REKLAMA

Dziennik Ustaw - rok 1998 nr 94 poz. 600

Tekst pierwotny

Na podstawie art. 2 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 13 listopada 1963 r. o zwalczaniu chorób zakaźnych (Dz. U. Nr 50, poz. 279, z 1971 r. Nr 12, poz. 115, z 1974 r. Nr 47, poz. 280, z 1989 r. Nr 35, poz. 192, z 1990 r. Nr 34, poz. 198 i z 1997 r. Nr 60, poz. 369) oraz art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 22 kwietnia 1959 r. o zwalczaniu gruźlicy (Dz. U. Nr 27, poz. 170, z 1974 r. Nr 47, poz. 280, z 1989 r. Nr 35, poz. 192 i z 1990 r. Nr 34, poz. 198) zarządza się, co następuje:

§ 1.

Obowiązek poddania się szczepieniom ochronnym, o którym mowa w art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 13 listopada 1963 r. o zwalczaniu chorób zakaźnych (Dz. U. Nr 50, poz. 279, z 1971 r. Nr 12, poz. 115, z 1974 r. Nr 47, poz. 280, z 1989 r. Nr 35, poz. 192, z 1990 r. Nr 34, poz. 198 i z 1997 r. Nr 60, poz. 369) oraz art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 22 kwietnia 1959 r. o zwalczaniu gruźlicy (Dz. U. Nr 27, poz. 170, z 1974 r. Nr 47, poz. 280, z 1989 r. Nr 35, poz. 192 i z 1990 r. Nr 34, poz. 198), dotyczy następujących szczepień:

1) przeciw błonicy – dzieci i młodzieży od 7 tygodnia życia do ukończenia 19 lat oraz osób w wieku powyżej 19 lat narażonych w sposób szczególny na zakażenie,

2) przeciw krztuścowi – dzieci od 7 tygodnia życia do ukończenia 7 lat,

3) przeciw tężcowi – dzieci i młodzieży od 7 tygodnia życia do ukończenia 19 lat oraz osób w wieku powyżej 19 lat narażonych w sposób szczególny na zakażenie,

4) przeciw nagminnemu porażeniu dziecięcemu – dzieci i młodzieży od 7 tygodnia życia do ukończenia 19 lat,

5) przeciw odrze – dzieci i młodzieży od 13 miesiąca życia do ukończenia 19 lat,

6) przeciw różyczce – dzieci i młodzieży od 13 miesiąca życia do ukończenia 19 lat,

7) przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu B (wzw B):

a) noworodków i niemowląt od dnia urodzenia do ukończenia podstawowego cyklu szczepień,

b) uczniów średnich i pomaturalnych szkół medycznych,

c) studentów wyższych szkół medycznych,

d) personelu medycznego narażonego na zakażenie HBV,

e) otoczenia chorych na wzw B i nosicieli HBV,

f) innych osób narażonych w sposób szczególny na zakażenie,

8) przeciw wściekliźnie – osób podejrzanych o zakażenie wirusem wścieklizny,

9) przeciw gruźlicy:

a) noworodków i niemowląt,

b) dzieci i młodzieży od 13 miesiąca życia do ukończenia 19 lat,

c) osób zgłaszających się na studia w wyższych oraz policealnych szkołach medycznych.

§ 2.

W okolicznościach uzasadnionych sytuacją epidemiologiczną państwowy wojewódzki inspektor sanitarny może:

1) nałożyć obowiązek poddania się szczepieniom ochronnym:

a) przeciw durowi brzusznemu – na osoby od 18 do 60 lat,

b) przeciw tężcowi – na osoby powyżej 18 lat,

c) przeciw błonicy – na osoby powyżej 18 lat,

2) nałożyć na rodziców lub opiekunów prawnych dzieci do lat 18 obowiązek poddania szczepieniom ochronnym:

a) przeciw durowi brzusznemu – dzieci od ukończenia drugiego roku życia,

b) przeciw nagminnemu porażeniu dziecięcemu – dzieci od siódmego tygodnia życia.

§ 3.

1. Szczepienia ochronne prowadzone są indywidualnie, grupowo lub masowo.

2. Program szczepień ochronnych uwzględniający w szczególności terminy przeprowadzania szczepień obowiązkowych i badań, o których mowa w § 1, 2 i 4, oraz szczepień zalecanych, a także odstępy czasowe między poszczególnymi szczepieniami określa załącznik nr 1 do rozporządzenia.

§ 4.

