Monitor Polski - rok 1990 nr 14 poz. 109

Na podstawie art. 227 Kodeksu pracy Rada Ministrów uchwala, co następuje:

2. Zakład pracy przydziela środki ochrony indywidualnej wykonywane według wzorów zatwierdzonych przez Centralny Instytut Ochrony Pracy, zgodnie z wytycznymi Ministra Pracy i Polityki Socjalnej.

3. Zakład pracy nie może dopuścić pracownika do pracy bez środków ochrony indywidualnej przewidzianych dla danego stanowiska oraz jest obowiązany przeszkolić go w zakresie zasad posługiwania się tymi środkami.

2. Zakład pracy dostarcza odzież roboczą i obuwie robocze wykonywane zgodnie z polskimi normami zawierającymi wymagania dla odzieży roboczej i obuwia roboczego.

2. Środki ochrony indywidualnej są używane do czasu utraty ich cech ochronnych, a odzież i obuwie robocze – do czasu utraty cech użytkowych w stopniu uniemożliwiającym dokonanie naprawy.

3. Zakład pracy może przydzielić pracownikom używane środki ochrony indywidualnej oraz odzież roboczą, z wyjątkiem bielizny osobistej i obuwia, jeżeli przedmioty te zachowały właściwości ochronne lub użytkowe, są czyste i zdezynfekowane w stopniu odpowiadającym wymaganiom higienicznosanitarnym.

4. Odzież i obuwie robocze, wykonane według wzorów określonych w § 3 ust. 2, może nabywać pracownik we własnym zakresie za rekompensatę pieniężną, wypłaconą przez zakład pracy, obliczoną na podstawie tabeli norm przydziału, o której mowa w § 8–12, i aktualnie obowiązujących cen.

2. Obowiązek zapewnienia przedmiotów, o których mowa w ust. 1, spoczywa na zakładzie pracy, na którego terenie są prowadzone prace określone w ust. 1.

3. Przepisy ust. 1 i 2 mają zastosowanie do studentów i uczniów odbywających w zakładzie pracy zajęcia praktyczne i praktyki zawodowe.

2. W wypadkach, o których mowa w ust. 1, zakład pracy wypłaca pracownikom ekwiwalent pieniężny według zasad określonych w § 5 ust. 4, z uwzględnieniem stopnia zużycia odzieży, bielizny i obuwia.

2. Wielozakładowe podmioty gospodarcze mogą ustalić jednolite tabele dla swoich wyodrębnionych jednostek.

1) wyłącznie te stanowiska pracy, na których zatrudnieni pracownicy wykonują stale prace w warunkach działania niebezpiecznych lub szkodliwych dla zdrowia czynników lub w warunkach narażenia własnej odzieży i obuwia na intensywne niszczenie i brudzenie oraz ze względu na wymagania higienicznosanitarne, a także ochronę wytwarzanego lub przetwarzanego produktu,

2) zestawy niezbędnych przedmiotów do zachowania bezpiecznych i higienicznych warunków pracy na określonych stanowiskach spośród:

a) środków ochrony indywidualnej zatwierdzonych przez Centralny Instytut Ochrony Pracy w trybie określonym w § 2 ust. 2,

b) odzieży roboczej i obuwia roboczego zawartych w katalogach odzieży roboczej oraz obuwia roboczego i profilaktycznego, a także w aktualnych informacjach producentów tych wyrobów,

3) przewidywane okresy używalności przedmiotów, o których mowa w pkt 2, w celu ustalenia planowanych potrzeb ilościowych zakładów pracy; okresy używalności poszczególnych przedmiotów liczy się od dnia wydania ich pracownikowi.

2. Tabele norm przydziału nie mogą dotyczyć pracowników:

1) zatrudnionych przy pracy biurowej,

2) delegowanych do miejsc wykonywania czynności służbowych,

3) uprawnionych na podstawie odrębnych przepisów do otrzymywania umundurowania i innej odzieży służbowej, chyba że wykonywane czynności wymagają stosowania także odzieży roboczej w asortymentach o innym przeznaczeniu niż należne sorty mundurowe.

