Pierwsze wolne wybory

Łukasz Matys
rozwiń więcej
Pierwsze wolne wybory - 4 czerwca 1989/ fot. Fotolia / inforCMS
„Proszę Państwa, 4 czerwca 1989 roku skończył się w Polsce komunizm.” Te pamiętne słowa 28 października 1989 r. wygłosiła Joanna Szczepkowska. Trudno uznać, że jednego dnia w Polsce skończył się komunizm, jednak data 4 czerwca na długo zapisze się w polskiej historii.

Dnia 4 czerwca 1989 r. odbyły się pierwsze częściowo wolne wybory do Sejmu oraz w pełni wolne wybory do Senatu. Było to bez wątpienia zdarzenie bez precedensu w krajach demokracji ludowej. Chociaż dzisiaj za moment upadku komunizmu uznaje się zburzenie muru berlińskiego to jednak wydarzenia w Polsce utorowały drogę do zwycięstwa nad Wielkim Bratem.

Droga do wolności

Początków drogi do odzyskania demokracji można dopatrywać się już w wydarzeniach 1956 r. Kiedy to pracownicy fabryki Hipolita Cegielskiego w Poznaniu wyszli protestować przeciwko władzy ludowej. Władza krwawo stłumiła rozruchy, jednak duch wolności w narodzie nie zaginął.

Chcesz otrzymywać więcej aktualnych informacji? Zapisz się na Newsletter!

W następnych latach Polacy wielokrotnie buntowali się przeciwko rządzącej partii. Wystarczy wymienić takie daty jak marzec 1968, grudzień 1970, czerwiec 1976. Jednoznacznie kojarzą się z nimi wystąpienia społeczeństwa przeciwko uciskowi i brakowi swobód.

Prawdziwy przełom wiązał się jednak z dwoma wydarzeniami. Pierwszym z nich był wybór Karola Wojtyły na Stolicę Piotrową i jego pierwsza pielgrzymka do Polski w 1979 roku. Wtedy też na placu Zwycięstwa w Warszawie wygłosił on słynne słowa „Niech zstąpi Duch Twój i odnowi oblicze ziemi.. tej ziemi”. Pielgrzymka ta wzbudziła wielkie nadzieje na poprawę sytuacji w kraju, w społeczeństwie zaś pojawiła się chęć zmian i buntu przeciwko narzuconej władzy.

Drugim równie ważnym wydarzeniem, które przyczyniło się do upadku komunizmu były strajki sierpniowe i powołanie do życia NSZZ Solidarność. Po protestach, które ogarnęły cały kraj władza musiała ulec robotnikom i podpisała w Szczecinie, Gdańsku i Jastrzębiu Zdroju stosowne porozumienia. Dzięki nim można było zalegalizować niezależne od władz związki zawodowe. Miało to miejsce w 1980 roku.

Konsekwencją tych wydarzeń były obrady okrągłego stołu a także pierwsze wolne wybory. Co fakt w grudniu 1981 roku decydenci z gen. Jaruzelskim na czele starali się siłą stłumić polski pochód do wolności. Jednak dalsze zmiany okazały się nieuniknione.

W roku 1988 władza musiała znowu negocjować z robotnikami i opozycją. Tym razem miało to miejsce w gabinetach przywódców PRL i w studiu telewizyjnym. Rok później rozpoczęto natomiast negocjacje przy Okrągłym Stole i w osławionej Magdalence.

Wybory

W wyniku negocjacji ustalono, że w Sejmie o 35% mandatów będą ubiegać się kandydaci w wolnych i demokratycznych wyborach. Pozostałe 65% miejsc miało przypaść partii rządzącej i jej satelitom Stronnictwu Demokratycznemu oraz Zjednoczonemu Stronnictwu Ludowemu. Natomiast wybory do Senatu miały być w pełni wolne. W wyniku wyborów strona opozycyjna uzyskała 161 mandatów w Sejmie (wszystkie które były do podziału) oraz 99 mandatów na 100 możliwych w Senacie. Warto dodać że wybory odbywały się w dwóch turach. W pierwszej frekwencja wyniosła 62% a w drugiej 25%. Pozwoliło to na powołanie pierwszego niekomunistycznego rządu w demoludach. Na czele tego gabinetu stanął Tadeusz Mazowiecki.