Badaniom tuberkulinowym przed szczepieniem przeciw gruźlicy podlegają:

1) niemowlęta bez blizny poszczepiennej mające kontakt z osobami chorymi na gruźlicę,

2) dzieci poniżej 12 roku życia mające kontakt z osobami chorymi na gruźlicę,

3) osoby od 12 roku życia.

§ 5.

1. Osoba, która ma zostać zaszczepiona, powinna być bezpośrednio przed szczepieniem poddana badaniu lekarskiemu.

2. Stwierdzenie przez lekarza przeciwwskazań do szczepienia ochronnego powoduje konieczność przesunięcia terminu szczepienia, aż do chwili ich ustąpienia.

3. Fakt wystąpienia oraz ustąpienia przeciwwskazań, o których mowa w ust. 2, lekarz potwierdza stosownym orzeczeniem lekarskim.

§ 6.

1. Szczepienia ochronne prowadzi się z użyciem szczepionek pojedynczych przeciw poszczególnym chorobom zakaźnym lub szczepionek skojarzonych, służących do równoczesnego uodpornienia przeciw dwu lub więcej chorobom zakaźnym.

2. Szczepionki te muszą posiadać świadectwo rejestracji, będące dowodem wpisu do Rejestru środków farmaceutycznych i materiałów medycznych.

§ 7.

1. Niepożądane odczyny poszczepienne podlegają zgłoszeniu przez lekarza właściwemu państwowemu terenowemu lub portowemu inspektorowi sanitarnemu.

2. Niepożądane odczyny po szczepieniu przeciw gruźlicy podlegają dodatkowo zgłoszeniu do Instytutu Gruźlicy i Chorób Płuc.

§ 8.

1. Szczepienia ochronne i badania, o których mowa w § 1, 2 i 4, przeprowadzają, z zastrzeżeniem ust. 2, publiczne zakłady opieki zdrowotnej wyznaczone przez wojewodę.

2. Szczepienia ochronne osób w wieku powyżej 18 lat, uprawnionych do świadczeń publicznych zakładów opieki zdrowotnej tworzonych i utrzymywanych przez Ministrów: Obrony Narodowej, Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz Przedsiębiorstwo Państwowe „Polskie Koleje Państwowe”, przeprowadzają zakłady wyznaczone odpowiednio przez tych ministrów oraz Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej.

§ 9.

Terminy przeprowadzania szczepień ochronnych wymienionych w § 1 i 2 oraz badań, o których mowa w § 4, określa:

1) pisemne zawiadomienie wysłane przez publiczny zakład opieki zdrowotnej, o którym mowa w § 8, w odniesieniu do szczepień indywidualnych,

2) komunikat właściwego państwowego inspektora sanitarnego lub publicznego zakładu opieki zdrowotnej wykonującego szczepienia, podany do wiadomości w sposób dostępny dla wszystkich zainteresowanych w odniesieniu do szczepień grupowych lub masowych.

§ 10.

1. Dowodem poddania się szczepieniom ochronnym lub dowodem zwolnienia ze szczepienia jest wpis właściwego zakładu opieki zdrowotnej w dokumentacji indywidualnej pacjenta – książeczce zdrowia dziecka, innym odpowiednim dokumencie albo w osobnym zaświadczeniu.

2. Przeprowadzenie szczepień ochronnych powinno zostać udokumentowane przez zakład opieki zdrowotnej również w karcie uodpornienia, której wzór stanowi załącznik nr 2 do rozporządzenia.

§ 11.

Traci moc rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 22 grudnia 1975 r. w sprawie obowiązkowych szczepień ochronnych (Dz. U. z 1976 r. Nr 1, poz. 8 i Nr 20, poz. 83, z 1980 r. Nr 5, poz. 12, z 1989 r. Nr 28, poz. 151, z 1991 r. Nr 14, poz. 66 oraz z 1994 r. Nr 40, poz. 155).

§ 12.

Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Minister Zdrowia i Opieki Społecznej: W. Maksymowicz

Załącznik 1. [PROGRAM SZCZEPIEŃ OCHRONNYCH]

Załączniki do rozporządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej
z dnia 6 lipca 1998 r. (poz. 600)

Załącznik nr 1

PROGRAM SZCZEPIEŃ OCHRONNYCH

Program szczepień ochronnych (PSO) składa się z następujących części:

