Władza rodzicielska - vademecum

Wioleta Matela
rozwiń więcej
Jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, każde z nich jest uprawnione i obowiązane do jej wykonywania./ Fot. Fotolia
Czym jest władza rodzicielska? Jak wygląda jej wykonywanie po rozwodzie? Kiedy sąd sięga po tak drastyczne środki jak pozbawienie praw rodzicielskich? W poradniku wszystko o władzy rodzicielskiej.

Czym jest władza rodzicielska?

Kodeks rodzinny i opiekuńczy nie zawiera definicji władzy rodzicielskiej. Art. 95 § 1 wskazuje treść tej władzy, stanowiąc, iż władza rodzicielska obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowania dziecka, z poszanowaniem jego godności i praw.

Zobacz również serwis: Władza rodzicielska

Władza rodzicielska po rozwodzie

W wyroku rozwodowym sąd orzeka o władzy rodzicielskiej nad wspólnymi małoletnimi dziećmi stron. Jeżeli sąd powierza wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców, to wówczas ogranicza tę władzę drugiemu z rodziców do określonych praw i obowiązków (np. do decydowania o wykształceniu dziecka, o wyjazdach zagranicznych).

Zobacz: Ustalanie ojcostwa

Sąd powierzy wykonywanie władzy rodzicielskiej obojgu rodzicom, jeżeli przedstawią oni wspólne porozumienie wychowawcze.

Zobacz również: Jak i kiedy zawrzeć porozumienie wychowawcze?

Zobacz również: Z kim dziecko spędza święta?

Jeżeli wymaga tego dobro dziecka, sąd opiekuńczy może zmienić orzeczenie o władzy rodzicielskiej i sposobie jej wykonywania zawarte w wyroku orzekającym rozwód, separację bądź unieważnienie małżeństwa, albo ustalającym pochodzenie dziecka.

Zobacz również: Zmiana wyroku rozwodowego w kwestii władzy rodzicielskiej

Jak wygląda władza rodzicielska gdy rodzice nie żyją razem?

Gdy rodzice żyją w rozłączeniu, sąd powierzając wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu z nich, ogranicza władzę rodzicielską drugiego rodzica do określonych obowiązków i uprawnień względem dziecka.

Zobacz również: Co z władzą rodzicielską gdy rodzice nie żyją razem?

Kiedy zwrócić się do sądu?

Zgodnie z prawem, jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, każde z nich jest obowiązane i uprawnione do jej wykonywania.

Rodzice o istotnych sprawach dziecka rozstrzygają wspólnie. W braku porozumienia między nimi każde z rodziców może zwrócić się do sądu o rozstrzygnięcie o istotnych sprawach dziecka. W takim przypadku należy złożyć odpowiedni wniosek, który podlega opłacie 40 zł. Rozstrzygnięcie sądu zastępuje zgodę rodzica.

Zobacz również: Gdy rodzic sprzeciwia się wakacyjnemu wyjazdowi dziecka za granicę

Zobacz również: Bezpłatny wzór wniosku o rozstrzygnięcie o istotnych sprawach dziecka

Kiedy sąd pozbawi władzy rodzicielskiej?

To pytanie zadaje sobie wielu z nas, gdy widzimy, że rodzic zaniedbuje dziecko albo je krzywdzi. Pamiętajmy, że sąd nie może rodzica ot tak pozbawić władzy rodzicielskiej. Przesłanki takiego rozstrzygnięcia zawarte są w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym. Stanowi on, iż sąd pozbawia rodziców władzy rodzicielskiej, gdy:

  • władza rodzicielska nie może być wykonywana z powodu trwałej przeszkody,
  • rodzice nadużywają władzy rodzicielskiej,
  • rodzice w sposób rażący zaniedbują swe obowiązki względem dziecka.

Pozbawienie władzy rodzicielskiej może być orzeczone także w stosunku do jednego z rodziców.

Zobacz również: Kiedy sąd pozbawi władzy rodzicielskiej?

Zobacz również: Jak sporządzić wniosek o pozbawienie władzy rodzicielskiej?

Zobacz również: Pozbawienie władzy rodzicielskiej – czy od orzeczenia sądu można się odwołać?

