Dziennik Ustaw - rok 1989 nr 6 poz. 33

1) osoba krajowa:

a) osobą fizyczną mającą miejsce zamieszkania w kraju,

b) osobę prawną oraz nie mającą osobowości prawnej jednostkę organizacyjną, utworzoną zgodnie z przepisami prawa, mające siedzibę w kraju,

c) polskie przedstawicielstwa dyplomatyczne, urzędy konsularne i inne polskie przedstawicielstwa korzystające z immunitetów i przywilejów dyplomatycznych lub konsularnych;

2) osoba zagraniczna:

a) osobę fizyczną mającą miejsce zamieszkania za granicą,

b) osobę prawną oraz nie mającą osobowości prawnej jednostkę organizacyjną, mające siedzibę za granicą,

c) oddziały i przedstawicielstwa z siedzibą za granicą osób prawnych oraz nie mających osobowości prawnej jednostek organizacyjnych mających siedzibę w kraju,

d) oddziały i przedstawicielstwa w kraju osób prawnych oraz nie mających osobowości prawnej jednostek organizacyjnych mających siedzibę za granicą,

e) obce przedstawicielstwa dyplomatyczne, urzędy konsularne oraz inne obce przedstawicielstwa korzystające z immunitetów i przywilejów dyplomatycznych lub konsularnych;

3) wartość dewizowa:

a) znaki pieniężne (banknoty i monety) będące za granicą prawnym środkiem płatniczym oraz te, które przestały być takim środkiem, lecz podlegają wymianie, zwane dalej „walutami obcymi”,

b) wystawione w walutach obcych akcje, świadectwa udziałowe, obligacje, książeczki i inne dowody oszczędnościowe, certyfikaty i kwity depozytowe, czeki, czeki podróżnicze, weksle, akredytywy, polecenia wypłat oraz wszelkie dokumenty bankowe i finansowe podlegające wymianie na waluty obce,

c) złoto i platynę w stanie nie przerobionym oraz w postaci sztab, monet bitych po 1850 r., półfabrykatów, z wyjątkiem stosowanych w technice dentystycznej, a także wyroby ze złota i platyny zazwyczaj nie wytwarzane z tych kruszców,

d) znaki pieniężne Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej będące w kraju prawnym środkiem płatniczym oraz te, które przestały być takim środkiem, lecz podlegają wymianie, zwane dalej „walutą polską” - jeżeli są przedmiotem wywozu za granicę lub przywozu z zagranicy albo międzynarodowych pieniężnych przekazów bankowych łub pocztowych,

e) wystawione w walucie polskiej akcje, świadectwa udziałowe, obligacje, książeczki i inne dowody oszczędnościowe, certyfikaty i kwity depozytowe, czeki, czeki podróżnicze, weksle, akredytywy, polecenia wypłat oraz wszelkie dokumenty bankowe i finansowe podlegające wymianie na walutę polską - jeżeli są przedmiotem wywozu za granicę lub przywozu z zagranicy;

4) obrót dewizowy:

a) zawarcie umowy lub dokonanie innej czynności prawnej powodującej lub mającej powodować płatność środkami stanowiącymi wartości dewizowe bądź przeniesienie własności wartości dewizowych albo przeniesienie wierzytelności lub; zobowiązania, których przedmiotem są wartości dewizowe,

b) wywóz za granicę i przywóz z zagranicy wartości dewizowych, a także dokonywanie międzynarodowych pieniężnych przekazów bankowych lub pocztowych;

5) bank dewizowy - bank upoważniony do czynności, na których dokonywanie, stosownie do przepisów ustawy, jest wymagane zezwolenie dewizowe;

6) podmiot gospodarczy - osobę krajową prowadzącą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o prowadzeniu danego rodzaju działalności;

7) kraj - terytorium Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.

2. Jeżeli osoba krajowa uzyskała wartości dewizowe w czasie pobytu za granicą, jest obowiązana sprowadzić je do kraju w terminie 2 miesięcy od powrotu do kraju.

3. Odstąpienie od obowiązku, o którym mowa w ust. 1 i 2, wymaga zezwolenia dewizowego.

2. Rada Ministrów, w drodze rozporządzenia, ustali wysokość i szczegółowe zasady obliczania podlegającej odprzedaży części wpływów, o których mowa w ust. 1, zakres zwolnień od tego obowiązku oraz tryb dokonywania rozliczeń z tego tytułu.