I. Kalendarz szczepień

A. Szczepienia dzieci i młodzieży według wieku

B. Szczepienia osób dorosłych narażonych w sposób szczególny na zakażenie

II. Szczepienia zalecane

A. Finansowane ze środków znajdujących się w budżecie Ministerstwa Zdrowia i Opieki Społecznej

B. Nie finansowane ze środków znajdujących się w budżecie Ministerstwa Zdrowia i Opieki Społecznej

III. Informacje uzupełniające

I. KALENDARZ SZCZEPIEŃ (część A i B)

I. A. SZCZEPIENIA DZIECI I MŁODZIEŻY WEDŁUG WIEKU

Wiek		Szczepienie przeciw	Uwagi
1 rok życia	w ciągu 24 godziny po urodzeniu	WZW typu B – domięśniowo	Szczepienie noworodków przeciw gruźlicy powinno być wykonane jednocześnie lub nie później niż w 24 godz. od szczenienia przeciw WZW typu B.
		GRUŹLICY – śródskórnie szczepionką BCG
	2 miesiąc życia (po 6 tygodniach od szczepienia przeciw gruźlicy i WZW typu B)	WZW typu B – domięśniowo	Trzy kolejne dawki szczepienia podstawowego przeciw WZW typu B podawane są w odstępach sześciotygodniowych.
		BŁONICY, TĘŻCOWI, KRZTUŚCOWI – podskórnie szczepionką DTP	Dawki 2 i 3 szczepionki przeciw WZW typu B należy podawać jednocześnie z 1 i 2 dawką szczepionek DTP i POLIO.
		POLIOMYELITIS – doustnie szczepionką żywą poliwalentną (1, 2 i 3 typ wirusa)	Trzy kolejne dawki szczepienia podstawowego DTP i POLIO podawane są w odstępach sześciotygodniowych.
	przełom 3/4 miesiąca życia (po 6 tygodniach od poprzedniego szczepienia)	WZW typu B – domięśniowo	U dzieci z przeciwwskazaniami do szczepienia przeciw krztuścowi można zastosować szczepionkę DT – wg zaleceń producenta.
		BŁONICY, TĘŻCOWI, KRZTUŚCOWI – podskórnie szczepionką DTP	Wówczas w 2 miesiącu życia trzeba podać doustnie POLIO oraz domięśniowo szczepionkę przeciw WZW typu B, a po 6 tyg. jednocześnie zaszczepić pierwszą dawką DT (podskórnie) i drugą dawką szczepionki POLIO (doustnie) oraz WZW typu B (domięśniowo). Po następnych 6 tyg. podać: drugą dawkę szczepionki DT (podskórnie) i jednocześnie – trzecią dawkę szczepionki POLIO (doustnie).
		POLIOMYELITIS – doustnie szczepionką żywą poliwalentną (1, 2 i 3 typ wirusa)
	5 miesiąc życia (po 6 tygodniach od poprzedniego szczepienia)	BŁONICY, TĘŻCOWI, KRZTUŚCOWI – podskórnie szczepionką DTP	Dzieciom z przeciwwskazaniami do szczepienia żywą szczepionką przeciw poliomyelitis (OPV) należy podać podskórnie szczepionkę inaktywowaną (IPV) w cyklu jak szczepionką żywą.
		POLIOMYELITIS – doustnie szczepionką żywą poliwalentną (1, 2 i 3 typ wirusa)	Patrz również – „Informacje uzupełniające” – część III PSO
	12 miesiąc życia	WZW typu B – domięśniowo	Czwarta dawka, uzupełniająca szczepienie podstawowe
		GRUŹLICY – śródskórnie szczepionką BCG	Szczepienie tylko u dzieci, które w wyniku pierwszego szczepienia BCG nie mają blizny bądź mają bliznę o średnicy mniejszej niż 3 mm.
			U dzieci ze styczności z chorym na gruźlicę należy wykonać próbę tuberkulinową i szczepić dzieci tuberkulinoujemne w dniu odczytania próby.

