Zasiłek chorobowy – Vademecum

Ewa Ryś
rozwiń więcej
Podstawowym dokument, który należy złożyć w celu uzyskania prawa do zasiłku chorobowego jest zaświadczenie lekarskie. fot. Fotolia
Zasiłek chorobowy jest świadczeniem, które przysługuje osobom ubezpieczonym w przypadku niezdolności do pracy spowodowanej chorobą. Prawo do zasiłku chorobowego przysługuje także w razie wypadku przy pracy lub choroby zawodowej.

Kto ma prawo do zasiłku chorobowego

Zasiłek chorobowy przysługuje ubezpieczonemu, który stał się niezdolny do pracy w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego. Zasiłek chorobowy przysługuje przez okres trwania niezdolności do pracy, nie dłużej niż przez 182 dni, a w przypadku gruźlicy nie dłużej niż przez 270 dni. Za czas niezdolność do pracy, która przypada na okres ciąży ubezpieczone mają prawo do zasiłku chorobowego przez okres do 270 dni.

Zobacz także: Komu i na jakich zasadach przysługuje zasiłek chorobowy

Zasiłek chorobowy przysługuje ubezpieczonemu, który jest ubezpieczony ubezpieczeniem chorobowym lub wypadkowym. W związku z tym osoba nieubezpieczona nie może liczyć na zasiłek chorobowy.

Ponadto prawo do zasiłku chorobowego nie przysługuje między innymi:

  • jeżeli niezdolność do pracy przypada w czasie urlopu bezpłatnego, urlopu wychowawczego lub w czasie pobierania zasiłku macierzyńskiego,
  • jeżeli niezdolność do pracy przypada w czasie odbywania czynnej służby wojskowej przez żołnierza niezawodowego,
  • za okresy niezdolności do pracy, w których ubezpieczony zachowuje prawo do wynagrodzenia,
  • za cały okres niezdolności do pracy, jeżeli niezdolność ta spowodowana została w wyniku umyślnego przestępstwa lub wykroczenia popełnionego przez tego ubezpieczonego oraz za okres pierwszych 5 dni niezdolności do pracy jeżeli została spowodowana została nadużyciem alkoholu.

Zobacz także: Kiedy nie mamy prawa do zasiłku chorobowego

Osoba ubezpieczona ma prawo do zasiłku chorobowego w razie niezdolności do pracy po tak zwanym okresie oczekiwania. Długość okresu oczekiwania jest zróżnicowana ze względu na rodzaj ubezpieczenia chorobowego. Ubezpieczony podlegający ubezpieczeniu chorobowemu obowiązkowo ma prawo do zasiłku chorobowego po upływie 30 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego. W jego wypadku okres wyczekiwania wynosi 30 dni. Dłuższy, bo 90 dniowy okres wyczekiwania obowiązuje osoby podlegające ubezpieczeniu chorobowemu dobrowolnie.

Do okresu ubezpieczenia zalicza się poprzednie okresy ubezpieczenia chorobowego, jeżeli przerwa w ubezpieczeniu nie przekracza 30 dni lub jest spowodowana urlopem wychowawczym, bezpłatnym lub odbywaniem czynnej służby wojskowej.

Zobacz także: Czym jest okres wyczekiwania na zasiłek chorobowy

Zasiłek chorobowy przysługuje tylko ubezpieczonym

Zasiłek chorobowy może przysługiwać tylko osobom ubezpieczonym. Zasiłek przysługuje albo z ubezpieczenia chorobowego albo z ubezpieczenia wypadkowego. Prawo do zasiłku chorobowego mamy z ubezpieczenia wypadkowego, w przypadku niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową. Natomiast osoby objęte ubezpieczeniem chorobowym mają prawo do zasiłku w razie wystąpienia niezdolności do pracy spowodowanej innym wydarzeniem.

Obowiązkowo ubezpieczeniu chorobowemu podlegają: pracownicy, z wyłączeniem prokuratorów, członkowie rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych oraz osoby odbywające służbę zastępczą.

Możliwe jest również, aby osoba sama na swój wniosek podlegała ubezpieczeniu chorobowemu, jest to tak zwane dobrowolne ubezpieczenie chorobowe. Mogą mu podlegać osoby, które są objęte obowiązkowym ubezpieczeniem emerytalnym i rentowym i:

  • wykonują pracę nakładczą,
  • wykonują pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia oraz osoby z nimi współpracujące,
  • prowadzą pozarolniczą działalność oraz osoby z nimi współpracujące,
  • wykonują pracę odpłatnie, na podstawie skierowania do pracy, w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania,
  • są duchownymi.

