Na czym polega majątkowa wspólność ustawowa?
Z chwilą zawarcia małżeństwa pomiędzy małżonkami powstaje wspólność ustawowa. Oznacza to, że przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez każdego z małżonków lub wspólnie wchodzą w skład ich majątku wspólnego.
Istnieję jednak pewne wyjątki od tej zasady. Niektóre przedmioty bowiem pomimo istnienia między małżonkami ustroju wspólności majątkowej będą stanowiły część ich majątków osobistych. Przedmioty te wymienia Kodeks rodzinny i opiekuńczy. I tak do majątku osobistego każdego z małżonków należą:
- przedmioty majątkowe służące wyłącznie do zaspokajania osobistych potrzeb jednego z małżonków;
- prawa majątkowe wynikające ze wspólności łącznej podlegającej odrębnym przepisom;
- prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie;
- przedmioty uzyskane z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia albo z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę (nie dotyczy to jednak renty należnej poszkodowanemu małżonkowi z powodu całkowitej lub częściowej utraty zdolności do pracy zarobkowej albo z powodu zwiększenia się jego potrzeb lub zmniejszenia widoków powodzenia na przyszłość);
- wierzytelności z tytułu wynagrodzenia za pracę lub z tytułu innej działalności zarobkowej jednego z małżonków;
- przedmioty majątkowe uzyskane z tytułu nagrody za osobiste osiągnięcia jednego z małżonków,
- prawa autorskie i prawa pokrewne, prawa własności przemysłowej oraz inne prawa twórcy;
- przedmioty majątkowe nabyte w zamian za składniki majątku osobistego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.
Zobacz również: Co należy do majątku wspólnego małżonków?
Zobacz również serwis: Majątek
Zobacz również: Kiedy ustaje małżeńska wspólność majątkowa?
Czym jest intercyza?
W drodze umowy małżonkowie mogą znieść ustrój wspólności majątkowej, decydując się na inne ustalenie udziałów w majątku wspólnym. Za pomocą umowy majątkowej małżeńskiej potocznie zwanej intercyzą małżonkowie mogą wspólność ustawową rozszerzyć, ustanowić rozdzielność majątkową lub rozdzielność majątkową z wyrównaniem dorobków. Mogą również ustalić nierówne udziały w majątku wspólnym. Takie uregulowania będą miały znaczenie przy ewentualnym rozwodzie i podziale wspólnego majątku.
Zobacz również: Intercyza - na czym polega?
Zobacz również: Jak sporządzić intercyzę?
Praca zarobkowa a udziały w majątku wspólnym
Niekiedy małżonkowie decydują się na podział ról w małżeństwie: jedno z nich zajmuje się pracą zarobkową, drugie zaś – prowadzeniem tzw. gospodarstwa domowego. Należy pamiętać, że niepracujący małżonek ma prawo do majątku wspólnego. Tylko z ważnych powodów każdy z małżonków przy podziale majątku może żądać, aby ustalenie udziałów nastąpiło z uwzględnieniem stopnia, w którym każdy z nich przyczynił się do powstania tego majątku.
Zobacz również: Czy niepracujący małżonek ma prawo do majątku wspólnego?
Odpowiedzialność małżonków za długi
Zasadą jest, iż małżonek odpowiada za swoje długi majątkiem osobistym, wynagrodzeniem za pracę lub innymi swoimi dochodami. W przypadku egzekucji wierzyciel może żądać zaspokojenia z majątku wspólnego małżonków tylko wówczas, gdy zobowiązanie zostało zaciągnięte za zgodą drugiego z nich.
Zobacz również: Czy małżonkowie odpowiadają za swoje długi?
Kiedy zdecydować się na rozdzielność majątkową?
Co w przypadku, gdy jeden z małżonków trwoni majątek? Sytuacja taka uzasadnia wystąpienie do sądu z wnioskiem o ustanowienie rozdzielności majątkowej między małżonkami. Możliwe jest ustanowienie rozdzielności z datą wsteczną, co ma ogromne znaczenie w przypadku długów małżonka z przeszłości, o których nie wiedzieliśmy w chwili zawarcia małżeństwa.
Zobacz również: Rozdzielność majątkowa z datą wsteczną - czy możliwa?
Zobacz również: Jak napisać pozew o ustanowienie rozdzielności majątkowej między małżonkami?