Chociaż zobowiązania podatkowe spadkodawcy nie wchodzą w skład masy spadkowej, to jednak na podstawie ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm., dalej „Ordynacja”) spadkobiercy podatnika, jak również płatnika (tj. osoby zobowiązanej do obliczenia podatku, pobrania go od podatnika i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu) przejmują przewidziane w przepisach prawa podatkowego majątkowe prawa i obowiązki spadkodawcy, czyli stają się następcami prawnymi spadkodawcy.
Obowiązki podatkowe
Obowiązkami podatkowymi są wszelkie zaległości podatkowe, odsetki za zwłokę od zaległości podatkowych spadkodawcy, niezwrócone przez spadkodawcę zaliczki na naliczony podatek od towarów i usług oraz ich oprocentowanie, opłata prolongacyjna, koszty postępowania podatkowego, koszty upomnienia i koszty postępowania egzekucyjnego prowadzonych wobec spadkodawcy, a powstałe do dnia otwarcia spadku.
Zobacz również: W jaki sposób uniknąć dziedziczenia długów spadkowych?
Stosowanie przepisów k.c.
Aby ustalić istnienie odpowiedzialności spadkobierców za zobowiązania podatkowe spadkodawcy oraz jej zakres, stosuje się przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. -
Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm., dalej „k.c.”) o przyjęciu i odrzuceniu spadku oraz o odpowiedzialności za długi spadkowe.
Gdy osoba uprawniona do spadkobrania złoży w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym dowiedziała się o tytule swojego powołania do spadku, oświadczenie o odrzuceniu spadku, traktowana jest tak, jak gdyby nie dożyła chwili otwarcia spadku. Tym samym nie przechodzą na nią żadne zobowiązania spadkowe, w tym zobowiązania podatkowe spadkodawcy.
Natomiast, w przypadku, gdy spadkobierca przyjmie spadek z dobrodziejstwem inwentarza, będzie odpowiadać za zobowiązania podatkowe całym swoim majątkiem, ale tylko do wartości ustalonego w inwentarzu stanu czynnego spadku. Najczęściej jednak spadek przyjmowany jest bez ograniczenia odpowiedzialności za długi (tzw. przyjęcie proste), wówczas spadkobierca ponosi odpowiedzialność za długi spadkowe bez ograniczenia całym majątkiem spadkowym i całym swoim majątkiem osobistym.
Zadaj pytanie: Forum
Decyzja określające wysokość zobowiązań podatkowych spadkodawcy
Odpowiedzialność spadkobierców za zobowiązania podatkowe spadkodawcy wynika więc z mocy samego prawa, jednak o jej zakresie orzekają w drodze decyzji organy podatkowe właściwe ze względu na ostatnie miejsce zamieszkania spadkodawcy.
W takich decyzjach, adresowanych do poszczególnych spadkobierców, zostaje określona wysokość zobowiązań podatkowych spadkodawcy, znanych w dniu otwarcia spadku. Powyższe należności spadkobiercy zobowiązani są uregulować w terminie 14 dni, licząc od dnia doręczenia takiej decyzji. Natomiast w sytuacji, gdy spadkodawca zmarł w toku postępowania w sprawach dotyczących jego zobowiązań podatkowych, a więc gdy nie wydano jeszcze decyzji ostatecznej, w jego miejsce wstępują do tego postępowania spadkobiercy .
Zobacz również: Spłata kredytu przez spadkobierców po śmieci kredytobiorcy
Ulgi w spłacie zobowiązań podatkowych
W przypadku wydania decyzji, spadkobiercy mogą wnioskować do organu podatkowego o odroczenie terminu płatności podatku, zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę lub rozłożenie zapłaty powyższych należności na raty, bądź umorzenie ich w całości lub w części, jak również umorzenie opłaty prolongacyjnej. Spadkodawcy muszą jednak taki wniosek uzasadnić swoim ważnym interesem lub interesem publicznym.
O istnieniu ważnego interesu spadkobiercy decydują obiektywne kryteria, tj. sytuacje, w których z powodu nadzwyczajnych, losowych przypadków nie jest on w stanie uregulować zaległości podatkowych, np. utrata możliwości zarobkowych, ale również sytuacje ekonomiczne, w tym niewystarczająca wysokość uzyskiwanych przez spadkobierców dochodów, jak również konieczność ponoszenia nadmiernych wydatków, np. kosztów leczenia.
Podsumowanie
Podsumowując, spadkobiercy mogą uniknąć odpowiedzialności za zobowiązania podatkowe spadkodawcy jeśli złożą w odpowiednim terminie oświadczenie o odrzuceniu spadku.
W przeciwnym razie, wstąpią oni w zobowiązania podatkowe spadkodawcy w zakresie określonym w Ordynacji.
Zobacz również serwis: Spadki
Zobacz również: Darmowe porady prawne