Świadczenia

Idą na sądową wojnę z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych i wychodzą z sądu jako zwycięzcy. Seniorzy, którzy skorzystali z wcześniejszej emerytury, a później ZUS obniżył im wysokość świadczenia docelowego, przystąpili do prawnej ofensywy. W wielu sprawach zapadają korzystne wyroki, a niektórzy emeryci otrzymują nawet po 30 tysięcy złotych wyrównania

Leki, które kosztują majątek, coraz coraz droższa żywność, coraz wyższe rachunki za prąd i za ogrzewanie... Starsi ludzie z niskimi emeryturami z trudem wiążą koniec z końcem. Ich sytuacji nie poprawia procentowa waloryzacja świadczenia, bo otrzymują relatywnie najmniejsze podwyżki nominalne. Czy jest szansa na to, że waloryzacja będzie przebiegać wedle nowych zasad? Prezydent Karol Nawrocki podpisał projekt ustawy w tej sprawie. Na razie jednak są prognozy i wyliczenia wysokości emerytur zgodnie z aktualnie obowiązującymi zasadami.

Co się dzieje z pieniędzmi na koncie ZUS, po śmierci tych, którzy byli ubezpieczeni? Rodzina może je odzyskać? Tak, ale wypłata wcale nie następuje z automatu. Konieczne jest złożenie odpowiedniego wniosku. I mało kto o tym wie. A chodzi o niemałe sumy. Jak wynika z wyliczeń urzędu, na subkontach zmarłych znajduje się średnio po 29 tysięcy złotych.

Wiek emerytalny będzie podwyższony - to nieuchronne, by emerytury w ogóle mogły być wypłacane, bo alternatywą jest bankructwo Funduszu Ubezpieczeń Społecznych i całego systemu emerytalnego. Problemów do rozwiązania jest zresztą znacznie więcej, a kolejne zmiany w systemie emerytalnym zamiast je rozwiązywać tylko ten system komplikują.

Seniorom, którzy w przeszłości mieli na utrzymaniu co najmniej troje dzieci (i nie chodzi tu tylko o dzieci własne) – w ramach programu Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, przysługuje świadczenie w postaci dostępu do określonych towarów i usług na korzystniejszych warunkach, od ogólnie obowiązujących. Jedną z ulg, z której można skorzystać w ramach Karty Dużej Rodziny (bo o niej mowa) – są zniżki na paliwo (benzynę, diesel i LPG), które mogą okazać się przydatne zwłaszcza w związku z rozpoczynającym się okresem świąteczno-noworocznym, kiedy wiele osób pokonuje samochodem setki kilometrów, żeby odwiedzić swoich bliskich.

Osoby mieszkające lub pracujące w Niemczech, nawet jeżeli mieszkają na stałe w Polsce – jeżeli spełniają określone warunki – mogą pobierać w Niemczech zasiłek rodzinny na dzieci (tzw. Kindergeld). Świadczenie to, przysługuje niezależnie od dochodu i można je uzyskać (choć wówczas w niepełnej wysokości) również w przypadku pobierania w Polsce jego odpowiednika, tj. „800 plus”. Od 1 stycznia 2026 r. kwota Kindergeld została podwyższona.

Od lipca 2025 r. rozpoczęły się wypłaty tzw. renty wdowiej, która umożliwia owdowiałym seniorkom i seniorom pobieranie jednocześnie własnego świadczenia emerytalno-rentowego i renty rodzinnej (stanowiącej część emerytury lub renty po zmarłym mężu lub żonie). W zależności od wybranej konfiguracji – jest to 15% własnego świadczenia i 100% renty rodzinnej lub 15% renty rodzinnej i 100% własnego świadczenia. Niektóre owdowiałe Polki i Polacy, mogą jednak liczyć na dużo wyższe świadczenia – sięgające nawet 60% emerytury lub renty zmarłego współmałżonka lub współmałżonki.

W dniu 19 grudnia 2025 r. na biurko Prezydenta została złożona ustawa o zmianie ustaw w celu usprawnienia mechanizmów wsparcia odbiorców energii elektrycznej i ciepła, wprowadzająca zmiany w przepisach o nowym świadczeniu – bonie ciepłowniczym, którego celem jest wsparcie w zakresie rachunków za ogrzewanie dla osób zagrożonych ubóstwem energetycznym. Wójt, burmistrz lub prezydent miasta będzie mógł pozostawić bez rozpatrzenia wniosek o przyznanie bonu ciepłowniczego w przypadku, gdy zaistnieją okoliczności określone w nowelizacji, a – dotyczy to również wniosków o świadczenie za 2025 r., których termin składania upłynął 15 grudnia br.

