REKLAMA

Dziennik Ustaw - rok 1955 nr 18 poz. 107

Tekst pierwotny

Rozdział 1.

Uwłaszczenie dzierżawców.

Art. 1. [Nadanie własności nieruchomościom państwowym użytkowanym przez rolników]

Nieruchomości państwowe użytkowane przez rolników na podstawie umów dzierżawy co najmniej przez trzy lata przed dniem wejścia w życie dekretu nadaje się tym rolnikom lub ich następcom prawnym na ich wniosek na własność, jeżeli gospodarują na tych nieruchomościach.

Art. 2. [Resztówki pozostałe po przeprowadzeniu reformy rolnej]

Nie podlegają nadaniu resztówki pozostałe po przeprowadzeniu reformy rolnej. Prezydium wojewódzkiej rady narodowej może jednak zezwolić na nadanie na własność resztówki łub jej części, jeżeli uzna ją za zbędną dla gospodarki uspołecznionej.

Art. 3. [Cena szacunkowa]

1. Nieruchomości nadaje się na własność za cenę szacunkową, od której odlicza się 1/20 cześć za każdy rok dzierżawy przed dniem 1 stycznia 1945 r. oraz sumę czynszu dzierżawnego wpłaconą po dniu 1 stycznia 1945 r. na rzecz Państwowego Funduszu Ziemi.

2. Przepisy ust. 1 mają odpowiednie zastosowanie do dzierżawców wymienionych w art. 1, którym nieruchomości dzierżawione nadano już na podstawie przepisów o przeprowadzeniu reformy rolnej bądź o ustroju rolnym i osadnictwie.

Art. 4. [Podmiot orzekający o nadaniu nieruchomości na własność i o ustaleniu ceny nabycia]

1. O nadaniu nieruchomości na własność i o ustaleniu ceny nabycia orzeka prezydium powiatowej rady narodowej.

2. Postępowanie prowadzi się na koszt Państwa.

Rozdział 2.

Uwłaszczenie posiadaczy nieruchomości z innych tytułów.

Art. 5. [Uznanie rolnika za właściciela nieruchomości państwowej]

1. Rolników gospodarujących na nieruchomościach państwowych uznaje się za właścicieli tych nieruchomości, jeżeli oni lub ich poprzednicy prawni uzyskali posiadanie tych nieruchomości na podstawie:

1) umowy zawartej przed dniem 13 września 1944 r., a na Ziemiach Odzyskanych – przed dniem 9 maja 1945 r., z zamiarem nabycia na własność lub

2) umowy o dział, zawartej przed dniem 1 września 1939 r., albo

3) orzeczenia o zatwierdzeniu projektu parcelacji nieruchomości państwowych i wykazu nabywców wydanego przed dniem 1 września 1939 r.

2. Przepis ust. 1 stosuje się bez względu na zachowanie przepisanej formy umowy.

3. W przypadkach gospodarczo uzasadnionych prezydium wojewódzkiej rady narodowej może zezwolić na uznanie rolnika za właściciela nieruchomości, na której gospodaruje, choćby objęcie nieruchomości w posiadanie nastąpiło na podstawie umowy zawartej już po dacie określonej w ust. 1 pkt 1, jeżeli nabywca działał w dobrej wierze.

4. Przepisy powyższe stosuje się odpowiednio również do osób pozostających w stosunku pracy, rencistów i rzemieślników, chociażby na nieruchomościach nie gospodarowali.

Art. 6. [Uznanie za właściciela osoby gospodarującej na nieruchomościach państwowych położonych na Ziemiach Odzyskanych]

1. Osoby gospodarujące na nieruchomościach państwowych położonych na Ziemiach Odzyskanych uznaje się za właścicieli tych nieruchomości, jeżeli uzyskały obywatelstwo polskie i są członkami rodziny poprzedniego właściciela, który utracił własność nieruchomości wskutek nieuzyskania obywatelstwa polskiego.

2. Za członków rodziny uważa się małżonka, dzieci, wnuków, rodziców i rodzeństwo.

Art. 7. [Utrata posiadania nieruchomości]

1. Osoby, określone w art. 5 i 6, które wskutek zarządzenia organów administracji państwowej utraciły posiadanie nieruchomości, mogą w zamian za te nieruchomości otrzymać na własność inne nieruchomości.

2. Jeżeli utrata posiadania nieruchomości nastąpiła wskutek przekazania tych nieruchomości na cele realizacji narodowych planów gospodarczych, osobom wymienionym w art. 6 służy prawo do odszkodowania w myśl przepisów o nabywaniu i przekazywaniu nieruchomości niezbędnych do realizacji narodowych planów gospodarczych.

3. Uprawnienia przewidziane w ust. 1 i 2 powinny być zgłoszone nie później niż w ciągu 2 lat od dnia wejścia w życie dekretu.

