Dziennik Ustaw - rok 1997 nr 114 poz. 739

2. Do spraw objętych przepisami ustawy, które uregulowane są postanowieniami umów i porozumień międzynarodowych obowiązujących Rzeczpospolitą Polską, stosuje się postanowienia tych umów i porozumień.

3. Ustawy nie stosuje się, z wyjątkiem art. 5 i 96, do szefów i członków personelu misji dyplomatycznych, kierowników urzędów konsularnych i członków personelu konsularnego państw obcych oraz innych osób zrównanych z nimi na podstawie ustaw, umów lub powszechnie ustalonych zwyczajów międzynarodowych, pod warunkiem wzajemności i posiadania przez te osoby odpowiednich dokumentów.

1) dokumencie paszportowym – oznacza to każdy dokument wydany przez organ państwa obcego lub organizację międzynarodową, uprawniający do przekroczenia granicy,

2) wizie – oznacza to zezwolenie właściwego organu polskiego wydane cudzoziemcowi, uprawniające go do wjazdu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, przejazdu przez to terytorium, pobytu na nim i wyjazdu z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w czasie, w celu i na warunkach w nim określonych,

3) karcie czasowego pobytu – oznacza to dokument wydany cudzoziemcowi, który uzyskał zezwolenie na zamieszkanie na czas oznaczony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,

4) karcie stałego pobytu – oznacza to dokument wydany cudzoziemcowi, który uzyskał zezwolenie na stałe zamieszkanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zwane dalej „osiedleniem się",

5) dokumencie podróży – oznacza to dokument wydany cudzoziemcowi przez właściwy organ Rzeczypospolitej Polskiej, uprawniający do wielokrotnego przekraczania granicy,

6) tymczasowym dokumencie podróży – oznacza to dokument wydany cudzoziemcowi przez właściwy organ Rzeczypospolitej Polskiej, uprawniający do jednokrotnego przekroczenia granicy,

7) Konwencji Genewskiej – oznacza to Konwencję dotyczącą statusu uchodźców, sporządzoną w Genewie dnia 28 lipca 1951 r. (Dz. U. z 1991 r. Nr 119, poz. 515 i 516),

8) Protokole Nowojorskim – oznacza to Protokół dotyczący statusu uchodźców, sporządzony w Nowym Jorku dnia 31 stycznia 1967 r. (Dz. U. z 1991 r. Nr 119, poz. 517 i 518),

9) kraju pochodzenia – oznacza to państwo, którego obywatelem jest cudzoziemiec, a w wypadku cudzoziemca, którego obywatelstwa nie da się ustalić lub który nie posiada obywatelstwa żadnego państwa – państwo, w którym zamieszkuje,

10) bezpiecznym kraju pochodzenia – oznacza to taki kraj pochodzenia, w którym ze względu na system prawa i jego stosowanie oraz ze względu na stosunki polityczne w nim panujące nie występują prześladowania z powodu rasy, religii, narodowości, przynależności do określonej grupy społecznej lub przekonań politycznych i nikt nie jest poddawany torturom, nie jest traktowany w sposób nieludzki lub poniżający ani nie jest w taki sposób karany,

11) bezpiecznym kraju trzecim – oznacza to państwo nie będące krajem pochodzenia, które ratyfikowało i stosuje Konwencję Genewską oraz Protokół Nowojorski, jak również Konwencję o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, sporządzoną w Rzymie dnia 4 listopada 1950 r. (Dz. U. z 1993 r. Nr 61, poz. 284 i 285) lub Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych, otwarty do podpisu w Nowym Jorku dnia 19 grudnia 1966 r. (Dz. U. z 1977 r. Nr 38, poz. 167 i 168), a w szczególności zapewnia dostęp do postępowania o nadanie statusu uchodźcy,

12) granicy – oznacza to granicę państwową Rzeczypospolitej Polskiej w rozumieniu ustawy z dnia 12 października 1990 r. o ochronie granicy państwowej (Dz. U. Nr 78, poz. 461 oraz z 1997 r. Nr 6, poz. 31 i Nr 43, poz. 271).

2. Posiadanie środków, o których mowa w ust. 1, może być potwierdzone przez okazanie:

1) waluty polskiej lub zagranicznych środków płatniczych, które mogą być w Rzeczypospolitej Polskiej legalnie wymienione,

2) dokumentów umożliwiających uzyskanie środków płatniczych,

3) zaproszenia, o którym mowa w art. 15,

4) dokumentu potwierdzającego rezerwację i opłacenie w Rzeczypospolitej Polskiej zakwaterowania i wyżywienia.

3. Posiadanie przez cudzoziemca środków niezbędnych do wyjazdu może być potwierdzone także przez okazanie biletu uprawniającego do podróży do kraju pochodzenia lub innego państwa albo przez posiadanie środka transportu.

1) wiza pobytowa,

2) wiza pobytowa z prawem do pracy,

3) wiza repatriacyjna,

4) wiza tranzytowa.

2. Wiza może uprawniać do jednokrotnego lub wielokrotnego wjazdu.

3. Wiza repatriacyjna uprawnia do jednokrotnego wjazdu.

4. Wiza określa okres, w którym może nastąpić wjazd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, oraz czas pobytu; może ona również określać miejsce, w którym powinno nastąpić przekroczenie granicy, cel pobytu, a także inne warunki.

2. Wizę pobytową wydaje się na oznaczony czas pobytu, nie dłuższy niż 6 miesięcy.

3. W okresie, o którym mowa w ust. 2, cudzoziemiec, który spełnia warunki określone w art. 6 ust. 1, może wystąpić o wydanie kolejnej wizy pobytowej na czas nie dłuższy niż 6 miesięcy, przy czym łączny czas pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie tych wiz nie może przekroczyć 12 miesięcy, licząc od dnia pierwszego wjazdu.

4. Przepis ust. 3 stosuje się odpowiednio do cudzoziemców przebywających na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie umów i porozumień międzynarodowych przewidujących częściowe albo całkowite zniesienie obowiązku wizowego.

2. Wizę, o której mowa w ust. 1, można wydać cudzoziemcowi, który przedstawi zezwolenie na zatrudnienie lub podjęcie innej pracy zarobkowej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Zasady wydawania zezwoleń określają odrębne przepisy.

3. Wizę, o której mowa w ust. 1, wydaje się na czas oznaczony w zezwoleniu, nie dłuższy niż 12 miesięcy.

4. Cudzoziemiec, który uzyskał przedłużenie zezwolenia, może wystąpić w okresie ważności wizy o wydanie kolejnej wizy pobytowej z prawem do pracy, przy czym łączny okres nieprzerwanego pobytu i zatrudnienia lub wykonywania innej pracy zarobkowej nie może być dłuższy niż 12 miesięcy.