1) wywóz za granicę wartości dewizowych, a także ich przekaz za granicę drogą pocztową lub bankową, z wyjątkiem:

a) wywozu za granicę przez osoby krajowe fizyczne walut obcych do wysokości określonej przez Ministra Finansów w zezwoleniu dewizowym ogólnym,

b) wywozu za granicę przez osoby zagraniczne fizyczne walut obcych przywiezionych przez te osoby do kraju do wysokości pozostałej po potrąceniu kwot walut obcych podlegających obowiązkowej wymianie, o której mowa w art. 11,

c) przekazu za granicę przez podmioty gospodarcze walut obcych na cele zakupów towarów i usług związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą;

2) przywóz do kraju waluty polskiej, z wyłączeniem waluty wywiezionej uprzednio za zezwoleniem dewizowym;

3) dokonywanie czynności obrotu dewizowego w kraju między osobami krajowymi a osobami zagranicznymi, z wyjątkiem:

a) przyjmowania przez osoby krajowe darowizn wartości dewizowych od osób zagranicznych,

b) rozporządzania wartościami dewizowymi w testamencie,

c) obrotu z zagranicą towarami i usługami dokonywanego przez podmioty gospodarcze;

4) udzielanie i zaciąganie kredytów przez osoby krajowe w obrocie dewizowym z zagranicą;

5) dokonywanie zakupów wartości dewizowych w celu dalszej odprzedaży z zyskiem;

6) rozporządzanie przez podmioty gospodarcze walutami obcymi uzyskanymi z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej na cele nie związane z tą działalnością;

7) ustalanie oraz dokonywanie w kraju w stosunkach między osobami krajowymi płatności w wartościach dewizowych za nabywany towar lub świadczoną usługą i pracą;

8) zawarcie umowy rachunku bankowego z bankiem zagranicznym przez osoby krajowe w kraju.

2. Kupno walut obcych na przetargach przez podmioty gospodarcze działające na podstawie ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o zasadach prowadzenia na terytorium Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej działalności gospodarczej w zakresie drobnej wytwórczości przez zagraniczne osoby prawne i fizyczne (Dz. U. z 1985 r. Nr 13, poz. 58 i z 1988 r. Nr 41, poz. 325) oraz ustawy z dnia 23 grudnia 1988 r. o działalności gospodarczej z udziałem podmiotów zagranicznych (Dz. U. Nr 41, poz. 325) wymaga zezwolenia dewizowego.

3. Ministrowie Finansów i Współpracy Gospodarczej z Zagranicą oraz Prezes Narodowego Banku Polskiego określą ogólne zasady przeprowadzania przetargów, o których mowa w ust. 1.

2. Osoby prowadzące punkty kupna i sprzedaży walut obcych mogą kupować waluty obce od osób zagranicznych i krajowych nie będących podmiotami gospodarczymi i sprzedawać je osobom krajowym nie będącym podmiotami gospodarczymi.

2. Minister Finansów, w drodze rozporządzenia, określa stawki, szczegółowe zasady i tryb wymiany walut obcych lub zapewnienia innego sposobu pokrycia kosztów pobytu przez osoby określone w ust. 1, tryb kontroli jego wykonania oraz zwolnień od tego obowiązku.

1) za usługi i świadczenia zakładów leczniczych i uzdrowiskowych;

2) z tytułu:

a) opłat i kosztów w postępowaniu sądowym i administracyjnym,

b) poręczeń i kar grzywny, z wyjątkiem nałożonych w trybie postępowania mandatowego,

c) cel, podatków, opłat lokalnych oraz opłaty skarbowej;

3) z tytułu zakupu nieruchomości, praw ustanowionych na nieruchomości, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego oraz wynikających z przydziału spółdzielni mieszkaniowych: prawa do domu jednorodzinnego lub prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym;

4) za usługi przewozu osób oraz usługi spedycji, przewozu i ubezpieczenia przesyłek na trasach zagranicznych;

5) z tytułu najmu i dzierżawy lokali mieszkalnych i użytkowych, usług hotelarskich i kempingowych.

