Wartość przedmiotu sporu (wps) to kwota, której żądamy na drodze sądowej od przeciwnika. Warto pamiętać, że wps ulega zaokrągleniu w górę, do pełnych złotych. Alimenty należą do kategorii roszczeń majątkowych. Zatem osoba wnosząca pozew o alimenty (powód) zobowiązana jest do określenia wartości przedmiotu sporu (dalej: wps).
Sprawa o alimenty krok po kroku
Alimenty na przyszłość
Zazwyczaj sprawa sądowa o alimenty dotyczy ustalenia ich wysokości w przyszłości (tj. na czas nieoznaczony). Dlatego też zastosowanie znajdzie art. 22 Kodeksu postępowania cywilnego, zgodnie z którym w przypadku świadczeń powtarzających się (a takimi są alimenty) wartość przedmiotu sporu stanowi suma świadczeń za okres sporny, nie dłużej jednak niż za rok. Wps obliczymy więc mnożąc wysokość alimentów przez dwanaście miesięcy. Należy podać kwotę alimentów przysługującą za cały rok.
Jak odzyskać zaległe alimenty?
Reguła ta nie znajdzie zastosowania w sytuacji, gdy domagamy się należnych nam, zaległych alimentów (wierzytelność wymagalna). Wówczas wps to po prostu cała kwota zaległych alimentów, bez względu na to, jaki okres obejmuje. Nie wliczamy do niej jednak odsetek, pożytków ani kosztów. Domagamy się więc sumy zaległych alimentów a dodatkowo odsetek za zwłokę (do dnia zapłaty) oraz zasądzenia kosztów zastępstwa procesowego w wysokości określonej w przepisach (gdy reprezentuje nas adwokat lub radca prawny).
Dodatkową opcją jest możliwość wykorzystania kapitalizacji odsetek. Umożliwia to – od dnia wniesienia pozwu – żądania odsetek zaległych, które doliczane są do wps. Od całej tej sumy żądamy odsetek od dnia wniesienia do dnia zapłaty. Dochodzimy więc odsetek od zaległych odsetek!
Zmiana wysokości alimentów
Jeśli natomiast dochodzi zmiany wysokości zasądzonych alimentów (ich podwyższenia lub obniżenia), wówczas wps będzie stanowiła różnica pomiędzy dotychczasową wysokością alimentów a tą wnioskowaną pomnożona przez 12 miesięcy.
Do jakiego sądu wnieśc pozew o alimenty?
Wartość przedmiotu sporu przy alimentach
Prawidłowe określenie wartości przedmiotu sporu ma kluczowe znaczenie dla stron procesu cywilnego. Decyduje bowiem o tym, do którego sądu należy wnieść pozew. Jednak sprawy o alimenty należą – niezależnie od wps – do właściwości sądów rejonowych (wydział rodzinny i nieletnich). Ponadto to właśnie od wps zależy po pierwsze wysokość opłat sądowych, po drugie – koszty reprezentacji adwokata/ radcy prawnego. Jest to istotne, gdyż wniesienie pozwu o alimenty podlega opłacie stosunkowej. Jej wysokość jest wyliczana na podstawie wps. Brak wskazania wps w pozwie to brak formalny, do którego uzupełnienia zostaniemy wezwani przez sąd.
Sprawdzenie wartości przedmiotu sporu
Warto pamiętać, że do czasu doręczenie pozwu drugiej stronie sporu sąd ma prawo z urzędu wszcząć dochodzenie w celu weryfikacji wskazanej wps. Może to negatywnie wpłynąć na czas trwania postępowania sądowego a tym samym znacznie opóźnić przyznanie nam dochodzonych z tytułu obowiązku alimentacyjnego świadczeń. Tym uważniej należy określić wps już na etapie konstruowania pozwu.
Wartość przedmiotu zaskarżenia w sprawie alimentacyjnej
Wpz, czyli wartość przedmiotu zaskarżenia, to wartość podawana w skardze apelacyjnej, inicjującej postępowanie w drugiej instancji. Wps i wpz nie muszą być tej samej wartości. Zgodnie z orzeczeniem Sądu Najwyższego z 27 maja 1949 r., WaC 47/49 wartość przedmiotu zaskarżenia dla pozwanego nie może wynosić więcej niż suma zasądzona od niego na rzecz powoda. Może natomiast wynosić mniej – gdy zaskarżamy tylko część wyroku I instancji.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. 1964 nr 43 poz. 296 ze zm.).
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 maja 1949 r., WaC 47/49.