2 rok życia	13–14 miesiąc życia	ODRZE – podskórnie szczepionką żywą	Szczepienie podstawowe.
			Podawane w wywiadzie przebycie zachorowania na odrę nie jest przeciwwskazaniem do szczepienia; szczepionkę należy podać po upływie dwóch miesięcy od wyzdrowienia.
			Zamiast szczepionki pojedynczej przeciw odrze można podać w 13–15 miesiącu życia szczepionkę potrójną przeciw odrze, śwince i różyczce zalecaną w części IIB PSO.
	16–18 miesiąc życia	BŁONICY, TĘŻCOWI, KRZTUŚCOWI – podskórnie szczepionką DTP	Czwarta dawka, uzupełniająca szczepienie podstawowe DTP i POLIO.
			Dzieci, które w pierwszym roku życia otrzymały dwie dawki DT, należy zaszczepić podskórnie trzecią dawką DT.
		POLIOMYELITIS – doustnie szczepionką żywą poliwalentną (1, 2 i 3 typ wirusa)	Dzieciom z przeciwwskazaniami do szczepienia żywą szczepionką przeciw poliomyelitis (OPV) należy podać podskórnie szczepionkę inaktywowaną (IPV)
okres przed- szkolny	6 rok życia	BŁONICY, TĘŻCOWI – podskórnie szczepionką DT	Pierwsza dawka przypominająca
		POLIOMYELITIS – doustnie szczepionką żywą poliwalentną (1, 2 i 3 typ wirusa)
	7 rok życia	ODRZE – podskórnie szczepionką żywą	Dawka przypominająca. Podawane w wywiadzie przebycie zachorowania na odrę nie jest przeciwwskazaniem do szczepienia; szczepionkę należy podać po upływie dwóch miesięcy od wyzdrowienia. Zamiast szczepionki pojedynczej przeciw odrze można podać szczepionkę potrójną przeciw odrze, śwince i różyczce zalecaną w części IIB PSO.
	po 6 tygodniach, od szczepienia przeciw ODRZE	GRUŹLICY – śródskórnie szczepionką BCG	Szczepienie bez próby tuberkulinowej. U dzieci ze styczności z chorym na gruźlicę należy wykonać próbę tuberkulinową i szczepić dzieci tuberkulinoujemne w dniu odczytania próby.
szkoła podsta- wowa	11 rok życia	POLIOMYELITIS – doustnie szczepionką żywą poliwalentną (1, 2 i 3 typ wirusa)	Druga dawka przypominająca
	12 rok życia	GRUŹLICY – śródskórnie szczepionką BCG	Tylko dzieci z ujemnym wynikiem próby tuberkulinowej Mantoux.
			Szczepienie należy wykonać w dniu odczytania próby.
	13 rok życia	RÓŻYCZCE – podskórnie	Tylko dziewczęta.
	14 rok życia	BŁONICY, TĘŻCOWI – podskórnie szczepionką Td	Druga dawka przypominająca
szkoła ponad- podsta- wowa	18 rok życia	GRUŹLICY – śródskórnie szczepionką BCG	Tylko osoby z ujemnym wynikiem próby tuberkulinowej Mantoux.
			Szczepienie należy wykonać w dniu odczytania próby.
	19 rok życia lub ostatni rok nauki w szkole	BŁONICY, TĘŻCOWI – podskórnie szczepionką Td	Trzecia dawka przypominająca nie powinna być podana wcześniej niż po upływie 3 lat od ostatniej dawki szczepionki DT lub Td.

I. B. SZCZEPIENIA OSÓB DOROSŁYCH NARAŻONYCH W SPOSÓB SZCZEGÓLNY NA ZAKAŻENIE

Szczepienie przeciw	Osoby podlegające szczepieniu	Uwagi
GRUŹLICY śródskórnie szczepionką BCG	– tuberkulinoujemni studenci akademii medycznych i uczniowie policealnych szkół medycznych (w pierwszym miesiącu nauki) nie zbadani próbami tuberkulinowymi w ciągu ostatnich 12 miesięcy	Szczepienie należy wykonać w dniu odczytania próby tuberkulinowej Mantoux
WZW typu B – domięśniowo	– pracownicy publicznych zakładów opieki zdrowotnej o wysokim ryzyku zakażenia	Szczepienia podstawowe wg schematu: 0, 1, 6 miesięcy Pojedyncze dawki przypominające: w odstępach co pięć lat tylko dla pracowników służby zdrowia narażonych w sposób szczególny na zakażenie.
	– uczniowie średnich i policealnych szkół medycznych oraz studenci akademii medycznych w ciągu pierwszego roku szkolnego/akademickiego

	– osoby z bliskiego otoczenia chorych na WZW typu B i nosicieli HBV (domownicy oraz osoby przebywające w zakładowych opiekuńczych, wychowawczych i zakładach zamkniętych);
BŁONICY – podskórnie szczepionką monowalentną (d, D) lub skojarzoną ze szczepionką przeciw TĘŻCOWI (Td, DT)	– osoby ze styczności z chorymi na błonicę,	W szczepieniach przypominających należy podać: – osobom w wieku do 30 lat – jedną dawkę d (Td) – osobom w wieku 30 lat i starszym – jedną dawkę d (Td), a po miesiącu drugą dawkę d (Td) – dzieciom – jedną dawkę DT lub D, zależnie od wskazań.
	– pracownicy służby zdrowia, personel zatrudniony w ośrodkach dla uchodźców, wytypowani funkcjonariusze policji, osoby zatrudnione na przejściach granicznych oraz przy obsłudze pasażerów w komunikacji lotniczej, kolejowej i autobusowej na trasach międzynarodowych w kierunku wschodnim.