Na czym polega zawieszenie władzy rodzicielskiej?

Czym innym od pozbawienia władzy rodzicielskiej jest jej zawieszenie.  Sąd dokonuje takiego rozstrzygnięcia w razie przemijającej przeszkody w wykonywaniu władzy rodzicielskiej. W praktyce do takich przypadków należą najczęściej wyjazdy rodziców za granicę i niemożność sprawowania w tym czasie rzeczywistej pieczy nad dzieckiem. Jeżeli zawieszenie władzy rodzicielskiej dotyczy obojga rodziców, dla dziecka ustanawia się opiekuna prawnego.

Zobacz również: Wyjazd za granicę a władza rodzicielska

Zobacz również: Zawieszenie władzy rodzicielskiej – jak i kiedy?

Prawo
1700 złotych miesięcznie zastąpi 800 plus i 300 plus. Ma być przyznawane bez względu na wiek i wysokość dochodu
25 gru 2025

Co dzieje się sprawie pomysłu wprowadzenia dochodu podstawowego dla każdego? Choć o tym pomyśle dużo się mówiło w kontekście KPO, to jednak w ostatnim czasie temat zdecydowanie ucichł. Czy trzeba się obawiać likwidacji 800 plus i 300 plus?

Urlop regeneracyjny dla każdego. Trzy miesiące płatnego wolnego po spełnieniu prostych warunków. Od kiedy będzie można korzystać?
24 gru 2025

Od kiedy pracownicy skorzystają z urlopu regeneracyjnego? Aż 3 miesiące wolnego dla każdego pracownika co 7 lat. Czy te rozwiązania mają szansę wejść w życie już w 2026 roku, czy trzeba będzie na nie czekać do 2027 roku?

Od stycznia 2026 roku już 600 plus na dentystę. Dla każdego, kto opłaca składkę zdrowotną. Ale czy wiesz, jak skorzystać?
24 gru 2025

W listopadzie 2025 r. wskaźnik inflacji rok do roku wyniósł 2,5%. Jednak czy domowe budżety to odczuwają? Warto pamiętać o tym, że można dbać o nie na różne sposoby. Jednym z nich jest korzystanie z usług oferowanych przez NFZ w ramach opłacanej składki zdrowotnej.

Skarga do WSA przez e-Doręczenia jest skuteczna – przełomowe orzeczenie NSA
23 gru 2025

Naczelny Sąd Administracyjny rozwiał wątpliwości dotyczące wnoszenia skarg do wojewódzkich sądów administracyjnych za pośrednictwem systemu e-Doręczeń. W serii postanowień z października i listopada 2025 r. NSA potwierdził, że taka forma jest w pełni skuteczna, mimo że przepisy p.p.s.a. nie wskazują wprost tego kanału komunikacji.

Niespodzianka dla kierowców przed świętami – obligatoryjna konfiskata pojazdu, która ma poprawić bezpieczeństwo na drogach. Prezydent podpisał ustawę
25 gru 2025

W dniu 22 grudnia 2025 r. Prezydent Karol Nawrocki złożył swój podpis pod ustawą, która ma poprawić bezpieczeństwo na polskich drogach. Ustawa wprowadza m.in. nowe rozwiązania w zakresie przepadku pojazdów mechanicznych, w tym reguluje zupełnie nowe okoliczności, w których policja dokona konfiskaty samochodu (a w dalszej kolejności – sąd będzie mógł, a w określonych przypadkach – musiał orzec przepadek pojazdu).

Niedobrze u niepełnosprawnych. Źle z Wytycznymi, świadczeniem wspierającym, kwotami świadczeń [List]
22 gru 2025

Do redakcji Infor.pl stale wpływają listy od osób niepełnosprawnych rozczarowanych praktyką przyznawania świadczeń dla nich w ostatnich latach. Główny zarzut dotyczy wysłania w grudniu 2024 r. przez przedstawicieli rządu Wytycznych do WZON, które zmodyfikowały (kwotowo w dół) zasady przyznawania świadczenia wspierającego. W opinii osób niepełnosprawnych ci z nich, którzy są w wieku 75+, niewidomi, niesłyszące oraz poruszający się na aktywnych wózkach mają limity punktów poziomu potrzeby wsparcia, co zmniejsza wartość świadczenia wspierającego (albo pozbawia go). Hipotezę tą potwierdza wprost dokument Wytycznych ujawniony przez Infor.pl w odniesieniu do osób niepełnosprawnych w wieku 75+. Obecnie czekamy na wynik interwencji RPO w odniesieniu do pozostałych grup wskazywanych jako pokrzywdzone Wytycznymi. W artykule kolejny list osoby niepełnosprawnej w tej sprawie.