1 stycznia 2026 r. wchodzi w życie ustawa, na podstawie której ZUS dokona przeliczenia wysokości emerytur ustalonych w czerwcu w latach 2009-2019 (tzw. emerytur czerwcowych) oraz rent rodzinnych po ubezpieczonych, którym ustalono emerytury w czerwcu w latach 2009-2019, z tego względu, że emerytury te zostały przyznane uprawnionym na poziomie niższym niż osobom, które wnioskowały o emeryturę w innych miesiącach roku. Ustawa ta uwzględnia korzystne dla emerytów i rencistów przepisy, na podstawie których otrzymają oni podwyżkę świadczeń bieżących, ale nie przewiduje rekompensaty za nawet 7 lat wypłaty zaniżonych świadczeń, ani nawet zapowiadanego przez MRPiPS – wyrównania za okres od 1 lipca 2025 r. do dnia, w którym zostanie ustalone świadczenie w nowej wysokości.

Każdego dnia ktoś składa wniosek z nadzieją, że po śmierci współmałżonka państwo nie zostawi go bez wsparcia. Każdego dnia co dziesiąta osoba słyszy: „nie przysługuje”. Bo choć renta wdowia miała być ulgą, dla wielu staje się rozczarowaniem. Biurokratyczny mur, zbudowany z przepisów i limitów, skutecznie oddziela ich od pomocy. Jednak szykują się zmiany. Rząd już podjął decyzję

Rodzice dorosłych dzieci, które wyprowadziły się z domu, coraz częściej składają skargi na decyzje gmin odmawiających im zwolnienia z opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Rzecznik Praw Obywatelskich uważa, że takie praktyki mijają się z celem ustawy o Karcie Dużej Rodziny i powinny zostać zmienione. O przedstawienie swojego stanowiska w sprawie poproszono MRPiPS.

ZUS wypłaca co miesiąc 1900 zł renty z tytułu niezdolności do pracy nie tylko z powodu poważnych chorób, jak schorzenia kardiologiczne czy nowotworowe, ale także w sytuacji, gdy osoba cierpi na schorzenia psychiczne (depresja) czy choroby dermatologiczne. Aby otrzymać to świadczenie, konieczne jest spełnienie dodatkowych warunków. Jakich? Oto szczegóły.

Nie każdy o tym wie, ale sieroty zupełne mogą liczyć na dodatkowe wsparcie z ZUS. Dodatek dla sieroty zupełnej, który wynosi obecnie ponad 654,48 zł miesięcznie, przysługuje bez względu na wiek. Jak go otrzymać? Oto szczegóły. 

Zgodnie z petycją skierowaną do Kancelarii Prezydenta, powraca pomysł wprowadzenia 800 plus dla seniora. Miałoby ono stanowić rekompensatę za wychowywanie dzieci w czasach, gdy państwo nie zapewniało wsparcia. Autorzy petycji argumentują, że seniorzy, którzy wychowali obecnych podatników, czują się pominięci, ponieważ państwo hojnie wspiera młodsze pokolenia, ale zapomina o ich zasługach.

Nowa propozycja, określana jako 800 plus dla seniora, zakłada przyznanie dodatkowego świadczenia w wysokości od 400 do 800 zł miesięcznie dla rodziców. Celem tej ulgi jest zapewnienie realnego wsparcia finansowego seniorom, którzy wychowali dzieci w czasach, gdy nie mieli dostępu do podobnej pomocy państwowej. Oto szczegóły.

W Sejmie ponownie pojawiła się dyskusja na temat wprowadzenia świadczenia "wstecznego 800 plus". Inicjatywa ta, zapoczątkowana petycją emerytów, zakłada wypłatę rekompensaty za lata opieki nad dziećmi, ale jej prawna zasadność i konsekwencje dla sprawiedliwości międzypokoleniowej budzą kontrowersje. Decydujące może okazać się stanowisko prawne z 2025 roku. Oto szczegóły.

Pojawiła się petycja o przyznanie seniorom świadczenia 800 plus jako rekompensaty za trud wychowania dzieci w czasach braku wsparcia państwa. Autorzy wniosku wskazują na poczucie niesprawiedliwości wśród starszego pokolenia, które - choć wychowało obecnych podatników - czuje się pominięte w aktualnej polityce prorodzinnej. Oto szczegóły.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami – ZUS nie zwróci nienależnie pobranych składek po upływie 5 lat, a jednocześnie – bez jakiegokolwiek ograniczenia czasowego (a zatem nawet po upływie 25 lat) może wydać decyzję o niepodleganiu ubezpieczeniom społecznym, czyli stwierdzić, że nie miał podstaw do ich pobierania. Wówczas – zamiast zwrócić nienależnie pobrane składki obywatelowi – pieniądze przepadają na rzecz budżetu państwa. W związku z powyższym, powstała petycja, która ma usunąć tę „czarną dziurę” w przebiegach ubezpieczeniowych, przez którą – „obywatel traci wszystko: składki, okres ubezpieczenia, prawo do świadczeń i zaufanie do Państwa”.

