Przemoc wobec osób starszych

Wioleta Matela
rozwiń więcej
Przemoc jest działaniem długotrwałym.
Przemoc domowa wobec starszych osób może przybierać formę zmuszania do prac domowych, izolowania czy wytykania starości. Choć ogromna większość Polaków nie znajduje dla niej usprawiedliwienia, to tylko jedna trzecia z nas interweniuje w przypadkach krzywdzenia osób starszych.

Przemoc wobec osób starszych, podobnie jak przemoc wobec innych członków rodziny może przybierać różne formy,, zarówno przemocy fizycznej, jak i psychicznej. Wśród krzywdzących zachowań można wyróżnić m. in.:

  • izolowanie;
  • zamykanie;
  • szarpanie;
  • popychanie;
  • poszturchiwanie;
  • uderzanie;
  • bicie;
  • zabieranie pieniędzy;
  • zmuszanie do prac domowych;
  • ośmieszanie;
  • wyzywanie;
  • wytykanie starości i niepełnosprawności fizycznej lub psychicznej;
  • zmuszanie do różnych rzeczy stosując pogróżki, groźby lub szantaż;
  • przemoc seksualna.

Dlaczego starsze osoby nie zgłaszają się po pomoc

Przede wszystkim osoby w podeszłym wieku mają ograniczoną mobilność oraz kontakty z innymi osobami. Innym powodem godzenia się z sytuacją jest strach przed tym, że sąd może orzec wobec takich osób umieszczenie w domu opieki.

Zdecydowana większość Polaków (powyżej 90 proc.) nie widzi okoliczności usprawiedliwiających przemoc w rodzinie wobec osób starszych.

Wsparcie dla ofiar przemocy

Dla rodziny, w które występuje zjawisko przemocy w rodzinie zakładana jest „Niebieska Karta”. Dokumentację prowadzi dzielnicowy. W ramach procedury „Niebieskie Karty” odwiedza on rodzinę dotkniętą domową przemocą co najmniej raz w miesiącu. Udziela też niezbędnych informacji na temat działających instytucji, które pomagają ofiarom przemocy. Działania dzielnicowego polegają też na pracy ze sprawcą przemocy, którego informuje się o konsekwencjach takiego zachowania oraz o możliwości podjęcia terapii.

W powiatowych specjalistycznych ośrodkach wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie można uzyskać poradę prawną i psychologiczną.

Zobacz również: Jaką pomoc mogą uzyskać ofiary rodzinnej przemocy

Za popełnienie przestępstwa znęcania się grozi kara do 5 lat pozbawienia wolności, zaś do 10 lat, gdy sprawca działa ze szczególnym okrucieństwem.

Przemocą w rodzinie jest jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie naruszające prawa lub dobra osobiste członka rodziny, w szczególności narajające te osoby na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, naruszające ich godność, nietykalność cielesną, wolność w tym seksualną, powodujące szkody na ich zdrowiu fizycznym lub psychicznym, a także wywołujące cierpienia i krzywdy moralne u osób dotkniętych przemocą.

Opracowano na podstawie raportu z badania ogólnopolskiego Polskiej Akademii Nauk Instytutu Psychologii „Przemoc w rodzinie wobec osób starszych i niepełnosprawnych (2009)” dla Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie

Zobacz również serwis: Sprawy karne

Prawo
MRPiPS: nowe rozwiązania na rzecz osób z niepełnosprawnościami i przebudowa modelu orzekania o niepełnosprawności. Termin do 20 maja 2025 r. na składanie dokumentów
02 maja 2025

Rok 2025 jest wyjątkowo obfitujący w zmiany prawa czy też projekty zmian w zakresie uprawnień dla osób z niepełnosprawnościami i ogólnie dla całego systemu orzecznictwa. Ale to nie koniec! Idą kolejne zmiany i to na z góry określone lata: na 2026, 2027 a nawet 2028 r. Perspektywa odległa - to fakt, ale takie działania jak zapowiada resort pracy wymagają długiej perspektywy. Udało się dotrzeć do informacji, z których wynika, że MRPiPS ogłasza program: "Przebudowa modelu orzekania o niepełnosprawności". Co będzie obejmował program, do kogo jest skierowany i co można zyskać?

Znieważenie flagi państwowej – co grozi za obrazę symboli narodowych?
02 maja 2025

Flaga państwowa to jeden z najważniejszych symboli każdego kraju – wyraża tożsamość narodową, suwerenność, a także dumę z historii i wspólnoty obywatelskiej. W Polsce ochrona flagi jest zagwarantowana przepisami prawa, a jej znieważenie jest przestępstwem. Warto więc wiedzieć, czym jest znieważenie flagi Rzeczypospolitej Polskiej, jakie formy może przybrać oraz jakie sankcje grożą za tego rodzaju działanie.