Te sklepy mogą być otwarte w Wigilię w 2025 roku. W jakich zawodach poza handlem praca jest dozwolona w Wigilię i inne święta? Jakie kary grożą pracodawcom?
24 gru 2025

W 2025 roku Wigilia po raz pierwszy będzie dniem wolnym od pracy. Kodeks pracy przewiduje jednak sytuacje, w których praca w niedziele i święta, w tym w Wigilię, jest dozwolona. Które sklepy będą otwarte w Wigilię?

Koniec taniego wykupu mieszkań komunalnych? W Sejmie praca wre nad nowymi przepisami, wejdą w 2027 r.
22 gru 2025

Miliony Polaków przez lata wykupywały mieszkania komunalne za ułamek ich wartości. Teraz to się skończy. Sejm pracuje nad ustawą, która zakaże gminom udzielania wysokich zniżek przy sprzedaży lokali. Zmiany mają wejść w życie latem 2027 roku. Sprawdź, co to oznacza dla najemców, seniorów i samorządów – oraz dlaczego politycy chcą zatrzymać wyprzedaż publicznego zasobu mieszkaniowego.

Wyjaśniamy dlaczego PZON i WZON usuwają punkt 7 wskazań w orzeczeniu o niepełnosprawności. To przez przepisy
22 gru 2025

Przepisy nakazują sprawdzić lekarzowi, czy osoba niepełnosprawna umie się ubrać, umyć oraz czy może wyjść na zewnątrz mieszkania. Jeżeli tak, to lekarz musi ją uznać za samodzielną i niepotrzebującą stałej opieki. Wyklucza to możliwość przyznania pkt 7 we wskazaniach do orzeczenia o niepełnosprawności (stopień znaczny). Sprawdzenie dotyczy zdolności faktycznej, a nie stanu zdrowia. Ta procedura wynika z rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z 15 lipca 2003 r. w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności. Do redakcji Infor.pl docierają informacje z całej Polski o nagminnym odbieraniu przez WZON i PZON pkt 7. Nie wynika to w naszej ocenie ze zmian w prawie w ostatnich kilkunastu miesiącach. To prawdopodobnie efekt przyjęcia przez PZON-y restrykcyjnej wykładni i skrajnie niekorzystnej dla osób niepełnosprawnych przepisów obowiązujących od dekad. Odebranie pkt 7 oznacza, że osoba niepełnosprawna nie wymaga ciągłej opieki, a jej opiekun nie otrzyma świadczenia pielęgnacyjnego (w 2026 r. 3386 zł miesięcznie - podwyżka o 99 zł do 2025 roku (3287 zł). Problem dotyczy przede wszystkim dzieci autystycznych, które w wieku 4-6 lat otrzymywały czasowo pkt 7, a przy ponownym stanięciu na komisji PZON w wieku np. 8 lat są pozbawiane pkt 7 - rodzice nie rozumieją jak to możliwe przy niezmienionym stanie zdrowia ich dziecka. Odpowiedź jest bardzo prosta - Wasze dzieci umieją się w wieku 8 lat samodzielnie ubrać i wykąpać, a kiedy miały 4 lata orzecznicy przyjmowali, że wymagają Waszej pomocy.

Aplikacja "Schrony" pokazuje gdzie się ukryć. Czy będzie rozbudowana?
22 gru 2025

Aplikacja "Schrony" uruchomiona w poprzednim roku pokazuje gdzie się ukryć. Można w niej sprawdzić rozmieszenie miejsc schronienia dla ludności. Najwięcej schronów i ukryć znajduje się na Śląsku i Mazowszu. Czy aplikacja będzie rozbudowana?

pokaż więcej
Proszę czekać...