Aktualne informacje dotyczące przyznawania becikowego w 2021 r. można znaleźć w artykule pt. Świadczenie pielęgnacyjne 2021 – kwota, dla kogo, wniosek
Świadczenie pielęgnacyjne – kwota
Świadczenie pielęgnacyjne obok zasiłku pielęgnacyjnego i specjalnego zasiłku opiekuńczego jest jednym ze świadczeń opiekuńczych określonych w ustawie z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (dalej jako: ustawa).
Kwotę świadczenia pielęgnacyjnego w 2020 r. określa obwieszczenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 23 października 2019 r.
Od 1 stycznia 2020 r. wysokość świadczenia pielęgnacyjnego będzie wynosiła 1830 zł miesięcznie.
Świadczenie pielęgnacyjne – kryterium dochodowe
W przypadku świadczenia pielęgnacyjnego nie obowiązuje kryterium dochodowe.
Polecamy: Pomoc społeczna Komentarz do ustawy
Świadczenie pielęgnacyjne w 2020 r. – komu przysługuje?
Pomoc w tej formie przysługuje wymienionym w ustawie osobom, które nie podejmują lub rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji.
Kto, po spełnieniu powyższych przesłanek może ubiegać się o świadczenie pielęgnacyjne? Zgodnie z art. 17 ust. 1 ustawy są to:
- matka albo ojciec,
- opiekun faktyczny dziecka,
- osoba będąca rodziną zastępczą spokrewnioną,
- inne osoby, na których zgodnie z przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego ciąży obowiązek alimentacyjny, z wyjątkiem osób o znacznym stopniu niepełnosprawności.
W przypadku tej grupy osób konieczne jest spełnianie łącznie następujących przesłanek:
- rodzice osoby wymagającej opieki nie żyją, zostali pozbawieni praw rodzicielskich, są małoletni lub legitymują się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności;
- nie ma innych osób spokrewnionych w pierwszym stopniu, są małoletnie lub legitymują się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności;
- nie ma osób takich jak: matka, ojciec, opiekun faktyczny dziecka, osoba będąca rodziną zastępcza spokrewnioną lub legitymują się one orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności.
Polecamy serwis: Świadczenie pielęgnacyjne
Świadczenie pielęgnacyjne a wiek osoby niepełnosprawnej
Zgodnie z ustawą świadczenie pielęgnacyjne przysługuje, jeżeli niepełnosprawność osoby wymagającej opieki powstała nie później niż do ukończenia 18. roku życia. W przypadku nauki w szkole lub szkole wyższej okres ten jest przedłużony do ukończenia 25. roku życia.
Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 21 października 2014 r. (sygn. akt K 38/13) orzekł jednak, że art. 17 ust. 1b u.ś.r. w zakresie, w jakim różnicuje prawo do świadczenia pielęgnacyjnego osób sprawujących opiekę nad osobą niepełnosprawną po ukończeniu przez nią wieku określonego w tym przepisie ze względu na moment powstania niepełnosprawności, jest niezgodny z art. 32 ust. 1 Konstytucji RP.
Skutki tego orzeczenia widoczne są w najnowszym orzecznictwie sądów administracyjnych. Przykładowo w wyroku z dnia 12 września 2019 r. (sygn. III SA/Gd 425/19) Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku uznał:
"Trybunał Konstytucyjny derogując w powołanym wyżej zakresie przepis art. 17 ust.1b ustawy nie odroczył utraty jego mocy obowiązującej (art. 190 ust. 3 Konstytucji RP). Skutkiem tego orzeczenia jest stwierdzenie niekonstytucyjności art. 17 ust. 1b ustawy w zakresie, w jakim różnicuje prawo do świadczenia pielęgnacyjnego osób sprawujących opiekę nad osobą niepełnosprawną po ukończeniu przez nią wieku określonego w tym przepisie ze względu na moment powstania niepełnosprawności, i to począwszy od dnia ogłoszenia wyroku. Przedmiotowy wyrok został ogłoszony w Dzienniku Ustaw RP z dnia 23 października 2014 r. pod poz. 1443 i z tym dniem orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego weszło w życie. Omawiany przepis ustawy - art. 17 ust. 1b - jako niekonstytucyjny w określonym przez wyrok zakresie - nie powinien mieć od tego momentu zastosowania, gdyż Trybunał Konstytucyjny wprost stwierdził jego niekonstytucyjność".
Świadczenie pielęgnacyjne – komu nie przysługuje?
Pomimo spełnienia powyższych warunków świadczenie pielęgnacyjne nie będzie przysługiwało, jeżeli:
1) osoba sprawująca opiekę:
a) ma ustalone prawo do emerytury, renty, renty rodzinnej z tytułu śmierci małżonka przyznanej w przypadku zbiegu prawa do renty rodzinnej i innego świadczenia emerytalno-rentowego, renty socjalnej, zasiłku stałego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, zasiłku przedemerytalnego, świadczenia przedemerytalnego lub rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego;
b) ma ustalone prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego, świadczenia pielęgnacyjnego lub zasiłku dla opiekuna;
2) osoba wymagająca opieki:
a) pozostaje w związku małżeńskim, chyba że współmałżonek legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności,
b) została umieszczona w rodzinie zastępczej, z wyjątkiem rodziny zastępczej spokrewnionej, rodzinnym domu dziecka albo, w związku z koniecznością kształcenia, rewalidacji lub rehabilitacji, w placówce zapewniającej cało-dobową opiekę, w tym w specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym, z wyjątkiem podmiotu wykonującego działalność leczniczą, i korzysta w niej z całodobowej opieki przez więcej niż 5 dni w tygodniu;
3) na osobę wymagającą opieki inna osoba ma ustalone prawo do wcześniejszej emerytury;
4) na osobę wymagającą opieki jest ustalone prawo do dodatku do zasiłku rodzinnego, prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego, prawo do świadczenia pielęgnacyjnego lub prawo do zasiłku dla opiekuna;
5) na osobę wymagającą opieki inna osoba jest uprawniona za granicą do świadczenia na pokrycie wydatków związanych z opieką (chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej).
