Renta inwalidzka w pytaniach i odpowiedziach

Katarzyna Wiśniewska - ekspert z zakresu emerytur i rent
rozwiń więcej
Postępowanie w sprawie przyznania renty wszczyna się wyłącznie na podstawie wniosku osoby zainteresowanej. / inforCMS
Renta inawlidzka przyznawana jest osobie całkowicie lub częściowo niezdolnej do pracy. Przyznawana jest w przypadku braku nadziei na odzyskanie zdolności do pracy. Wypłacana jest przez Zakłada Ubezpieczeń Społecznych.

Utrata prawa do renty

Mam 57 lat, po 26 latach pracy otrzymywałam przez 14 lat rentę i obecnie zostałam uznana za zdolną do pracy. Co dalej robić?

Z przekazanych informacji wynika, że po utracie prawa do renty może pani ubiegać się o przyznanie świadczenia przedemerytalnego. Prawo do tego świadczenie przysługuje bowiem m.in. osobie, która zarejestrowała się w powiatowym urzędzie pracy w ciągu 30 dni od dnia ustania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, pobieranej nieprzerwanie przez okres co najmniej 5 lat, i do dnia, w którym ustało prawo do renty, kobieta ukończyła wiek 55 lat oraz osiągnęła okres uprawniający do emerytury wynoszący co najmniej 20 lat.

Dodaję, że warunek terminowego zarejestrowania się w powiatowym urzędzie pracy zostanie spełniony także wówczas, gdy osoba, która utraciła prawo do renty, zarejestruje się w tym urzędzie w ciągu 30 dni od wydania decyzji odmawiającej przyznania renty na dalszy okres.

Pani będąc w wieku 57 lat, posiadając 26-letni staż pracy oraz pobierając przez 14 lat rentę z tytułu niezdolności do pracy, do której ustało prawo - spełnia wymienione wyżej warunki i mogłaby zatem wnioskować o przyznanie świadczenia przedemerytalnego.

Jednakże istotne jest to, że o świadczenie przedemerytalne może być przyznane po upływie co najmniej 6 miesięcznego okresu pobierania zasiłku dla bezrobotnych oraz jeżeli spełnione są łącznie następujące warunki:

  • osoba nadal jest zarejestrowana jako bezrobotna;
  • w okresie pobierania zasiłku dla bezrobotnych nie odmówiła bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej albo zatrudnienia w ramach prac interwencyjnych lub robót publicznych;
  • złoży wniosek o przyznanie świadczenia przedemerytalnego w terminie nie przekraczającym 30 dni od dnia wydania przez powiatowy urząd pracy zaświadczenia potwierdzającego 6-miesięczny okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych.

Podstawa prawna: art.2 ust.1 pkt 4 ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych

Renta z powodu choroby

Mam 44 lata. Przepracowałam w Polsce 10 lat. Od 14 lat pozostaję bez pracy. Trzy lata temu zachorowałam na Reumatoidalne zapalenie stawów. Zwracam się z prośbą o udzielenie mi informacji. Czy w mojej sytuacji mam prawo ubiegać się o przyznanie renty z tytułu mojej choroby. Jeżeli tak to, jakie dokumenty powinnam przedstawić.

W celu uzyskania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy z ZUS - osoba zainteresowana musi spełnić łącznie następujące warunki:

  • posiadania co najmniej częściowej niezdolności do pracy,
  • posiadania wymaganego, stosownie do wieku, w którym u danej osoby powstała niezdolność do pracy, okresu składkowego i nieskładkowego,
  • niezdolność do pracy musi powstać w czasie okresu składkowego (np. ubezpieczenia, zatrudnienia pobierania zasiłku dla bezrobotnych) lub w czasie okresu nieskładkowgo (np. w okresie pobierania zasiłku chorobowego, świadczenia rehabilitacyjnego), albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Wymagany do przyznania renty okres składkowy i nieskładkowy zróżnicowany jest w zależności od wieku, w którym u danej osoby powstała niezdolność do pracy. Okres ten wynosi 5 lat – jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 30 lat. Pięcioletni okres składkowy i nieskładkowy wymagany od osoby, której niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 30 lat, musi przypadać w ciągu ostatniego dziesięciolecia przypadającego przed dniem zgłoszenia wniosku o rentę albo powstania niezdolności do pracy

Dodaję, że warunek wymieniony w ostanim punkcie nie musi być spełniony w przypadku kobiety, która jest całkowicie niezdolna do pracy i ma 20-letni okres składkowy i nieskładkowy.

Oceny stanu zdrowia, a więc oceny, czy dana osoba jest niezdolna do pracy dokonuje w formie orzeczenia lekarz orzecznik ZUS. Lekarz orzecznik dokonuje również ustalenia daty powstania niezdolności do pracy.

