Czym charakteryzuje się praca nakładcza?

Ewa Karaś
rozwiń więcej
Ewa Ryś
rozwiń więcej
Chałupnik ma obowiązek poddać się wstępnym, okresowym i kontrolnym badaniom lekarskim / inforCMS
Potocznie pracę nakładczą określa się terminem „chałupnictwo”. Najczęściej wykonywana jest przez matki wychowujące małe dzieci, przez osoby niepełnosprawne.  

Praca nakładcza wykonywana jest na podstawie umowy o pracę nakładczą. Nie jest to jednak umowa o pracę, jaką podpisują pracownicy świadczący pracę w zakładzie pracodawcy.

Praca nakładcza przynosi korzyści zarówno pracownikowi, jak i pracodawcy. Osoby, które wykonują pracę nakładczą to najczęściej matki wychowujące małe dzieci oraz osoby niepełnosprawne. Dzieje się tak między innymi, ponieważ chałupnik sam wybiera miejsce wykonywania pracy, a najczęściej jest to mieszkanie pracownika.

Praca chałupnicza wykonywana jest na podstawie umowy o pracę nakładczą, zawieranej pomiędzy pracodawcą (nakładcą), a pracownikiem (wykonawcą, chałupnikiem). Umowa taka musi określać:

  • rodzaj umowy,
  • rodzaj pracy,
  • termin rozpoczęcia pracy,
  • zasady wynagradzania.

W umowie o pracę nakładczą nie ustala się miejsca wykonywania pracy oraz wymiaru czasu pracy.

Umowa o pracę nakładczą może być zawarta na okres próbny, na czas określony, na czas wykonywania określonej pracy lub na czas nieokreślony.

Zobacz: W jaki sposób mogę ustalić wynagrodzenie w umowie o dzieło?

Wynagrodzenie chałupnika

Jak już wspomniano, umowa o pracę nakładczą musi określać zasady wynagradzania chałupnika. Umowa musi określać minimalną miesięczną ilości pracy, której wykonanie należy do obowiązków chałupnika. Minimum powinno być tak ustalone, aby wynagrodzenie uzyskiwane przez chałupnika zapewniało otrzymanie przez niego miesięcznie co najmniej 50% najniższego wynagrodzenia. Jest to ważne, ponieważ uzyskiwanie w takiej wysokości wynagrodzenia pozwala na zachowanie uprawnień pracowniczych takich jak np. prawo do urlopu

Gdy praca nakładcza stanowi dla chałupnika wyłączne lub główne źródło utrzymania, nakładca powinien ustalić ilość pracy w taki sposób, aby jej wykonanie zapewniało wynagrodzenie nie mniejsze od najniższego wynagrodzenia.

Chałupnikowi przysługuje wynagrodzenie za wykonaną niewadliwie pracę, a więc za wynik pracy. Jeśli ze swojej winy wadliwie wykona produkt lub usługę, wynagrodzenie mu nie przysługuje.

Pracodawca jest zobowiązany zapewnić wykonawcy:

  • surowce,
  • materiały,
  • narzędzia,
  • maszyny,
  • urządzenia niezbędne do wykonywania pracy nakładczej, jak również utrzymywać je w należytym stanie technicznym.

Bieżąca konserwacja obciąża wykonawcę

Zobacz serwis: Formy zatrudnienia

Praca nakładcza wykonywana jest przeważnie w domu wykonawcy. Nie zwalnia to jednak chałupnika od zachowania zasad i przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. Ma on obowiązek poszerzać swoją wiedzy z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy. Ponadto jest zobowiązany do dbania o należyty stan maszyn, urządzeń, narzędzi i sprzętu dostarczonego przez nakładcę oraz utrzymywania porządku i ładu w miejscu wykonywania pracy.

Chałupnik ma obowiązek poddać się wstępnym, okresowym i kontrolnym badaniom lekarskim

Podstawa prawna:

Art. 303 par. 1 Kodeksu pracy

Rozporządzenie z dnia 31 grudnia 1975 r. w sprawie uprawnień pracowniczych osób wykonujących pracę nakładczą (Dz.U. z 1976 r. nr 3, poz. 19 z późn. zm.)

Prawo
Rząd szykuje zmiany w emeryturach – grupa pracowników popracuje do 70 roku życia
01 maja 2025

Ministerstwo Sprawiedliwości pracuje nad projektem zmian w przepisach, które mają wydłużyć maksymalny wiek pełnienia funkcji przez komorników sądowych oraz ich asesorów. Zgodnie z planowanymi regulacjami, osoby wykonujące te zawody miałyby obowiązek pozostawać aktywne zawodowo nawet do 70. roku życia.

