Akty ujednolicone - rok 2025 poz. 1892

(1)

Zapobieganie powstawaniu wszelkiego rodzaju odpadów i gospodarowanie nimi to kluczowe narzędzia w dążeniu do ochrony środowiska i zdrowia ludzi w Unii. Państwa członkowskie starają się stale ulepszać swoje plany zapobiegania powstawaniu odpadów i gospodarowania nimi i dlatego niezwykle ważne jest rygorystyczne stosowanie hierarchii postępowania z odpadami określonej w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/98/WE (3) (zwanej dalej „hierarchią postępowania z odpadami”).

(2)

W ramach Europejskiego Zielonego Ładu, określonego w komunikacie Komisji z dnia 11 grudnia 2019 r., oraz nowego Planu działania dotyczącego gospodarki o obiegu zamkniętym na rzecz czystszej i bardziej konkurencyjnej Europy, określonego w komunikacie Komisji z dnia 11 marca 2020 r., wezwano do wzmocnienia i przyspieszenia działań na poziomie Unii i państw członkowskich w celu zapewnienia zrównoważenia środowiskowego i społecznego sektora włókienniczego i sektora spożywczego, ponieważ należą one do sektorów najbardziej zasobochłonnych, które powodują znaczące negatywne środowiskowe efekty zewnętrzne. W sektorach tych luka w finansowaniu i przepaść technologiczna, obok innych czynników, utrudniają postęp w przechodzeniu na gospodarkę o obiegu zamkniętym i obniżaniu emisyjności. Wśród sektorów najbardziej zasobochłonnych sektor spożywczy i sektor włókienniczy zajmują odpowiednio miejsca pierwsze i czwarte i nie przestrzegają w pełni podstawowych unijnych zasad gospodarowania odpadami określonych w hierarchii postępowania z odpadami, która wymaga, aby priorytetowo traktować zapobieganie powstawaniu odpadów, a w następnej kolejności przygotowanie do ponownego użycia oraz recykling. Wyzwania te wymagają rozwiązań systemowych, opartych na podejściu opartym na cyklu życia, ze szczególnym naciskiem na produkty spożywcze i włókiennicze.

(3)

Zgodnie z komunikatem Komisji z dnia 30 marca 2022 r. w sprawie Strategii UE na rzecz zrównoważonych wyrobów włókienniczych w obiegu zamkniętym (zwanej dalej „strategią”) potrzebne są głębokie zmiany w dominującym obecnie linearnym sposobie projektowania, produkcji, użytkowania i wyrzucania wyrobów włókienniczych, ze szczególnym uwzględnieniem konieczności ograniczenia szybkiej mody. Zgodnie z przedstawioną w strategii wizją na 2030 r. konsumenci dłużej korzystają z wysokiej jakości wyrobów włókienniczych po przystępnej cenie. W strategii podkreślono, że ważne jest obciążenie producentów odpowiedzialnością za odpady generowane przez ich wyroby, oraz odniesiono się do ustanowienia na poziomie Unii zharmonizowanych zasad dotyczących rozszerzonej odpowiedzialności producenta w odniesieniu do wyrobów włókienniczych, obejmujących ekomodulację opłat. W strategii stwierdzono, że kluczowym celem tych zasad jest stworzenie gospodarki zbierania, sortowania, ponownego użycia, przygotowania do ponownego użycia oraz recykling wyrobów włókienniczych, a także zachęcenie producentów, aby projektowali swoje wyroby z uwzględnieniem zasad obiegu zamkniętego. W tym celu strategia przewiduje, że znacząca część wkładów wnoszonych przez producentów do systemów rozszerzonej odpowiedzialności producenta zostanie przeznaczona na środki zapobiegania powstawaniu odpadów i na przygotowanie do ponownego użycia. W strategii potwierdzono również, że należy przyjąć wzmocnione i bardziej innowacyjne podejścia do zrównoważonego gospodarowania zasobami biologicznymi w celu zwiększenia obiegu zamkniętego i waloryzacji odpadów żywności oraz ponownego użycia wyrobów włókienniczych pochodzenia biologicznego.

(4)

Odpowiednie zbieranie wyrobów włókienniczych przyczyni się do zmniejszenia obecności odpadów z syntetycznych wyrobów włókienniczych w środowisku, w tym w ekosystemach lądowych i morskich, poprzez zapewnienie, aby wyroby włókiennicze były ponownie używane oraz poddawane recyklingowi, i ostatecznie otrzymywały drugie życie, wspierając tym samym gospodarkę o obiegu zamkniętym.