Postępowanie w sprawie przyznania renty wszczyna się wyłącznie na podstawie wniosku osoby zainteresowanej. Do takiego wniosku należy dołączyć zaświadczenie o stanie zdrowia, wydane przez lekarza, pod którego opieką lekarską znajduje się osoba ubiegająca się o rentę, a także inną dokumentację medyczną, będącą w posiadaniu osoby ubiegającej o rentę.

Zobacz: Czy od decyzji organu rentowego można się odwołać

Ponadto do wniosku należy dołączyć dokumenty potwierdzające okresy składkowe i nieskładkowe, a także zaświadczenie o wysokości osiąganego wynagrodzenia dla celów ustalenia podstawy wymiaru renty ( druk ZUS Rp-7).

Podstawa prawna: art. 57 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych

Renta inwalidzka a emerytura

Czy pobyt na rencie inwalidzkiej w latach 1996-2004 zaliczany jest jako okres nieskładkowy - do stażu emerytalnego?

Przy ustalaniu prawa do emerytury dla osoby, która osiągnęła wiek emerytalny wynoszący co najmniej 60 lat dla kobiet i co najmniej 65 lat dla mężczyzn i utraciła prawo do renty z tytułu niezdolności z powodu odzyskania zdolności do pracy, uwzględnia się również okresy pobierania tej renty. Okresy te uwzględnia się w zakresie niezbędnym do przyznania emerytury.

Okres pobierania renty z tytułu niezdolności do pracy (wcześniej renty inwalidzkiej) podlega zatem uwzględnieniu, jeżeli okresy składkowe, nieskładkowe oraz okresy prowadzenia gospodarstwa rolnego lub pracy w tym gospodarstwie są krótsze od okresu wymaganego do przyznania emerytury, który dla kobiety wynosi 20 lat, a dla mężczyzny 25 lat.

Ponadto okresów pobierania renty, nie uwzględnia się jeżeli pokrywają się z okresami składkowymi i nieskładkowymi oraz okresami pracy w gospodarstwie rolny. Okresy te wymienione zostały w art. 6,7 i 10 ustawy emerytalnej.

Dodać należy, że okres pobierania renty nie jest okresem składkowym ani okresem nieskładkowym. Oznacza to, że okres ten podlega uwzględnieniu przy ustalaniu prawa do emerytury natomiast nie podlega uwzględnieniu przy obliczaniu wysokości tego świadczenia.

Podstawa prawna: art. 10a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych

Orzeczenie niepełnosprawności

Mąż ma orzeczony znaczny stopień niepełnosprawności. Jaką powinien posiadać grupę przyznana przez ZUS. Czy orzeczenie o niepełnosprawności ma wpływ na przyznanie grupy przez ZUS?

Orzeczenie lekarskie orzecznika ZUS o całkowitej niezdolności do pracy i samodzielnej egzystencji – traktowane jest na równi z orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności.

Jednakże orzeczenie ustalające stopień niepełnosprawności wydane przez powiatowy czy też wojewódzki zespół do spraw orzekania o stopniu niepełnosprawności – stanowi podstawę do przyznania ulg i uprawnień innych niż renta z tytułu niezdolności do pracy. Orzeczenie takie nie przekłada się na odpowiedni stopień niezdolności do pracy i tym samym nie może stanowić podstawy do przyznania renty z tytułu niezdolności do pracy.

Dla organu rentowego – podstawę do wydania decyzji w sprawie świadczeń, do których prawo uzależnione jest od stwierdzenia niezdolności do pracy oraz niezdolności do samodzielnej egzystencji jest wyłącznie orzeczenie lekarza orzecznika ( komisji lekarskiej) ZUS.

Orzeczenie określające stopień niepełnosprawności może być natomiast pomocne dla lekarza orzecznika ZUS – przy dokonywaniu oceny stanu zdrowia i wydaniu stosownego orzeczenia.

Podstawa prawna: art.14 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych

Zobacz serwis: Renty

Prawo
Znieważenie flagi państwowej – co grozi za obrazę symboli narodowych?
02 maja 2025

Flaga państwowa to jeden z najważniejszych symboli każdego kraju – wyraża tożsamość narodową, suwerenność, a także dumę z historii i wspólnoty obywatelskiej. W Polsce ochrona flagi jest zagwarantowana przepisami prawa, a jej znieważenie jest przestępstwem. Warto więc wiedzieć, czym jest znieważenie flagi Rzeczypospolitej Polskiej, jakie formy może przybrać oraz jakie sankcje grożą za tego rodzaju działanie.

