Depresja w wieku emerytalnym coraz częstsza. Czy emeryt z depresją otrzyma dodatkowe świadczenia lub pomoc? Ekspertka wskazuje niepokojące objawy depresji oraz opowiada o tym, jak można pomóc seniorom. Na co może liczyć senior w kwestii pomocy dotyczącej zdrowia psychicznego?
- Depresja w wieku emerytalnym coraz częstsza
- Pierwsze objawy depresji. Jak reagować?
- Czy emeryt z depresją otrzyma dodatkowe świadczenia lub pomoc?
Jednym z czynników, który może przyczynić się do wystąpienia epizodów depresyjnych jest przejście na emeryturę. Zdaniem Lucyny Kicińskiej, członkini prezydium Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Suicydologicznego oraz ambasadorki Generatora Innowacji Sieci Wsparcia 3, osoby przechodzące na emeryturę mogą doświadczać epizodów depresyjnych powiązanych bezpośrednio lub pośrednio z zakończeniem aktywności zawodowej.
Depresja w wieku emerytalnym coraz częstsza
Kicińska wskazała, że osoby przechodząc na emeryturę mogą spotkać się z brakiem rutyny, brakiem celu, by wyjść z domu, coś zrobić. To właśnie prowadzić będzie do obniżenia samooceny. Brak aktywności i izolacja mogą w końcu spowodować, że świat będzie stawał się coraz bardziej przytłaczający, a człowiek może czuć się coraz bardziej niepasujący do niego – dodała. Zauważyła, że osobom, które przeszły na emeryturę mogą także towarzyszyć zaburzenia lękowe, a w późniejszym wieku mogą pojawić się także takie problemy jak np. demencja.
Podkreśliła, żeby zwracać uwagę na każdą zmianę w funkcjonowaniu osób, które przeszły na emeryturę. Powinniśmy zwrócić uwagę na to, że osoby mierzące się z kryzysami w obszarze zdrowia psychicznego próbują się wycofywać i izolować z relacji i z kontaktów, czyli nie przychodzą na spotkania, nie wychodzą z domu, nie zapraszają do siebie, unikają rozmów, nie odbierają telefonów, są zdawkowe w kontakcie – zaznaczyła Kicińska. Dodała, że mogą także wycofywać się i porzucać swoje wcześniejsze aktywności i hobby, a jeśli już się czymś dzielą, to jest smutek, bezsilność i marazm. Wypowiedzi w takim tonie powinny nas zaalarmować – podkreśliła. Niepokojącym objawem, wskazującym i wpływającym na zaburzenia nastroju są także kłopoty ze snem, a także kłopoty w obszarze łaknienia – brak apetytu. Często bagatelizujemy wyżej wymienione objawy i staramy się im przypisać alternatywne wytłumaczenie jakim jest podeszły wiek. Przez takie myślenie możemy przegapić objawy depresji – zauważyła ekspertka.
Pierwsze objawy depresji. Jak reagować?
Zdaniem Kicińskiej, należy zastosować zasady pierwszej pomocy emocjonalnej. Dodała, że czasem sama rozmowa może wystarczyć, by przywrócić radość i chęć do życia. W przypadku, gdy okazane zrozumienie i wsparcie okaże się niewystarczające, może być wstępem do rozmowy o pomocy specjalistycznej. Stosowanie pierwszej pomocy emocjonalnej ekspertka zawarła w czterech „Z”. Pierwszym z nich jest ZAUWAŻ. Chodzi o to, by nie czekać na moment, gdy dana osoba sama przyjdzie z problemem. Drugim „Z” jest ZAPYTAJ. Warto rozpoznać jak długo trwa obecna sytuacja oraz na czym konkretnie polega. Trzecim „Z” jest ZAAKCEPTUJ. Chodzi o to, by osoba w kryzysie usłyszała, że akceptujemy to, jak ona w tej chwili funkcjonuje, bo jest to naturalne w tej sytuacji kryzysowej, w której się znalazła Czwartym „Z” jest ZAREAGUJ. Chodzi o to, by porozmawiać o tym, kto jeszcze mógłby pomóc w tej sytuacji, w tym o pomocy specjalistycznej.
Wspomniała także, że wszystkie osoby, które mają pomysły dotyczące rozwiązań mających wspomóc zapobieganie kryzysom emocjonalnym osób starszych, mogą zgłosić się do programu „Generator Innowacji. Sieci Wsparcia 3”. Można tu zgłosić nieszablonowy pomysł na rozwiązania, zapobiegające depresji i pomagające radzić sobie z jej skutkami u osób starszych - dodała.
Czy emeryt z depresją otrzyma dodatkowe świadczenia lub pomoc?
Każda osoba borykająca się z depresją lub kryzysem emocjonalnym może liczyć na bezpłatną pomoc psychologiczną, psychiatryczną i kryzysową.
Świadczenia psychologiczne w ramach NFZ
W wyszukiwarce znajdującej się na stronie Narodowego Funduszu Zdrowia można znaleźć pełną listę placówek, które oferują świadczenia psychologiczne w ramach NFZ. Warto także pamiętać, że niepokojące objawy można skonsultować u lekarza podstawowej opieki zdrowotnej (POZ). Można także skorzystać z pomocy organizacji pacjentów współpracujących z NFZ w ramach Forum Organizacji Pacjentów.
Zasiłek pielęgnacyjny
W przypadku, gdy dany senior nie radzi sobie z życiem, potrzebuje także wsparcia w codziennych czynnościach oraz opieki, warto pamiętać o zasiłku pielęgnacyjnym. Zasiłek ten wynosi 215,84 zł i przysługuje m.in. osobom, które ukończyły 75 lat. Przyznawany jest w celu częściowego pokrycia wydatków wynikających z konieczności zapewnienia opieki i pomocy innej osoby w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji.
Telefony zaufania
W przypadku, gdy dana osoba znajduje się w kryzysie emocjonalnym, warto rozważyć telefon zaufania. Poniżej prezentujemy trzy z nich. Wykaz bezpłatnych, czynnych całą dobę, 7 dni w tygodniu telefonów dla dorosłych:
- 116 123 - Kryzysowy Telefon Zaufania, linia wsparcia dla osób dorosłych
- 800 70 22 22 - Centrum Wsparcia dla Osób Dorosłych w Kryzysie Psychicznym
- 511 200 200 - telefon dla osób dorosłych w kryzysie samobójczym