2. Minister Finansów, w drodze rozporządzenia, określi szczegółowe zasady dokumentowania pochodzenia waluty polskiej, o którym mowa w ust. 1, zakres zwolnień od tego obowiązku oraz tytuły pochodzenia waluty polskiej równorzędne z wymianą walut obcych.

2. Odstąpienie od obowiązków określonych w ust. 1 wymaga zezwolenia dewizowego.

2. Zasady stosowania kursów, o których mowa w ust. 1, określa Prezes Narodowego Banku Polskiego.

3. Na przetargach, o których mowa w art. 9, oraz przy kupowaniu i sprzedawaniu walut obcych, o których mowa w art. 10, stosuje się ceny ustalane umownie przez kupującego i sprzedającego te waluty.

4. Przepis ust. 1 nie ma zastosowania do sprzedaży walut obcych między podmiotami gospodarczymi, jak również do innych czynności obrotu dewizowego, na których dokonywanie nie jest wymagane zezwolenie dewizowe.

2. W przypadkach, o których mowa w ust. 1, Prezes Narodowego Banku Polskiego może nałożyć obowiązek stosowania dopłaty w złotych do kursu walut obcych przy ich sprzedaży osobom krajowym fizycznym oraz, w porozumieniu z Ministrem Finansów, określić przeznaczenie środków pochodzących z dopłaty.

2. Osoby zagraniczne są obowiązane zgłosić Narodowemu Bankowi Polskiemu ich mienie znajdujące się w kraju. Jeżeli mienie znajduje się w posiadaniu lub zarządzie innej osoby niż właściciel, obowiązek zgłoszenia ciąży na tej osobie. Obowiązek zgłoszenia mienia nie dotyczy przedstawicielstw dyplomatycznych, urzędów konsularnych i misji specjalnych państw obcych oraz ich cudzoziemskiego personelu, a także organizacji międzynarodowych lub osób korzystających z przywilejów i immunitetów dyplomatycznych na mocy umów, ustaw tub powszechnie ustalonych zwyczajów międzynarodowych.

3. Zgłoszeniu podlega również utrata mienia.

4. Rada Ministrów, w drodze rozporządzenia, ustali zakres i tryb wykonania obowiązków określonych w ust. 1-3.

2. Minister Finansów, realizując politykę dewizową, kredytową i płatniczą w obrotach z zagranicą, koordynuje działalność dewizową organów upoważnionych do dokonywania czynności dewizowych na podstawie przepisów ustawy. Minister Finansów sprawuje ogólny nadzór w sprawach dewizowych i w ramach tego nadzoru zapewnia jednolite stosowanie przepisów ustawy, z zastrzeżeniem art. 22.

2. Zezwolenie dewizowe ogólne jest udzielane dla ogółu albo dla określonego kręgu osób krajowych lub zagranicznych. W pozostałych wypadkach udziela się zezwoleń dewizowych indywidualnych.

2. Indywidualnych zezwoleń dewizowych udziela Narodowy Bank Polski. Prezes Narodowego Banku Polskiego, w porozumieniu z Ministrem Finansów, ustali zasady udzielania tych zezwoleń.

3. Udzielenie zezwolenia dewizowego jednej ze stron na zawarcie i wykonanie umowy oznacza zezwolenie również dla drugiej strony oraz osoby trzeciej, której umowa dotyczy, jeżeli w zezwoleniu nie zastrzeżono inaczej.

1) określa przeznaczenie wartości dewizowych uzyskanych w ramach odprzedaży i wymiany, o których mowa w art. 6, 7 i 11,

2) współdziała z Prezesem Narodowego Banku Polskiego w tworzeniu rezerwy dewizowej państwa oraz określaniu zasad gospodarowania tą rezerwą,

3) może określić, w porozumieniu z Prezesem Narodowego Banku Polskiego, dopuszczalną wysokość zadłużenia zagranicznego banków dewizowych.

2. Prezes Narodowego Banku Polskiego może ustalać, w porozumieniu z Ministrem Finansów, poziom rezerw dewizowych banków dewizowych oraz sposób ich zagospodarowania.

