Dziennik Ustaw - rok 1974 nr 21 poz. 118

2. Nie jest jednak wymagana zgoda współwłaściciela, dla którego praca w przekazywanym gospodarstwie rolnym nie stanowi głównego źródła utrzymania.

2. Nie jest jednak wymagana zgoda małżonka, dla którego praca w przekazywanym gospodarstwie rolnym nie stanowi głównego źródła utrzymania.

2. Zgoda zstępnych nie jest wymagana, jeżeli praca w przekazywanym gospodarstwie rolnym nie stanowi głównego źródła ich utrzymania.

1) zasady uznawania pracy w gospodarstwie rolnym za główne źródło utrzymania,

2) zasady i warunki przejmowania zobowiązań, o których z mowa w art. 7.

1) osiągnął wiek 65 lat mężczyzna, a 60 lat kobieta albo

2) zaliczony został do jednej z grup inwalidów, w myśl przepisów o powszechnym zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin.

2. Gospodarstwo rolne określone w ust. 1 może być przejęte na własność Państwa za rentę również z urzędu, jeżeli wykazuje niski poziom produkcji rolnej, a rolnik osiągnął wiek 60 lat mężczyzna, a 55 lat kobieta lub zaliczony został do jednej z grup inwalidów.

3. Rada Ministrów może w drodze rozporządzenia:

1) określić zasady i warunki przejmowania na własność Państwa gospodarstw rolnych za rentę o obszarze poniżej 2 ha gruntów rolnych i leśnych,

2) obniżyć granice wieku wymaganego do renty.

2. Z chwilą śmierci rolnika i nie wcześniej niż z chwilą śmierci jego małżonka uprawnionego do renty w zamian za przekazane gospodarstwo budynki przechodzą na własność Państwa.

3. W razie sprzedaży budynków, Państwu przysługuje prawo pierwokupu po cenie odpowiadającej szacunkowi przyjętemu do ubezpieczenia przez Państwowy Zakład Ubezpieczeń, a w wypadku ich darowizny lub zamiany Państwu przysługuje prawo wykupu przy odpowiednim zastosowaniu przepisów o pierwokupie.

4. W razie wykonania prawa pierwokupu lub wykupu poniesione koszty zawarcia umowy z osobą trzecią pokrywa Skarb Państwa.

2. Jeżeli prawo do renty za gospodarstwo rolne służy obojgu małżonkom, uprawnienia przewidziane w ust. 1 przysługują im łącznie.

3. Jeżeli prawo do renty służy współwłaścicielom nie będącym małżonkami, uprawnienie przewidziane w ust. 1 przysługuje współwłaścicielom, dla których praca w przekazanym gospodarstwie stanowi główne źródło utrzymania.

Ustalona w ten sposób renta nie może przekraczać łącznie 2.500 zł miesięcznie.

2. Renta ustalona według ust. 1 podlega zwiększeniu o 25°/o, jeżeli produkcja rolna gospodarstwa pozostaje na poziomie wyższym niż średni w danej gminie na podobnych glebach.

3. Jeżeli w skład przekazywanego gospodarstwa rolnego wchodzą lasy, rentę zwiększa się o:

4. Jeżeli rolnik wraz z gospodarstwem przekazał budynki, rentę zwiększa się o:

5. Jeżeli rolnik zrzekł się prawa do bezpłatnego korzystania z lokalu mieszkalnego i pomieszczeń gospodarskich, renta podlega zwiększeniu o 150 zł.

6. Wartość drzewostanu ustala się według cen obowiązujących w państwowym gospodarstwie leśnym przy uwzględnieniu zasad szacowania, określonych w przepisach o scalaniu i wymianie gruntów, a wartość budynków według cen odpowiadających szacunkowi przyjętemu do ubezpieczenia przez Państwowy Zakład Ubezpieczeń.

1) 25% – jeżeli zadłużenie wynosi ponad 25% do 50% wartości przekazywanego gospodarstwa,

2) 50% – jeżeli zadłużenie wynosi ponad 50% do 100% wartości przekazywanego gospodarstwa.

2. Renta obniżona według ust. 1 wypłacana jest w wysokości nie niższej niż przysługująca za 2 ha gruntów rolnych i leśnych, a jeżeli zadłużenie przekracza wartość gospodarstwa, w wysokości przysługującej za 2 ha gruntów rolnych i leśnych.

3. W razie spłaty zadłużenia, o którym mowa w ust. 1, renta wypłacana jest w pełnej wysokości. Na poczet spłaty zalicza się również kwoty powstałe z tytułu obniżenia renty.