	– osoby wyjeżdżające do państw, w których występują zachorowania na błonicę,
	– osoby w wieku 20–29 lat ze wschodnich województw przygranicznych.
TĘŻCOWI – podskórnie szczepionką zabitą	Ze wskazań indywidualnych osoby, które uległy zranieniu.	Liczba dawek zależy od daty i cyklu poprzedniego szczepienia;
TĘŻCOWI – podskórnie szczepionką zabitą	Szczepienie wg zasad podanych w Komunikacie MZiOS (Dz. Urz. MZiOS z 1977 r. Nr 2, poz. 9).	w uodpornieniu czynno-biernym podaje się także anatoksynę tężcową.
WŚCIEKLIŹNIE – domięśniowo szczepionką zabitą	Ze wskazań indywidualnych osoby podejrzane o zakażenie wirusem wścieklizny (pokąsane przez zwierzęta podejrzane o wściekliznę, dzikie lub nieznane).	Cykl szczepień wg zaleceń producenta. W przypadku ciężkich pokąsań należy zastosować swoistą immunoglobulinę jednocześnie z pierwszą dawką szczepionki.
WŚCIEKLIŹNIE – domięśniowo szczepionką zabitą	Szczepienie w wytypowanych punktach szczepień przy szpitalach zakaźnych lub wojewódzkich stacjach sanitarno-epidemiologicznych.
DUROWI BRZUSZNEMU – podskórnie szczepionką Ty lub TyTe	Decyzję podejmuje państwowy wojewódzki inspektor sanitarny zależnie od lokalnej sytuacji epidemiologicznej	Szczepienie podstawowe wg schematu 0, 1, 12 miesięcy. Pojedyncze dawki przypominające: w odstępach co trzy – pięć lat.

II.A. SZCZEPIENIA ZALECANE FINANSOWANE ZE ŚRODKÓW ZNAJDUJĄCYCH SIĘ W BUDŻECIE MINISTERSTWA ZDROWIA I OPIEKI SPOŁECZNEJ

Szczepienie przeciw	Zalecane osobom	Uwagi
WZW typu B – domięśniowo	– przewlekle chorym o wysokim ryzyku zakażenia.	Szczepienie podstawowe wg schematu 0, 1, 6 miesięcy.
WZW typu B – domięśniowo	– chorym przygotowywanym do zabiegów operacyjnych^*	Szczepienie podstawowe wg schematu 0, 1, 6 miesięcy.
GRUŹLICA	– zakażonym wirusem HIV bez objawów choroby	Szczepienie należy wykonać w dniu odczytania próby tuberkulinowej Mantoux

^* patrz „Informacje uzupełniające” (cz. III PSO pkt B 4.)

II.B. SZCZEPIENIA ZALECANE NIE FINANSOWANE ZE ŚRODKÓW ZNAJDUJĄCYCH SIĘ W BUDŻECIE MINISTERSTWA ZDROWIA I OPIEKI SPOŁECZNEJ

