Umowa rezerwacyjna z brakiem regulacji w przepisach
Proces nabywania nieruchomości na rynku deweloperskim może zostać poprzedzony zawarciem umowy rezerwacyjnej lub umowy przedwstępnej (nie stanowią jednak niezbędnego etapu nabywania nieruchomości u dewelopera). Niemniej jednak, deweloperzy często zawierają z nabywcami umowy rezerwacyjne, których treści często są nieuczciwe i niekorzystne. Dlaczego tak się dzieje?
Otóż, głównym problemem był brak uregulowania w przepisach prawnych kwestii umów rezerwacyjnych. W związku z tym, deweloperzy zawierali umowy rezerwacyjne według swego uznania. Umowy te bardzo często różniły się między sobą pod względem treści i przyjętych rozwiązań.
Przykłady dotychczasowych zapisów w umowach rezerwacyjnych, zawieranych przez deweloperów:
„1.Strony zobowiązują się do zawarcia umowy deweloperskiej na powyższych warunkach w ciągu 14 dni od dnia podpisania umowy rezerwacyjnej.
2.Kupujący wpłaci opłatę rezerwacyjną w wysokości 5.000,00 do dnia 10 maja 2021 roku na konto Sprzedającego nr bank xxx.
Jeśli w wymienionym terminie kupujący nie podpisze umowy zgodnie z § 2 niniejszej umowy, umowa rezerwacyjna zostaje rozwiązana z winy Kupującego a opłata pozostaje u Sprzedającego. Po zawarciu umowy deweloperskiej opłata rezerwacyjna zostaje zaliczona jako zadatek na poczet zakupu lokalu.”
LUB
„W przypadku wygaśnięcia Umowy z powodu nieprzystąpienia przez Zainteresowanego w okresie wskazanym w § 3 ust. 4 do Umowy Deweloperskiej Opłata Rezerwacyjna nie podlega zwrotowi na rzecz Zainteresowanego.”
Cel umowy rezerwacyjnej
Co do zasady umowa rezerwacyjna ma na celu, po pierwsze czasowo wyłączyć konkretny lokal lub dom z oferty dewelopera, w zamian za odpowiednią opłatę rezerwacyjną, wnoszoną przez nabywcę. Po drugie, deweloper i nabywca zobowiązują się do zwarcia w określonym czasie umowy deweloperskiej.
W praktyce, w przypadku rozwiązania umowy rezerwacyjnej lub gdy strony nie zawrą właściwej umowy deweloperskiej, często okazywało się, że opłata rezerwacyjna przepadała na rzecz dewelopera. Nadto, można było spotkać, postanowienia umowne w świetle, których opłata rezerwacyjna przepadała zarówno wtedy, gdy nabywca nie otrzymał kredytu.
Umowa rezerwacyjna - nowa ustawa deweloperska
W związku z powyższym, pod wpływem dostrzegalnych praktyk deweloperów i potrzeb ochrony interesu potencjalnego nabywcy, nowa ustawa deweloperska tj. ustawa z dnia 20 maja 2021 r. o ochronie praw nabywcy lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego oraz Deweloperskim Funduszu Gwarancyjnym, wprowadza regulację dotyczącą umów rezerwacyjnych. Oznacza to, że deweloper nie będzie już mógł wedle własnego uznania ustalić wysokość opłaty rezerwacyjnej. Co ważne, nowa ustawa określa w jakich sytuacjach opłata rezerwacyjna będzie zwracana dla nabywcy.
Umowa rezerwacyjna - definicja
Definicja umowy rezerwacyjnej, wg. nowej ustawy deweloperskiej:
„umowa rezerwacyjna to umowa między deweloperem albo przedsiębiorcą albo innym niż deweloper, o którym mowa w art.4, a osobą zainteresowaną ofertą sprzedaży, zwaną dalej „rezerwującym”, której przedmiotem jest zobowiązanie do czasowego wyłączenia z oferty sprzedaży lokalu mieszkalnego albo domu jednorodzinnego wybranego przez rezerwującego.”
Opłata rezerwacyjna
Kluczowym rozwiązaniem nowej ustawy jest ograniczenie wysokości opłaty rezerwacyjnej do 1% ceny nieruchomości. Jednocześnie ustawa przewiduje, że opłata rezerwacyjna nie będzie wpłacana na mieszkaniowy rachunek powierniczy, lecz na bieżący rachunek bankowy dewelopera. Głównym celem tej regulacji, było umożliwienie sprawnego zwrotu kwoty dla nabywcy. Dopiero w razie, zawarcia umowy deweloperskiej, deweloper ma obowiązek przekazania opłatę rezerwacyjną na mieszkaniowy rachunek powierniczy.
Przykład:
„Cena mieszkania wynosi 200 000,00 zł, przy podpisaniu umowy rezerwacyjnej – opłata rezerwacyjna może wynosić maksymalnie 2 000 zł.”
Ponadto, opłata rezerwacyjna będzie niezwłocznie zwracana nabywcy, w przypadku, gdy:
- rezerwujący – potencjalny nabywca – nie otrzymał kredytu lub przyrzeczenia udzielenia kredytu, w związku z negatywną oceną zdolności kredytowej,
- deweloper (lub innych przedsiębiorca oferujący nabycie mieszkań) nie wykonał zobowiązania wynikającego z umowy rezerwacyjnej. Przykładowo, deweloper podpisał umowę deweloperską z inną osobą– wtedy opłata rezerwacyjna jest zwracana w podwójnej wysokości,
- deweloper dokonał zmiany w prospekcie informacyjnym lub jego załącznikach bez poinformowania rezerwującego.
Dodatkowo, ustawodawca przewidział pisemną formę umowy rezerwacyjnej pod rygorem nieważności. Umowa rezerwacyjna powinna określać strony, miejsce i datę zawarcia umowy. Cenę lokalu mieszkalnego lub domu oraz wysokość opłaty rezerwacyjnej, jeżeli taka opłata została przewidziana przez strony. Interesującym jest fakt, iż opłata rezerwacyjna jest fakultatywna, bowiem strony mogą umówić się na rezerwację nieodpłatną.
Co istotne, umowa rezerwacyjna ma określać okres na jaki lokal mieszkalny lub dom będzie wyłączony z oferty sprzedaży dewelopera. Deweloper musi wskazać usytuowanie lokalu mieszkalnego w budynku. Ponadto, wymagane jest określenie powierzchni użytkowej lokalu mieszkalnego albo domu.
Nowa ustawa deweloperska - kiedy wchodzi w życie?
Na koniec warto podkreślić, iż nowa ustawa deweloperska wchodzi w życie po upływie 12 miesięcy (tj. 1 lipca 2022r.) od dnia ogłoszenia w Dzienniku Ustaw (tj. 30 czerwca 2021r.), z wyjątkiem przepisów dotyczących utworzenia Deweloperskiego Funduszu Gwarancyjnego, które zaczną obowiązywać po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia.
Radca prawny Anna Grabek
https://legalgg.pl
Podstawa prawna: