Elektroniczna ewidencja to ułatwienie zarówno dla urzędników, jak i obywateli. Rejestrowane w niej będą akty urodzeń, małżeństw i zgonów. Nowe przepisy regulują usprawnienia postępowań związanych z dokonywaniem zmian w aktach stanu cywilnego.
Urząd Stanu Cywilnego - elektroniczny dostęp
Projekt nowej ustawy będzie stanowił podstawę prawną do prowadzenia od 1 stycznia 2015 roku rejestracji stanu cywilnego w postaci elektronicznej przez wszystkie urzędy stanu cywilnego w Polsce.
Rezygnacja z właściwości miejscowej USC
Rezygnacja z właściwości miejscowej USC oznacza m.in., że od tego momentu obywatel będzie mógł złożyć wniosek i otrzymać odpis dokumentu w dowolnym urzędzie stanu cywilnego. Ponadto, jeśli obywatel zgłosi zapotrzebowanie na odpis aktu w postaci elektronicznej, to kierownik USC prześle mu tą drogą potrzebny dokument, bez konieczności wizyty zainteresowanego w urzędzie.
Dzięki zniesieniu właściwości miejscowej obywatele będą mogli w dowolnym USC złożyć:
- zapewnienie o braku okoliczności wyłączających zawarcie małżeństwa,
- oświadczenia małżonków, że dziecko będzie nosić takie samo nazwisko, jakie nosi albo nosiłoby ich wspólne dziecko,
- oświadczenie rozwiedzionego małżonka o powrocie do nazwiska, które nosił przed zawarciem małżeństwa.
W szczególnych przypadkach (związanych z chorobą, niepełnosprawnością lub inną niedającą się pokonać przeszkodą) możliwe będzie dokonanie czynności urzędniczych w miejscu faktycznego pobytu obywatela, bez konieczności wizyty w USC.
Ślub cywilny w plenerze
Wśród planowanych zmian zawarta jest również liberalizacja zasad zawierania małżeństw poza urzędem stanu cywilnego. Zainteresowani będą mogli się pobrać poza urzędem, jednak w miejscu gwarantującym zachowanie powagi i doniosłości ceremonii oraz bezpieczeństwa wszystkich uczestników. Za zorganizowanie takiej uroczystości przyszli małżonkowie będą musieli zapłacić. Uiszczą ponadto opłatę skarbową za sporządzenie aktu.
Obecnie małżeństwo można zawrzeć w innym miejscu jedynie w szczególnych przypadkach (np. gdy jedno z przyszłych małżonków przebywa w szpitalu lub w zakładzie karnym).
Postępowanie przed kierownikiem USC
Dostęp kierowników USC do elektronicznej bazy zwolni obywateli z obowiązku przedkładania w urzędach odpisów dokumentów, co z kolei oznacza brak opłat za ich wydawanie.
Niewątpliwie skróceniu ulegnie również czas postępowań w sprawach sprostowania aktu stanu cywilnego w oparciu o inne dokumenty. Postanowienia sądowe zostaną zastąpione postępowaniami przed kierownikiem USC.
Rejestr aktów stanu cywilnego
W celu dokonania tych zmian wdrożony zostanie system teleinformatyczny, w którym będzie prowadzony rejestr aktów stanu cywilnego, umiejscowiony centralnie i zasilany przez kierowników USC. Dokumenty, które do tej pory miały postać papierową, będą przenoszone do systemu stopniowo, np. przy okazji dokonania zmian w akcie lub żądania wydania odpisu.