Zasiłek opiekuńczy z powodu choroby dziecka
Zasiłek opiekuńczy najczęściej otrzymuje się za okres przebywania na tzw. zwolnieniu lekarskim na dziecko. Mowa tu o sytuacji choroby dziecka, kiedy lekarz wystawia e-ZLA rodzicowi, ale z powodu konieczności sprawowania osobistej opieki nad chorym dzieckiem. Wówczas należy złożyć stosowny wniosek o wypłatę zasiłku opiekuńczego z ZUS. Jeśli wypłatą zajmuje się pracodawca (płatnik składek), wystarczy złożenie wniosku na formularzu Z-15A. Jeśli opieka sprawowana jest nad innym niż dziecko chorym członkiem rodziny składa się odpowiednio wniosek Z-15B. W przypadku wypłaty zasiłku bezpośrednio przez ZUS, oprócz wniosku Z-15A (lub Z-15B) przedstawia się także formularz Z-3. Jest to zaświadczenie wystawione przez płatnika składek czyli pracodawcę. Dla osoby, która nie jest pracownikiem, ale jest objęta ubezpieczeniem chorobowym z innego tytułu (np. umowy zlecenia, będzie to druk Z-3a.
Polecamy: Uprawnienia rodziców w pracy
Zasiłek opiekuńczy z powodu zamknięcia żłobka, przedszkola lub szkoły
Nie każdy wie, że oprócz zasiłku opiekuńczego z powodu choroby dziecka i konieczności sprawowania nad nim opieki, można otrzymać to świadczenie również w przypadku zamknięcia żłobka, przedszkola, klubu dziecięcego i szkoły. Dotyczy to tylko dziecka do 8 roku życia, kiedy nie ma innego członka rodziny, który mógłby zapewnić w tym czasie opiekę.
Zamknięcie to powinno być nieprzewidziane. Co to właściwie oznacza? Uznaje się, że z taką sytuacją mamy do czynienia, gdy rodzic dowiedział się o zamknięciu placówki w terminie nie dłuższym niż 7 dni przed jej zamknięciem.
Zatem aby otrzymać zasiłek opiekuńczy za czas zamknięcia żłobka, przedszkola, klubu dziecięcego lub szkoły, muszą zostać spełnione następujące warunki:
- osoba ubiegająca się o zasiłek podlega ubezpieczeniu chorobowemu,
- nie został przekroczony limit 60 dni pobierania zasiłku opiekuńczego w roku kalendarzowym,
- placówka edukacyjno-wychowawcza (żłobek, przedszkole, klub dziecięcy czy szkoła) została nieprzewidzianie zamknięta,
- nie ma innego członka rodziny, który mógłby sprawować opiekę nad dzieckiem,
- dziecka ma maksymalnie 8 lat.
Jeśli wszystkie powyższe warunki zostały spełnione, należy złożyć:
- wniosek o zasiłek Z-15A oraz
- oświadczenie o sprawowaniu opieki nad dzieckiem w wieku do 8 lat w związku z nieprzewidzianym zamknięciem żłobka, przedszkola lub szkoły ZAS-36.
Czasami niezbędne będzie dołączenie kolejnego dokumentu, a mianowicie druku ZAS-38 czyli „Zaświadczenie lekarskie o okresie, w którym konieczne jest sprawowanie opieki nad zdrowym dzieckiem w wieku do ukończenia 8 lat”. Wystawia się je wówczas, gdy należy potwierdzić, że małżonek osoby ubiegającej się o zasiłek opiekuńczy lub rodzic dziecka stale opiekujący się dzieckiem nie mogą sprawować opieki nad dzieckiem z powodu: choroby, porodu lub pobytu w szpitalu. Dokument ten składa więc się wtedy, gdy jeden z rodziców nie pracuje, lecz stale opiekuje się dzieckiem, ale ze względu na jego poród, chorobę lub pobyt w szpitalu, drugi rodzic musi przejąć opiekę nad dzieckiem.
W sytuacji
Koronawirus i zasiłek opiekuńczy
Koronawirus wciąż się rozprzestrzenia, co skutkuje zamknięciem wszystkich placówek edukacyjno-wychowawczych. Warto więc znać swoje prawa. Konieczność sprawowania w tym czasie opieki nad dzieckiem daje możliwość ubiegania się o zasiłek opiekuńczy z ZUS. Z dniem 12 marca 2020 r. wszystkie szkoły, przedszkola i żłobki w Polsce zostały zamknięte na okres 2 tygodni (do 25 marca). Ma to na celu zapobieganie rozprzestrzenianiu się koronawirusa. Aby otrzymać zasiłek opiekuńczy za okres sprawowania w tym czasie opieki nad dzieckiem do 8. roku życia, należy złożyć jeden dokument:
W związku z koronawirusem powstała Specustawa o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (druk nr 265) . Projekt zawiera: zasady i tryb zapobiegania oraz zwalczania zakażenia wirusem SARS-CoV-2 i rozprzestrzeniania się choroby zakaźnej u ludzi, wywołanej tym wirusem; zadania organów administracji publicznej w zakresie zapobiegania oraz zwalczania zakażenia lub choroby; uprawnienia i obowiązki świadczeniodawców oraz świadczeniobiorców i innych osób przebywających na terytorium RP w zakresie zapobiegania oraz zwalczania zakażenia lub choroby; zasady pokrywania kosztów realizacji wymienionych zadań. Z punktu widzenia zasiłku opiekuńczego ważny jest zapis wydłużający okres pobierania zasiłku w roku kalendarzowym. Obecnie jest to 60 dni, a spec ustawa przewiduje 74 dni zasiłku opiekuńczego w roku kalendarzowym (niezależnie od liczby dzieci) - standardowe 60 dni z powodu nieprzewidzianego zamknięcia placówki oraz 14 dni z powodu zamknięcia placówki ze względu na koronawirusa.
Projekt wpłynął do sejmu 1 marca 2020 r. Dnia 2 marca 2020 r. ustawa została uchwalona przez Sejm. Ustawa obowiązuje już od 8 marca.
Wysokość zasiłku opiekuńczego
Zasiłek opiekuńczy wynosi 80% podstawy wymiaru zasiłku. Oblicza się go za każdy dzień sprawowania opieki nad dzieckiem, także za dni wolne od pracy. Podstawa wymiaru zasiłku pracownika to przeciętne miesięczne wynagrodzenie, które było wypłacane:
- w okresie 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolności do pracy (w którym zamknięto żłobek, przedszkole, szkołę) albo
- za pełne kalendarzowe miesiące ubezpieczenia, jeżeli niezdolność do pracy powstała przed upływem 12 miesięcy kalendarzowych ubezpieczenia.
Jeśli pracownik otrzymuje co miesiąc stałą pensję, przebywając na zasiłku opiekuńczym, otrzyma tylko 80% pełnego wynagrodzenia.
Wszystkie wnioski, o których mowa powyżej można złożyć w sposób tradycyjny, papierowy bądź za pomocą Platformy Usług Elektronicznych ZUS.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dziennik Ustaw rok 2019 poz. 645)
Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 8 grudnia 2015 r. w sprawie zakresu informacji o okolicznościach mających wpływ na prawo do zasiłków z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa lub ich wysokość oraz dokumentów niezbędnych do przyznania i wypłaty zasiłków (Dziennik Ustaw rok 2017 poz. 87)