2. Wizę repatriacyjną wydaje się na czas oznaczony, nie dłuższy niż 12 miesięcy. W tym czasie powinno nastąpić przekroczenie granicy.

3. Od cudzoziemca przekraczającego granicę na podstawie wizy repatriacyjnej nie wymaga się posiadania środków, o których mowa w art. 6, z wyjątkiem środków niezbędnych do przyjazdu na miejsce osiedlenia się.

4. Osobie, która przybyła do Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie wizy repatriacyjnej, może być udzielona przez organy administracji rządowej lub samorządu terytorialnego pomoc, zwłaszcza na zagospodarowanie i utrzymanie w pierwszym roku pobytu.

2. Wiza tranzytowa może być wydana, gdy cudzoziemiec posiada już prawo wjazdu do innego państwa.

1) został wydalony z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a od daty wykonania decyzji o wydaleniu upłynęło mniej niż 2 lata, zaś w wypadku pokrycia kosztów wydalenia przez Skarb Państwa – mniej niż 5 lat,

2) został skazany prawomocnym wyrokiem:

a) w Rzeczypospolitej Polskiej za przestępstwo umyślne na karę co najmniej 3 lat pozbawienia wolności,

b) za granicą za przestępstwo stanowiące zbrodnię pospolitą również w rozumieniu prawa polskiego,

3) istnieje uzasadnione podejrzenie, że prowadzi działalność mającą na celu pozbawienie niepodległości, oderwanie części terytorium, obalenie przemocą ustroju lub osłabienie mocy obronnej Rzeczypospolitej Polskiej, w działalności takiej uczestniczy, organizuje ją bądź jest członkiem organizacji prowadzącej taką działalność,

4) istnieje uzasadnione podejrzenie, że prowadzi działalność terrorystyczną, w działalności takiej uczestniczy, organizuje ją bądź jest członkiem organizacji prowadzącej taką działalność,

5) istnieje uzasadnione podejrzenie, że przewozi lub przenosi przez granicę, bez wymaganego zezwolenia, broń, materiały wybuchowe, materiały promieniotwórcze lub środki odurzające bądź psychotropowe, w działalności takiej uczestniczy, organizuje ją bądź jest członkiem organizacji prowadzącej taką działalność,

6) istnieje uzasadnione podejrzenie, że prowadzi działalność polegającą na umożliwianiu innym osobom przekraczania wbrew przepisom granicy, w działalności takiej uczestniczy, organizuje ją bądź jest członkiem organizacji prowadzącej taką działalność,

7) istnieje uzasadnione podejrzenie, że jego wjazd lub pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej mają inny cel niż deklarowany,

8) jego pobyt zagroziłby zdrowiu publicznemu,

9) jego wjazd lub pobyt są niepożądane ze względu na inne zagrożenia dla bezpieczeństwa i obronności państwa albo z uwagi na konieczność ochrony ładu i porządku publicznego.

2. Odmawia się wydania wizy, jeżeli od daty uprzedniej odmowy upłynęło mniej niż 12 miesięcy, a wnioskodawca nie przedstawił nowych okoliczności uzasadniających jej wydanie.

3. Cudzoziemcowi można odmówić wjazdu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli nie spełnia warunków określonych w art. 6 ust. 1.

4. Cudzoziemcowi można określić czas pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej odpowiednio do ilości posiadanych przez niego środków, o których mowa w art. 6 ust. 1.

5. Wydanie decyzji w sprawach, o których mowa w ust. 1–4, odnotowuje się w dokumencie paszportowym cudzoziemca.

6. Decyzje, o których mowa w ust. 1–4, podlegają natychmiastowemu wykonaniu.

1) obywatela polskiego zamieszkałego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,

2) cudzoziemca posiadającego zezwolenie na osiedlenie się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,

3) osobę prawną lub jednostkę organizacyjną nie posiadającą osobowości prawnej, mającą siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

2. Zaproszenie powinno zawierać dane zapraszającego, dane osoby zapraszanej, określenie czasu jej pobytu w Rzeczypospolitej Polskiej oraz zobowiązanie się zapraszającego do pokrycia wszelkich kosztów związanych z jej pobytem, w tym kosztów ewentualnego leczenia lub wydalenia z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

3. Zaproszenie uzyskuje ważność z chwilą wpisania go do ewidencji zaproszeń i jest ważne przez 12 miesięcy.

4. Odmawia się dokonania wpisu do ewidencji zaproszeń, jeżeli:

1) zapraszanym jest cudzoziemiec, w wypadku którego zachodzi którakolwiek z okoliczności określonych w art. 13 ust. 1,

2) warunki materialne i mieszkaniowe zapraszającego wskazują, że nie będzie on w stanie zadośćuczynić obowiązkom przyjętym na siebie w zaproszeniu,

3) zapraszający w przeszłości nie wypełnił przyjętego na siebie zobowiązania, o którym mowa w ust. 2.

5. Odmowa dokonania wpisu do ewidencji zaproszeń lub stwierdzenie jego nieważności następuje w drodze decyzji.

6. W wypadku niewywiązywania się zapraszającego z przyjętego na siebie zobowiązania, o którym mowa w ust. 2, koszty poniesione przez Skarb Państwa, związane z pobytem cudzoziemca i opuszczeniem przez niego terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, ściąga od zapraszającego w trybie przepisów o egzekucji administracyjnej należności pieniężnych organ, który dokonał wpisu do ewidencji zaproszeń. Zobowiązanemu nie doręcza się upomnienia przewidzianego w tych przepisach.

1) zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony,

2) zezwolenia na osiedlenie się.

1) uzyskanie zezwolenia na zatrudnienie lub wykonywanie innej pracy zarobkowej,

2) prowadzenie działalności gospodarczej,

3) podjęcie nauki,

4) zawarcie związku małżeńskiego z obywatelem polskim albo cudzoziemcem posiadającym zezwolenie na osiedlenie się.

2. Wniosek o przedłużenie zezwolenia, o którym mowa w ust. 1, powinien być złożony co najmniej na 60 dni przed upływem terminu, na który zostało ono udzielone.

1) wykaże istnienie trwałych więzów rodzinnych lub ekonomicznych z Rzecząpospolitą Polską,

2) ma zapewnione w Rzeczypospolitej Polskiej mieszkanie i utrzymanie,

3) bezpośrednio przed złożeniem wniosku przebywał w Rzeczypospolitej Polskiej co najmniej przez 3 lata na podstawie zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony.

