Prawo do wynagrodzenia
Co do zasady większość umów agencyjnych, zawieranych w obrocie handlowym, przewiduje wynagrodzenie prowizyjne. Istota prowizji sprowadza się do powiązania skutków działalności agenta (w postaci zawieranych umów) z nabycie roszczenia o zapłatę wynagrodzenia. Aby jednak agent mógł nabyć roszczenie o wynagrodzenie muszą być spełnione określone warunki.
Premia za skuteczność
Możliwość żądania prowizji powstaje w sytuacji, kiedy do zawarcia umów doszło w wyniku działalności agenta lub jeżeli umowy zostały zawarte z klientami pozyskanymi przez agenta poprzednio dla umów tego samego rodzaju. Poprzez działalność agenta należy rozumieć tutaj wykonywanie przez niego umownych obowiązków. Agentowi należeć się będzie wynagrodzenie, jeżeli umowa została zawarta z klientem, który wcześniej otrzymał odpowiednią ofertę od agenta, został przez niego namówiony do zawarcia umowy lub też z którym to agent zawarł taką umowę.
Agentowi należy się wynagrodzenie w sytuacji, gdy przyczynił się on do umowy z klientem.
Przepis (art. 761 § 1 Kodeksu cywilnego) wyraźnie mówi o „zawartych umowach”, co oznacza, że żądanie prowizji dotyczy jedynie tych działań agenta, które były skuteczne. Co do zasady zatem nie będą wynagradzane działania agenta, które nie zakończyły się zawarciem umowy. W ramach umowy strony mogą umówić się inaczej. Wobec braku odrębnych postanowień prowizja będzie przysługiwać przy zawarciu prawnie skutecznej umowy.
W treści umowy można zamieścić zapisy, na podstawie których przyznane zostanie agentowi wynagrodzenie nawet w sytuacji braku skuteczności w postaci pozyskania kolejnych klientów.
Wyłączność wynagrodzenia
Kwestia uczestnictwa agenta w zdobyciu klienta, jako warunek wynagrodzenia nie istnieje, jeżeli umowa ze zleceniodawcą przyznaje mu wyłączność na określonym terenie lub w określonej grupie klientów. W takiej sytuacji agent może żądać prowizji nawet jeżeli nie brał udziału w zawarciu umowy pod warunkiem, że narusza ona zasady jego wyłączności (art. 761 § 2).
Zobacz serwis: Konsument i umowy
Wynagrodzenie po rozwiązaniu umowy
Roszczenie o wynagrodzenie przysługuje agentowi także po rozwiązaniu umowy (art. 7643 Kodeksu cywilnego). Chodzi tutaj o wynagrodzenie od umowy zawartej po rozwiązaniu umowy agencyjnej, gdy propozycja od klienta nadeszła przed rozwiązaniem.