Prawa i obowiązki świadka w sądzie

Jarosław Krasnodęmbski
rozwiń więcej
Prawo odmowy zeznań nie przysługuje w sprawach o unieważnienie małżeństwa, ustalenie ojcostwa, zaprzeczenie ojcostwa, rozwiązanie adopcji. / Fotolia
Świadkowie w rozprawach sądowych posiadają wiele obowiązków, które muszą koniecznie wypełnić. Ale oprócz nałożonych na nich obowiązków istnieje również szereg praw przysługujących świadkom sadowym. Jakie prawa i obowiązki posiada świadek w sądzie?

Prawa i obowiązki świadka w sądzie regulują dwa kodeksy dotyczące postępowań, mianowicie kodeks postępowania cywilnego oraz kodeks postępowania karnego.

Prawa świadka w procesie sądowym

Ważnym uprawnieniem świadka w procesie karnym jest prawo odmowy składania zeznań. Jest to możliwe, jeżeli jedna ze stron lub uczestników postępowania jest bliską osobą dla świadka. Prawo to można wykorzystać, jednak nie ma obowiązku korzystania z tego prawa. Świadek może zeznawać przeciwko bliskiej mu osobie.

Prawo odmowy zeznań nie przysługuje w sprawach o unieważnienie małżeństwa, ustalenie ojcostwa, zaprzeczenie ojcostwa, rozwiązanie adopcji.

Świadek ma również prawo do odmowy odpowiedzi na konkretne pytanie. Może odmówić, jeżeli odpowiedź na pytanie mogłaby narazić świadka lub bliską mu osobę na odpowiedzialność karną lub spowodowanie szkody majątkowej.

Świadek może również ubiegać się o zwrot wydatków poniesionych na dojazd i powrót z sądu oraz prawo do zwrotu równowartości utraconego przez to zarobku. Aby uzyskać zwrot za wymienione koszty należy zażądać takiego zwrotu na rozprawie lub nie później niż na drugi dzień po rozprawie.

Kolejnym uprawnieniem świadka jest prawo do dnia wolnego od pracy. Dzień wolny od pracy przysługuje świadkowi na podstawie wezwania do sądu lub adnotacji sekretariatu sądu na takim wezwaniu.

Zobacz: Przesłuchanie świadka w miejscu zamieszkania

Obowiązki świadka w procesie sądowym

Podstawowym obowiązkiem świadka w procesie jest stawienie się na nim i złożenie zeznań. Nieobecność świadka może mieć różne konsekwencje. Najczęściej sąd zadecyduje o grzywnie, której wysokość może wynosić nawet 10 tysięcy złotych. W przypadkach radykalnych sąd może zadecydować o doprowadzeniu świadka przed sąd w celu złożenia zeznań.

Świadek ma obowiązek stawić się na każde wezwanie sądu, nawet, jeżeli ma prawo odmówić złożenia zeznań.

Obowiązkowe jest również złożenie przyrzeczenia o mówieniu prawdy. Przyrzeczenie takie nie obowiązuje małoletniego do 17 roku życia, a także osoby skazanej za składanie fałszywych zeznań. Obowiązek mówienia prawdy jest sankcjonowany. Za składanie fałszywych zeznań ustawodawca przewiduje karę pozbawienia wolności do lat trzech.

Świadek może uniknąć odpowiedzialności za składanie fałszywych zeznań, jeśli jego zeznania nie mają wpływu na rozstrzygnięcie sprawy lub, gdy sprostuje zeznanie przed nieprawomocnym rozstrzygnięciem proces.

Zobacz serwis: Pomoc prawna

Prawo
Debata prezydencka na żywo na portalu infor.pl. Transmisja online od godz. 20.00
12 maja 2025

W poniedziałek 12.05.2025 r. o godz. 20:00 w siedzibie Telewizji Polskiej rozpoczęła się debata kandydatów na prezydenta RP, współorganizowana przez TVP, TVN i Polsat. To ostatnie takie starcie przed pierwszą turą wyborów i jeden z kluczowych momentów kampanii. Transmisję online można obejrzeć także na portalu infor.pl.

Debata prezydencka: Burza wokół prowadzącej z TVP. Konfederacja i inne sztaby protestują
12 maja 2025

Debata kandydatów na prezydenta już dziś o 20:00 w TVP. Jeszcze przed startem nie brak kontrowersji — aż osiem sztabów wyborczych sprzeciwia się obecności Doroty Wysockiej-Schnepf jako współprowadzącej. Padają zarzuty o brak obiektywizmu i złamanie wcześniejszych ustaleń z TVP.

