Obywatelski projekt nowelizacji ustawy o rencie socjalnej zakładał podwyżkę tego świadczenia do kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę. W toku prac sejmowych kształt reformy uległ zmianie. Zaproponowane poprawki przewidują przyznanie osobie uprawnionej do renty dodatku. Na jakim obecnie etapie się znajduje się ustawa?
- Od kiedy podwyżka renty socjalnej?
- Odpowiedź ministerstwa
- Komu przysługuje renta socjalna?
- Renta socjalna a świadczenie wspierające
Od kiedy podwyżka renty socjalnej?
„Kiedy projekt o rentach socjalnych będzie skierowany do drugiego czytania? Kiedy osoby niepełnosprawne mogą spodziewać się podwyższonej renty socjalnej? Czy możliwe jest, że otrzymają ją jeszcze w tym roku?” - to pytania skierowane do Ministerstwa Rodziny, Pacy i Polityki Społecznej. W swojej interpelacji posłanka Teresa Wilk podkreślała, iż projekt obywatelski dotyczący podwyżki renty socjalnej zyskał ogromne poparcie społeczne, co wyraziło się w zebraniu ponad 200 tysięcy podpisów. „Nadmieniam, że osoby niepełnosprawne czekają na rentę socjalną z podwyższoną kwotą, o czym świadczą między innymi częste zapytania i odwiedziny mojego biura poselskiego w tej sprawie” – informuje posłanka.
Odpowiedź ministerstwa
2 lipca 2024 r. na sejmowej stronie internetowej została opublikowana odpowiedź na interpelację, której udzieliła Katarzyna Nowakowska, podsekretarz stanu w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Oto jej treść:
„Obywatelski projekt „ustawy o zmianie ustawy o rencie socjalnej” został złożony w Sejmie RP IX kadencji. Sejm X kadencji podjął prace nad projektem, który 25 stycznia br. Był przedmiotem I czytania na posiedzeniu Sejmu. Następnie projekt został skierowany do dalszych prac w Komisji Polityki Społecznej i Rodziny oraz Podkomisji stałej do spraw osób z niepełnosprawnościami i włączenia społecznego.
Wspomniana Podkomisja na posiedzeniu 9 maja br. przyjęła poprawki poselskie do projektu ustawy wprowadzające dodatek do renty socjalnej w wysokości stanowiącej różnicę między kwotą minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalonego na podstawie odrębnych przepisów na 31 grudnia 2024 r., a kwotą najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. Podkomisja zaproponowała również podwyższenie kwoty dopuszczalnego zbiegu renty socjalnej z rentą rodzinną do 300 % kwoty najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. Sprawozdanie Podkomisji dostępne jest na stronie internetowej Sejmu (do druku nr 30).
Z uwagi na fakt, że projekt ustawy jest przedmiotem prac parlamentarnych, ostateczny kształt ww. aktu prawnego oraz jego wejście w życie są uzależnione od dalszego przebiegu procesu legislacyjnego”.
Komu przysługuje renta socjalna?
Renta socjalna jest świadczeniem bezpośrednio skierowanym do osoby z niepełnosprawnością. Decyzje w sprawie rent socjalnych wydaje Zakład Ubezpieczeń Społecznych, który również wypłaca świadczenia. W 2022 r. ZUS wypłacił renty socjalne 291,4 tys. osób, a ich łączna kwota wynosiła 4593,9 mln zł.
Rentę socjalną może otrzymać osoba pełnoletnia uznana za całkowicie niezdolna do pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu, które powstało przed ukończeniem przez nią 18 lat lub 25 lat, w czasie trwania nauki w szkole lub szkole wyższej. Renta przysługuje też w sytuacji, gdy naruszenie sprawności organizmu powstało w trakcie kształcenia w szkole doktorskiej, podczas studiów doktoranckich lub aspirantury naukowej.
Wysokość renty socjalnej to 100% kwoty najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. Od 1 marca 2024 r. renta socjalna wynosi zatem 1780,96 zł. Świadczenie to podlega corocznej waloryzacji.
ZUS zmniejszy lub zawiesi rentę, gdy osoba uprawniona przekroczy tzw. limity dorabiania. Renta socjalna może zostać przyznana na stałe lub czasowo.
Renta socjalna a świadczenie wspierające
Z kwotą renty socjalnej ściśle związane jest świadczenie wspierające. To nowa forma wsparcia skierowana do osób z niepełnosprawnością. Co do zasady o świadczenie wspierające można ubiegać się od początku 2024 r., jednak zależy to m.in. od liczby punktów w skali potrzeby wsparcia. Wniosek o wydanie decyzji o ustaleniu poziomu potrzeby wsparcia składa się do wojewódzkiego zespołu ds. orzekania o niepełnosprawności (WZON).
W zależności od poziomu potrzeby wsparcia świadczenie wspierające wynosi:
- 220 proc. renty socjalnej dla 95–100 pkt;
- 180 proc. renty socjalnej dla 90–94 pkt;
- 120 proc. renty socjalnej dla 85–89 pkt;
- 80 proc. renty socjalnej dla 80–84 pkt;
- 60 proc. renty socjalnej dla 75–79 pkt;
- 40 proc. renty socjalnej dla 70–74 pkt.
Źródło: Interpelacja nr 3352 do ministra rodziny, pracy i polityki społecznej w sprawie rent socjalnych/Sejm
Ustawa z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej (j. t. Dz. U. z 2023 r., poz. 2194);
Ustawa z dnia 7 lipca 2023 r. o świadczeniu wspierającym (Dz. U. z 2023 r., poz. 1429; ost. zm. Dz.U. z 2023 r., poz. 2760);
Obywatelski projekt ustawy o zmianie ustawy o rencie socjalnej (Etao legislacyjny: Sejm)