2. Konserwacja przedmiotów wymienionych w ust. 1, ich odkażanie, naprawa oraz pranie należą do obowiązków zakładu pracy.

3. Jeżeli zakład pracy nie ma możliwości zorganizowania prania i naprawy odzieży roboczej wydanej do stałego indywidualnego używania, za pranie w stopniu zabrudzenia możliwym do usunięcia w praniu domowym, z wyjątkiem odzieży skażonej bakteriologicznie lub substancjami szkodliwymi, wypłaca, za zgodą pracownika, ekwiwalent pieniężny w wysokości ustalonych kosztów tych czynności i środków piorących.

4. Jeżeli pracownik, niezależnie od przyczyny, przepracował mniej niż pół miesiąca, ekwiwalent za pranie odzieży roboczej nie przysługuje.

2. Pozostałe środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie skażone bakteriologicznie lub substancjami szkodliwymi pracownik jest obowiązany zwrócić zakładowi pracy.

3. Przepis ust. 1 nie ma zastosowania do odzieży i obuwia roboczego w razie:

1) używania tych przedmiotów przed rozwiązaniem stosunku pracy przez okres przekraczający 75% okresu używalności, określonego w tabeli norm,

2) przejścia pracownika na emeryturę lub rentę,

3) śmierci pracownika.

1) ustalać tabele norm przydziału niezbędnych środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego dla uprawnionych stanowisk pracy,

2) zapewnić szkolenie pracowników w zakresie zasad posługiwania się środkami ochrony indywidualnej, ich użytkowania i konserwacji.

1) uchwała nr 136 Rady Ministrów z dnia 12 lipca 1981 r. w sprawie zasad przydzielania pracownikom odzieży ochronnej, odzieży roboczej i sprzętu ochrony osobistej (Monitor Polski z 1984 r. Nr 8, poz. 58),

2) zarządzenie Ministra Pracy, Płac i Spraw Socjalnych z dnia 24 listopada 1972 r. w sprawie tabeli norm odzieży ochronnej, roboczej i sprzętu ochrony osobistej dla pracowników ministerstw, urzędów centralnych i rad narodowych (Monitor Polski Nr 57, poz. 309).

Prezes Rady Ministrów: w z. J. Janowski

Załącznik nr 1 do uchwały nr 44 Rady
Ministrów z dnia 27 marca 1990 r.
(poz. 109)

ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ ORAZ ODZIEŻ I OBUWIE ROBOCZE PRZYDZIELANE PRZEZ ZAKŁAD PRACY ORAZ ICH PRZEZNACZENIE

1. Zakład pracy przydziela pracownikowi następujące środki ochrony indywidualnej:

1) odzież ochronną, obejmującą: płaszcze, peleryny, kurtki, kombinezony, fartuchy przednie, bluzy, ubrania, spodnie, kamizelki, ochraniacze klatki piersiowej, ochraniacze brzucha i części tułowia, kaptury, kapelusze, czapki, berety, stożki, chustki, pokrowce na czapki i inne; odzież ochronna przysługuje pracownikom zatrudnionym w warunkach, w których są narażeni na działanie: płynnych czynników chemicznych, pyłów, czynników gorących (promieniowanie cieplne, płomienie, iskry, rozpryski stopionego metalu), szkodliwych dla zdrowia czynników biologicznych, wody i deszczu, niskich temperatur, czynników mechanicznych (odpryski metali, drewna i tworzyw sztucznych), promieniowania elektromagnetycznego (w tym mikrofale), promieniowania jonizującego (rentgenowskie, jądrowe), gromadzących się ładunków elektrostatycznych lub na możliwości porażenia prądem; bieliznę osobistą przydziela się tylko wtedy, gdy stanowi ona konieczne uzupełnienie odzieży ochronnej, w szczególności niepalnej, kwasoochronnej oraz chroniącej przed toksycznymi substancjami chemicznymi,