Art. 8. [Warunki bezpłatnego nabycia nieruchomości na własność]

1. Nabycie nieruchomości na własność następuję bezpłatnie i bez dokonania szacunku w razie gdy:

1) osoby wymienione w art. 5 uregulowały już całą cenę umówioną z poprzednim właścicielem nieruchomości,

2) objęcie nieruchomości w posiadanie nastąpiło na podstawie darowizny dokonanej przez poprzedniego właściciela lub umowy o dział zawartej pomiędzy poprzednimi współwłaścicielami,

3) nieruchomości na Ziemiach Odzyskanych nabywają osoby w myśl art. 6.

2. W innych przypadkach nabywca obowiązany jest zapłacić taką część ceny szacunkowej, jaka odpowiada nie spłaconej części ceny należnej poprzedniemu właścicielowi. Część ceny szacunkowej ulega stosunkowemu zmniejszeniu, jeżeli obszar nieruchomości nabywanej na własność jest mniejszy od obszaru nieruchomości otrzymanej w posiadanie na podstawie aktów wymienionych w art. 5.

Art. 9. [Obszar nieruchomości nadanej jest większy od obszaru nieruchomości objętej]

1. Osoby uprawnione do uzyskania własności nieruchomości na podstawie art. 5, którym nadano już te same lub inne nieruchomości na podstawie przepisów o przeprowadzeniu reformy rolnej bądź o ustroju rolnym i osadnictwie, zwalnia się od obowiązku uiszczenia ceny nabycia nieruchomości w całości lub w części, stosując odpowiednio przepisy art. 8 ust. 1 i 2.

2. Jeżeli obszar nieruchomości nadanej jest większy od obszaru nieruchomości objętej w posiadanie na podstawie aktów wymienionych w art. 5, za grunty stanowiące nadwyżkę uprawniony powinien uiścić należność przypadającą według przepisów o przeprowadzeniu reformy rolnej bądź o ustroju rolnym i osadnictwie.

Art. 10. [Brak dowodów zapłaty za nieruchomość oddaną w posiadanie w toku parcelacji]

W razie gdy nieruchomość została oddana w posiadanie w toku parcelacji, w braku dowodów zapłaty uznaje się, że spłacono:

1) za nieruchomości państwowe:

a) 5% należności, jeżeli nieruchomości miały charakter samodzielnych gospodarstw,

b) 15% należności, jeżeli nieruchomości miały charakter gospodarstw wzorowych,

c) 10% należności – w innych przypadkach,

2) za nieruchomości, które nie stanowiły własności Państwa – 15% należności.

Art. 11. [Postępowanie w sprawie nabycia własności nieruchomości]

1. O nabyciu własności nieruchomości oraz o ustaleniu ceny nabycia lub o zwolnieniu od obowiązku jej zapłacenia orzeka prezydium powiatowej rady narodowej.

2. Postępowanie w sprawie nabycia własności nieruchomości wszczyna się na wniosek osób uprawnionych lub z urzędu,

3. Postępowanie prowadzi się na koszt Państwa.

Rozdział 3.

Zwolnienie repatriantów od obowiązku zapłaty.

Art. 12. [Zwolnienie repatriantów od obowiązku uiszczenia ceny nabycia nieruchomości]

1. Repatriantów, którzy stosownie do umów międzynarodowych mają otrzymać nieruchomości w zamian za nieruchomości pozostawione poza granicami Państwa, zwalnia się – bez rozrachunku i oszacowania – od obowiązku uiszczenia ceny nabycia nadanych im nieruchomości państwowych.

2. W razie śmierci repatrianta określonego w ust. 1 przed nadaniem mu nieruchomości zwolnienie od obowiązku uiszczenia ceny nabycia przysługuje pozostającemu przy życiu małżonkowi, a w braku małżonka – każdemu ze zstępnych w linii prostej w części odpowiadającej jego udziałowi w spadku.

3. Uprawnienia do zwolnienia od obowiązku uiszczenia ceny nabycia nieruchomości mogą być przekazane aktem notarialnym małżonkowi lub zstępnym w linii prostej.

Art. 13. [Zwolnienia od obowiązku uiszczenia w całości lub w części ceny nabycia nieruchomości]

Osoby wymienione w art. 12 korzystają ze zwolnienia od obowiązku uiszczenia w całości lub w części ceny nabycia nieruchomości, jeżeli nieruchomości te zostały im nadane przed wejściem w życie dekretu lub jeżeli wniosek o nadanie im nieruchomości złożą w ciągu 2 lat od wejścia w życie dekretu.

Art. 14. [Podmiot decydujący o zwolnieniu od obowiązku uiszczenia ceny nabycia]

O zwolnieniu od obowiązku uiszczenia ceny nabycia orzeka prezydium powiatowej rady narodowej.