Obowiązkowo ubezpieczeniu wypadkowemu podlegają osoby podlegające ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym.

Zobacz także: Kto podlega ubezpieczeniu chorobowemu i wypadkowemu

Wniosek o zasiłek chorobowy

Dokumenty, niezbędne do otrzymania zasiłku chorobowego pracownicy, których pracodawcy zatrudniają mniej niż 20 pracowników, osoby prowadząca pozarolniczą działalność oraz duchowni składają w jednostce ZUS właściwej ze względu na siedzibę płatnika składek. Pracownicy, których pracodawcy zgłaszają do ubezpieczenia chorobowego powyżej 20 pracowników, występują o zasiłek chorobowy do swojego pracodawcy.

Zobacz także: Jak złożyć wniosek o zasiłek chorobowy

Podstawowym dokument, który należy złożyć w celu uzyskania prawa do zasiłku chorobowego jest zaświadczenie lekarskie. To w właśnie w zaświadczeniu lekarz stwierdza naszą niezdolność do pracy, która jest podstawą wypłaty zasiłku chorobowego.

Zobacz także: Kto ma prawo do wystawiania zaświadczeń lekarskich

Zobacz także: Co powinno znajdować się w zaświadczeniu lekarskim

Wysokość zasiłku chorobowego

Wysokość zasiłku chorobowego wynosi:

  • 80 proc. wynagrodzenia lub przychodu stanowiącego podstawę jego wymiaru.
  • 70 proc. podstawy wymiaru za okres pobytu w szpitalu .
  • 100 proc. podstawy wymiaru zasiłku, jeżeli niezdolność do pracy lub niemożność wykonywania pracy wynika z przyczyn takich jak: wypadek przy pracy, wypadek w drodze do pracy lub z pracy, choroba zawodowa, okres ciąży, wskutek poddania się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów albo zabiegowi pobrania komórek, tkanek i narządów.

Zobacz także: Jaka jest wysokość zasiłku chorobowego

Zobacz także: Wysokość zasiłku chorobowego za pobyt w szpitalu

Podstawę wymiaru zasiłku chorobowego dla pracownika jest jego przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających powstanie niezdolności do pracy. W przypadku, jeśli niezdolność do pracy powstała przed upływem tego okresu przyjmuje się wynagrodzenie z faktycznego okresu zatrudnienia za pełne kalendarzowe miesiące. Co ważne do ustalenia podstawy wymiaru zasiłku chorobowego przysługującego przyjmuje się przychód stanowiący podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie chorobowe lub wypadkowe, po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne.

Zobacz także: Jakie są zasady ustalania podstawy wymiaru i wysokości zasiłku chorobowego

Prawo
MRPiPS: nowe rozwiązania na rzecz osób z niepełnosprawnościami i przebudowa modelu orzekania o niepełnosprawności. Termin do 20 maja 2025 r. na składanie dokumentów
02 maja 2025

Rok 2025 jest wyjątkowo obfitujący w zmiany prawa czy też projekty zmian w zakresie uprawnień dla osób z niepełnosprawnościami i ogólnie dla całego systemu orzecznictwa. Ale to nie koniec! Idą kolejne zmiany i to na z góry określone lata: na 2026, 2027 a nawet 2028 r. Perspektywa odległa - to fakt, ale takie działania jak zapowiada resort pracy wymagają długiej perspektywy. Udało się dotrzeć do informacji, z których wynika, że MRPiPS ogłasza program: "Przebudowa modelu orzekania o niepełnosprawności". Co będzie obejmował program, do kogo jest skierowany i co można zyskać?

Znieważenie flagi państwowej – co grozi za obrazę symboli narodowych?
02 maja 2025

Flaga państwowa to jeden z najważniejszych symboli każdego kraju – wyraża tożsamość narodową, suwerenność, a także dumę z historii i wspólnoty obywatelskiej. W Polsce ochrona flagi jest zagwarantowana przepisami prawa, a jej znieważenie jest przestępstwem. Warto więc wiedzieć, czym jest znieważenie flagi Rzeczypospolitej Polskiej, jakie formy może przybrać oraz jakie sankcje grożą za tego rodzaju działanie.