2. Cudzoziemcowi można odmówić udzielenia zezwolenia, o którym mowa w ust. 1, jeżeli okaże się, że ma on zobowiązania wobec kraju pochodzenia lub osób w nim zamieszkałych.

3. Warunki, o których mowa w ust. 1 pkt 2, uważa się za spełnione, jeżeli cudzoziemiec ma dochody lub mienie wystarczające na pokrycie kosztów utrzymania jego samego i członków rodziny pozostających na jego utrzymaniu lub ma w Rzeczypospolitej Polskiej członka bądź członków rodziny zobowiązanych do łożenia na jego utrzymanie i będących w stanie wywiązać się z tego obowiązku, a także wskaże lokal mieszkalny, w którym zamierza przebywać, i przedstawi tytuł prawny do jego zajmowania.

4. Zezwolenia na osiedlenie się udziela się na czas nie oznaczony.

2. Cudzoziemcowi, który otrzymał zezwolenie na osiedlenie się, wydaje się kartę stałego pobytu. Karta stałego pobytu jest ważna przez 10 lat od daty jej wydania i po upływie tego okresu podlega wymianie.

2. Karta czasowego pobytu i karta stałego pobytu uprawniają, wraz z dokumentem paszportowym, do wielokrotnego przekraczania granicy bez konieczności uzyskania wizy.

3. Do kart, o których mowa w ust. 1, wpisuje się przebywające na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej małoletnie dzieci cudzoziemca oraz osoby pozostające pod jego opieką, a także potwierdzenie dopełnienia przez niego obowiązku meldunkowego określonego w art. 26.

4. Cudzoziemiec jest obowiązany zwrócić posiadaną kartę organowi, który ją wydał, w wypadku nabycia obywatelstwa polskiego, cofnięcia zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony, cofnięcia zezwolenia na osiedlenie się lub wyjazdu na stare za granicę.

5. W razie zgonu cudzoziemca obowiązek zwrotu karty spoczywa na osobach obowiązanych do zgłoszenia zgonu, stosownie do przepisów o aktach stanu cywilnego.

1) nie spełnia wymagań określonych w art. 17,

2) zachodzi którakolwiek z okoliczności wymienionych w art. 13 ust. 1.

2. Cudzoziemcowi cofa się udzielone zezwolenie na zamieszkanie na czas oznaczony albo odmawia się przedłużenia tego zezwolenia, jeżeli:

1) ustała przyczyna, dla której zostało udzielone,

2) wystąpi którakolwiek z okoliczności wymienionych w art. 13 ust. 1.

3. W decyzjach wydawanych w sprawach, o których mowa w ust. 1 lub 2, należy określić termin opuszczenia terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

1) nie spełnia warunków określonych w art. 19,

2) zachodzi którakolwiek z okoliczności wymienionych w art. 13 ust. 1.

1) został skazany prawomocnym wyrokiem w Rzeczypospolitej Polskiej za przestępstwo umyślne na karę co najmniej 3 lat pozbawienia wolności,

2) wymagają tego względy obronności lub bezpieczeństwa państwa albo ochrona porządku publicznego.

2. Cudzoziemcowi można cofnąć zezwolenie na osiedlenie się, jeżeli opuścił na stałe terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

2. Dokument podróży wydaje się na taki sam okres, na jaki została wydana karta stałego pobytu.

3. Cudzoziemiec jest obowiązany zwrócić dokument podróży w wypadku uzyskania dokumentu paszportowego.

2. Wniosek o nadanie statusu uchodźcy powinien zawierać dane osobowe wnioskodawcy, towarzyszącego mu małżonka i małoletnich dzieci oraz informację o kraju pochodzenia wnioskodawcy, a także wskazywać zasadnicze okoliczności uzasadniające nadanie statusu uchodźcy.

3. Jeżeli wniosek nie spełnia wymagań określonych w ust. 2 i nie ma możliwości jego uzupełnienia, pozostawia się go bez rozpoznania.

4. Pozostawienie wniosku bez rozpoznania następuje w drodze decyzji.

5. O skutkach niewłaściwego sporządzenia wniosku, o których mowa w ust. 3, należy cudzoziemca pouczyć.

2. Jeżeli wniosek został złożony przez cudzoziemca nie spełniającego warunku określonego w art. 32, odmawia się wszczęcia postępowania.

3. Wszczęcia postępowania należy także odmówić, jeżeli cudzoziemiec przybył na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z bezpiecznego kraju pochodzenia lub bezpiecznego kraju trzeciego, a złożony przez niego wniosek jest oczywiście bezzasadny.

4. Odmowa wszczęcia postępowania następuje w drodze decyzji.

5. Postanowienie, o którym mowa w ust. 1, lub decyzja, o której mowa w ust. 4, powinny być wydane, z zastrzeżeniem art. 36, niezwłocznie po złożeniu wniosku.

2. Jeżeli po sprawdzeniu okaże się, że złożony wniosek jest oczywiście bezzasadny, należy odmówić wszczęcia postępowania. W innych wypadkach należy postępowanie wszcząć.

3. Jeżeli po sprawdzeniu okaże się, że cudzoziemiec podał we wniosku fałszywe dane, informacje lub okoliczności, o których mowa w art. 34 ust. 2, można odmówić wszczęcia postępowania i odmówić mu wjazdu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Jeżeli przebywał on legalnie na tym terytorium, można wydać decyzję o jego wydaleniu.

2. Cudzoziemiec, który uprawdopodobni, że nie złożył wniosku podczas przekraczania granicy wskutek uzasadnionej obawy o swoje życie lub zdrowie, powinien złożyć go w terminie 14 dni od przekroczenia granicy.

3. Cudzoziemiec, który nielegalnie przybył na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, powinien złożyć wniosek niezwłocznie po przekroczeniu granicy. Złożenie wniosku nie zwalnia cudzoziemca od odpowiedzialności za przekroczenie granicy bez wymaganego zezwolenia.

4. Cudzoziemiec przebywający legalnie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej powinien złożyć wniosek w terminie 14 dni od uzyskania wiadomości o zaistnieniu w jego kraju pochodzenia okoliczności uzasadniających nadanie mu statusu uchodźcy.

1) czynnościom zmierzającym do jego identyfikacji lub stwierdzenia tożsamości, polegającym w szczególności na pobraniu odcisków linii papilarnych i fotografowaniu,

2) w uzasadnionych wypadkach, a zwłaszcza jeżeli zachodzi podejrzenie choroby zakaźnej – badaniom lekarskim, pobraniu krwi, wydzielin i wydalin oraz niezbędnym zabiegom sanitarnym ciała i odzieży.