(5)

Uwzględniając negatywne skutki powstawania odpadów żywności, państwa członkowskie zobowiązały się do podjęcia środków wspierających zapobieganie powstawaniu odpadów żywności i ograniczenie ich powstawania zgodnie z Agendą na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030 ONZ, przyjętą w dniu 25 września 2015 r., a w szczególności z zadaniem nr 12.3 w ramach celu ONZ w zakresie zrównoważonego rozwoju, które polega na zmniejszeniu o połowę globalnej ilości odpadów żywności na mieszkańca na poziomie sprzedaży detalicznej i na poziomie konsumenckim oraz zmniejszeniu strat żywności w łańcuchach produkcji i dostaw, w tym strat pozbiorczych, do 2030 r. Działania te mają na celu zapobieganie powstawaniu odpadów żywności i ograniczenie ich powstawania w produkcji podstawowej, przetwórstwie i wytwórstwie, w sprzedaży detalicznej i innej dystrybucji żywności, w restauracjach i usługach gastronomicznych oraz w gospodarstwach domowych.

(6)

W następstwie Konferencji w sprawie przyszłości Europy, która trwała od kwietnia 2021 r. do maja 2022 r., Komisja zobowiązała się do umożliwienia panelom obywatelskim obradowania i formułowania zaleceń przed przedstawieniem niektórych kluczowych wniosków. W tym kontekście w okresie od grudnia 2022 r. do lutego 2023 r. zwołany został europejski panel obywatelski w celu przygotowania listy zaleceń dotyczących sposobu zintensyfikowania działań na rzecz ograniczenia powstawania odpadów żywności w Unii. Ponieważ gospodarstwa domowe odpowiadają za ponad połowę odpadów żywności powstających w Unii, spostrzeżenia obywateli na temat zapobiegania powstawaniu tych odpadów są szczególnie istotne. W ostatecznych zaleceniach europejski panel obywatelski ds. marnowania żywności przedstawił trzy główne kierunki działań, a mianowicie: wzmacnianie współpracy w łańcuchu wartości żywności, zachęcanie do inicjatyw biznesowych dotyczących żywności oraz wspieranie zmiany zachowań konsumentów. Zalecenia panelu będą nadal uwzględniane w ogólnym programie prac Komisji dotyczącym zapobiegania powstawaniu odpadów żywności i mogłyby służyć jako wytyczne pomagające państwom członkowskim w osiągnięciu celów w zakresie ograniczenia powstawania odpadów żywności.

(7)

Dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/31/WE (4) zmieniono dyrektywę 2006/12/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (5), wyłączając z zakresu jej stosowania dwutlenek węgla wychwytywany i transportowany do celów geologicznego składowania oraz geologicznie składowany zgodnie z wymogami dyrektywy 2009/31/WE. Zmiana ta nie została jednak włączona do dyrektywy 2008/98/WE, którą uchylono dyrektywę 2006/12/WE. Dlatego w celu zapewnienia pewności prawa niniejsza dyrektywa zmieniająca włącza tę zmianę do dyrektywy 2008/98/WE.

(8)

Do dyrektywy 2008/98/WE należy włączyć definicje pojęć: „producent wyrobów włókienniczych, wyrobów zawierających materiały włókiennicze oraz wyrobów obuwniczych”, „udostępnienie na rynku”, „platforma internetowa”, „dostawca usług realizacji zamówień”, „podmiot gospodarki społecznej”, „konsument”, „użytkownik końcowy”, „niesprzedany produkt konsumpcyjny” oraz „organizacja odpowiedzialności producenta”, związane z wdrażaniem rozszerzonej odpowiedzialności producenta w odniesieniu do wyrobów włókienniczych, aby doprecyzować zakres tych pojęć i powiązanych obowiązków.

(9)

Pomimo rosnącej świadomości negatywnego oddziaływania i negatywnych konsekwencji powstawania odpadów żywności, zobowiązań politycznych podjętych na poziomie Unii i państw członkowskich oraz środków unijnych wdrożonych w następstwie komunikatu Komisji z dnia 2 grudnia 2015 r. zatytułowanego „Zamknięcie obiegu - plan działania UE dotyczący gospodarki o obiegu zamkniętym” powstawanie odpadów żywności nie zmniejsza się w stopniu wystarczającym do poczynienia znaczących postępów w kierunku realizacji zadania nr 12.3 w ramach celu ONZ w zakresie zrównoważonego rozwoju. Aby zapewnić znaczący wkład w realizację zadania nr 12.3 w ramach celu ONZ w zakresie zrównoważonego rozwoju, należy wzmocnić środki, które państwa członkowskie mają podejmować, tak aby podczas wykonywania niniejszej dyrektywy oraz innych odpowiednich środków służących ograniczeniu powstawania odpadów żywności mogły poczynić postępy w kierunku realizacji tego zadania. W związku z tym niniejsza dyrektywa określa obszary interwencji, w których państwa członkowskie, stosownie do sytuacji, powinny dostosować lub przyjąć środki w odniesieniu do każdego etapu łańcucha dostaw żywności.