Szczepienie przeciw	Zalecane osobom	Szczepionki zarejestrowane w Polsce
WZW typu B domięśniowo – dawkowanie i cykl szczepień wg wskazań producenta szczepionki	– dzieciom nie podlegającym szczepieniom obowiązkowym	zaleca się szczepionki rekombinowane:
	– młodzieży
	– w wieku 20–40 lat, zwłaszcza kobietom
	– które ze względu na tryb życia lub wykonywane zajęcia są narażone na zakażenia związane z uszkodzeniem ciągłości tkanek lub poprzez kontakt seksualny	ENGERIX-B (SmithKline Beecham)
		HB–VAX–II (Merk Sharp Dohme)
WZW typu A domięśniowo – dawkowanie i cykl szczepień wg wskazań producenta szczepionki	– dzieciom w wieku przedszkolnym, szkolnym i młodzieży; szczególnie zalecane dzieciom rozpoczynającym naukę w szkole podstawowej, które nie chorowały na WZW typu A	HAVRIX (SmithKline Beecham)
	– wyjeżdżającym do krajów rozwijających się i innych o wysokiej zapadalności na WZW typu A	AVAXIM (Pasteur Merieux) tylko dla dorosłych
	– zatrudnionym przy produkcji i dystrybucji żywności	AVAXIM (Pasteur Merieux) tylko dla dorosłych
ODRZE, ŚWINCE, RÓŻYCZCE – podskórnie – jedną dawkę szczepionki skojarzonej	– dzieciom w wieku 13–15 miesięcy oraz w 7 roku życia zamiast obowiązkowego szczepienia przeciw odrze;	zaleca się szczepionkę: MMR II (Merk Sharp Dohme)
	podawane w wywiadzie przebycie zachorowań na odrę, świnkę lub różyczkę nie jest przeciwwskazaniem do szczepienia; szczepionkę należy podać po upływie dwóch miesięcy od wyzdrowienia	zawierającą atenuowany szczep świnkowy Jeryl Lynn
GRYPIE – dawkowanie i cykl szczepień wg wskazań producenta szczepionki	ze wskazań klinicznych i indywidualnych:	„split” – zawierające rozszczepione wiriony:
	– przewlekle chorym (astma, cukrzyca, niewydolność układu krążenia, oddychania, nerek)	BEGRIVAC (Chiron Behring GmbH & Co)
	– w stanach obniżonej odporności	FLUARIX (SmithKline Beecham)
	– w podeszłym wieku	VAXIGRIP (Pasteur Merieux)
	– w podeszłym wieku	podjednostkowa:
	ze wskazań epidemiologicznych:	INFLUVAC (Solvay Duphar B.V.)
	– pracownikom służby zdrowia, szkolnictwa, handlu, transportu, budownictwa oraz osobom narażonym na kontakty z dużą liczbą ludzi bądź pracującym na otwartej przestrzeni.	Ważne są tylko jeden rok ze względu na coroczne zmiany składu szczepionki według zaleceń Światowej Organizacji Zdrowia.
KLESZCZOWEMU ZAPALENIU MÓZGU – dawkowanie i cykl szczepień wg wskazań producenta szczepionki	– przebywającym na terenach o nasilonym występowaniu tej choroby:	ENCEPUR (Chiron Behring GmbH & Co)
	osobom zatrudnionym przy eksploatacji lasu, stacjonującemu wojsku, rolnikom, młodzieży odbywającej praktyki oraz turystom i uczestnikom obozów i kolonii	FSME–IMMUN Inject (Immuno AG)
Zakażeniom wywoływanym przez HAEMOPHILUS INFLUNZAE typ b – domięśniowo lub podskórnie – dawkowanie i cykl szczepień wg wskazań producenta szczepionki	– dzieciom od drugiego miesiąca życia dla zapobiegania zapaleniom opon mózgowo–rdzeniowych, posocznicy, zapaleniom nagłośni itp.	Act–HIB (Pasteur Merieux)
		HIBERIX (SmithKline Beecham)
	Jeżeli szczepienie stosuje się w pierwszym roku życia dziecka najlepiej dwie pierwsze dawki podać jednocześnie ze szczepionkami DTP, POLIO i WZW B, natomiast dawkę trzecią ze szczepionkami DTP i POLIO.	HibTITER (Wyeth–Lederle Pharma GmbH)
		PEDVAX HIB (Merk Sharp Dohme)
BŁONICY, TĘŻCOWI – podskórnie – dawkowanie i cykl szczepień wg wskazań producenta szczepionki	– dorosłym (szczepionym podstawowo) pojedyncze dawki przypominające co 10 lat, nie szczepionym w przeszłości – szczepienie podstawowe.	Td (Biomed Kraków)
RÓŻYCZCE – podskórnie – dawkowanie i cykl szczepień wg wskazań producenta szczepionki	– młodym kobietom, zwłaszcza pracującym w środowiskach dziecięcych (przedszkola, szkoły, szpitale, przychodnie) dla zapobiegania różyczce wrodzonej. Nie wolno szczepić w okresie ciąży.	ERVEVAX (SmithKline Beecham)
		MERUVAX II (Merk Sharp Dohme)
	Przez trzy miesiące po szczepieniu nie należy zachodzić w ciążę.	RUDIVAX (Pasteur Merieux)
ŻÓŁTEJ GORĄCZCE I INNYM CHOROBOM	– wyjeżdżającym za granicę, według wymogów kraju docelowego oraz międzynarodowych przepisów zdrowotnych.	Wszystkie szczepionki stosowane w punktach szczepień dla wyjeżdżających za granicę są zarejestrowane w Polsce.
ŻÓŁTEJ GORĄCZCE I INNYM CHOROBOM	Szczegółowych informacji udzielają wojewódzkie stacje sanitarno-epidemiologiczne

III. INFORMACJE UZUPEŁNIAJĄCE

A. FINANSOWANIE SZCZEPIEŃ

1. Szczepienia wymienione w częściach IA, IB, IIA PSO są wykonywane szczepionkami finansowanymi ze środków znajdujących się w budżecie Ministerstwa Zdrowia i Opieki Społecznej (bezpłatne dla pacjenta).

