Zasiłki z pomocy społecznej
Zasiłek stały, okresowy oraz celowy należą do świadczeń pieniężnych określonych w ustawie o pomocy społecznej.
Uzyskanie pomocy w formie zasiłku poza pewnymi wyjątkami uzależnione jest od spełniania kryterium dochodowego.
Polecamy: Pomoc społeczna. Komentarz do ustawy
Kryteria dochodowe podlegają weryfikacji co trzy lata z uwzględnieniem wyniku badań progu interwencji socjalnej. Rada Dialogu Społecznego może również wystąpić do Rady Ministrów z wnioskiem o zweryfikowanie kwot kryteriów dochodowych, jeżeli w danym roku kalendarzowym kwota kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej i kwita kryterium dochodowego na osobę w rodzinie będzie równa lub niższa niż minimum egzystencji ustalony przez Instytut Pracy i Spraw Socjalnych.
Kwoty zasiłków oraz kryteriów dochodowych określa rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 lipca 2018 r. w sprawie zweryfikowanych kryteriów dochodowych oraz kwot świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej. Stawki te obowiązują od 1 października 2018 r.
Kryterium dochodowe dla osoby samotnie gospodarującej wynosi 701 zł, a dla osoby w rodzinie – 528 zł.
Obecnie nie ma oczekujących na wejście w życie zmian na 2020 r. w zakresie kryteriów dochodowych i wysokości zasiłków z pomocy społecznej.
Zasiłek stały
Zasiłek stały przysługuje osobom pełnoletnim pozostającym w rodzinach lub samotnie gospodarującym, niezdolnym do pracy z powodu wieku lub całkowicie niezdolnym do pracy. Osoby te muszą spełniać obowiązujące kryteria dochodowe.
Wysokość zasiłku stałego to kwota różnicy między odpowiednim kryterium dochodowym a dochodem.
Należy jednak pamiętać, iż maksymalna kwota zasiłku stałego wynosi 645 zł, minimalna zaś 30 zł.
Zasiłek okresowy
Zasiłek okresowy przysługuje zarówno osobom samotnie gospodarującym, jak i osobom w rodzinie, spełniającym kryteria dochodowe. Ta forma wsparcia przysługuje w szczególności ze względu na długotrwałą chorobę, niepełnosprawność, bezrobocie, możliwość utrzymania lub nabycia uprawnień doświadczeń z innych systemów zabezpieczenia społecznego.
Okres, na jaki przyznawany jest zasiłek zależy od okoliczności danej sprawy.
Wysokość zasiłku okresowego powinna mieścić się w „widełkach” określonych w ustawie o pomocy społecznej.
Zasiłek okresowy jest ustalany do wysokości różnicy między kryterium dochodowym a dochodem.
Ponadto, w przypadku osoby samotnie gospodarującej kwota zasiłku okresowego nie powinna przekroczyć 418 zł miesięcznie. Nie może być również niższa niż 50% różnicy między kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby. Najniższa kwota zasiłku okresowego wynosi 20 zł miesięcznie.
W przypadku rodziny górną granicę wysokości zasiłku wyznacza jedynie różnica między kryterium dochodowym rodziny a dochodem tej rodziny. Podobnie jak dla osób samotnie gospodarujących kwota zasiłku okresowego nie może być niższa niż połowa tej różnicy. Minimalna kwota zasiłku również wynosi 20 zł miesięcznie.
Warto pamiętać, iż zasiłek okresowy może być także wypłacany niezależnie od dochodu. Dotyczy to sytuacji podjęcia zatrudnienia przez osobę objętą kontraktem socjalnym, pobierającą zasiłek okresowy. W takim przypadku zasiłek może być wypłacany nadal niezależnie od dochodu, jednak nie dłużej niż do 2 miesięcy od dnia zatrudnienia i nie częściej niż raz na 2 lata.
Zasiłek celowy i specjalny zasiłek celowy
Zasiłek celowy może zostać przyznany w celu zaspokojenia potrzeby bytowej. Ustawa o pomocy społecznej nie zawiera wyczerpującego katalogu takich potrzeb, wskazując jedynie przykładowe potrzeby. W szczególności o zasiłek celowy można zatem ubiegać się na pokrycie części lub całości kosztów zakupu żywności, leków i leczenia, opału, odzieży, niezbędnych przedmiotów użytku domowego, drobnych remontów i napraw w mieszkaniu, a także kosztów pogrzebu.
Zasiłek celowy można otrzymać również w celu realizacji postanowień kontraktu socjalnego. Po spełnieniu określonych przesłanek o zasiłek mogą ubiegać się również osoby bezdomne.
Otrzymanie zasiłku celowego co do zasady uzależnione jest od spełniania kryterium dochodowego. Osoby lub rodziny, które poniosły straty w wyniku klęski żywiołowej lub ekologicznej albo w wyniku zdarzenia losowego mogą jednak ubiegać się o pomoc nawet po przekroczeniu kryterium dochodu.
Kryterium dochodowe nie obowiązuje także dla specjalnego zasiłku celowego. Jest on przyznawany w szczególnie uzasadnionych przypadkach. Wysokość specjalnego zasiłku celowego nie powinna przekraczać odpowiedniego kryterium dochodowego.
Warto pamiętać, iż zasiłek celowy należy do fakultatywnych form pomocy społecznej. Oznacza to, iż nawet po spełnieniu określonych kryteriów organ może przyznać świadczenia, jednak nie ma takiego obowiązku.
Wysokość zasiłku celowego nie jest konkretnie określona. Organ ustala ją indywidualnie, biorąc pod uwagę nie tylko sytuację osoby wnioskującej o pomoc, ale również możliwości finansowe.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (j. t. Dz. U. z 2019 r., poz. 1507 z późn. zm.);
Polecamy serwis: Pomoc społeczna