Po dwóch latach wyjątkowo wysokich podwyżek seniorzy muszą przygotować się na rozczarowanie. W 2026 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych znów zwaloryzuje emerytury i renty, ale wszystko wskazuje na to, że skala wzrostu świadczeń będzie znacznie mniejsza niż w latach 2023–2024. Z dostępnych dziś prognoz wynika, że wskaźnik waloryzacji może wynieść około 4,9 proc. To nadal realny wzrost pieniędzy trafiających na konta emerytów, ale mniej niż dotychczas.

Rząd przedstawił plan działań na nadchodzące miesiące, zawierający propozycje, które mogą mieć duży wpływ na życie Polaków. Nie wszystkie z tych obietnic są jednak jednoznaczne, a ich pełne znaczenie i potencjalne skutki pozostają niejasne. Pełen obraz rządowych zamierzeń jest bardziej złożony, niż mogłoby się wydawać na pierwszy rzut oka. Oto szczegóły.

To sprawa ostateczna, jak pieczęć w urzędowym archiwum. Takie przekonanie o decyzjach Zakładu Ubezpieczeń Społecznych dotyczących emerytury ma wielu seniorów. Tymczasem okazuje się, że ich świadczenie może zostać ponownie przeliczone – i to nie symbolicznie. Zdarza się, że po takiej korekcie emerytura rośnie o kilkaset złotych miesięcznie. A wszystko zależy od tego, czy senior w porę przypomni sobie o dawnych składkach, dokumentach i pracy, której ZUS nie zdążył jeszcze „policzyć”.

Choć większość Polaków przechodzi na emeryturę dopiero po ukończeniu 60 lub 65 lat, istnieją zawody, w których uprawnienia emerytalne można zdobyć znacznie wcześniej. W wyjątkowych przypadkach świadczenie może sięgać nawet 5000 zł już około pięćdziesiątego roku życia.

Dzisiejsi emeryci – a zwłaszcza ci, którzy byli aktywni zawodowo i pracowali przed 1999 r. - powinni sprawdzić, czy nie posiadają dokumentów, którymi mogliby potwierdzić okresy składkowe lub nieskładkowe nieuwzględnione przez ZUS przy obliczaniu emerytury. Takie dokumenty lub nawet zeznania świadków mogą skłonić ZUS do ponownego przeliczenia emerytury a w konsekwencji jej podwyższenia. W tej sprawie konieczny jest wniosek emeryta do ZUS-u. Dlaczego zwłaszcza osoby pracujące przed 1999 rokiem mają na to szansę? Odpowiedź jest prosta, bowiem od 1999 roku w wyniku reformy emerytalnej, wszystkie składki są ujmowane na indywidualnym koncie ubezpieczonego w ZUS. Oczywiście i potem mogły się zdarzyć jakieś pomyłki, czy niedopatrzenia w przekazywaniu, czy raportowaniu do ZUS składek ubezpieczeniowych.

Rok 2026 przyniesie zmiany w emeryturach, które nie będą jednorazową decyzją, ale zbiorem konkretnych zasad wpływających na wysokość wypłat, dodatków i możliwość dorabiania. Zmienią się kwoty po waloryzacji, obowiązywać będą nowe limity przy łączeniu emerytury z pracą, a wypłata 13. i 14. emerytury ponownie będzie zależna od określonych warunków. Choć rząd nie zapowiada przebudowy systemu, dla części seniorów oraz osób przechodzących na emeryturę w 2026 r. różnice będą odczuwalne w domowym budżecie już od pierwszych miesięcy roku. Wyjaśniamy, co dokładnie się zmieni, kogo to dotyczy i na co trzeba zwrócić uwagę.

Dorabianie do emerytury lub renty w 2026 roku jest możliwe, ale nie dla wszystkich na tych samych zasadach. Część świadczeniobiorców może pracować bez żadnych ograniczeń, inni muszą pilnować limitów przychodu, bo ich przekroczenie oznacza zmniejszenie albo zawieszenie wypłat z ZUS. Wyjaśniamy, kto i ile może dorobić w 2026 r. oraz kiedy obowiązują progi zarobkowe.