2. Szczepienia wymienione w części IIB PSO (szczepienia zalecane przez Głównego Inspektora Sanitarnego) nie finansowane ze środków znajdujących się w budżecie Ministerstwa Zdrowia i Opieki Społecznej powinny być wykonywane z użyciem szczepionek zarejestrowanych w Polsce, dostępnych odpłatnie. Badanie kwalifikacyjne, zabieg i wpis do dokumentacji (ewentualnie wydanie świadectwa szczepienia), wykonane na zlecenie lekarza publicznego zakładu opieki zdrowotnej w tym zakładzie, są bezpłatne. Ze względu na wymagania łańcucha chłodniczego wskazane jest prowadzenie szczepień zalecanych w placówkach dysponujących szczepionkami i przechowujących je zgodnie z zasadami.

3. Odpłatność szczepień osób wyjeżdżających za granicę regulują odrębne przepisy.

B. SZCZEPIENIA PRZECIW WIRUSOWEMU ZAPALENIU WĄTROBY TYPU B

1. Szczepienia podstawowe noworodków prowadzone są 4 dawkami szczepionki (w cyklu: 0, 1, 2, 12), a osób narażonych w sposób szczególny na zakażenie – 3 dawkami szczepionki (w cyklu: 0, 1, 6).

2. Jednorazową dawkę przypominającą należy podać pracownikom służby zdrowia o wysokim ryzyku zakażenia HBV szczepionym podstawowo przed pięciu laty lub wcześniej; nie przewiduje się podania dawki przypominającej osobom z innych grup ryzyka.

3. Osoby dializowane powinny być bezpłatnie szczepione podwójnymi dawkami szczepionki w cyklach zalecanych przez lekarza; pozostali przewlekle chorzy, narażeni w sposób szczególny na zakażenie, szczepieni są trzema dawkami pojedynczymi (w cyklu 0, 1, 6).

4. Wyjaśnia się, że szczepienia osób przewlekle chorych oraz przygotowywanych do zabiegów operacyjnych w publicznych zakładach opieki zdrowotnej nie są szczepieniami obowiązkowymi (część IIA PSO – SZCZEPIENIA ZALECANE FINANSOWANE ZE ŚRODKÓW ZNAJDUJĄCYCH SIĘ W BUDŻECIE MINISTERSTWA ZDROWIA I OPIEKI SPOŁECZNEJ). Należy traktować je jako uprawnienie pacjenta. Niedopuszczalne jest odmawianie zabiegu pacjentowi w przypadku rezygnacji ze szczepienia.

Wykonuje się je bezpłatnie w cyklu 0, 1, 6 miesięcy. Przed operacją należy podać co najmniej dwie dawki, a zabieg przeprowadzić nie wcześniej niż po dwóch tygodniach od drugiej dawki (tj. po sześciu tygodniach od rozpoczęcia szczepień). Po sześciu miesiącach od pierwszej dawki należy podać dawkę trzecią.

W przypadku podjęcia szczepień w innym cyklu, wymagającym większej ilości szczepionki, należy zapewnić bezpłatnie dwie dawki przed operacją i jedną dawkę w okresie do 12 miesięcy od rozpoczęcia szczepień; pozostałe dawki należy wykonać jako szczepienie dodatkowe (preparatem zakupionym przez pacjenta).

C. SZCZEPIENIE PRZECIW ODRZE

1. Szczepienie przypominające w 7 roku życia należy wykonać przed przypadającym w tym samym roku życia szczepieniem przeciw gruźlicy ze względu na długie gojenie się zmian po szczepieniu przeciw gruźlicy.

2. Zaleca się uzupełnienie dawki przypominającej szczepienia przeciw odrze dzieciom w 8–15 roku życia, które nie otrzymały jej we właściwym terminie.

D. SZCZEPIENIA PRZECIW ODRZE, ŚWINCE I RÓŻYCZCE

Szczepienie szczepionką potrójną przeciw odrze, śwince i różyczce można podać według wskazań dla szczepień zalecanych (cz. IIB PSO) w miejsce podstawowego szczepienia przeciw odrze w drugim roku życia oraz w miejsce uzupełniającego szczepienia przeciw odrze w siódmym roku życia.

E. PRÓBY TUBERKULINOWE I SZCZEPIENIA PRZECIW GRUŹLICY

1. Próby tuberkulinowe przed szczepieniem BCG u dzieci zdrowych, nie pozostających w styczności z chorym na gruźlicę, należy wykonywać począwszy od 12 roku życia (w kalendarzu – I próba tuberkulinowa).

