Stażyście, zatrudnionemu w ramach umowy podpisanej z urzędem pracy, nie przysługuje prawo do urlopu wypoczynkowego. Stażysta nie jest bowiem traktowany przez prawo pracy jako pracownik. Umowa o staż nie stanowi podstawy nawiązania stosunku pracy, którego istnienie przesądza o prawie do płatnego urlopu wypoczynkowego. Osoba odbywająca staż nadal ma status osoby bezrobotnej. Pogląd powyższy potwierdził Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 5 grudnia 2002 roku (sygnatura akt I PKN 623/01) stwierdzając, że asystent-stażysta w ramach stażu asystenckiego przygotowującego do podjęcia obowiązków nauczyciela akademickiego nie pozostaje w stosunku pracy (chociażby wykonywał czynności dydaktyczne przewidziane dla nauczycieli akademickich). Stosunek pracy może bowiem powstać na podstawie zamkniętego katalogu zdarzeń, tj.: umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę.
Zobacz również: Umowa o staż
Prawo stażysty do dni wolnych
Każdemu stażyście przysługuje prawo do dni wolnych. Może on skorzystać z dwóch dni wolnego w ciągu trzydziestu dni stażu.
Oznacza to, że prawo do czasu wolnego stażysta nabywa dopiero z chwilą odbycia 30-dniowego (chodzi o dni kalendarzowe) okresu stażu (poza ostatnim miesiącem – wówczas dni wolne przysługują „z góry”). Praktykant ma więc dwie możliwości. Może skorzystać albo z dwóch dni wolnych po zakończeniu każdego 30-dniowego okresu stażu bądź wykorzystać je jednorazowo w ostatnim miesiącu stażu. Dni wolne udzielane są wyłącznie na wniosek samego zainteresowanego. Pracodawca jest związany wnioskiem, ma obowiązek rozpatrzyć go pozytywnie.
Za ten czas wolny praktykantowi przysługuje także prawo do wynagrodzenia, które w tym przypadku przybiera postać stypendium. Wykorzystanie przysługujących dni wolnych nie powoduje obniżenia stypendium przysługującego stażyście. Jest to więc płatne zwolnienie od pracy.
Zasiłek dla bezrobotnych 2014/2015
Ekwiwalent za niewykorzystany urlop stażysty?
Istotna różnica to brak prawa stażysty do wynagrodzenia za niewykorzystane dni wolne. Niewykorzystane dni przepadają po ukończeniu stażu. Pracownik – w przeciwieństwie do praktykanta – ma prawo do ekwiwalentu pieniężnego za pozostałe, niewykorzystane dni urlopu wypoczynkowego.
Staż a urlop na żądanie
Warto także podkreślić, że stażysta nie ma prawa do dodatkowych dni wolnych odpowiadających urlopowi na żądanie. Gdy nieusprawiedliwiona nieobecność trwa dłużej niż jeden dzień można przerwać staż, tj. pozbawić praktykanta możliwości kontynuowania go. Zgodnie z wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 17 stycznia 2014 roku (sygnatura akt I OSK 135/13) stażysta musi pracować tak długo, jak długo trwa umowa o staż (nawet jeśli pokłóci się z pracodawcą). W związku z powyższym każdą nieobecność/ przerwę w stażu warto uprzednio uzgodnić z pracodawcą.
Polecamy serwis: Prawo pracy
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz.U. 2004 nr 99 poz. 1001 ze zm.).
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 20 sierpnia 2009 r. w sprawie szczegółowych warunków odbywania stażu przez bezrobotnych (Dz.U. 2009 nr 142 poz. 1160 ze zm.).
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 grudnia 2002 r., I PKN 623/01.
Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 17 stycznia 2014 r., I OSK 135/13.