Rozdział 4.

Uregulowanie własności gospodarstw opuszczonych.

Art. 15. [Przejście gospodarstwa (działki) na własność Państwa]

1. Gospodarstwo rolne (działka pracownicza, rzemieślnicza itp.) nabyte na podstawie przepisów o przeprowadzeniu reformy rolnej lub o ustroju rolnym i osadnictwie, lecz opuszczone przez właściciela przed wejściem w życie niniejszego dekretu, przechodzi z mocy prawa na własność Państwa – bez odszkodowania i wolne od obciążeń z wyjątkiem służebności gruntowych.

2. Przejście gospodarstwa (działki) na własność Państwa stwierdza prezydium powiatowej rady narodowej.

3. Gospodarstwo (działkę), które przeszło na własność Państwa stosownie do ust. 1, nadaje się na własność osadnikowi, który na nim gospodaruje na podstawie przydziału dokonanego przez prezydium powiatowej rady narodowej.

Art. 16. [Delegacja]

Minister Rolnictwa w porozumieniu z Ministrem Finansów określi w drodze zarządzenia zasady i warunki rozliczenia się z poprzednim właścicielem z tytułu zniszczeń i ubytków stwierdzonych w opuszczonym gospodarstwie.

Rozdział 5.

Przepisy wspólne.

Art. 17. [Definicja]

Nieruchomościami w rozumieniu dekretu są nieruchomości państwowe przeznaczone na cele reformy rolnej i osadnictwa rolnego.

Art. 18. [Obszar gospodarstwa rolnego przy nadaniu nieruchomości na własność]

1. Przy nadaniu nieruchomości na własność na podstawie niniejszego dekretu oraz przepisów o przeprowadzeniu reformy rolnej obszar gospodarstwa rolnego nie może przekraczać 15 ha, a obszar gospodarstwa hodowlanego na terenach górskich 20 ha.

2. W przypadkach uzasadnionych względami gospodarczymi prezydium wojewódzkiej rady narodowej może zezwolić na uznanie osób wymienionych w art. 6 za właścicieli nieruchomości o większym obszarze.

3. Za własność posiadaczy wymienionych w art. 5 ust. 1–3 można uznać tylko taki obszar, który łącznie z gruntami stanowiącymi już ich własność nie przekracza norm władania przewidzianych w art. 2 ust. 1 pkt e) dekretu z dnia 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej (Dz. U. z 1945 r. Nr 3, poz. 13).

4. Za własność posiadaczy wymienionych w art. 5 ust. 4 można uznać obszar nie przekraczający 1 ha gruntu; jednak w przypadkach uzasadnionych względami gospodarczymi prezydium wojewódzkiej rady narodowej może zezwolić na uznanie większego obszaru za własność posiadacza.

Art. 19. [Przepisy stosowane do szacunku nieruchomości i spłaty należności]

1. Do szacunku nieruchomości i spłaty należności za nieruchomości nabyte na podstawie niniejszego dekretu stosuje się przepisy dotyczące ustalania i spłaty należności za nieruchomości nadane na podstawie przepisów o przeprowadzeniu reformy rolnej bądź o ustroju rolnym i osadnictwie.

2. Do wpisu prawa własności nieruchomości nabytych na podstawie niniejszego dekretu stosuje się odpowiednio przepisy o wpisywaniu do ksiąg wieczystych prawa własności nieruchomości nadanych na podstawie przepisów o przeprowadzeniu reformy rolnej bądź o ustroju rolnym i osadnictwie.

Art. 20. [Zakaz zbywania nieruchomości]

Nieruchomości nabyte na własność na podstawie przepisów niniejszego dekretu nie mogą być zbywane w całości ani w części bez zezwolenia prezydium powiatowej rady narodowej.

Art. 21. [Wyłączenie stosowania podatku od nabycia praw majątkowych]

Nabycie własności nieruchomości na podstawie przepisów niniejszego dekretu nie podlega podatkowi od nabycia praw majątkowych.

Rozdział 6.

Przepisy przejściowe i końcowe.

Art. 22. [Przepisy uchylone]

1. Traci moc ustawa z dnia 16 czerwca 1948 r. o uprawnieniach osób, które przed dniem 13 września 1944 r. otrzymały we władanie grunty, wchodzące w skład nieruchomości ziemskich, przeznaczonych na cele reformy rolnej (Dz. U. Nr 33, poz. 222).

2. Do spraw wszczętych na podstawie ustawy określonej w ust. 1 mają w dalszym postępowaniu zastosowanie przepisy niniejszego dekretu.

Art. 23. [Wejście w życie]

Dekret wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

Przewodniczący Rady Państwa: A. Zawadzki

Sekretarz Rady Państwa: M. Rybicki

Metryka