służbie dać solidną podwyżkę kosztem żołnierzy zwolnionych, a my otrzymaliśmy emerytury z bardzo marnych wynagrodzeń. W 2003 roku to nie był ten pułap wynagrodzeń, który obecnie obowiązuje. Czy jest to sprawiedliwy układ? Moim zdaniem nie. Proszę zabrać z wypracowanego czasu te 5 lat składek , które doliczono do emerytury wojskowej, a pozostałe 17 lat przeliczyć i wpłacić w drugiej emeryturze. Nadmieniam, że doliczone lata nie poszły razem ze środkami finansowymi. Zwiększyły tylko wysokość do 75%, ale podstawa była brana z początkowego wyliczenia z 2003 roku.
12 lat składek do ZUS przepada. Inaczej jest u górników
List nr 4
Służbę podjąłem przed 1999 rokiem. W 2013 r. przeszedłem na emeryturę pełną tj. 75%. wtedy rozpocząłem pracę w cywilu. Pomimo, że pracuję już 12 lat i odprowadzam składki do ZUS to nie ma to żadnego wpływu na wysokość mojej emerytury. Znam byłego górnika, który przeszedł na emeryturę po 25 latach pracy (plus około 3 lata za to, że przebywał na zwolnieniach lekarskich) (a więc pracował mniej niż ja jednak wypracował pełną emeryturę.) I jemu doliczany jest każdy rok pracy obecnie którą wykonuję po przejściu na emeryturę. To jest sytuacja niesprawiedliwa z mojego punktu widzenia i innych ludzi, którzy są w podobnej do mnie sytuacji. Pozdrawiam serdecznie
26 lat I 6 miesięcy pracy rozliczone emerytowi niekorzystnie
List nr 5
Nie mogę otrzymywać 2 emerytury ze względu na to, że wstąpiłem do wojska przed 01.01.1999r. bo niby w emeryturze wojskowej mam wliczone okresy zatrudnienia w cywilu przed wojskiem. Może tacy są, ale są i tacy jak ja. W 1968 wstąpiłem do szkoły podoficerskiej po ukończeniu której pełniłem zawodową służbę wojskową do 31.02 1998 roku ,czyli 31 lat 4 miesiące i 3dni.
0d 02.02 1998 r.do 31.07. 2024 roku pracowałem jako pracownik cywilny w Resorcie Obrony Narodowej , czyli 26 lat I 6 miesięcy. RAZEM PRZEPRACOWALEM wojsku 57 lato i 10 miesięcy. Pytam w którym z okresów korzystałem z doliczenia okresów pracy w cywilu do uprawnień emerytury wojskowej. (?)
Emeryt był żołnierzem, potem cywilem i znów żołnierzem
List nr 6
Witam już któryś raz z kolei czytam wasze artykuły o sytuacji związanej z dualizmem wojskowych emerytur. Bardzo dziękuję za podawanie najnowszych związanych z tym informacji bo dotyczą mnie bezpośrednio.
W związku z tym mam małą uwagę. Jest spore grono żołnierzy którzy byli w służbie jako Zasadnicza Służba Wojskowa przed 1999 rokiem pracowali w cywilu by znów po 2010 roku wstąpić do wojska ale już jako Zawodowa Służba Wojskowa. Jeśli byli byście w stanie określić prawnie tą sytuację wielu czytelników było by bardzo wdzięcznych. Pozdrawiam.
Jednym ze sposobów rozwiązania problemu był transfer środków z ZUS do MON. Rząd nie zgadza się na to.
Do redakcji przyszły także listy od osób, które popierają system rozliczania lat pracy w cywilu dla mundurowych zakładających mundur przed 1999 r. - bo mają doliczenia do emerytury za okres przed rozpoczęciem służby
List nr 7
Dzień dobry, piszę do Pana po artykule dotyczącym emerytur mundurowych w odniesieniu do lat cywilnych.
Problem jest bardziej złożony niż Pan opisał, i w zasadzie dotyczy tylko jednej grupy osób, tj. przyjętych przed 1 stycznia 1999, tymczasem, wymienione osoby, mają doliczanego cywila z ZUS aż do wartości 75% emerytury, dzięki czemu latami pobierają wyższe świadczenia. Tego przywileju nie posiadają osoby przyjęte po tej dacie, zwłaszcza po 2003. Tutaj liczony jest tylko sam mundur, bez żadnych doliczeń lat cywilnych do służby. A trzeba Panu wiedzieć, że osoby, które Pan tak szeroko opisał mają doliczanego cywila z ZUS, pierwsze trzy lata po 2.6%, pozostałe po 1.3%, liczone są nawet szkoły przyzakładowe, więc często czas służby datowany jest od 15 r.ż ...
