Porada Eksperta: Prawa pracowników delegowanych do pracy w Niemczech

Paul Ostrowski
Adwokat i notariusz
rozwiń więcej
Zatrudnienie pracowników delegowanych do pracy w Niemczech podlega prawu pracy państwa, w którym pracownicy zazwyczaj wykonują pracę, a więc w Polsce.
Od 1 maja 2011 r. będzie wprowadzona nieograniczona swoboda przepływu siły roboczej do 25 państw Unii Europejskiej. Problem ten dotyczy między innymi pracowników delegowanych, którzy świadczą pracę na polecenie i na rzecz swojego pracodawcy, którego siedziba znajduje się w Polsce.

Prawo właściwe

Zatrudnienie tych pracowników podlega prawu pracy państwa, w którym pracownicy zazwyczaj wykonują pracę, a więc w Polsce.

Naturalnie zakłada się, że pracownik zarówno przed delegowaniem, jak i po powrocie do Polski kontynuuje swoją działalność w przedsiębiorstwie delegującym go do pracy. W tym wypadku przy rozstrzyganiu sporów między pracodawcami i pracownikami delegowanymi właściwe są co do zasady polskie sądy pracy.

Ważne jest, że do pracowników tych stosuje się niemieckie powszechne przepisy o ochronie pracy.

Płace minimalne

W Niemczech nie ma jednolicie uregulowanej płacy minimalnej, ale płace minimalne są ustalone dla niektórych branż. Płace minimalne są też wiążące dla pracodawców pracowników delegowanych.

Wynagrodzenie minimalne przewidziane jest między innymi dla prac budowlanych, prac związanych z pracami budowlanymi jak roboty dekarskie, malarskie, elektryczne, roboty ogrodnicze w związku z robotami budowlanymi, budowa rusztowań, prace kamieniarskie, sprzątanie budynków, usług pralniczych dla klientów firmowych (np. dla hoteli) opieka i pielęgnacja osób starszych i niedołężnych.

Pracownicy delegowani pracujący w powyżej wymienionych branżach zrównani są, jeżeli chodzi o wysokość wynagrodzenia, z pracownikami miejscowymi.

Zobacz również: Jak niemieckie prawo pracy chroni pracownika przed wypowiedzeniem?

Ustawa o pracownikach delegowanych

Do pracowników delegowanych stosuje się – co jest mało znane - również przepisy dotyczące czasu pracy oraz płatnych urlopów wypoczynkowych (co najmniej 24 dni robocze w roku). Szczegółowo sprawy te reguluje ustawa o pracownikach delegowanych ( skrót: Arbeitnehmer-Entsendegesetz – AEntG).

Poza tym ważne jest odnośnie wynagrodzenia, czy układ zbiorowy ma w Niemczech charakter powszechnie obowiązujący. O co tutaj chodzi? Związkowe Ministerstwo Pracy może w porozumieniu z organizacjami pracowników i pracodawców określony układ zbiorowy dla danej branży uznać za powszechnie obowiązujący (tzw. Allgemeinverbindlicherklärung).

Powoduje to, że przepisy układu zbiorowego mają zastosowanie w danej branży do wszystkich pracowników i pracodawców niezależnie czy są członkami związków zawodowych albo należą do kreślonego związku pracodawców. W tym wypadku obowiązują one też dla pracowników delegowanych.

Składki ubezpieczeniowe

Składki ubezpieczeniowe płaci na okres delegowania nie przekraczający 24 miesięcy pracodawca w Polsce.

ZUS wydaje pracodawcy dla pracownika delegowanego zaświadczenie A1, które zastąpiło dawny formularz E101. Jest to urzędowe potwierdzenie, że podlega on rodzinnemu systemowi ubezpieczeniowemu w Polsce i nie podlega zatem niemieckiemu ubezpieczeniu. Urzędy niemieckie nie mają prawa do negowania ważności tego zaświadczenia.

Ubezpieczenie zdrowotne

Na podstawie Europejskiej Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego, którą wydaje właściwy oddział Narodowego Funduszu Zdrowia, pracownik delegowany ma prawo w razie choroby czy wypadku przy pracy do wszystkich świadczeń, jakie otrzymują pracownicy w Niemczech.

Jeżeli jednak pracownik zatrudniony jest niejako tylko w celu delegowania, to podlega on niemieckim przepisom prawa pracy i spory ze stosunku pracy rozstrzygają także niemieckie sądy pracy.

Poza tym § 15 AEntG przewiduje, że pracownicy delegowani mogą dochodzić swoich praw przewidzianych w §2 tej ustawy przed niemieckimi sądami pracy.
Dotyczy to m.in. wynagrodzenia minimalnego, płatnego urlopu, czasu pracy i zasady zakazu dyskryminacji.

Zobacz również serwis: Praca za granicą

Prawo
Jawność płac - początek zmian 24 grudnia 2025 r. Co naprawdę się zmienia teraz, co za pół roku a co jeszcze później?
22 gru 2025

W Wigilię 24 grudnia 2025 r. wchodzą w życie pierwsze zmiany kodeksu pracy dotyczące przejrzystości wynagrodzeń w procesie rekrutacyjnym. Pracodawcy będą musieli przekazywać kandydatom informację o proponowanym wynagrodzeniu (kwocie lub przedziale) oraz stosować neutralny język w ofertach pracy. Kolejne rozwiązania wynikające z unijnej dyrektywy o równości wynagrodzeń mają zostać wdrożone w prawie krajowym do 7 czerwca 2026 r., przy czym część obowiązków (np. raportowanie) będzie uruchamiana etapami w kolejnych latach.