Powstaje kompletnie nowa gałąź gospodarki, kompletnie nowy zawód: tylko czy będą chętni [PROJEKT skierowany do stałej komisji]
02 maja 2025

Powstaje kompletnie nowa gałąź gospodarki, kompletnie nowy zawód - podkreśla Łukasz Krasoń. Jednak czy będą chętni na tą specyficzną i wymagającą dużego wysiłku psychicznego i fizycznego pracę?: Nie wiadomo też jak będzie z wynagrodzeniem, a nie wydaje się, żeby byli chętni do tej pracy tylko za minimalną krajową.

Donald Trump spotkał się z Karolem Nawrockim w Gabinecie Owalnym Białego Domu. "You will win"
02 maja 2025

Prezydent Stanów Donald Trump spotkał się w czwartek 1 maja 2025 r. z kandydatem na prezydenta RP Karolem Nawrockim - podał Biały Dom. Nawrocki relacjonował, że D. Trump przepowiadał mu wygraną w wyborach.

7 lat ważności niektórych orzeczeń o niepełnosprawności i inne zmiany. Nowelizacja rozporządzenia dot. orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności
02 maja 2025

W dniu 30 kwietnia 2025 r. opublikowano projekt rozporządzenia ministra rodziny, pracy i polityki społecznej zmieniającego rozporządzenie w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności. Celem tej nowelizacji jest doprecyzowanie zasad wydawania orzeczeń o niepełnosprawności oraz o stopniu niepełnosprawności, a także wydłużenie okresów ważności tych orzeczeń. Co się dokładnie zmieni i od kiedy?

Grill na balkonie? Uważaj - może kosztować Cię nawet 5 500 zł, a ognisko w ogrodzie - nawet 11 500 zł
02 maja 2025

Można śmiało powiedzieć, że majówka to narodowe święto grilla (a w nieco mniejszym zakresie - również ogniska). Mieszkańcy bloków - z przyczyn oczywistych - mogą zdecydować się wyłącznie na to pierwsze, a posiadacze własnych ogródków - rozniecić nieco większy płomień. Czy jednak takie przyjemności - w obrębie własnych balkonów i ogródków są legalne? Okazuje się, że nie w każdym przypadku, a ich nieroztropnych amatorów, mogą niekiedy spotkać niemiłe konsekwencje.

Rząd szykuje zmiany w emeryturach – grupa pracowników popracuje do 70 roku życia
01 maja 2025

Ministerstwo Sprawiedliwości pracuje nad projektem zmian w przepisach, które mają wydłużyć maksymalny wiek pełnienia funkcji przez komorników sądowych oraz ich asesorów. Zgodnie z planowanymi regulacjami, osoby wykonujące te zawody miałyby obowiązek pozostawać aktywne zawodowo nawet do 70. roku życia.

Prawne ryzyka używania AI przez pracowników. Odpowiedzialność pracodawcy wobec osób trzecich. Prawo pracy, prawo autorskie, ochrona danych poufnych i osobowych
30 kwi 2025

Sztuczna inteligencja (AI) stanowi dużą pomoc w pracy, ułatwiając ją i przyspieszając w znacznym stopniu. Zdają sobie z tego sprawę zarówno pracodawcy, jak i pracownicy. Tak jednak ze strony pracodawców lub potencjalnych pracodawców wobec pracowników lub kandydatów, jak po ze strony pracowników, nieodpowiedzialne korzystania z AI może rodzić określone ryzyka prawne, które możemy ocenić przez pryzmat prawa pracy. Świadomość tych ryzyk jest ważna pod kątem znalezienia rozwiązań przed nimi zabezpieczających w sytuacji w której prawo powszechne takiego zabezpieczenia nie przewiduje.

Zmiana miejsca głosowania. Wybory 2025. Jak zagłosować w innym obwodzie?
30 kwi 2025

Zmiana miejsca głosowania w wyborach na Prezydenta RP w dniu 18 maja 2025 r. jest możliwa. Co zrobić, aby zagłosować w obwodzie poza stałym miejscem zamieszkania? Niezbędne jest zaświadczenie o zmianie miejsca głosowania.

Ostatni dzień na rozliczenie PIT 2024 Sprawdź, co musisz zrobić, zanim system zamknie dostęp
30 kwi 2025

Ministerstwo Finansów przypomina: 30 kwietnia mija termin składania zeznań podatkowych za 2024 rok. Ponad 8 milionów Polaków skorzystało już z usługi Twój e-PIT. Sprawdź, co zrobić, by nie zapłacić kary, jak uniknąć błędów i co grozi za brak reakcji.

pokaż więcej
Proszę czekać...