31 grudnia 2024 r. ostateczny termin dla pracowników. Przepadają ważne przywileje. Zostało coraz mniej czasu na wykorzystanie dni wolnych na opiekę nad dzieckiem, urlopu na żądanie, urlopu opiekuńczego oraz dni okazjonalnej pracy zdalnej.
Z końcem roku 2024 r. przepada część przywilejów pracowniczych. Poniżej prezentujemy listę przywilejów pracowniczych, które niewykorzystane w 2024 r. nie skumulują się i nie przejdą na 2025 r.
Dni wolne na opiekę nad dzieckiem
Zgodnie z art.188 Kodeksu pracy, pracownikowi wychowującemu przynajmniej jedno dziecko w wieku do lat 14, przysługuje w ciągu roku kalendarzowego zwolnienie od pracy w wymiarze 16 godzin albo dwa dni. Za dni wolne na opiekę nad dzieckiem pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia. O tym, w jaki sposób pracownik ma zamiar wykorzystać dni wolne, decyduje sam pracownik w pierwszym wniosku, który składa o udzielenie takiego zwolnienia w danym roku kalendarzowym. Dla pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy, zwolnienie od pracy na opiekę nad dzieckiem, ustalane jest proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy tego pracownika. Niepełna godzina zwolnienia od pracy zaokrąglana jest do pełnej godziny. Niewykorzystane dni wolne na opiekę nad dzieckiem przepadają z końcem 2024 r. Oznacza to, że w 2025 r. nie będzie większej puli dni wolnych na opiekę nad dzieckiem. Warto wykorzystać je jeszcze w grudniu.
Urlop na żądanie
Zgodnie z art. 167 2 Kodeksu pracy, pracodawca obowiązany jest udzielić pracownikowi urlopu na żądanie we wskazanym przez pracownika terminie. W ciągu roku kalendarzowego pracownikowi przysługują cztery dni urlopu na żądanie. By z niego skorzystać, pracownik ma obowiązek zgłosić żądanie udzielenia urlopu najpóźniej w dniu rozpoczęcia urlopu. Niezależnie od liczby pracodawców, z którymi pracownik pozostaje w danym roku w kolejnych stosunkach pracy, łączny wymiar urlopu na żądanie wynosi cztery dni. Warto pamiętać, że dni urlopu na żądanie są dniami z puli urlopu wypoczynkowego. Oznacza to, że dni urlopu na żądanie płatne są 100 proc. Za czas urlopu pracownikowi przysługuje wynagrodzenie, jakie by otrzymał, gdyby w tym czasie pracował. Zmienne składniki wynagrodzenia mogą być obliczane na podstawie przeciętnego wynagrodzenia z okresu 3 miesięcy poprzedzających miesiąc rozpoczęcia urlopu. W przypadkach znacznego wahania wysokości wynagrodzenia okres ten może być przedłużony do 12 miesięcy.
Urlop opiekuńczy
Zgodnie z art. 173 1 pracownikowi przysługuje prawo do urlopu opiekuńczego. Urlop ten przysługuje w wymiarze pięciu dni. Przyznawany jest w celu zapewnienia osobistej opieki lub wsparcia osobie będącej członkiem rodziny lub zamieszkującej w tym samym gospodarstwie domowym, która wymaga opieki lub wsparcia z poważnych względów medycznych. Za członków rodziny – zgodnie z kodeksem pracy – uznaje się syna, córkę, matkę, ojca lub małżonką. Urlop opiekuńczy udzielany jest na wniosek pracownika złożony w postaci papierowej lub elektronicznej. Wniosek o udzielenie urlopu opiekuńczego należy złożyć w terminie nie krótszym niż jeden dzień przed rozpoczęciem korzystania tego urlopu. We wniosku należy wskazać imię i nazwisko osoby, która wymaga opieki lub wsparcia z poważnych względów medycznych, przyczynę konieczności zapewnienia osobistej opieki lub wsparcia przez pracownika oraz w przypadku członka rodziny - stopień pokrewieństwa z pracownikiem lub w przypadku osoby niebędącej członkiem rodziny - adres zamieszkania tej osoby. Okres urlopu opiekuńczego wliczany jest do okresu zatrudnienia, od którego zależą uprawnienia pracownicze. Kodeks pracy nie przewiduje wynagrodzenia za urlop opiekuńczy.
Okazjonalna praca zdalna
Zgodnie z art. 67 33 Kodeksu pracy, pracownik może wystąpić o możliwość okazjonalnej pracy zdalnej. Pod pojęciem pracy zdalnej rozumie się wykonywanie pracy częściowo lub całkowicie w miejscu wskazanym przez pracownika i każdorazowo uzgodnionym z pracodawcą, w tym pod adresem zamieszkania pracownika, w szczególności z wykorzystaniem środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość.
Praca zdalna okazjonalna może być wykonywana w wymiarze nieprzekraczającym 24 dni w roku kalendarzowym. Oznacza to, że z dniem 31 grudnia 2024 r. niewykorzystane dni okazjonalnej pracy zdalnej przepadną. Wykonywanie okazjonalnej pracy zdalnej udzielane jest na wniosek pracownika złożony w formie papierowej bądź elektronicznej. Warto pamiętać, że pracodawca może odmówić okazjonalnej pracy zdalnej. Kodeks pracy nie nakłada na pracodawcę obowiązku uwzględnienia i rozpatrzenia pozytywnie wniosku o okazjonalną pracę zdalną. Za wykonywanie okazjonalnej pracy zdalnej pracodawca nie jest zobowiązany do wypłacenia ekwiwalentu. Okazjonalna praca zdalna podlegać może kontroli w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, a także kontroli przestrzegania wymogów w zakresie bezpieczeństwa i ochrony informacji. Kontrola odbywa się na zasadach ustalonych z pracownikiem.
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz.U.2023.1465 t.j.)