Prawne ryzyka używania AI przez pracowników. Odpowiedzialność pracodawcy wobec osób trzecich. Prawo pracy, prawo autorskie, ochrona danych poufnych i osobowych
30 kwi 2025

Sztuczna inteligencja (AI) stanowi dużą pomoc w pracy, ułatwiając ją i przyspieszając w znacznym stopniu. Zdają sobie z tego sprawę zarówno pracodawcy, jak i pracownicy. Tak jednak ze strony pracodawców lub potencjalnych pracodawców wobec pracowników lub kandydatów, jak po ze strony pracowników, nieodpowiedzialne korzystania z AI może rodzić określone ryzyka prawne, które możemy ocenić przez pryzmat prawa pracy. Świadomość tych ryzyk jest ważna pod kątem znalezienia rozwiązań przed nimi zabezpieczających w sytuacji w której prawo powszechne takiego zabezpieczenia nie przewiduje.

Zmiana miejsca głosowania. Wybory 2025. Jak zagłosować w innym obwodzie?
30 kwi 2025

Zmiana miejsca głosowania w wyborach na Prezydenta RP w dniu 18 maja 2025 r. jest możliwa. Co zrobić, aby zagłosować w obwodzie poza stałym miejscem zamieszkania? Niezbędne jest zaświadczenie o zmianie miejsca głosowania.

Ostatni dzień na rozliczenie PIT 2024 Sprawdź, co musisz zrobić, zanim system zamknie dostęp
30 kwi 2025

Ministerstwo Finansów przypomina: 30 kwietnia mija termin składania zeznań podatkowych za 2024 rok. Ponad 8 milionów Polaków skorzystało już z usługi Twój e-PIT. Sprawdź, co zrobić, by nie zapłacić kary, jak uniknąć błędów i co grozi za brak reakcji.

Specustawa o przeliczeniu emerytur: Bez wniosku, bez wyrównania i bez waloryzacji. I dopiero od połowy 2026 r.
30 kwi 2025

Specustawa: ZUS załatwi sam ponowne przeliczenie emerytur. Bez wniosku, bez wyrównania i bez waloryzacji. I niestety dopiero od połowy 2026 r.

Artur Bartoszewicz – partia, program, wiek, zawód, wykształcenie [Kandydat na Prezydenta RP 2025]
30 kwi 2025

Artur Bartoszewicz – czy należy do partii politycznej? Przedstawiamy program wyborczy kandydata na Prezydenta RP w 2025 roku, wiek, zawód oraz wykształcenie. Sprawdź pełną listę kandydatów w wyborach 2025 r. i wyniki najnowszego sondażu.

Kamery nasobne dla ratowników medycznych a RODO [Ochrona danych osobowych]
30 kwi 2025

Z pewnością zgodzicie się że ratownicy medyczni są bardzo często narażeni na brutalne ataki ze strony agresywnych pacjentów. Coraz głośniej mówi się o wprowadzeniu kamer nasobnych dla ratowników medycznych. Co na to przepisy RODO i Konstytucja?

Koniec z wypłacaniem przez pracodawcę 140 zł, za okulary które kosztowały 900 zł i limitowaniem częstotliwości refundacji? Nareszcie jest decyzja A. Dziemianowicz-Bąk
01 maja 2025

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, przedstawiło swoje stanowisko w sprawie uregulowania minimalnej kwoty refundacji okularów (lub soczewek kontaktowych) korygujących wzrok dla osób pracujących przy komputerze oraz częstotliwości przysługiwania tegoż dofinansowania od pracodawcy. Wynika ono z odpowiedzi na interpelację poselską nr 4813 posłanki Marta Stożek, z dnia 12 września 2024 r.

Praca w majówkę. Czy należy się dodatek?
30 kwi 2025

Zbliżają się 3 ważne dni w roku 2025: 1 maja, 2 maja, 3 maja. Niektórzy w tym czasie pracują. Czy zatem za pracę w majówkę należy się dodatek pieniężny czy inna rekompensata?

Kto nowym papieżem? Media kreują „papabile”, a Kościół przygotowuje się do konklawe 2025
30 kwi 2025

7 maja rozpoczyna się konklawe, które wybierze nowego papieża. Papież Franciszek niestety już nie żyje, a świat katolicki z napięciem śledzi możliwych następców. Media już teraz lansują swoich faworytów – tzw. papabili. Kim są kandydaci na nowego papieża? Jakie poglądy reprezentują? Czy Kościół czeka kontynuacja, czy radykalna zmiana?

pokaż więcej
Proszę czekać...