Do czego uprawnia orzeczenie o niepełnosprawności? 10 najważniejszych praw, zniżek i świadczeń

Wioleta Matela-Marszałek
Autorka licznych publikacji o tematyce prawnej
rozwiń więcej
Do czego uprawnia orzeczenie o niepełnosprawności? 10 najważniejszych praw, zniżek i świadczeń / Do czego uprawnia orzeczenie o niepełnosprawności? 10 najważniejszych praw, zniżek i świadczeń / Shutterstock

Orzeczenie stanowi formalne potwierdzenie bycia osobą z niepełnosprawnością. Taki dokument uprawnia do wielu ulg. W artykule prezentujemy wybrane uprawnienia. Warto pamiętać, że jest ich więcej.

rozwiń >

1. Dodatkowy urlop wypoczynkowy

Osobie zaliczonej do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności przysługuje dodatkowy urlop wypoczynkowy. To 10 dni roboczych w roku kalendarzowym. Prawo do pierwszego urlopu dodatkowego nabywa się po przepracowaniu jednego roku po dniu zaliczenia jej do jednego z tych stopni niepełnosprawności.

2. Czas pracy

Czas pracy osoby niepełnosprawnej nie może przekraczać 8 godzin na dobę i 40 godzin tygodniowo. Z kolei czas pracy osoby niepełnosprawnej zaliczonej do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności nie może przekraczać 7 godzin na dobę i 35 godzin tygodniowo. Ponadto, osoba niepełnosprawna nie może być zatrudniona w porze nocnej i w godzinach nadliczbowych.

3. Zasiłek pielęgnacyjny

Zasiłek pielęgnacyjny to jedno ze świadczeń opiekuńczych wypłacanych przez gminy. Jego celem jest pokrycie wydatków wynikających z konieczności zapewnienia opieki i pomocy innej osoby w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji. Zasiłek pielęgnacyjny przysługuje osobie niepełnosprawnej w wieku powyżej 16. roku życia, jeżeli legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności. Świadczenie to przysługuje też niepełnosprawnemu dziecku, a także osobie, która ukończyła 75 lat.

Warto pamiętać, iż osobie niepełnosprawnej w wieku powyżej 16. roku życia legitymującej się orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, również można przyznać zasiłek, jeżeli niepełnosprawność powstała w wieku do ukończenia 21. roku życia.

4. Świadczenie pielęgnacyjne

Według nowych zasad (obowiązujących od 1 stycznia 2024 r.)  świadczenie pielęgnacyjne przysługuje określonym osobom m.in. małżonkom, rodzicom, jeżeli sprawują opiekę nad osobą w wieku do ukończenia 18. roku życia legitymującą się odpowiednim  orzeczeniem. Chodzi tu o orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji.

5. Karta parkingowa

Osoba z niepełnosprawnością może otrzymać kartę parkingową na postawie orzeczenia wydanego przez powiatowe lub miejskiej zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności.

Kartę wydaje się m.in. osobie niepełnosprawnej zaliczonej do znacznego albo umiarkowanego stopnia niepełnosprawności mającej znacznie ograniczone możliwości samodzielnego poruszania się. Takim dokumentem może się też posługiwać osoba niepełnosprawna, która nie ukończyła 16 roku życia mająca znacznie ograniczone możliwości samodzielnego poruszania się. Ponadto, orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności musi mieć jeden z symboli, który oznacza przyczynę niepełnosprawności: 04-O (choroby narządu wzroku), 05-R (upośledzenie narządu ruchu), 10-N (choroba neurologiczna).

6. Niższa opłata paszportowa

Osoby z ważnym orzeczeniem o niepełnosprawności mogą również korzystać z ulgowej opłaty paszportowej, wynoszącej 50% stawki. Uprawnienie to dotyczy również współmałżonków osób z niepełnosprawnościami pozostających na ich wyłącznym utrzymaniu.