Polecamy serwis: Sprawy urzędowe

Nie wszyscy świętują

Nie wszyscy jednak świętują 4. czerwca jako dzień zwycięstwa nad komunizmem. Część Polaków skupia się tego dnia na innych wydarzeniach z najnowszej historii. Bowiem 4 czerwca 1992 roku Sejm wyraził votum nieufności dla gabinetu Jana Olszewskiego. Wydarzenie to było pokłosiem ujawnienia tzw. listy Macierewicza i zamieszania wokół lustracji. Do tej pory wydarzenia te budzą kontrowersje i spory polityczne.

Zadaj pytanie na FORUM

Prawo
Czy 3 maja trzeba iść do kościoła i jest to święto nakazane?
03 maja 2024

3 maja wypada święto kościelne Matki Bożej Królowej Polski. Czy 3 maja idzie się do kościoła i jest to święto nakazane?

Zewnętrzne zagrożenie bezpieczeństwa państwa. Prezydent skierował projekt ustawy do Sejmu
03 maja 2024

Prezydent RP Andrzej Duda skierował do Sejmu projekt ustawy o działaniach organów władzy państwowej na wypadek zewnętrznego zagrożenia bezpieczeństwa państwa. Projekt zakłada m.in. powołanie nowego Dowództwa Połączonych Rodzajów Sił Zbrojnych oraz likwidację niejasności w obszarach kompetencyjnych organów władzy publicznej.

Czy można robić grilla na balkonie w bloku? Jakie są przepisy?
02 maja 2024

Majówka zwykle zaczyna sezon na grillowanie. Co roku wracają te same pytania np. o to czy można robić grilla na balkonie w bloku? Jakie są przepisy? Sprawdźmy, czy można dostać mandat za grilla na balkonie.

Marszałek Hołownia: jestem absolutnie przekonany, że teraz idzie czas flagi
02 maja 2024

Te czasy flagi, bo jestem absolutnie przekonany, że teraz idzie czas flagi, pokazują, że jak mamy flagę to mamy siebie, nawzajem. Flaga była po to, żeby ludzie gromadzili się wokół; dzisiaj tego bycia ze sobą bardzo nam trzeba - powiedział marszałek Sejmu Szymon Hołownia w Dzień Flagi RP.

Matura 2024 r. Sprawdź czy rozwiążesz maturę z matematyki 2023 r. [Formuła 2023 r. arkusz egzaminacyjny CKE]
02 maja 2024

Sprawdź, czy rozwiążesz arkusz z matematyki z "Matura 2023 r."

Wreszcie podwyżki w samorządach. O 700 zł - 1000 zł [rozporządzenie, projekt]
02 maja 2024

Podwyżka wyniesie od  700 do 1000 zł. I dotyczy osób zarabiających najmniej w samorządach.

Dodatkowe 100 zł miesięcznie dopłaty do prądu. Niezależnie od bonu energetycznego. Sprawdź, dla kogo. Budżet to 30 mln zł.
03 maja 2024

Dodatkowe 100 zł miesięcznie dopłaty do prądu. Niezależnie od bonu energetycznego. Celem jest zapobieganie rezygnacji z leczenia. PFRON przeznaczy na ten cel 30 mln złotych.

System kaucyjny: Zwrot butelek szklanych w każdym sklepie. Projekt ustawy trafił do konsultacji
02 maja 2024

Projekt ustawy o zmianie ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi trafił do konsultacji społecznych i uzgodnień. Projektowane regulacje dotyczą systemu kaucyjnego, który ma obowiązywać od 2025 r.

Bon senioralny od 1 stycznia 2026 r. Komu będzie przysługiwał, na jakich zasadach, w jakiej wysokości? Pieniądze w ramach KPO
02 maja 2024

W ramach finansowania z KPO, od 1 stycznia 2026 r. wprowadzony zostanie bon senioralny przysługujący osobom w wieku powyżej 75. lat, które będą potrzebowały pomocy w codziennych czynnościach. Wartość bonu senioralnego ma wynosić maksymalnie 2150 zł miesięcznie. Komu dokładnie będzie przysługiwał, na jakich zasadach?

pokaż więcej
Proszę czekać...