Zasiłek macierzyński – Vademecum

Ewa Ryś
rozwiń więcej
Dokumentem niezbędnym do wypłaty zasiłku macierzyńskiego jest skrócony odpis aktu urodzenia dziecka. fot. Fotolia / Fotolia
Zasiłek macierzyński przysługuje pracownicy-matce, a w określonych przypadkach również pracownikowi-ojcu wychowującemu dziecko w związku z narodzeniem dziecka.

Uprawnieni do zasiłku macierzyńskiego

Prawo do zasiłku macierzyńskiego przysługuje pracownicy, która w okresie ubezpieczenia chorobowego lub w okresie urlopu wychowawczego urodziła dziecko.

Zasiłek macierzyński jest wypłacany przez okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu macierzyńskiego. W związku z tym okres wypłaty zasiłku macierzyńskiego z tytułu urodzenia dziecka wynosi:

  • 20 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie,
  • 31 tygodni w przypadku urodzenia dwojga dzieci przy jednym porodzie,
  • 33 tygodnie w przypadku urodzenia trojga dzieci przy jednym porodzie,
  • 35 tygodni w przypadku urodzenia czworga dzieci przy jednym porodzie,
  • 37 tygodni w przypadku urodzenia pięciorga i więcej dzieci przy jednym porodzie.

Zobacz także: Kto ma prawo do zasiłku macierzyńskiego

Prawo do zasiłku macierzyńskiego może przysługiwać pracownikowi-ojcu wychowującemu dziecko. Ma to miejsce w razie rezygnacji po minimum 14 tygodniach korzystania z urlopu macierzyńskiego przez matkę dziecka, z dalszej części urlopu. W takim razie pozostałą część okresu pobierania zasiłku macierzyńskiego wykorzystuje ubezpieczony ojciec dziecka. Ojciec dziecka ma ponadto prawo do zasiłku macierzyńskiego w razie, gdy matka dziecka wymaga opieki szpitalnej. Po wykorzystaniu zasiłku macierzyńskiego w wymiarze 8 tygodni po porodzie przez ubezpieczoną, może dojść do przerwania pobieranie zasiłku macierzyńskiego, na czas jej pobytu w szpitalu. Ojciec dziecka ma prawo do części zasiłku macierzyńskiego odpowiadającej okresowi pobytu ubezpieczonej w szpitalu.

Zobacz także: Kiedy prawo do zasiłku macierzyńskiego przysługuje ojcu lub innemu członkowi

Zasiłek macierzyński przysługuje również w razie urodzenia dziecka po ustaniu zatrudnienia. Dzieje się tak, gdy ubezpieczenie chorobowe ustało w okresie ciąży na skutek ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy albo z naruszeniem przepisów prawa.  Ponadto zasiłek macierzyński przysługuje pracownicy zatrudnionej na podstawie umowy o pracę na czas określony, na czas wykonania określonej pracy albo na okres próbny przekraczający jeden miesiąc, z którą umowa o pracę została przedłużona do dnia porodu.

Zobacz także: Na jaki zasiłek macierzyński mogą liczyć osoby nie będące pracownikami

Wysokość zasiłku macierzyńskiego

Zasiłek macierzyński wynosi 100 proc. wynagrodzenia lub przychodu stanowiącego podstawę jego wymiaru.

Podstawę wymiaru zasiłku macierzyńskiego dla pracownika stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających powstanie niezdolności do pracy.  Do ustalenia podstawy wymiaru zasiłku macierzyńskiego przyjmuje się przychód stanowiący podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie chorobowe, po odliczeniu potrąconych składek na ubezpieczenia społeczne.

Zobacz także: W jakiej wysokości pracownik otrzyma zasiłek macierzyński

W przypadku, gdy pracownik pobierający dodatkowy zasiłek macierzyński łączy korzystanie dodatkowego urlopu macierzyńskiego z wykonywaniem pracy, zasiłek macierzyński ulega pomniejszeniu proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy, w którym pracownik pracuje w czasie korzystania z dodatkowego urlopu.