2) ochrony kończyn dolnych, obejmujące: buty, saperki, pół-saperki, trzewiki, półbuty, sandały, trepy, wkładki, ochraniacze stopy, ochraniacze golenia, getry, ochraniacze kolana, ochraniacze uda i inne; obuwie przysługuje pracownikom zatrudnionym w warunkach narażenia nóg na: urazy mechaniczne powodujące skaleczenia nóg, przekłucia stóp lub zgniecenie palców, iskry i gorące rozpryski metali, wysoką i niską temperaturę, wodę, środki chemiczne, gromadzenie się ładunków elektrostatycznych, porażenie prądem elektrycznym oraz pośliźnięcie się,

3) ochrony kończyn górnych, obejmujące: rękawice jedno-, trzy-, cztero- i pięciopalcowe, rękawice o skróconych palcach, rękawice bezpalcowe, rękawice biologiczne, ochraniacze palców, nadgarstka i dłoni, ochraniacze łokcia, przedramienia, ramienia i inne; rękawice ochronne przysługują pracownikom wykonującym prace w warunkach narażenia rąk na: szkodliwe działanie substancji chemicznych, czynniki gorące (promieniowanie podczerwone, płomień, iskry, rozpryski metali stopionych, kontakt z nagrzanymi przedmiotami), szkodliwe działanie promieniowania jonizującego, szkodliwe dla zdrowia czynniki biologiczne, niskie temperatury, wodę, czynniki mechaniczne powodujące skaleczenia rąk, przekłucia, starcie naskórka, porażenie prądem; rękawice skórzane mogą być wydawane tylko do prac z iskrami i płomieniem,

4) ochrony głowy, obejmujące: hełmy ochronne i hełmy ochronne z wyposażeniem dodatkowym przeznaczone do ochrony głowy przed urazami spowodowanymi uderzeniami i do amortyzacji energii uderzenia,

5) ochrony oczu i twarzy, obejmujące: okulary, gogle, osłony twarzy, tarcze i inne; przysługują one pracownikom wykonującym prace w warunkach narażenia twarzy i oczu na: odpryski metali, drewna i tworzyw sztucznych, pyły, ciecze szkodliwe, pary i gazy drażniące i rozpryski stopionych metali, promieniowanie laserowe, promieniowanie nadfioletowe, mikrofale, intensywne promieniowanie termotemperaturowe,

6) ochrony słuchu, obejmujące: wkładki przeciwhałasowe, nauszniki przeciwhałasowe, hełmy przeciwhałasowe i inne, których stosowanie ma na celu ochronę człowieka przed utratą słuchu spowodowaną pracą w hałasie,

7) ochrony układu oddechowego, obejmujące: półmaski przeciwpyłowe, półmaski filtrująco-pochłaniające, pochłaniacze ucieczkowe, filtropochłaniacze ucieczkowe, aparaty powietrzne, aparaty tlenowe, maski kapturowe, maski twarzowe, półmaski, ustniki, kaptury powietrzne, hełmy powietrzne, elementy oczyszczające powietrze, filtry przeciwpyłowe, wkłady pochłaniające, pochłaniacze, wkłady filtrująco-pochłaniające, filtropochłaniacze, wkłady regenerujące, filtry przeciwolejowe i inne; stosowanie sprzętu ochrony układu oddechowego umożliwia przebywanie i wykonywanie pracy w środowisku nieprzydatnym do oddychania na skutek niedoboru tlenu lub występowania szkodliwych zanieczyszczeń,