7. Zwolnienie z abonamentu RTV

Osoby, co do których orzeczono o znacznym stopniu niepełnosprawności są zwolnione z opłacania abonamentu RTV AGD. Ale jeśli osoba niepełnosprawna nie posiada takiego orzeczenia, powinna sprawdzić czy nie spełnia innych kryteriów. Zwolnione z opłat abonamentowych są bowiem także co do których orzeczono m.in. o  zaliczeniu do I grupy inwalidów, lub całkowitej niezdolności do pracy, trwałej lub okresowej całkowitej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym.

8. Zasiłek stały

Jest to świadczenie z pomocy społecznej, które przysługuje osobom niezdolnym do pracy z powodu  wieku lub całkowicie niezdolnej do pracy. Aby otrzymać to świadczenie, trzeba też spełniać kryterium dochodowe. 

Całkowita niezdolność do pracy w rozumieniu ustawy o pomocy społecznej oznacza  całkowita całkowitą niezdolność do pracy w rozumieniu przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych albo zaliczenie do I lub II grupy inwalidów lub legitymowanie się znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności w rozumieniu przepisów o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.

9. Zasiłek okresowy

Zasiłek okresowy z kolei przysługuje w szczególności ze względu na długotrwałą chorobę, niepełnosprawność, bezrobocie, możliwość utrzymania lub nabycia uprawnień do świadczeń z innych systemów zabezpieczenia społecznego. W tym przypadku również obowiązuje próg dochodowy. Co istotne, zasiłek okresowy można pobierać w okresie oczekiwania na nowe orzeczenie o niepełnosprawności. Trzeba jednak dopełnić odpowiednich formalności związanych z przedłużeniem wypłaty zasiłku stałego.

10. Dodatek na rehabilitację dziecka

Osoby uprawione do zasiłku rodzinnego mogą otrzymać dodatek na pokrycie zwiększonych wydatków związanych z rehabilitacją lub kształceniem dziecka, które legitymuje się odpowiednim orzeczeniem o niepełnosprawności albo orzeczeniem o umiarkowanym bądź znacznym stopniu niepełnosprawności.

 
Prawo
Orzeczenie z ZUS. Co daje w 2025 roku i czego dotyczą zmiany planowane na rok 2026?
09 maja 2025

Jakie świadczenia może uzyskać z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych osoba z niepełnosprawnościami? Jak wygląda orzecznictwo ZUS i co może się wkrótce zmienić? Prezentujemy najważniejsze informacje.

Marek Woch – partia, program, wiek, zawód, wykształcenie [Kandydat na prezydenta 2025]
09 maja 2025

Marek Woch – czy należy do partii politycznej? Przedstawiamy program wyborczy kandydata na Prezydenta RP w 2025 roku, wiek, zawód oraz wykształcenie. Jaki numer na karcie do głosowania ma Marek Woch? Sprawdź pełną listę kandydatów w wyborach 2025 r. i wyniki najnowszego sondażu.

Traktat polsko-francuski w Nancy podpisany. Przewiduje wzajemną pomoc w razie zagrożenia
09 maja 2025

Macron i Tusk podpisali traktat polsko-francuski w Nancy. Przewiduje m.in. wzajemną pomoc w razie zagrożenia, w tym pomoc militarną. Czy w razie zagrożenia Polski Francja byłaby w stanie zareagować w ciągu 30 dni?

Czy kandydat na Prezydenta RP może być karany? [Wybory Prezydenta RP 2025 r.]
09 maja 2025

18 maja 2025 roku Polacy ponownie pójdą do urn, by wybrać głowę państwa. W związku ze zbliżającymi się wyborami prezydenckimi pojawia się pytanie, które budzi emocje i wątpliwości: czy osoba karana może ubiegać się o urząd Prezydenta RR?