2. Koszty oględzin, badań i innych czynności, o których mowa w ust. 1, ponosi Skarb Państwa.

3. W razie odmowy poddania się czynnościom, o których mowa w ust. 1 pkt 1, wniosek o nadanie statusu uchodźcy pozostawia się bez rozpoznania. Przepisy art. 34 ust. 4 i 5 stosuje się odpowiednio.

4. W razie odmowy poddania się czynnościom, o których mowa w ust. 1 pkt 2, cudzoziemiec nie może być umieszczony w ośrodku dla osób ubiegających się o nadanie statusu uchodźcy.

2. Cudzoziemcowi, o którym mowa w ust. 1, nie posiadającemu dokumentu paszportowego lub którego dokument paszportowy uległ zniszczeniu albo utracił ważność, wydaje się tymczasowe zaświadczenie tożsamości cudzoziemca.

1) zakwaterowanie,

2) wyżywienie,

3) opiekę medyczną,

4) pomoc rzeczową,

5) pomoc pieniężną stalą lub jednorazową.

2. Świadczenia, o których mowa w ust. 1, mogą być realizowane przez umieszczenie cudzoziemca w ośrodku dla osób ubiegających się o nadanie statusu uchodźcy.

1) nie spełnia warunków określonych w Konwencji Genewskiej i Protokole Nowojorskim lub uzyskał status uchodźcy w innym państwie, które zapewnia mu rzeczywistą ochronę,

2) organ innego państwa będącego bezpiecznym krajem trzecim złożył wniosek o jego wydanie jako podejrzanego o popełnienie przestępstwa.

2. Zezwolenie na osiedlenie się, wydane cudzoziemcowi, o którym mowa w art. 43 i 44, nie może być cofnięte bez uprzedniego pozbawienia go statusu uchodźcy.

2. Jeżeli wszczęcie postępowania o nadanie statusu uchodźcy nastąpiło po wydaniu wobec cudzoziemca decyzji o jego wydaleniu, wykonanie tej decyzji ulega wstrzymaniu z mocy prawa na czas trwania tego postępowania.

3. Przepisów ust. 1 i 2 nie stosuje się, jeżeli decyzja o wydaleniu została wydana w związku z wystąpieniem którejkolwiek z okoliczności wymienionych w art. 32 i 33 Konwencji Genewskiej.

2. W decyzji o pozbawieniu statusu uchodźcy można postanowić o wygaśnięciu zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony albo skrócić okres, na który udzielono zezwolenia. W takim wypadku należy w decyzji określić termin opuszczenia przez cudzoziemca terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

2. Przedstawiciel Urzędu Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych do Spraw Uchodźców, na swój wniosek i za pisemną zgodą cudzoziemca, o którym mowa w ust. 1, ma prawo do uzyskiwania od organów prowadzących postępowanie o nadanie lub pozbawienie statusu uchodźcy, informacji o jego przebiegu, a w szczególności o wydanych decyzjach i postanowieniach. O prawie wyrażenia zgody należy cudzoziemca pouczyć w chwili składania wniosku o nadanie statusu uchodźcy.

3. Informacje, a w szczególności dane osobowe, uzyskiwane w trybie niniejszego artykułu, mogą być wykorzystywane wyłącznie do celów, o których mowa w art. 35 Konwencji Genewskiej.

4. Organy Rzeczypospolitej Polskiej będą podejmowały wszelkie działania w celu ułatwienia Wysokiemu Komisarzowi Narodów Zjednoczonych do Spraw Uchodźców wypełnienia jego zadań zgodnie z art. 35 Konwencji Genewskiej.

2. Cudzoziemcowi, któremu udzielono azylu, wydaje się zezwolenie na osiedlenie się.

1) ustały przyczyny, dla których azyl został udzielony,

2) prowadzi on działalność skierowaną przeciwko obronności, bezpieczeństwu państwa lub porządkowi publicznemu.

2. Decyzja o pozbawieniu azylu powoduje wygaśnięcie zezwolenia na osiedlenie się. W decyzji tej należy określić termin opuszczenia przez cudzoziemca terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

1) przebywa na nim bez wymaganego zezwolenia na wjazd lub pobyt,

2) zajdzie którakolwiek z okoliczności wymienionych w art. 13 ust. 1,

3) nie posiada środków niezbędnych do pokrycia kosztów pobytu,

4) podjął zatrudnienie lub wykonywał inną pracę zarobkową, nie posiadając na to wymaganego zezwolenia lub zgody, albo podjął inną działalność bez uzyskania wymaganego zezwolenia.

2. Cudzoziemca, któremu udzielono azylu lub zezwolenia na osiedlenie się, można wydalić tylko po uprzednim pozbawieniu azylu lub cofnięciu zezwolenia.

3. Cudzoziemca posiadającego status uchodźcy nadany w Rzeczypospolitej Polskiej można wydalić tylko po uprzednim pozbawieniu go tego statusu, chyba że zachodzą okoliczności, o których mowa w art. 32 Konwencji Genewskiej.

2. Wydanie decyzji, o której mowa w ust. 1, odnotowuje się w dokumencie paszportowym cudzoziemca albo w dokumencie podróży.

3. Decyzji o wydaleniu może być nadany rygor natychmiastowej wykonalności, z wyjątkiem wypadku wydalania cudzoziemca posiadającego status uchodźcy.

4. Decyzja o wydaleniu powoduje z mocy prawa unieważnienie wizy, cofnięcie zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony oraz na zatrudnienie lub wykonywanie innej pracy zarobkowej przez cudzoziemca. W wypadku wydalenia cudzoziemca posiadającego status uchodźcy nadany w Rzeczypospolitej Polskiej, bez pozbawienia go tego statusu, przepisu art. 45 ust. 1 nie stosuje się.

2. Cudzoziemiec nie może opuścić miejsca zamieszkania bez zgody organu, który wydał decyzję o wydaleniu.

1) wymagają tego względy obronności, bezpieczeństwa państwa lub ochrona porządku publicznego,

2) nie opuścił on terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w terminie określonym w decyzji o wydaleniu.

2. Niezwłocznie po zatrzymaniu cudzoziemca należy wystąpić z wnioskiem o wydanie decyzji o jego wydaleniu albo przystąpić do wykonania obowiązku odstawienia go do granicy, a w razie zaistnienia okoliczności, o których mowa w art. 59 ust. 1 lub 2, wystąpić z wnioskiem o umieszczenie cudzoziemca w strzeżonym ośrodku albo o zastosowanie aresztu w celu wydalenia.