8) sprzęt chroniący przed upadkiem z wysokości, obejmujący: uprzęże (pasy bezpieczeństwa, szelki bezpieczeństwa, kombinezony bezpieczeństwa), linki asekuracyjne (pionowe i poziome), urządzenia samoblokujące (stacjonarne i przesuwane); sprzęt ten jest stosowany do ochrony przed upadkiem podczas wykonywania pracy; sprzęt kompletowany jest z uprzęży i linki bezpieczeństwa oraz z amortyzatora, liny asekuracyjnej lub urządzenia samoblokującego,

9) środki izolujące cały organizm, obejmujące: środki z doprowadzeniem powietrza, środki umożliwiające stosowanie izolującego sprzętu ochrony układu oddechowego, środki umożliwiające doprowadzenie powietrza lub stosowanie sprzętu ochrony układu oddechowego; są to środki szczelnie osłaniające tułów, ręce, nogi i głowę oraz układ oddechowy i chroniące je przed niebezpiecznymi i szkodliwymi czynnikami występującymi w środowisku pracy w stopniu najwyższym.

2. Zakład pracy dostarcza pracownikowi następującą odzież roboczą: ubrania, kombinezony, fartuchy, bluzy, koszule, bluzki, spodnie, spódnice, fartuchy przednie, fartuchy częściowe, bieliznę osobistą, czapki, czepki, furażerki, chustki i kaptury; odzież roboczą przydziela się pracownikom stale wykonującym prace, przy których występuje intensywne brudzenie, przykra woń bądź .działają czynniki mechaniczne powodujące przetarcie, rozdarcie, przyspieszone niszczenie odzieży własnej pracownika, a także ze względu na określone wymagania sanitarne lub higieniczne; bieliznę osobistą oraz koszule przydziela się tylko wtedy, gdy są niezbędne do używania pod odzieżą roboczą ze względu na wykonywanie prac powodujących intensywne brudzenie i przykrą woń oraz ze względu na uzasadnione wymagania sanitarne (szpitale).

3. Zakład pracy dostarcza pracownikowi następujące obuwie robocze: trzewiki, półbuty, półsaperki, saperki, skutery, sandały, obuwie profilaktyczne, pantolety; obuwie robocze przydziela się pracownikom stale zatrudnionym przy pracach, przy których występuje intensywne brudzenie lub przyspieszone niszczenie obuwia; obuwie profilaktyczne przydziela się przy pracach wykonywanych w pozycji stojącej.

Załącznik nr 2 do uchwały nr 44 Rady
Ministrów z dnia 27 marca 1990 r.
(poz. 109)

TABELA NORM PRZYDZIAŁU ŚRODKÓW OCHRONY INDYWIDUALNEJ ORAZ ODZIEŻY I OBUWIA ROBOCZEGO DLA PRACOWNIKÓW OBSŁUGI URZĘDÓW NACZELNYCH, CENTRALNYCH I TERENOWYCH ORGANÓW ADMINISTRACJI PAŃSTWOWEJ

¹⁾ Wydawana w pomieszczeniach nie ogrzewanych,

²⁾ Do prac wykonywanych stale poza gmachem w terenie,

³⁾ Wydawane do mycia samochodu, do prac stale wykonywanych przez kierowcę lub mechanika,

⁴⁾ Rodzaj spodów w zależności od warunków pracy; skrót „sk.” oznacza skórzane, „gum.” – gumowe.

OBJAŚNIENIA:

1. Ustalone w tabeli norm przewidywane okresy używalności w miesiącach bądź okresach zimowych powinny być pomocne w określaniu ilościowych i asortymentowych potrzeb zakładów pracy.

2. W przypadku gdy pracownik poza podstawowymi czynnościami przewidzianymi dla określonego stanowiska wykonuje stale dodatkowe czynności wymagające zgodnie z tabelą norm dodatkowego wyposażenia w odzież i ochrony, zakład pracy obowiązany jest uzupełnić jego wyposażenie do zakresu normy przysługującej dla tego stanowiska pracy (np. kierowca wykonujący stałe czynności mechanika).