2. Kontroli dewizowej podlega również wykonywanie obowiązku zgłoszenia mienia.

2. Organy wykonujące kontrolę dewizową są uprawnione do żądania informacji o obrotach i stanach na bankowych rachunkach w walutach obcych, z wyjątkiem dotyczących wkładów oszczędnościowych, oraz o mieniu zgłoszonym w myśl art. 17 ust. 1 i 2.

3. Kontrolę dewizową wykonują również:

1) Narodowy Bank Polski - w zakresie dokonywania czynności, o których mowa w art. 25 ust. 1, przez banki dewizowe oraz osoby krajowe i zagraniczne, które uzyskały indywidualne zezwolenie dewizowe na te czynności,

2) banki dewizowe - w zakresie płatności i rozliczeń w obrocie dewizowym, dokonywanym za ich pośrednictwem,

3) organy administracji celnej - w zakresie granicznej kontroli dewizowej oraz kontroli dewizowej przesyłek pocztowych,

4) organy Wojsk Ochrony Pogranicza - w zakresie granicznej kontroli dewizowej, w razie posiadania uprawnień do wykonywania kontroli celnej,

5) organy administracji pocztowej - przy nadawaniu przesyłek pocztowych za granicę.

2. Minister Finansów w porozumieniu z Ministrem Współpracy Gospodarczej z Zagranicą, w drodze rozporządzenia, może określać zasady i tryb granicznej oraz pocztowej kontroli dewizowej odmiennie od zasad i trybu kontroli celnej.

2. Osoby krajowe i zagraniczne dokonujące przywozu z zagranicy i wywozu za granicę wartości dewizowych są obowiązane zgłosić i na żądanie organów kontroli dewizowej przedstawić posiadane wartości dewizowe do kontroli.

1) w ustawie z dnia 4 maja 1982 r. o Narodowej Radzie Kultury oraz o Funduszu Rozwoju Kultury (Dz. U. Nr 14, poz. 111 i z 1988 r. Nr 19, poz. 132) art. 8 skreśla się,

2) w ustawie z dnia 4 maja 1982 r. o szkolnictwie wyższym (Dz. U. z 1985 r. Nr 42, poz. 201, z 1987 r. Nr 22, poz. 128 i z 1989 r. Nr 4, poz. 24) w art. 79 ust. 2 i 3 skreśla się,

3) w ustawie z dnia 16 września 1982 r. - Prawo spółdzielcze (Dz. U. Nr 30, poz. 210, z 1983 r. Nr 39, poz. 176, z 1986 r. Nr 39, poz. 192, z 1987 r. Nr 33, poz. 181, z 1988 r. Nr 41, poz. 324 i z 1989 r. Nr 3, poz. 12) art. 86 skreśla się,

4) w ustawie z dnia 3 lipca 1984 r. o kulturze fizycznej (Dz. U. Nr 34, poz. 181 oraz z 1988 r. Nr 19, poz. 132 i Nr 41, poz. 324) w art. 43 w ust. 1 pkt 4 skreśla się,

5) w ustawie z dnia 25 lipca 1985 r. o jednostkach badawczo-rozwojowych (Dz. U. Nr 36, poz. 170, z 1987 r. Nr 22, poz. 128 i z 1988 r. Nr 41, poz. 328) w art. 14 ust. 2 skreśla się,

6) w ustawie z dnia 23 grudnia 1985 r. o centralnych funduszach rozwoju nauki i techniki (Dz. U. Nr 59, poz. 297, z 1986 r. Nr 47, poz. 226 oraz z 1987 r. Nr 22, poz. 126 i Nr 33, poz. 181) art. 13 skreśla się,

7) w ustawie z dnia 16 lipca 1987 r. o jednostkach innowacyjno-wdrożeniowych (Dz. U. Nr 22, poz. 126) art. 14 skreśla się,

8) w ustawie z dnia 16 lipca 1987 r. o kinematografii (Dz. U. Nr 22, poz. 127) w art. 42 ust. 3 i 4 skreśla się,

9) w ustawie z dnia 30 października 1987 r. o nasiennictwie (Dz. U. Nr 31, poz. 166) art. 28, w art. 32 w ust. 5 pkt 2 oraz w art. 56 w ust. 2 pkt 5 skreśla się.

Przewodniczący Rady Państwa: w z. K. Barcikowski

Sekretarz Rady Państwa. Z. Surowiec