Zawarcie umowy o pracę
W umowie o pracę jaką podpisuje pracownik powinny znaleźć się zapisy dotyczące wymiaru czasu pracy. Określenie wymiaru czasu pracy obejmuje kwestie dotyczące ustalenia okresu rozliczeniowego pracownika oraz kwestie systemu pracy, któremu podlega pracownik.
Wymiar czasu pracy to kolejny istotny element umowy o pracę. Jednak należy zaznaczyć, że określenie wymiaru czasu pracy nie jest elementem koniecznym umowy o pracę. Oznacza to, że brak zapisu o wymiarze czasu pracy w umowie o pracę nie decyduje o skuteczności jej zawarcia.
Polecamy: Kodeks pracy 2019. Praktyczny komentarz z przykładami + PDF.
Definicja wymiaru czasu pracy
Wymiar czasu pracy oznacza konkretną liczba godzin do przepracowania przez pracownika w przyjętym okresie rozliczeniowym.
W umowie o pracę nie należy wpisywać układu godzin, w którym pracownik jest obowiązany pozostawać do dyspozycji pracodawcy w ciągu doby, tygodnia, miesiąca. Taki zapis w umowie dotyczy rozkładu czasu pracy pracownika, a nie wymiaru czasu pracy.
Ważne: W umowie o pracę przy określaniu wymiaru czasu pracy pracownika nie wpisuje się także normy czasu pracy. Czyli maksymalnej liczby godzin pracy w przyjętym przedziale dobowym, tygodniowym, miesięcznym, rocznym.
W celu ustalenia wymiaru czasu pracy pracownika należy zdefiniować okres rozliczeniowy. Należy określić przedział czasowy, w którym czas pracy pracownika podlega rozliczeniu.
Wymiar czasu pracy w umowie o pracę
Jeśli pracodawca określi w umowie o pracę, że pracownik jest zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy, wtedy uznaje się, że pracownika dotyczą przepisy o ogólnym wymiaru czasu pracy (tzw. zwykły bądź podstawowy system czasu pracy).
Podstawową normą czasu pracy jest praca:
- 8 godzin dziennie
- przeciętnie 40 godzin w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy
- w przyjętym okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 4 miesięcy.
- tygodniowy czas pracy łącznie z godzinami nadliczbowymi nie może przekraczać przeciętnie 48 godzin w przyjętym okresie rozliczeniowym.
Umowa o pracę zawarta 15 lutego 2006 r. między Kancelarią radcowską „Nowak i Partnerzy", zwaną dalej "Pracodawcą", reprezentowanym przez Pana Jana Nowaka -a Panią Ewą Kos zam. w Warszawie, ul. Narbutta 1. Pracodawca zatrudnia Panią w sekretariacie Kancelarii na czas nieokreślony w wymiarze pełnego etatu i powierza obowiązki sekretarki.
Systemy czasu pracy
System czasu pracy to sposób określenia wymiaru oraz rozkładu czasu pracy pracownika.
Wyróżniamy następujące systemy czasu pracy:
- Podstawowy system czasu pracy- 8 godzin dziennie przeciętnie 40 godzin w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 4 miesięcy.
- Równoważny czas pracy- dobowy wymiar czasu pracy- do 12 godzin, norma tygodniowa - przeciętnie 40 godzin,
- Praca przy dozorze urządzeń lub pogotowiu do pracy- dobowo do 16 godzin, norma tygodniowa - przeciętnie 40 godzin,
- Praca przy pilnowaniu mienia lub ochronie osób oraz pracowników zakładowych straży pożarnych i zakładowych służb pracowniczych - dobowo do 24 godzin, norma tygodniowa - przeciętnie 40 godzin,
- System pracy w ruchu ciągłym- dobowo do 12 godzin, norma tygodniowa - przeciętnie do 43 godzin,
- System czasu pracy przerywany- jedna przerwa w pracy w ciągu doby, trwająca do 5 godzin,
- Zadaniowy czas pracy- pracodawca ustala z pracownikiem czas niezbędny do wykonania zadania, nie wskazując dobowego wymiaru czasu pracy. Czas niezbędny do wykonania powierzonych pracownikowi zadań nie może przekroczyć 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin na tydzień,
- System skróconego tygodnia pracy- dobowo - do 12 godzin, norma tygodniowa - 40 godzin, pracownik pracuje przez mniej niż 5 dni w tygodniu,
- System pracy weekendowej- dobowo - do 12 godzin, norma tygodniowa - przeciętnie 40 godzin, praca tylko w piątki, soboty, niedziele i święta.
Niepełny wymiar czasu pracy
Z różny względów pracodawca chce zatrudnić pracownika w niepełnym wymiarze czasu pracy. Zatrudnienie w niepełnym wymiarze czasu pracy oznacza podjęcie pracy na tzw. pół etatu 1/2 (równy 20 godzinom pracy tygodniowo) lub 3/4 etatu (równy 30 godzinom pracy tygodniowo).
W umowie o pracę w niepełnym wymiarze pracownik i pracodawca mogą ustalić dopuszczalną liczbę godzin pracy ponad określony w umowie wymiar czasu pracy.
Ich przekroczenie będzie uprawniało pracownika, oprócz normalnego wynagrodzenia do dodatku do wynagrodzenia tzw. dodatku za pracę w godzinach nadliczbowych.
Zobacz serwis: Czas pracy