2. Studenci akademii medycznych i uczniowie policealnych szkół medycznych rozpoczynający naukę i nie zbadani próbami tuberkulinowymi w ciągu ostatnich 12 miesięcy powinni wykonać to badanie w pierwszym miesiącu nauki, a osoby tuberkulinoujemne poddać się szczepieniu.

3. Szczepienia przeciw gruźlicy zalecane są osobom zakażonym wirusem HIV bez objawów choroby (część II A PSO).

F. SZCZEPIENIA PRZECIW POLIOMYELITIS

1. Szczepienia przeciw poliomyelitis prowadzone są szczepionką żywą (OPV) doustnie.

2. Dzieci mające przeciwwskazania do szczepień szczepionką żywą powinny być szczepione w wojewódzkich konsultacyjnych poradniach szczepień szczepionką zabitą (IPV) podskórnie w cyklu jak szczepionką żywą. Szczepionka zabita może być zamawiana przez wojewódzkie stacje sanitarno-epidemiologiczne dla poradni konsultacyjnej lub na wniosek indywidualny.

G. SZCZEPIENIA PRZECIW KRZTUŚCOWI

1. Dzieciom z przeciwwskazaniami do szczepienia szczepionką komórkową przeciw krztuścowi, które wg opinii lekarza mogłyby być szczepione szczepionką acelularną (DTPa), można podać tę szczepionkę według zaleceń producenta. Obecnie szczepionka może być dostarczana na zasadzie importu indywidualnego.

2. Dzieciom nie szczepionym przeciw krztuścowi z powodu przeciwwskazań, które już zostały uodpornione szczepionką DT, można po ustąpieniu przeciwwskazań w stopniu umożliwiającym uzupełnienie odporności przeciw krztuścowi przy użyciu szczepionki acelularnej zastosować pojedynczą szczepionkę przeciw krztuścowi (Pa) według zaleceń producenta. Szczepionka dostarczana jest tylko na zasadzie importu indywidualnego.

H. ORGANIZACJA SZCZEPIEŃ

1. Przeprowadzanie szczepień dzieci w wieku szkolnym na jesieni, tj. u rozpoczynających naukę, jest uzasadnione względami merytorycznymi:

l wyprzedza sezonową zwyżkę zachorowań (I–V następnego roku kalendarzowego),

l chroni dzieci w nowym środowisku przed zakażeniami kontaktowymi,

l dopiero na jesieni większość dzieci urodzonych w tym samym roku osiąga wiek wskazany w programie szczepień.

Jeżeli duża koncentracja szczepień utrudnia ich wykonanie albo przemawiają za tym ważne względy organizacyjne, część szczepień (zwłaszcza u dzieci kończących szkoły podstawowe lub ponadpodstawowe) można przeprowadzić w I połowie roku kalendarzowego. Wówczas należy szczepić wcześniej (przed wakacjami) dzieci kończące określony wiek w danym roku kalendarzowym, tzn. dopuszcza się wcześniejsze o około 0,5 roku wykonywanie szczepień, a nie przekładanie ich na kolejny rok kalendarzowy.

2. Określony w części IA wiek dziecka należy rozumieć jak w przykładzie: dziecko, które ukończyło 3 lata, jest już w czwartym roku życia.

I. ODSTĘPY MIĘDZY SZCZEPIENIAMI

Przypomina się, że skracanie odstępów między dawkami szczepionek bardziej pogarsza skuteczność szczepienia niż ich wydłużanie. Na wniosek Komisji Epidemiologii Chorób Zakaźnych Rady Sanitarno-Epidemiologicznej przy Głównym Inspektorze Sanitarnym wydłużono zalecany okres między podaniem szczepionek zabitych (nieżywych) po zabitych do 4 (czterech) tygodni (w miejsce wcześniej przyjmowanych 2 tygodni). Jednocześnie pozostają aktualne zalecenia, że szczepionkę żywą można podać po szczepionce żywej po upływie 6 (sześciu) tygodni.

Po niżej wymienionych rodzajach szczepionek można rozpocząć kolejne szczepienia po upływie co najmniej:

po podaniu szczepionki	można podać
szczepionki	żywą	zabitą
żywej	6 tyg.	4 tyg.	Szczep. żywe:	– wirusowe: OPV, przeciw odrze, śwince, różyczce, żółtej gorączce;
				– bakteryjne: BCG
zabitej	4 tyg.	4 tyg.	Szczep. nieżywe:	– wirusowe: IPV, przeciw wzw B i A, wściekliźnie, grypie, k.z.m.
			(zabite anatoksyny i inne)	– bakteryjne: DTP, DT, Td, D, Te, TyTe, Ty, Hib i przeciw cholerze.