4. Wartość gospodarstwa ustala się według cen obowiązujących przy sprzedaży państwowych nieruchomości rolnych.

5. Rada Ministrów określi w drodze rozporządzenia wypadki, w których nie nastąpi obniżenie renty z tytułu zadłużenia.

2. Przepis ust. 1 ma zastosowanie również w razie przekazywania w różnym czasie nieruchomości wchodzących w skład kilku gospodarstw rolnych.

2. Renta przysługuje również współwłaścicielowi, którego udział we współwłasności jest mniejszy niż 2 ha gruntów rolnych i leśnych, jeżeli praca w przekazanym gospodarstwie rolnym stanowiła dla niego główne źródło utrzymania. W tym wypadku wypłaca się rentę przysługującą za 2 ha gruntów rolnych i leśnych.

3. Każdemu ze współwłaścicieli uprawnionych do renty ustalonej według art. 13–14 wypłaca się część renty w wysokości odpowiadającej jego udziałowi we współwłasności.

4. Współwłaściciel, który nie spełnia warunków do renty, otrzymuje stosowną do swego udziału spłatę pieniężną.

2. Renta nie przysługuje jednak małżonkowi, który w okresie ostatnich 5 lat przed przekazaniem gospodarstwa nie pracował na tym gospodarstwie i nie pozostawał we wspólnocie małżeńskiej z prowadzącym gospodarstwo, chyba że gospodarstwo to stanowi jego odrębną własność.

3. Renta przysługująca małżonkom podlega z uwzględnieniem ust. 2 podziałowi na dwie równe części:

1) jeżeli jeden z małżonków uprawniony jest do świadczenia o charakterze rentowym na podstawie innych przepisów albo

2) na wniosek jednego z małżonków.

4. Część renty przypadająca na małżonka, dla którego praca w przekazanym gospodarstwie stanowiła główne źródło utrzymania i który spełnia warunki określone w art. 9 ust. 1, nie może być niższa niż renta przysługująca za 2 ha gruntów rolnych i leśnych.

5. W razie śmierci jednego z małżonków, pozostałemu przy życiu małżonkowi uprawnionemu do renty wypłaca się rentę w pełnej wysokości. Jeżeli jednak po zmarłym pozostały osoby uprawnione do renty rodzinnej, rentę przysługującą pozostałemu przy życiu małżonkowi zmniejsza się o kwotę wypłacanej renty rodzinnej. Przepis art. 14 stosuje się odpowiednio.

2. Część renty należna rolnikowi nie może być niższa niż renta przysługująca dożywotnikowi.

3. W razie śmierci dożywotnika rolnikowi wypłaca się rentę w pełnej wysokości.

2. Renta rodzinna po rolniku przysługuje dzieciom, wnukom, rodzeństwu i rodzicom, spełniającym warunki do takiej renty w myśl przepisów o powszechnym zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin.

3. Wszystkim uprawnionym członkom rodziny przysługuje jedna łączna renta rodzinna; zasady podziału renty określają przepisy o powszechnym zaopatrzeniu emeryalnym pracowników i ich rodzin.

2. Jeżeli małżonek zmarłego rolnika ma prawo do części renty za gospodarstwo rolne, wysokość renty rodzinnej nie może przekraczać połowy renty za to gospodarstwo.

2. Osobie uprawnionej do renty rodzinnej, odznaczonej orderem lub tytułem, o którym mowa w ust. 1, przysługuje dodatek w wysokości 25% renty rodzinnej obliczonej dla jednej osoby.

3. Z tytułu odznaczenia orderami lub tytułami honorowymi przysługuje tylko jeden dodatek.

1) 5% – jeżeli okres pracy lub kooperacji wynosił co najmniej 5 lat, lub

2) 10% – jeżeli okres ten przekroczył 10 lat bezpośrednio poprzedzających przekazanie gospodarstwa za rentę.

2. Minister Rolnictwa określi w drodze rozporządzenia szczegółowe zasady ustalania dodatku, o którym mowa w ust. 1.

2. Zasiłek pogrzebowy przyznaje się i wypłaca na zasadach określonych przepisami o powszechnym zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin.

1) świadczeń leczniczych i położniczych,

2) protezowania,

3) przysposobienia zawodowego,

4) umieszczenia w domu rencistów

na zasadach określonych przepisami o powszechnym zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin.

2. Przejęcie przez Państwo części nieruchomości może nastąpić, jeżeli na pozostałej części gospodarstwa można nadal prowadzić towarową produkcję rolną. W tym wypadku nie jest konieczna zgoda dożywotnika.