Powstaje kompletnie nową gałąź gospodarki, kompletnie nowy zawód: tylko czy będą chętni [PROJEKT skierowany do stałej komisji]
02 maja 2025

Powstaje kompletnie nowa gałąź gospodarki, kompletnie nowy zawód - podkreśla Łukasz Krasoń. Jednak czy będą chętni na tą specyficzną i wymagającą dużego wysiłku psychicznego i fizycznego pracę?: Nie wiadomo też jak będzie z wynagrodzeniem, a nie wydaje się, żeby byli chętni do tej pracy tylko za minimalną krajową.

Donald Trump spotkał się z Karolem Nawrockim w Gabinecie Owalnym Białego Domu. "You will win"
02 maja 2025

Prezydent Stanów Donald Trump spotkał się w czwartek 1 maja 2025 r. z kandydatem na prezydenta RP Karolem Nawrockim - podał Biały Dom. Nawrocki relacjonował, że D. Trump przepowiadał mu wygraną w wyborach.

Dłuższe terminy ważności niektórych orzeczeń o niepełnosprawności (7 lat) i inne zmiany w orzekaniu o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności – projekt rozporządzenia MRPiPS
02 maja 2025

W dniu 30 kwietnia 2025 r. opublikowano projekt rozporządzenia ministra rodziny, pracy i polityki społecznej zmieniającego rozporządzenie w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności. Celem tej nowelizacji jest doprecyzowanie zasad wydawania orzeczeń o niepełnosprawności oraz o stopniu niepełnosprawności, a także wydłużenie okresów ważności tych orzeczeń. Co się dokładnie zmieni i od kiedy?

Grill na balkonie? Uważaj - może kosztować Cię nawet 5 500 zł, a ognisko w ogrodzie - nawet 11 500 zł
02 maja 2025

Można śmiało powiedzieć, że majówka to narodowe święto grilla (a w nieco mniejszym zakresie - również ogniska). Mieszkańcy bloków - z przyczyn oczywistych - mogą zdecydować się wyłącznie na to pierwsze, a posiadacze własnych ogródków - rozniecić nieco większy płomień. Czy jednak takie przyjemności - w obrębie własnych balkonów i ogródków są legalne? Okazuje się, że nie w każdym przypadku, a ich nieroztropnych amatorów, mogą niekiedy spotkać niemiłe konsekwencje.

Rząd szykuje zmiany w emeryturach – grupa pracowników popracuje do 70 roku życia
01 maja 2025

Ministerstwo Sprawiedliwości pracuje nad projektem zmian w przepisach, które mają wydłużyć maksymalny wiek pełnienia funkcji przez komorników sądowych oraz ich asesorów. Zgodnie z planowanymi regulacjami, osoby wykonujące te zawody miałyby obowiązek pozostawać aktywne zawodowo nawet do 70. roku życia.

Prawne ryzyka używania AI przez pracowników. Odpowiedzialność pracodawcy wobec osób trzecich. Prawo pracy, prawo autorskie, ochrona danych poufnych i osobowych
30 kwi 2025

Sztuczna inteligencja (AI) stanowi dużą pomoc w pracy, ułatwiając ją i przyspieszając w znacznym stopniu. Zdają sobie z tego sprawę zarówno pracodawcy, jak i pracownicy. Tak jednak ze strony pracodawców lub potencjalnych pracodawców wobec pracowników lub kandydatów, jak po ze strony pracowników, nieodpowiedzialne korzystania z AI może rodzić określone ryzyka prawne, które możemy ocenić przez pryzmat prawa pracy. Świadomość tych ryzyk jest ważna pod kątem znalezienia rozwiązań przed nimi zabezpieczających w sytuacji w której prawo powszechne takiego zabezpieczenia nie przewiduje.

Zmiana miejsca głosowania. Wybory 2025. Jak zagłosować w innym obwodzie?
30 kwi 2025

Zmiana miejsca głosowania w wyborach na Prezydenta RP w dniu 18 maja 2025 r. jest możliwa. Co zrobić, aby zagłosować w obwodzie poza stałym miejscem zamieszkania? Niezbędne jest zaświadczenie o zmianie miejsca głosowania.

Ostatni dzień na rozliczenie PIT 2024 Sprawdź, co musisz zrobić, zanim system zamknie dostęp
30 kwi 2025

Ministerstwo Finansów przypomina: 30 kwietnia mija termin składania zeznań podatkowych za 2024 rok. Ponad 8 milionów Polaków skorzystało już z usługi Twój e-PIT. Sprawdź, co zrobić, by nie zapłacić kary, jak uniknąć błędów i co grozi za brak reakcji.

Specustawa o przeliczeniu emerytur: Bez wniosku, bez wyrównania i bez waloryzacji. I dopiero od połowy 2026 r.
30 kwi 2025

Specustawa: ZUS załatwi sam ponowne przeliczenie emerytur. Bez wniosku, bez wyrównania i bez waloryzacji. I niestety dopiero od połowy 2026 r.

pokaż więcej
Proszę czekać...