Wniosek o zasiłek macierzyński

Dokumentem niezbędnym do wypłaty zasiłku macierzyńskiego jest skrócony odpis aktu urodzenia dziecka. Ponadto wymagane jest zaświadczenie płatnika składek wystawione na druku ZUS Z-3 oraz zaświadczenie pracodawcy o okresie udzielonego urlopu macierzyńskiego w przypadku pracowników. Natomiast w razie pozostałych ubezpieczonych wymagane jest zaświadczenie płatnika składek na druku ZUS Z-3a.

Zobacz także: Jak ubiegać się o zasiłek macierzyński

Dodatkowy zasiłek macierzyński

Prawo do zasiłku macierzyńskiego przysługuje również w razie korzystania przez pracownika z dodatkowego urlopu macierzyńskiego. Wymiar dodatkowego urlopu macierzyńskiego, a tym samym okres wypłaty zasiłku macierzyńskiego wynosi: przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie:

  • do 2 tygodni do 31 grudnia 2011 roku,
  • do 4 tygodni od 1 stycznia 2012 roku do 31 grudnia 2013 roku,
  • do 6 tygodni od 1 stycznia 2014 roku.

W przypadku urodzenia więcej niż jednego dziecka przy jednym porodzie czas wypłaty zasiłek macierzyński przez okres dodatkowego urlopu macierzyńskiego wynosi:

  • do 3 tygodni do 31 grudnia 2011 roku,
  • do 6 tygodni od 1 stycznia 2012 roku do 31 grudnia 2013 roku,
  • do 8 tygodni od 1 stycznia 2014 roku.

Zobacz także: Jak uzyskać dodatkowy zasiłek macierzyński

Pracownica lub pracownik korzystający z dodatkowego urlopu macierzyńskiego ma prawo łączyć korzystanie z tego urlopu z wykonywaniem pracy u pracodawcy, który udzielił urlopu. Pracownik może pracować w wymiarze nie wyższym niż połowa pełnego wymiaru jego czasu pracy. Wysokość zasiłku macierzyńskiego ulega pomniejszeniu proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy, w którym pracownik pracuje w czasie korzystania z dodatkowego urlopu macierzyńskiego.

Zobacz także: Czy osoby łączące dodatkowy zasiłek macierzyński z pracą mają prawo do zasiłku w przypadku choroby

Prawo
Wybory prezydenckie 2025 coraz bliżej. Sprawdź, jak głosować poza miejscem zamieszkania. Nie przegap terminów!
03 maja 2025

Już 18 maja odbędzie się pierwsza tura wyborów prezydenckich. Jeśli w dniu głosowania nie będziesz w swoim miejscu zameldowania, masz jeszcze kilka dni, by złożyć odpowiednie wnioski. Wyjaśniamy, jak zagłosować korespondencyjnie, przez pełnomocnika lub w innym lokalu – i do kiedy trzeba to załatwić.

Koniec z absurdem tylko 2 dni zwolnienia od pracy na wszystkie dzieci i obojga rodziców – od teraz dodatkowy dzień wolny na każde kolejne dziecko?
03 maja 2025

Na 1 dziecko – 2 dni wolne, na 2 dzieci – 3 dni wolne, na 3 dzieci – 4 dni wolne, a na 4 i więcej – 5 dni wolne, z zachowaniem prawa do pełnego wynagrodzenia, a za odmowę zwolnienia od pracy w ramach ww. puli – 30 tys. zł kary dla pracodawcy. O zmianę art. 188 kodeksu pracy – w dniu 12 kwietnia br., zawnioskowały do Ministry Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, Rzeczniczka Praw Dziecka i Okręgowa Rada Adwokacka, powołując się m.in. na naruszenie przez ww. przepis konstytucyjnej zasady równości. Czy położy to kres absurdowi tylko 2 dni zwolnienia od pracy na wszystkie dzieci i obojga rodziców?

MRPiPS: nowe rozwiązania na rzecz osób z niepełnosprawnościami i przebudowa modelu orzekania o niepełnosprawności. Termin do 20 maja 2025 r. na składanie dokumentów
02 maja 2025

Rok 2025 jest wyjątkowo obfitujący w zmiany prawa czy też projekty zmian w zakresie uprawnień dla osób z niepełnosprawnościami i ogólnie dla całego systemu orzecznictwa. Ale to nie koniec! Idą kolejne zmiany i to na z góry określone lata: na 2026, 2027 a nawet 2028 r. Perspektywa odległa - to fakt, ale takie działania jak zapowiada resort pracy wymagają długiej perspektywy. Udało się dotrzeć do informacji, z których wynika, że MRPiPS ogłasza program: "Przebudowa modelu orzekania o niepełnosprawności". Co będzie obejmował program, do kogo jest skierowany i co można zyskać?