2. Jeżeli przejmowana nieruchomość obciążona jest na rzecz osób trzecich hipotekami lub innymi prawami ujawnionymi w księdze wieczystej lub w zbiorze dokumentów, sumę należności składa się do depozytu sądu powiatowego właściwego ze względu na położenie nieruchomości, chyba że osoby, którym wymienione prawa przysługują, wyrażą zgodę na wypłacenie należności rolnikowi.

2. Do właściwości naczelnika gminy należy również wykonanie pierwokupu lub wykupu budynków.

3. Rada Ministrów określi w drodze rozporządzenia zasady i tryb przejmowania nieruchomości, ustalania prawa do rent i ich wysokości oraz wypłacania rent i spłat pieniężnych.

2. Ostateczna decyzja o przejęciu nieruchomości podlega wykonaniu z chwilą uprawomocnienia się decyzji w sprawie renty.

3. Ostateczna decyzja, o której mowa w ust. 2, stanowi podstawę do ujawnienia stanu własności w ewidencji gruntów i w księdze wieczystej oraz na wniosek rolnika stanowi podstawę do założenia księgi wieczystej dla budynków stanowiących odrębny od gruntu przedmiot własności.

2. Dodatek rodzinny, dodatek z tytułu zaliczenia do I grupy inwalidów oraz z tytułu posiadania orderu lub tytułu honorowego przysługuje tylko do świadczenia wypłacanego w całości.

3. Jeżeli do renty za gospodarstwo rolne uprawnieni są obydwoje małżonkowie, zasady określone w ust. 1 i 2 mają zastosowanie do części renty przysługującej małżonkowi uprawnionemu do innego świadczenia o charakterze rentowym.

2. Przeniesienie własności nieruchomości, o którym mowa w ust. 1, następuje w formie umowy zatwierdzonej decyzją naczelnika gminy.

3. Umowa określona w ust. 2 stanowi podstawę do ustalenia i wypłaty rent oraz spłat pieniężnych. Przepis art. 33 stosuje się odpowiednio.

4. Rada Ministrów w drodze rozporządzenia:

1) określi szczegółowe warunki i tryb nabywania nieruchomości na zasadach określonych w ust. 1 oraz rozliczeń z tego tytułu,

2) może określić warunki i tryb przejmowania na własność Państwa za spłaty pieniężne lasów lub gruntów leśnych nie wchodzących w skład gospodarstw rolnych.

2. Osoby, które w dniu wejścia w życie ustawy pobierają renty lub świadczenia pieniężne przyznane na podstawie przepisów:

1) ustawy z dnia 28 marca 1962 r. o przejmowaniu niektórych nieruchomości rolnych w zagospodarowanie lub na własność Państwa oraz o zaopatrzeniu emerytalnym właścicieli tych nieruchomości i ich rodzin (Dz. U. Nr 38, poz. 166 i z 1968 r. Nr 3, poz. 15),

2) ustawy z dnia 24 stycznia 1968 r. o rentach i innych świadczeniach dla rolników przekazujących nieruchomości rolne na własność Państwa (Dz. U. Nr 3, poz. 15 i z 1973 r. Nr 48, poz. 283),

zachowują prawo do dotychczasowych rent lub świadczeń pieniężnych, które podwyższa się o 50%.

3. Osoby, które w dniu wejścia w życie niniejszej ustawy pobierają renty lub świadczenia na podstawie przepisów wymienionych w ust. 2, mają prawo do świadczeń określonych w art. 26 tej ustawy.

4. Prawo do renty rodzinnej lub zasiłku pogrzebowego po rolniku, który pobierał rentę lub świadczenie, o których mowa w ust. 2, i zmarł po dniu wejścia w życie niniejszej ustawy – ustala się według zasad tej ustawy.

1) podlegają zwrotowi na wniosek rolnika, a w razie jego śmierci na wniosek wszystkich spadkobierców pod warunkiem uregulowania wszystkich należności Państwa oraz zwrotu sum wypłaconych rolnikowi i jego rodzinie tytułem zaopatrzenia emerytalnego, albo

2) podlegają przejęciu na własność Państwa na podstawie niniejszej ustawy, jeżeli rolnik lub jego spadkobiercy nie wystąpią o zwrot nieruchomości w ciągu 2 lat po upływie 10-letniego okresu zagospodarowania bądź nie dopełnią w tym terminie warunków, o których mowa w pkt 1. Na wniosek rolnika lub jego spadkobierców nieruchomość może być przejęta przez Państwo przed upływem tego okresu.

Przewodniczący Rady Państwa: H. Jabłoński

Sekretarz Rady Państwa: L. Stasiak