Moim zdaniem, system, który Pan tak broni jest najkorzystniejszy, zwłaszcza że przeliczeniu emerytur następuje po 55 r.ż, dzięki czemu wartość świadczenia w opisanym przez Pana systemie jest bardzo korzystna. W zasadzie broni Pan pozycji osób przyjętych przed 1999, tymczasem, bodaj najbardziej są pokrzywdzone osoby przyjęte po tej dacie. Artykuł traktuje nieco wybiórczo ten problem, wskazując tylko jedną grupę, jest zupełnie odwrotnie. Jeżeli mundurowi przyjęci przed 99 uzyskają prawo do drugiego świadczenia, to co Państwo zaoferuje tym przyjętym po tej dacie, którzy nie mają żadnych doliczeń?, przecież jak równo to równo Drogi Panie ...
Podstawy prawne - art. 14, art. 15 i art. 18 ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym
Art. 14 ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celno-Skarbowej i Służby Więziennej oraz ich rodzin
Art. 14. 1. Emerytowi uprawnionemu do emerytury obliczonej na podstawie art. 15 lub art. 15e dolicza się na jego wniosek do wysługi emerytalnej, z zastrzeżeniem ust. 2, następujące okresy przypadające po zwolnieniu ze służby:
1) zatrudnienia przed dniem 1 stycznia 1999 r. w wymiarze czasu pracy nie niższym niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy;
2) opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe po dniu 31 grudnia 1998 r. lub okres nieopłacania składek z powodu przekroczenia w trakcie roku kalendarzowego kwoty rocznej podstawy wymiaru składek na te ubezpieczenia (....)
Art. 14. 2. Okresy, o których mowa w ust. 1, dolicza się do wysługi emerytalnej, jeżeli:
1) emerytura wynosi mniej niż 75 % podstawy jej wymiaru oraz
2) emeryt ukończył 55 lat życia – mężczyzna i 50 lat życia – kobieta albo stał się inwalidą.
3. Okresy zatrudnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 1, dolicza się do wysługi emerytalnej po ich przeliczeniu na okres zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy.
4. Za każdy rok okresów, o których mowa w ust. 1, doliczanych do wysługi emerytalnej w myśl ust. 1–3 emeryturę obliczoną na podstawie art. 15 lub art. 15e zwiększa się o 1,3 % podstawy jej wymiaru.
Art. 15 ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celno-Skarbowej i Służby Więziennej oraz ich rodzin
Jest to 40% podstawy jej wymiaru za 15 lat służby wojskowej i wzrasta (niezależnie od wzrostu z tytułu okresów zawodowej służby) o:
- 2,6% podstawy wymiaru - za każdy rok okresów składkowych poprzedzających służbę, nie więcej jednak niż za trzy lata tych okresów,
- 1,3% podstawy wymiaru - za każdy rok okresów składkowych ponad ww. trzyletni okres składkowy,
- 0,7% podstawy wymiaru - za każdy rok okresów nieskładkowych poprzedzających służbę.
Limit dla emerytury określa ten przepis - art. 18 ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy (analogicznie art. 18 ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych). Mamy tu maksymalny wymiar emerytury mundurowej określony przez wskaźnik 75%
art. 18 ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy
1. Kwota emerytury bez uwzględnienia dodatków, zasiłków i świadczeń pieniężnych, o których mowa w art. 25 dodatek pielęgnacyjny i dodatek dla sierot zupełnych, nie może przekroczyć 75 % podstawy wymiaru emerytury. W przypadku zwiększenia emerytury, o którym mowa w art. 15 emerytura funkcjonariusza pozostającego w służbie przed dniem 2 stycznia 1999 r. ust. 4, kwota emerytury nie może przekroczyć 80 % podstawy wymiaru emerytury.
1a. Kwota emerytury bez uwzględnienia dodatków, zasiłków i świadczeń pieniężnych, o których mowa w art. 25 dodatek pielęgnacyjny i dodatek dla sierot zupełnych, obliczona z uwzględnieniem podwyższenia, o którym mowa w art. 15 emerytura funkcjonariusza pozostającego w służbie przed dniem 2 stycznia 1999 r. ust. 3b, nie może przekroczyć 76% podstawy wymiaru emerytury. W przypadku zwiększenia emerytury, o którym mowa w art. 15 emerytura funkcjonariusza pozostającego w służbie przed dniem 2 stycznia 1999 r. ust. 4, kwota emerytury, obliczona z uwzględnieniem podwyższenia, o którym mowa w art. 15 emerytura funkcjonariusza pozostającego w służbie przed dniem 2 stycznia 1999 r. ust. 3b, nie może przekroczyć 81% podstawy wymiaru emerytury.