Powstaje kompletnie nowa gałąź gospodarki, kompletnie nowy zawód: tylko czy będą chętni [PROJEKT skierowany do stałej komisji]
02 maja 2025

Powstaje kompletnie nowa gałąź gospodarki, kompletnie nowy zawód - podkreśla Łukasz Krasoń. Jednak czy będą chętni na tą specyficzną i wymagającą dużego wysiłku psychicznego i fizycznego pracę?: Nie wiadomo też jak będzie z wynagrodzeniem, a nie wydaje się, żeby byli chętni do tej pracy tylko za minimalną krajową.

Donald Trump spotkał się z Karolem Nawrockim w Gabinecie Owalnym Białego Domu. "You will win"
02 maja 2025

Prezydent Stanów Donald Trump spotkał się w czwartek 1 maja 2025 r. z kandydatem na prezydenta RP Karolem Nawrockim - podał Biały Dom. Nawrocki relacjonował, że D. Trump przepowiadał mu wygraną w wyborach.

7 lat ważności niektórych orzeczeń o niepełnosprawności i inne zmiany. Nowelizacja rozporządzenia dot. orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności
02 maja 2025

W dniu 30 kwietnia 2025 r. opublikowano projekt rozporządzenia ministra rodziny, pracy i polityki społecznej zmieniającego rozporządzenie w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności. Celem tej nowelizacji jest doprecyzowanie zasad wydawania orzeczeń o niepełnosprawności oraz o stopniu niepełnosprawności, a także wydłużenie okresów ważności tych orzeczeń. Co się dokładnie zmieni i od kiedy?

Grill na balkonie? Uważaj - może kosztować Cię nawet 5 500 zł, a ognisko w ogrodzie - nawet 11 500 zł
02 maja 2025

Można śmiało powiedzieć, że majówka to narodowe święto grilla (a w nieco mniejszym zakresie - również ogniska). Mieszkańcy bloków - z przyczyn oczywistych - mogą zdecydować się wyłącznie na to pierwsze, a posiadacze własnych ogródków - rozniecić nieco większy płomień. Czy jednak takie przyjemności - w obrębie własnych balkonów i ogródków są legalne? Okazuje się, że nie w każdym przypadku, a ich nieroztropnych amatorów, mogą niekiedy spotkać niemiłe konsekwencje.

Rząd szykuje zmiany w emeryturach – grupa pracowników popracuje do 70 roku życia
01 maja 2025

Ministerstwo Sprawiedliwości pracuje nad projektem zmian w przepisach, które mają wydłużyć maksymalny wiek pełnienia funkcji przez komorników sądowych oraz ich asesorów. Zgodnie z planowanymi regulacjami, osoby wykonujące te zawody miałyby obowiązek pozostawać aktywne zawodowo nawet do 70. roku życia.

Prawne ryzyka używania AI przez pracowników. Odpowiedzialność pracodawcy wobec osób trzecich. Prawo pracy, prawo autorskie, ochrona danych poufnych i osobowych
30 kwi 2025

Sztuczna inteligencja (AI) stanowi dużą pomoc w pracy, ułatwiając ją i przyspieszając w znacznym stopniu. Zdają sobie z tego sprawę zarówno pracodawcy, jak i pracownicy. Tak jednak ze strony pracodawców lub potencjalnych pracodawców wobec pracowników lub kandydatów, jak po ze strony pracowników, nieodpowiedzialne korzystania z AI może rodzić określone ryzyka prawne, które możemy ocenić przez pryzmat prawa pracy. Świadomość tych ryzyk jest ważna pod kątem znalezienia rozwiązań przed nimi zabezpieczających w sytuacji w której prawo powszechne takiego zabezpieczenia nie przewiduje.

Zmiana miejsca głosowania. Wybory 2025. Jak zagłosować w innym obwodzie?
30 kwi 2025

Zmiana miejsca głosowania w wyborach na Prezydenta RP w dniu 18 maja 2025 r. jest możliwa. Co zrobić, aby zagłosować w obwodzie poza stałym miejscem zamieszkania? Niezbędne jest zaświadczenie o zmianie miejsca głosowania.

Ostatni dzień na rozliczenie PIT 2024 Sprawdź, co musisz zrobić, zanim system zamknie dostęp
30 kwi 2025

Ministerstwo Finansów przypomina: 30 kwietnia mija termin składania zeznań podatkowych za 2024 rok. Ponad 8 milionów Polaków skorzystało już z usługi Twój e-PIT. Sprawdź, co zrobić, by nie zapłacić kary, jak uniknąć błędów i co grozi za brak reakcji.

pokaż więcej
Proszę czekać...