3. Jeżeli w ciągu 48 godzin od chwili zatrzymania nie doręczono cudzoziemcowi odpisu postanowienia o umieszczeniu w strzeżonym ośrodku albo o zastosowaniu aresztu w celu wydalenia, należy cudzoziemca niezwłocznie zwolnić.

2. Jeżeli zachodzi uzasadniona obawa, że cudzoziemiec nie podporządkuje się zasadom obowiązującym w strzeżonym ośrodku, albo jeżeli cudzoziemiec przebywający w tym ośrodku opuści go bez zezwolenia, można zastosować areszt w celu wydalenia na czas niezbędny do wykonania decyzji o wydaleniu.

3. Jeżeli cudzoziemiec nielegalnie przekroczył granicę i nie posiada dokumentu paszportowego, należy umieścić go w strzeżonym ośrodku, a jeżeli zachodzą okoliczności określone w ust. 2 – w areszcie w celu wydalenia na czas niezbędny do ustalenia jego tożsamości lub wykonania decyzji o wydaleniu.

4. Cudzoziemca przebywającego w strzeżonym ośrodku albo w areszcie w celu wydalenia należy niezwłocznie zwolnić jeżeli ustały przyczyny uzasadniające stosowanie tych środków albo jeżeli w ciągu 90 dni od chwili jego zatrzymania nie wykonano decyzji o wydaleniu.

2. Jeżeli stan zdrowia cudzoziemca, przebywającego w strzeżonym ośrodku albo areszcie w celu wydalenia, tego wymaga, należy umieścić go w odpowiednim zakładzie leczniczym.

3. Wydając postanowienie o umieszczeniu cudzoziemca w strzeżonym ośrodku albo o zastosowaniu aresztu w celu wydalenia, należy:

1) zawiadomić właściwe przedstawicielstwo dyplomatyczne lub urząd konsularny – na wniosek cudzoziemca, którego to dotyczy,

2) zawiadomić sąd opiekuńczy, jeżeli zachodzi potrzeba ustanowienia opieki nad jego dziećmi,

3) zawiadomić osobę wskazaną przez cudzoziemca,

4) przedsięwziąć niezbędne czynności w celu ochrony jego mienia.

4. Cudzoziemca należy powiadomić w zrozumiałym dla niego języku, w formie pisemnej, o przysługujących mu prawach, dokonanych wystąpieniach oraz wydanych zarządzeniach.

2. Sprawy, o których mowa w ust. 1, prowadzi się według przepisów Kodeksu postępowania karnego dotyczących odszkodowania za niesłuszne skazanie, aresztowanie lub zatrzymanie.

2. Do kosztów, o których mowa w ust. 1, zalicza się w szczególności:

1) koszty przejazdu cudzoziemca do granicy państwowej Rzeczypospolitej Polskiej, granicy lub portu lotniczego albo morskiego państwa, do którego cudzoziemiec się udaje lub zostaje odstawiony,

2) koszty związane z konwojowaniem cudzoziemca,

3) koszty administracyjne związane z wydaleniem.

3. Jeżeli wydalenie cudzoziemca następuje na skutek podjęcia przez niego zatrudnienia lub wykonywania innej pracy zarobkowej bez wymaganego zezwolenia i zgody, koszty, o których mowa w ust. 1, ponosi pracodawca.

4. Koszty, o których mowa w ust. 1 i 3, ściąga organ wydający decyzję o wydaleniu w trybie przepisów o egzekucji administracyjnej należności pieniężnych. Zobowiązanemu nie doręcza się upomnienia przewidzianego w tych przepisach.

2. W wykazie zamieszcza się dane osobowe cudzoziemca oraz podstawę prawną i faktyczną wpisu.

2. Dane osobowe cudzoziemca umieszczone w wykazie mogą być udostępnione wojewodzie oraz kierownikowi polskiego przedstawicielstwa dyplomatycznego lub urzędu konsularnego.

3. Dane umieszczone w wykazie nie mogą być udostępniane do celów statystyki publicznej.

1) rejestry złożonych wniosków wizowych i wydanych w tych sprawach decyzji,

2) rejestry decyzji o wydaleniu oraz osób wydalonych z Rzeczypospolitej Polskiej,

3) rejestry złożonych wniosków o udzielenie zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony i wydanych w tych sprawach decyzji,

4) rejestr złożonych wniosków o udzielenie zezwolenia na osiedlenie się i wydanych w tych sprawach decyzji,

5) rejestr złożonych wniosków o nadanie statusu uchodźcy i wydanych w tych sprawach decyzji,

6) rejestr złożonych wniosków o udzielenie azylu i wydanych w tych sprawach decyzji,

7) ewidencję zaproszeń, o których mowa w art. 15.

2. Cudzoziemcowi, o którym mowa w ust. 1, można wydać zakaz opuszczania statku bądź nakaz opuszczenia terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na pokładzie innego statku.

3. Jeżeli bezzwłoczny wyjazd cudzoziemca jest niemożliwy lub szczególnie utrudniony, można nakazać cudzoziemcowi, któremu nie zezwolono na wjazd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, przebywanie do czasu wyjazdu w określonym miejscu.

4. Decyzje, o których mowa w ust. 2 i 3, podlegają natychmiastowemu wykonaniu.

5. Koszty pobytu cudzoziemca, o którym mowa w ust. 3, pokrywa przewoźnik, o ile cudzoziemiec nie spełnia warunków wjazdu określonych w art. 5 lub nie posiada zezwolenia, o którym mowa w art. 6 ust. 1. W pozostałych wypadkach koszty te ponosi Skarb Państwa.

6. Na przewoźnika, który przywiózł na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej cudzoziemca nie spełniającego warunków wjazdu określonych w art. 5 lub nie posiadającego zezwolenia, o którym mowa w art. 6 ust. 1, nakłada się karę administracyjną w wysokości do 5000 zł za każdą przywiezioną osobę.

2. Rada orzeka także w sprawach wznowienia postępowania, uchylenia, zmiany oraz stwierdzenia nieważności wydanych przez siebie decyzji.

2. Członkiem Rady może być osoba posiadająca obywatelstwo polskie i korzystająca z pełni praw publicznych.

3. Członków Rady powołuje się spośród osób wyróżniających się wiedzą teoretyczną lub doświadczeniem praktycznym w zakresie problematyki uchodźców. Co najmniej połowa członków Rady musi posiadać wyższe wykształcenie prawnicze.

1) zrzeczenia się przez niego swej funkcji,

2) choroby trwale uniemożliwiającej sprawowanie funkcji,

3) skazania prawomocnym wyrokiem za popełnienie przestępstwa z winy umyślnej.