Nowa ulga dla posiadaczy studni, która wzbudza kontrowersje – „jak tylko ludzie dowiedzą się o tym, że procedujemy taką ustawę, to od jutra u nas będą kopali następne studnie”. Kto ostatecznie zostanie zwolniony z opłaty i będzie mógł uniknąć nawet 60 tys. zł kary?
22 gru 2025

W dniu 17 października 2025 r., do Sejmu został wniesiony poselski projekt ustawy o zmianie ustawy – prawo wodne, który zakłada czasowe zwolnienie z opłaty legalizacyjnej za urządzenie wodne wykonane bez wymaganego pozwolenia lub zgłoszenia wodnoprawnego oraz warunkowe zwolnienie z przewidzianych w ustawie kar pieniężnych. Oszacowano, że na rozwiązaniu przewidzianym w projekcie, może skorzystać nawet 40 tys. gospodarstw rolnych, jednak – nie tylko rolnicy będą mogli bezkosztowo zalegalizować swoje studnie. Ten aspekt wzbudził niemałe kontrowersje podczas posiedzenia sejmowej Komisji Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej.

Prezenty stanowią nawet do 40 proc. świątecznych wydatków większości Polaków [BADANIE]
22 gru 2025

Polacy wskazują, jaką część ich bożonarodzeniowego budżetu stanowią wydatki na prezenty. Spośród 10 wariantów odpowiedzi najczęściej wybierane są przedziały 20-30% oraz 30-40% – odpowiednio 18,5% i 18,2%. Na trzecim miejscu jest zakres 40-50%, podawany przez 12,9% rodaków. Na czwartej pozycji widać 10-20% – 11,3% wskazań. Z kolei 10,2% ankietowanych jest niezdecydowanych. 8,4% respondentów deklaruje 50-60%. Natomiast 6,6% badanych nie kupuje żadnych prezentów.

Alimenty, gdy rodzic nie pracuje. Ile wynoszą?
22 gru 2025

Przepisy nie określają wprost ile powinny wynosić alimenty, jeżeli rodzic pozostaje bez zatrudnienia. Kodeks rodzinny i opiekuńczy zawiera jednak ważne zasady. Czy możliwe jest zatem zaprzestanie płacenia alimentów, jeśli brakuje stałej pracy?

Przekazanie pracownikowi informacji o warunkach pracy i płacy to za mało. Jakie jeszcze obowiązki obciążają pracodawcę?
22 gru 2025

Choć co do zasady strony stosunku pracy są równe, to jednak z uwagi na jego charakter i fakt, że pracodawca jest podmiotem profesjonalnym, na gruncie prawa pracy zapewniono szereg narzędzi, które umacniają pracownika i zapewniają realizację przysługujących mu praw. Dotyczy to w szczególności informowania o warunkach pracy.

Nie każdego zatrudnianego pracownika trzeba skierować na badania. Dlaczego? Przepisy jasno to wskazują
21 gru 2025

Aby pracodawca zgodnie z przepisami mógł dopuścić zatrudnianego pracownika do pracy, ten musi legitymować się wymaganym orzeczeniem lekarskim o braku przeciwskazań do jej wykonywania. Jednak ta zasada nie obowiązuje w każdym przypadku. Dlaczego?

Od grudnia uważaj na dane udostępniane w czasie rekrutacji. Przepisy się zmieniają, a mało kto zwraca na to uwagę
20 gru 2025

Katalog danych, których udostępnienia można żądać od kandydata przed zatrudnieniem jest ograniczony. W grudniu 2025 r. w tym zakresie zajdzie też jedna mała, ale niezwykle istotna zmiana. Mało się o niej mówi, a wiele osób w ogóle nie zwraca na to uwagi.

Gorzka niespodzianka dla korzystających z kominków i centralnego ogrzewania. Można zapłacić wysoką grzywnę
21 gru 2025

Jak co roku wraz z rozpoczęciem sezonu grzewczego ponownie da się wyczuć duszący zapach dymu unoszącego się z kominów. Niestety, nie każdy korzysta wyłącznie z dozwolonych paliw, powodując tym samym smog oraz zwiększając zanieczyszczenie powietrza. Osoby, które wrzucają do pieców i kominków śmieci, muszą liczyć się z dotkliwymi karami.

Czy w tym roku na Wigilię obowiązuje zakaz sprzedaży żywego karpia? Czy grożą za to kary? Co mówią przepisy?
20 gru 2025

Co roku przed świętami Bożego Narodzenia wraca debata o sprzedaży żywych karpi. Istnieje grono zwolenników tradycji, a także ich przeciwników. Czy w 2025 roku obowiązują jakieś nowe przepisy zakazujące handlu żywymi karpiami? Jakie kary ewentualnie grożą za łamanie prawa? Sprawdzamy aktualny stan prawny i wyjaśniamy na co zwrócić uwagę podczas rybnych świątecznych zakupów.

Jak WIBOR wpływa na ratę kredytu? Radca prawny objaśnia cały mechanizm i tłumaczy z „bankowego” na nasze
20 gru 2025

WIBOR, czyli Warsaw Interbank Offered Rate. Brzmi to trochę jak nazwa skomplikowanej procedury technicznej i szczerze mówiąc - dla Twojego domowego budżetu ma podobne znaczenie. To właśnie ten parametr, niczym niewidzialna ręka, steruje wysokością rat milionów kredytów hipotecznych i leasingów w Polsce. Ale tu pojawia się pewien paradoks. Mimo że ten wskaźnik zagląda do portfela niemal każdemu z nas, zasady jego powstawania są dla większości ludzi - a nawet i przedsiębiorców - równie czytelne, co instrukcja obsługi promu kosmicznego.

pokaż więcej
Proszę czekać...