Bezpłatny webinar. Czas pracy i odpoczynku w podróży służbowej
09 maja 2025

Jako pracodawca musisz wiedzieć, jak prawidłowo zapewnić pracownikom czas odpoczynku w trakcie i po zakończeniu podróży służbowej. Nie warto opierać się przy tym na fałszywych mitach krążących w Internecie. Naruszenia przepisów w tym zakresie może cię bowiem sporo kosztować, bo PIP chętnie nakłada za to grzywny. Weź udział w webinarze i posłuchaj eksperta, który wytłumaczy, jak rozliczać czas pracy pracownika w podróży służbowej w zależności od środka transportu, rozkładu czasu pracy oraz liczby uczestników podróży.

Tylko do 15 maja 2025 r. można składać wnioski o zmianę miejsca głosowania [Wybory Prezydenta RP 2025 r.]
09 maja 2025

Wybory Prezydenta RP odbędą się 18 maja 2025 r. Tylko do 15 maja 2025 r. można składać wnioski o zmianę miejsca głosowania. Gdzie i jak złożyć wniosek?

Ochrona danych osobowych w związkach wyznaniowych w Polsce - aktualne wyzwania
09 maja 2025

Niezależność regulacji dotyczących ochrony danych osobowych w związkach wyznaniowych, współpraca z UODO czy relacje między prawem wewnętrznym kościołów a RODO – to tematy, które zdominowały seminarium eksperckie „Aktualne wyzwania ochrony danych osobowych w związkach wyznaniowych w Polsce”, które 7 maja odbyło się w siedzibie UODO. Zaproszenie do uczestnictwa w wydarzeniu zostało wystosowane do wszystkich związków wyznaniowych w Polsce.

Nowy obowiązek dla pracodawców. Ogłoszenia o pracę będą musiały zawierać proponowane wynagrodzenie. Sejm za. Możliwa kara grzywny od 1 tys. zł do 30 tys. zł
09 maja 2025

W piątek, 9 maja 2025 r. posłowie przegłosowali w Sejmie nowelę Kodeksu pracy wprowadzającą nowy obowiązek dla pracodawców. Chodzi o obowiązek przedstawiania w ogłoszeniach o pracę proponowanego wynagrodzenia.

Ekspert: potrzebne świadczenie godnościowe. "4666 zł to minimum dla osoby niepełnosprawnej"
09 maja 2025

Uniwersalne świadczenie w wysokości 4666 zł miesięcznie dla osób z niepełnosprawnościami – taką propozycję przedstawił Piotr Figiel, wiceprezes fundacji Nowe Spojrzenie, w rozmowie z Infor.pl. Ekspert ostro krytykuje obecny system wsparcia, wskazując, że jest niespójny, pełen pułapek i realnie wyklucza setki tysięcy potrzebujących z pomocy, mimo głośnych zapowiedzi polityków.

Augustianie i Papież Leon XIV: kim tak naprawdę są?
09 maja 2025

Augustianie i Papież Leon XIV: kim tak naprawdę są? Brat Papieża odpowiadając na pytanie jakim człowiekiem jest Robert Prevost, mówi: zwykłym, zwykłym człowiekiem. No tak, ale w tym gorącym czasie wyboru nowego Papieża Watykan, Rzym, Ameryka i reszta świata zastanawia się jak to będzie. Papież - Amerykanin? Tak, to możliwe i nie można nikogo dyskryminować z powodu jego narodowości i środowiska z jakiego się wywodzi. Zresztą Ameryka Północna w ostatnim czasie przeżywa rozkwit katolicyzmu, po ciężkich latach posuchy. Szczególnie Chicago - skąd pochodzi nowa Głowa Kościoła Katolickiego - szczyci się praktykującymi katolikami. Polacy z Chicago nie kryją zachwytu, podobnie jak społeczeństwo w Peru - gdzie Papież spędził wiele, wiele lat, budując zakon i wspólnotę. Augustianie podkreślają zaś: kluczem do zrozumienia duchowości augustiańskiej jest słowo „wspólnota”.

pokaż więcej
Proszę czekać...