2. W wypadku odwołania członka Rady lub jego śmierci Prezes Rady Ministrów powołuje nowego członka Rady na okres do końca danej kadencji.

2. Przewodniczącego Rady wybierają członkowie Rady ze swego grona większością głosów. W tym samym trybie mogą go odwołać.

3. Rada orzeka w składach trzyosobowych, wyznaczanych przez przewodniczącego.

4. Orzeczenia zapadają większością głosów. Członek składu orzekającego nie może wstrzymać się od głosu.

5. Przy składaniu podpisu przegłosowany członek składu orzekającego ma prawo zaznaczyć na orzeczeniu swoje zdanie odrębne, podając, w jakiej części i w jakim kierunku kwestionuje orzeczenie.

2. Pracownikom urzędów państwowych oraz urzędnikom służby cywilnej przysługuje po zakończeniu pracy w Radzie prawo powrotu na zajmowane poprzednio stanowisko, a jeżeli będzie to niemożliwe – na stanowisko równorzędne.

2. Prezes Rady Ministrów, w drodze rozporządzenia, nadaje Radzie statut organizacyjny i regulamin czynności wewnętrznych, a także określa zasady wynagradzania jej członków.

2. Postępowanie w sprawach uregulowanych w ustawie, a należących do właściwości kierowników polskich przedstawicielstw dyplomatycznych i urzędów konsularnych, prowadzi się według przepisów ustawy z dnia 13 lutego 1984 r. o funkcjach konsulów Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (Dz. U. Nr 9, poz. 34), o ile przepisy ustawy nie stanowią inaczej.

2. Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji, w porozumieniu z Ministrem Finansów i Ministrem Spraw Zagranicznych określi, w drodze rozporządzenia, wielkość środków, o których mowa w art. 6 ust. 1, oraz szczegółowe zasady dokumentowania ich posiadania przez cudzoziemca.

3. Rada Ministrów może, w drodze rozporządzenia, wprowadzić wobec cudzoziemców – obywateli niektórych państw obowiązek uiszczenia opłaty związanej z wjazdem na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz określić wysokość tej opłaty i organy właściwe do jej pobierania, o ile jest to niezbędne dla zachowania zasady wzajemności w stosunkach z tymi państwami.

2. Wizy pobytowe z prawem do pracy wydają kierownicy polskich przedstawicielstw dyplomatycznych i urzędów konsularnych właściwi ze względu na miejsce zamieszkania cudzoziemca. W wypadku określonym w art. 9 ust. 4 wizę wydaje wojewoda właściwy ze względu na miejsce zatrudnienia cudzoziemca.

3. Wizy repatriacyjne wydają kierownicy polskich przedstawicielstw dyplomatycznych i urzędów konsularnych właściwi ze względu na miejsce zamieszkania cudzoziemca, po uzyskaniu zgody Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji.

4. Wizy pobytowe w wypadku, o którym mowa w art. 14, wydają organy wymienione w ust. 1 po uzyskaniu zgody Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji.

5. Od decyzji o odmowie wydania wizy, podjętej przez kierownika polskiego przedstawicielstwa dyplomatycznego lub urzędu konsularnego, albo przez komendanta granicznej placówki kontrolnej Straży Granicznej, odwołanie nie przysługuje.

6. Wizy pobytowe, o których mowa w art. 39 ust. 1, wydaje Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji.

7. Cudzoziemcowi przebywającemu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w razie utraty dokumentu paszportowego, jego zniszczenia lub utraty ważności, wizę, w miejsce utraconej, zamieszcza w nowym dokumencie, na wniosek cudzoziemca, organ, który ją wydał. Wizę, którą uprzednio wydało polskie przedstawicielstwo dyplomatyczne, urząd konsularny lub komendant granicznej placówki kontrolnej Straży Granicznej, zamieszcza wojewoda właściwy ze względu na miejsce pobytu cudzoziemca.

1) o odmowie wjazdu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej wydają komendanci granicznych placówek kontrolnych Straży Granicznej,

2) o unieważnieniu wizy wydają wojewodowie właściwi ze względu na miejsce pobytu cudzoziemca lub komendanci granicznych placówek kontrolnych Straży Granicznej,

3) o określeniu czasu pobytu, o którym mowa w art. 13 ust. 4, wydają komendanci granicznych placówek kontrolnych Straży Granicznej.

2. Cudzoziemiec przebywający za granicą składa wniosek o udzielenie zezwolenia, o którym mowa w ust. 1, za pośrednictwem polskiego przedstawicielstwa dyplomatycznego lub urzędu konsularnego właściwego ze względu na miejsce jego pobytu; cudzoziemiec przebywający na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej składa wniosek do wojewody właściwego ze względu na miejsce jego pobytu.

3. Wojewoda, który udzielił zezwolenia określonego w ust. 1, jest właściwy w sprawach jego przedłużenia lub cofnięcia.

4. Decyzje, o których mowa w ust. 1 i 3, wojewoda wydaje po zasięgnięciu opinii właściwego komendanta wojewódzkiego Policji.

5. Zezwolenia na osiedlenie się udziela, odmawia udzielenia zezwolenia lub cofa je, a także kartę stałego pobytu wydaje Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji.

6. Cudzoziemiec składa wniosek o udzielenie zezwolenia, o którym mowa w ust. 5, za pośrednictwem wojewody właściwego ze względu na miejsce zamierzonego osiedlenia się.

2. Tymczasowy dokument podróży wydaje albo odmawia jego wydania:

1) za granicą – kierownik polskiego przedstawicielstwa dyplomatycznego lub urzędu konsularnego,

2) w kraju – wojewoda właściwy ze względu na miejsce pobytu cudzoziemca, a w szczególnie uzasadnionych wypadkach – komendant granicznej placówki kontrolnej Straży Granicznej.

2. Cudzoziemiec składa wniosek o nadanie statusu uchodźcy, z zastrzeżeniem ust. 4, komendantowi granicznej placówki kontrolnej Straży Granicznej w miejscu przekroczenia granicy, a cudzoziemiec, o którym mowa w art. 37 ust. 3, składa wniosek komendantowi granicznej placówki kontrolnej Straży Granicznej najbliższej miejsca przekroczenia granicy. Cudzoziemiec, o którym mowa w art. 37 ust. 2 i 4, składa wniosek bezpośrednio do Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji.

3. Czynności, o których mowa w art. 38 ust. 1, wykonuje lub zleca ich wykonanie organ właściwy do wydania postanowienia o wszczęciu postępowania o nadanie statusu uchodźcy.

4. Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji wyznaczy, w drodze rozporządzenia, komendantów granicznych placówek kontrolnych Straży Granicznej uprawnionych do przyjmowania wniosków o nadanie statusu uchodźcy oraz do prowadzenia postępowań w sprawach o wszczęcie postępowania o nadanie statusu uchodźcy, w tym zwłaszcza przesłuchiwania osób ubiegających się o ten status i kontroli ich dokumentów, a także do wykonywania czynności, o których mowa w art. 38 ust. 1 pkt 1, i upoważni ich do wydawania postanowień, o których mowa w art. 35 ust. 1, oraz wydawania wiz pobytowych, o których mowa w art. 39 ust. 1.

5. Tymczasowe zaświadczenie tożsamości cudzoziemca wydaje organ, który wydał postanowienie o wszczęciu postępowania o nadanie statusu uchodźcy.

6. Cudzoziemcowi, który uzyskał status uchodźcy, dokument podróży przewidziany w Konwencji Genewskiej wydaje oraz zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony udziela, i je przedłuża, Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji.

7. Od decyzji i postanowień Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji wydanych w sprawach o nadanie lub cofnięcie statusu uchodźcy przysługuje odwołanie do Rady.

8. Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji określi, w drodze rozporządzenia, wysokość, a także tryb i szczegółowe zasady przyznawania oraz wstrzymywania świadczeń, o których mowa w art. 40 ust. 1.

9. Minister Zdrowia i Opieki Społecznej, w porozumieniu z Ministrem Spraw Wewnętrznych i Administracji określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe warunki i sposób wykonywania badań, o których mowa w art. 38 ust. 1 pkt 2.

10. Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji, w drodze zarządzenia, tworzy i likwiduje ośrodki dla osób ubiegających się o nadanie statusu uchodźcy.

11. Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji określi, w drodze rozporządzenia, warunki, jakim powinny odpowiadać ośrodki dla osób ubiegających się o nadanie statusu uchodźcy, oraz regulamin pobytu w tych ośrodkach.

2. Czynności, o których mowa w art. 56, wykonują organy występujące o wydalenie cudzoziemca, a gdy decyzję wydaje z urzędu wojewoda – właściwy komendant wojewódzki Policji.

3. Wykonanie obowiązku odstawienia cudzoziemca do granicy albo do portu lotniczego lub portu morskiego państwa, do którego następuje wydalenie, spoczywa na komendancie wojewódzkim Policji właściwym ze względu na miejsce pobytu cudzoziemca.

2. Postanowienie o umieszczeniu cudzoziemca w strzeżonym ośrodku albo w areszcie w celu wydalenia wydaje sąd rejonowy właściwy ze względu na siedzibę wojewody właściwego do wydania decyzji o wydaleniu, na wniosek wojewody lub wniosek Policji bądź Straży Granicznej.

3. Na postanowienie, o którym mowa w ust. 2, przysługuje w terminie 7 dni zażalenie do właściwego sądu wojewódzkiego. Sąd rozpatruje zażalenie niezwłocznie.

4. Postępowanie, o którym mowa w ust. 2 i 3, prowadzi się według przepisów Kodeksu postępowania karnego.

2. Areszt w celu wydalenia jest wykonywany w pomieszczeniach, które wyznacza, w drodze zarządzenia, Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji.

3. Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji określi, w drodze rozporządzenia, warunki, jakim powinny odpowiadać strzeżone ośrodki i areszty w celu wydalenia, oraz regulamin pobytu w tych ośrodkach i aresztach.

4. Nadzór nad prawidłowością wykonania postanowienia o umieszczeniu cudzoziemca w strzeżonym ośrodku lub o zastosowaniu aresztu w celu wydalenia sprawuje prokurator.

2. Wpisu do wykazu oraz jego wykreślenia dokonuje Komendant Główny Straży Granicznej z urzędu lub na wniosek:

1) Komendanta Głównego Policji,

2) Szefa Urzędu Ochrony Państwa,

3) Szefa Wojskowych Służb Informacyjnych,

4) kierownika polskiego przedstawicielstwa dyplomatycznego lub urzędu konsularnego.

3. W celu dokonania wpisu do wykazu:

1) sąd, który skazał cudzoziemca za przestępstwo, o którym mowa w art. 13 ust, 1 pkt 2 lit, a), zawiadamia organ prowadzący wykaz, przesyłając odpis prawomocnego wyroku,

2) wojewoda, który wydał decyzję o wydaleniu, zawiadamia organ prowadzący wykaz, przesyłając odpis ostatecznej decyzji o wydaleniu.

2. W razie gdy zachowanie cudzoziemca, któremu odmówiono wjazdu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, uzasadnia przypuszczenie, że może on spowodować zagrożenie bezpieczeństwa w międzynarodowej komunikacji lotniczej lub morskiej, komendant właściwej granicznej placówki kontrolnej Straży Granicznej, na wniosek upoważnionego przedstawiciela przewoźnika i na koszt przewoźnika, zapewnia konwój na pokładzie statku powietrznego lub morskiego.

3. Karę pieniężną, o której mowa w art. 68 ust. 6, nakłada na przewoźnika wojewoda na wniosek komendanta granicznej placówki kontrolnej Straży Granicznej, w której odmówiono cudzoziemcowi wjazdu.

1) wiz, zaproszeń i pobytu bezwizowego,

2) zezwoleń na zamieszkanie na czas oznaczony oraz na osiedlenie się,

3) dokumentów podróży i tymczasowych dokumentów podróży,

4) statusu uchodźcy,

5) azylu,

6) wydalania cudzoziemców z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,

7) prowadzenia wykazu cudzoziemców, których pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest niepożądany,

8) prowadzenia rejestrów i ewidencji.

2. Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji w porozumieniu z Ministrem Spraw Zagranicznych określi, w drodze rozporządzenia:

1) wzory wiz, zaproszenia, karty stałego i czasowego pobytu, dokumentu podróży, tymczasowego dokumentu podróży oraz tymczasowego zaświadczenia tożsamości cudzoziemca oraz wniosków o ich wydanie,

2) wzory ewidencji zaproszeń, rejestrów, o których mowa w art. 67 pkt 1–6, oraz wykazu, o którym mowa w art. 64.

2. Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji w porozumieniu z Ministrem Finansów określi, w drodze rozporządzenia, wysokość opłat pobieranych w kraju za wydanie dokumentów, o których mowa w ust. 1, tryb ich uiszczania, warunki i zakres stosowania ulg oraz zwolnień od opłat, warunki podwyższania opłat w razie zawinionej utraty albo zniszczenia dokumentu, a także dokumenty wymagane do uzyskania ulg i zwolnień.