Zarejestrowanie w powiatowym urzędzie pracy jako osoba poszukująca pracy lub posiadanie statusu bezrobotnego nie ma wpływu na uprawnienie do świadczenia pielęgnacyjnego.
Świadczenie pielęgnacyjne dla rolników
O świadczenie pielęgnacyjne mogą ubiegać się również rolnicy, małżonkowie rolników bądź domownicy. Rolnikom świadczenie przysługuje w przypadku zaprzestania prowadzenia przez nich gospodarstwa rolnego. Małżonkom rolników lub domownikom zaś – w przypadku zaprzestania prowadzenia przez nich gospodarstwa rolnego albo wykonywania przez nich pracy w gospodarstwie rolnym.
Na potwierdzenie zaprzestania prowadzenia gospodarstwa rolnego składa się oświadczenie pod rygorem odpowiedzialności karnej za składane fałszywych zeznań.
W jaki sposób ubiegać się o świadczenie pielęgnacyjne?
Krok 1 – skompletuj dokumenty
Poza wnioskiem o świadczenie pielęgnacyjne należy złożyć odpis aktu urodzenia dziecka lub inny dokument potwierdzający wiek dziecka. Niezbędne jest również orzeczenie o niepełnosprawności lub o znacznym stopniu niepełnosprawności. Rodzice składają również oświadczenie o niekorzystaniu przez więcej niż 5 dni w tygodniu z całodobowej opieki nad dzieckiem. Wzór takiego oświadczenia oraz wniosku znajdują się na stronie Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej: https://www.gov.pl/web/rodzina/vii-wiadczenie-pielegnacyjne111
Po otrzymaniu odpowiedniego orzeczenia warto jak najszybciej złożyć wniosek. Jeżeli zrobimy to w okresie w trzech miesięcy od dnia wydania orzeczenia, to świadczenie pielęgnacyjne będzie przysługiwało od miesiąca, w którym został złożony wniosek o ustalenie niepełnosprawności lub stopnia niepełnosprawności.
Krok 2 – złóż wniosek
Świadczenie pielęgnacyjne nie jest przyznawane (tak jak przykładowo zasiłek rodzinny) na dany okres zasiłkowy.
Prawo do świadczenia pielęgnacyjnego organ ustala na czas nieokreślony, chyba że orzeczenie potwierdzające niepełnosprawność zostało wyda na czas określony, Wówczas prawo do świadczenia pielęgnacyjnego ustala się do ostatniego dnia miesiąca, w którym upływa termin ważności orzeczenia.
Wniosek o świadczenie pielęgnacyjne można złożyć w formie papierowej w urzędzie osobiście lub przesłać go pocztą.
Dokumenty należy złożyć w urzędzie gminy właściwym ze względu na miejsce zamieszkania wnioskodawcy.
E-wniosek złożymy za pośrednictwem portalu Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej Emp@tia: https://wnioski.mpips.gov.pl/ewnioski/index.eup?contrastVersion=0. W tym przypadku niezbędne jest posiadania profilu zaufanego lub podpisu elektronicznego.
Zdarza się, iż wniosek zostaje złożony nieprawidłowo. W takiej sytuacji wnioskodawca otrzyma wezwanie do jego uzupełnienia w terminie 14 dni od dnia otrzymania wezwania. Brak ustosunkowania się do takiego wezwania będzie skutkował pozostawieniem wniosku bez rozpoznania.
Jeżeli do wniosku nie zostaną dołączone wszystkie wymagane dokumenty, to organ wyznaczy termin na ich uzupełnienie nie krótszy niż 14 i nie dłuższy niż 30 dni pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpoznania.
Krok 3 – otrzymaj decyzję ewentualnie złóż odwołanie
Wydanie decyzji administracyjnej w przypadku świadczenia pielęgnacyjnego powinno co do zasady nastąpić nie później niż w ciągu miesiąca od dnia wszczęcia postępowania. Sprawy szczególnie skomplikowane są rozpoznawane dłużej, bo w ciągu dwóch miesięcy.
Warto pamiętać, iż w przypadku wątpliwości dotyczących sprawowania opieki przez osobę ubiegającą się o świadczenie, organ może przeprowadzić wywiad środowiskowy.
Jeżeli nie zgadzamy się z decyzją, możemy wnieść odwołanie w terminie czternastu dni od dnia jej doręczenia. Odwołanie wnosi się do Samorządowego Kolegium Odwoławczego za pośrednictwem organu, który wydał przedmiotową decyzję.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (j.t. Dz. U. z 2018 r., poz. 2096 z późn. zm.);