Zmiany w stwierdzaniu zgonu. Rząd planuje nową ustawę i szczególne regulacje dla żołnierzy
12 maja 2025

Rząd pracuje nad nowelizacją ustawy o działalności leczniczej. Nowe przepisy mają uporządkować zasady stwierdzania i dokumentowania zgonów, w tym poza szpitalami. Projekt zakłada też cyfryzację kart zgonu i narodzin oraz regulację zasad funkcjonowania lekarza koronera.

Ekwiwalent za pranie odzieży roboczej w 2025 roku – ile wynosi, jak obliczyć, komu przysługuje, terminy wypłat, ewidencja
12 maja 2025

Czym jest ekwiwalent za pranie odzieży roboczej? Komu przysługuje? Jakie są zasady obliczania i wypłacania tego ekwiwalentu w 2025 roku. Czy od tego ekwiwalentu trzeba płacić składki ZUS i podatek? Wyjaśnia Karolina Woźniczka, specjalistka ds. kadr i płac w Meritoros SA.

Flaga Polski - jak wieszać zgodnie z przepisami? [ZASADY]
12 maja 2025

Coraz więcej osób prywatnych wywiesza flagę Polski w maju, listopadzie, a niektórzy nawet przez cały rok. Nie każdy wie, że flagę wiesza się w określony sposób, a naruszenie przepisów może doprowadzić do nałożenia kary. Jakie są zasady wieszania flagi Polski?

Czy alimenty wlicza się do dochodu w MOPS?
12 maja 2025

„Samotnie wychowuję dziecko i chcę ubiegać się o zasiłek okresowy z pomocy społecznej. Czy alimenty, które dostaję na córkę MOPS wliczy do naszego dochodu?” – pyta Czytelniczka.

Co 12 skontrolowane przez ZUS L4 uznane za nieprawidłowe [dane ZUS za I kwartał 2025 r.]
12 maja 2025

Zakład Ubezpieczeń Społecznych przekazał redakcji Infor.pl, że w I kwartale 2025 r. ZUS przeprowadził kontrolę prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich wobec 35 810 osób. Nieprawidłowości stwierdził w 2 886 przypadkach. ZUS może przeprowadzić kontrolę z własnej inicjatywy lub na wniosek pracodawcy. Kiedy można spodziewać się kontroli?

Wsparcie dla rodziców po urodzeniu martwego dziecka. MRPiPS zapowiada zmiany w przyznawaniu zasiłków: macierzyńskiego i pogrzebowego
12 maja 2025

W przypadku urodzenia martwego dziecka, rodzice dziecka mogą wystąpić z wnioskiem o zasiłek macierzyński oraz o zasiłek pogrzebowy. Jednakże muszą zmierzyć się z biurokracją. Resort rodziny zapowiada likwidację skomplikowanych barier administracyjnych. Zaświadczenie lekarskie zamiast aktu urodzenia - to jedna ze zmian planowanych przez resort rodziny.

12 maja: Międzynarodowy Dzień Pielęgniarek i Położnych
12 maja 2025

Maj należy do pielęgniarek i położnych! W dniu 5 maja świętujemy Międzynarodowy Dzień Położnej, dzień 8 maja to Dzień Polskiej Położnej, a 12 maja to Międzynarodowy Dzień Pielęgniarek. Pielęgniarki i położne są niezastąpione na każdym etapie leczenia i opieki nad pacjentem – od narodzin, przez chorobę, aż po opiekę paliatywną. Wspierają nie tylko zdrowie fizyczne, ale też emocjonalne potrzeby pacjentów i ich rodzin. Ich zaangażowanie, wiedza i empatia są fundamentem bezpiecznego i skutecznego leczenia.

Budżetówka: zmiany w stanowiskach, strukturze i tabelach wynagrodzeń – minimalne stawki wzrastają o 5%, a maksymalne o 1 000 zł [projekt]
12 maja 2025

Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji ogłasza zmiany w tabelach wynagrodzeń – minimalne stawki wzrastają o 5%, a maksymalne o 1 000 zł - takie regulacje już coraz bliżej. Są one o tyle ważne, że zajdzie też zmiana w strukturze organizacyjnej, będzie też ujednolicenie nazw stanowisk kierowniczych i dodanie nowych stanowisk specjalistycznych w celu uporządkowania ścieżki awansu. Nowe zasady mają być bardziej transparentne. Są już szczegółowe założenia, czekamy na ogłoszenie ostatecznej wersji projektu zmian dla ogromnej liczby pracowników, a później wejście nowych przepisów w życie.

pokaż więcej
Proszę czekać...