2. Minister Spraw Zagranicznych, w porozumieniu z Ministrem Spraw Wewnętrznych i Administracji może, w drodze rozporządzenia, zwolnić osoby określone w art. 1 ust. 3 od obowiązku uzyskania wizy.

2. Tryb udzielania pomocy przez organy samorządu terytorialnego określają rady gmin.

2. Minister Spraw Zagranicznych sprawuje nadzór nad sprawami, o których mowa w ust. 1, należącymi do właściwości polskich przedstawicielstw dyplomatycznych i urzędów konsularnych.

3. Od decyzji wydawanych przez komendantów granicznych placówek kontrolnych Straży Granicznej w sprawach określonych w ustawie przysługuje odwołanie do Komendanta Głównego Straży Granicznej.

2. Orzekanie następuje w trybie przepisów o postępowaniu w sprawach o wykroczenia.

3. Nakaz karny wydany w postępowaniu nakazowym jest natychmiast wykonalny.

1) w art. 8 w ust. 1 i w art. 9 w ust. 1 po wyrazach „w Polsce" dodaje się wyrazy „na podstawie zezwolenia na osiedlenie się,"

2) w art. 12 ust. 2 otrzymuje brzmienie:

„2. Repatriantem jest osoba, która przybyła do Polski na podstawie wizy repatriacyjnej. Tryb i zasady udzielania wizy repatriacyjnej określają przepisy ustawy z dnia 25 czerwca 1997 r. o cudzoziemcach (Dz. U. Nr 114, poz. 739)."

3) po art. 18 dodaje się art. 18a w brzmieniu:

„Art. 18a. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe zasady i tryb postępowania w sprawach o nadanie lub zmianę obywatelstwa polskiego oraz wzory zaświadczeń i wniosków."

„2) udziela wiz pobytowych, pobytowych z prawem do pracy, repatriacyjnych i tranzytowych cudzoziemcom, którzy zamierzają udać się do Rzeczypospolitej Polskiej."

1) skreśla się art. 14;

2) w art. 15 ust. 3 otrzymuje brzmienie:

„3. Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji w porozumieniu z Ministrem Spraw Zagranicznych określi, w drodze rozporządzenia, wzory oraz tryb wydawania paszportów, dokumenty wymagane do ich otrzymania, a także tryb postępowania funkcjonariuszy Straży Granicznej w przypadku ujawniania w czasie kontroli granicznej wad w paszportach."

„5) wiz i zezwoleń na przekroczenie przez cudzoziemca granicy państwa oraz zgód na ich wydanie, zezwoleń na zamieszkanie na czas oznaczony, azylu i wydalania z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, z wyjątkiem przypadków dotyczących cudzoziemców przebywających legalnie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,".

2. Wniosek, o którym mowa w ust. 1, składa się do Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji.

3. Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji wyda decyzję o uznaniu cudzoziemca za obywatela polskiego, jeżeli wnioskodawca spełnia łącznie następujące warunki:

1) jest narodowości polskiej lub ma pochodzenie polskie,

2) ma w Rzeczypospolitej Polskiej zapewnione mieszkanie i utrzymanie; w takim wypadku przepis art. 19 ust. 3 stosuje się odpowiednio,

3) nie zachodzi w jego wypadku żadna z okoliczności określonych w art. 13 ust. 1 pkt 2–6.

4. Od decyzji Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji, o której mowa w ust. 3, nie przysługuje skarga do Naczelnego Sądu Administracyjnego.

5. W wypadku nabycia przez oboje rodziców obywatelstwa polskiego w trybie określonym w ust. 1 obywatelstwo polskie nabywają również ich dzieci. Jeżeli obywatelstwo polskie w trybie określonym w ust. 1 nabywa tylko jedno z rodziców, dzieci nabywają obywatelstwo polskie jedynie za zgodą drugiego z rodziców, wyrażoną w odpowiednim oświadczeniu złożonym przed wojewodą albo kierownikiem polskiego przedstawicielstwa dyplomatycznego lub urzędu konsularnego.

6. Nabycie obywatelstwa, zgodnie z ust. 5, przez dziecko, które ukończyło szesnaście lat, następuje za jego zgodą.

7. Osobie, która nabyła obywatelstwo polskie w trybie określonym w ust. 3, przysługują wszelkie uprawnienia, jakie przepisy prawa wiążą z uzyskaniem obywatelstwa polskiego w drodze repatriacji lub uznaniem za repatrianta.

8. Osoba, która utraciła obywatelstwo polskie nabyte w trybie określonym w niniejszym artykule, nie może nabyć go ponownie w drodze repatriacji.

9. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowy tryb postępowania w sprawach, o których mowa w niniejszym artykule, wzór wniosku oraz dokumenty, które powinny być do niego dołączone.

2. Cudzoziemiec posiadający zezwolenie na stały pobyt z dniem wejścia w życie ustawy uzyskuje zezwolenie na osiedlenie się. Osobie tej okres pobytu na podstawie karty stałego pobytu zalicza się do okresu, o którym mowa w art. 8 ust. 1 i art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1962 r. o obywatelstwie polskim (Dz. U. Nr 10, poz. 49, z 1975 r. Nr 17, poz. 94 i z 1990 r. Nr 34, poz. 198). Karty stałego pobytu wydane przed wejściem w życie ustawy podlegają wymianie w terminie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy.

3. Ilekroć w obowiązujących przepisach jest mowa o zezwoleniu na stały pobyt, należy przez to rozumieć zezwolenie na osiedlenie się.

4. W okresie 3 lat od dnia wejścia w życie ustawy przepisu art. 19 ust. 1 pkt 3 nie stosuje się. W tym okresie cudzoziemiec może uzyskać zezwolenie na osiedlenie się na podstawie udokumentowanego nieprzerwanego trzyletniego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

2. Postępowania w sprawach o nadanie lub pozbawienie statusu uchodźcy, wszczęte przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy i nie zakończone do tego dnia, toczą się do zakończenia w danej instancji według przepisów dotychczasowych.

2. Do czasu wydania przepisów wykonawczych przewidzianych w ustawie, nie dłużej jednak niż przez 6 miesięcy, zachowują moc dotychczasowe przepisy wykonawcze wydane na podstawie ustawy, o której mowa w ust. 1, o ile nie są sprzeczne z niniejszą ustawą.

1) art. 85 ust. 1, który wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia,

2) art. 69–75 oraz art. 85 ust. 7, które wchodzą w życie z dniem 1 stycznia 1999 r.

Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej: A. Kwaśniewski