Znieważenie flagi państwowej – co grozi za obrazę symboli narodowych?
02 maja 2025

Flaga państwowa to jeden z najważniejszych symboli każdego kraju – wyraża tożsamość narodową, suwerenność, a także dumę z historii i wspólnoty obywatelskiej. W Polsce ochrona flagi jest zagwarantowana przepisami prawa, a jej znieważenie jest przestępstwem. Warto więc wiedzieć, czym jest znieważenie flagi Rzeczypospolitej Polskiej, jakie formy może przybrać oraz jakie sankcje grożą za tego rodzaju działanie.

2610,72 zł w maju z ZUS dla prawie 130 tys. osób [NOWE ŚWIADCZENIE]. Dodatkowo wyrównanie od stycznia 2025
03 maja 2025

2610,72 zł w maju z ZUS dla prawie 130 tys. osób. Co istotne osoby, który mają prawo do tego nowe dodatku dostaną również wyrównanie od 1 stycznia 2025 r. Wysokość dodatku wynosiła w styczniu i lutym 2025 r. 2520 zł, a od marca jest to 2610,72 zł. Na konta świadczeniobiorców wpłyną więc w maju spore pieniądze.

Powstaje kompletnie nowa gałąź gospodarki, kompletnie nowy zawód: tylko czy będą chętni [PROJEKT skierowany do stałej komisji]
02 maja 2025

Powstaje kompletnie nowa gałąź gospodarki, kompletnie nowy zawód - podkreśla Łukasz Krasoń. Jednak czy będą chętni na tą specyficzną i wymagającą dużego wysiłku psychicznego i fizycznego pracę?: Nie wiadomo też jak będzie z wynagrodzeniem, a nie wydaje się, żeby byli chętni do tej pracy tylko za minimalną krajową.

Donald Trump spotkał się z Karolem Nawrockim w Gabinecie Owalnym Białego Domu. "You will win"
02 maja 2025

Prezydent Stanów Donald Trump spotkał się w czwartek 1 maja 2025 r. z kandydatem na prezydenta RP Karolem Nawrockim - podał Biały Dom. Nawrocki relacjonował, że D. Trump przepowiadał mu wygraną w wyborach.

7 lat ważności części orzeczeń o niepełnosprawności i inne zmiany. Nowelizacja rozporządzenia dot. orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności
03 maja 2025

W dniu 30 kwietnia 2025 r. opublikowano projekt rozporządzenia ministra rodziny, pracy i polityki społecznej zmieniającego rozporządzenie w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności. Celem tej nowelizacji jest doprecyzowanie zasad wydawania orzeczeń o niepełnosprawności oraz o stopniu niepełnosprawności, a także wydłużenie okresów ważności tych orzeczeń. Co się dokładnie zmieni i od kiedy?

Grill na balkonie? Uważaj - może kosztować Cię nawet 5 500 zł, a ognisko w ogrodzie - nawet 11 500 zł
02 maja 2025

Można śmiało powiedzieć, że majówka to narodowe święto grilla (a w nieco mniejszym zakresie - również ogniska). Mieszkańcy bloków - z przyczyn oczywistych - mogą zdecydować się wyłącznie na to pierwsze, a posiadacze własnych ogródków - rozniecić nieco większy płomień. Czy jednak takie przyjemności - w obrębie własnych balkonów i ogródków są legalne? Okazuje się, że nie w każdym przypadku, a ich nieroztropnych amatorów, mogą niekiedy spotkać niemiłe konsekwencje.

Rząd szykuje zmiany w emeryturach – grupa pracowników popracuje do 70 roku życia
01 maja 2025

Ministerstwo Sprawiedliwości pracuje nad projektem zmian w przepisach, które mają wydłużyć maksymalny wiek pełnienia funkcji przez komorników sądowych oraz ich asesorów. Zgodnie z planowanymi regulacjami, osoby wykonujące te zawody miałyby obowiązek pozostawać aktywne zawodowo nawet do 70. roku życia.

pokaż więcej
Proszę czekać...