(10)

W odniesieniu do zapobiegania powstawaniu odpadów żywności, państwa członkowskie do pewnego stopnia opracowały materiały informacyjne oraz przeprowadziły kampanie skierowane do konsumentów i podmiotów prowadzących przedsiębiorstwa spożywcze. Jednakże działania te koncentrowały się głównie na zwiększaniu świadomości, a nie na wspieraniu zmiany zachowań. Aby osiągnąć pełny potencjał w zakresie ograniczania powstawania odpadów żywności oraz zapewnić stałe postępy, należy opracować interwencje na rzecz zmiany zachowań, dostosowane do konkretnych sytuacji i potrzeb w państwach członkowskich oraz w pełni zintegrowane z krajowymi programami zapobiegania powstawaniu odpadów żywności. Ważne jest również uwzględnienie zmian w sposobie odżywania, regionalne rozwiązania oparte na obiegu zamkniętym, w tym partnerstwa publiczno-prywatne i zaangażowanie obywateli, a także dostosowanie do konkretnych potrzeb regionalnych, na przykład w przypadku regionów najbardziej oddalonych lub wysp.

(11)

W łańcuchach dostaw żywności w całej Unii nadal utrzymują się dysproporcje w sile przetargowej dostawców i nabywców produktów rolnych i spożywczych. Dotyczy to w szczególności produktów rolnych ze względu na to, że są to produkty w większym lub mniejszym stopniu łatwo psujące się. Państwa członkowskie powinny zatem podjąć wszelkie odpowiednie działania w celu zapewnienia, aby środki podejmowane z myślą o realizacji celów w zakresie ograniczenia powstawania odpadów żywności określonych w niniejszej dyrektywie nie spowodowały zmniejszenia siły przetargowej dostawców produktów rolnych lub nie doprowadziły do częstszego stosowania względem tych dostawców nieuczciwych praktyk handlowych zakazanych dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/633 (6).

(12)

Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny oraz europejski mechanizm gotowości i reagowania na kryzysy związane z bezpieczeństwem żywnościowym uznały, że opakowania przyczyniają się do ograniczania powstawania odpadów żywności oraz zapewniania dostaw żywności i bezpieczeństwa żywnościowego. W tym kontekście państwa członkowskie powinny zatem popierać i promować rozwiązania technologiczne, które przyczyniają się do zapobiegania powstawaniu odpadów żywności, takie jak opakowania aktywne, które mają wydłużać okres przechowywania lub utrzymać lub poprawić stan opakowanej żywności zwłaszcza podczas transportu i magazynowania, oraz przyjazne dla użytkownika narzędzia, które są zgodne z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 (7) - przyczyniając się tym samym do zapobiegania niepotrzebnemu wyrzucaniu żywności, która wciąż nadaje się do spożycia.

(13)

Z uwagi na ich potencjał w zakresie ograniczania powstawania odpadów żywności państwa członkowskie powinny wspierać rozwiązania innowacyjne i technologiczne, które rzetelnie wskazują długość okresu przechowywania środka spożywczego, zapewniają bezpieczeństwo żywności oraz - zgodnie z rozporządzeniem (UE) nr 1169/2011 - dostarczają informacji, w tym o dacie minimalnej trwałości lub o terminie przydatności do spożycia, które są jasne i łatwe do zrozumienia dla konsumentów.

(14)

Aby osiągnąć wyniki w perspektywie krótkoterminowej oraz zapewnić podmiotom prowadzącym przedsiębiorstwa spożywcze, konsumentom i organom publicznym niezbędną perspektywę długoterminową, należy wyznaczyć ilościowe cele w zakresie ograniczenia powstawania odpadów żywności, które państwa członkowskie powinny osiągnąć do 2030 r.

(15)

Z uwagi na zobowiązanie Unii do zrealizowania założenia określonego w zadaniu nr 12.3 w ramach celu ONZ w zakresie zrównoważonego rozwoju, oczekuje się, że wyznaczenie celów w zakresie ograniczenia powstawania odpadów żywności, które państwa członkowskie mają osiągnąć do 2030 r., będzie stanowić silny impuls polityczny do podjęcia działań oraz zapewnienia znaczącego wkładu w osiągnięcie celów globalnych. Jednakże ze względu na prawnie wiążący charakter takich celów, powinny one być proporcjonalne, możliwe do osiągnięcia i wykonalne oraz uwzględniać rolę różnych uczestników łańcucha dostaw żywności, w szczególności mikroprzedsiębiorstw i małych przedsiębiorstw, a także ich możliwości. Ustanowienie prawnie wiążących celów powinno zatem przebiegać stopniowo, przy czym należy zacząć od poziomu niższego niż poziom określony w ramach celu ONZ w zakresie zrównoważonego rozwoju, aby zapewnić spójną reakcję państw członkowskich i wymierne postępy w realizacji zadania nr 12.3 w ramach celu ONZ w zakresie zrównoważonego rozwoju.

(16)

Ograniczenie powstawania odpadów żywności na każdym etapie łańcucha dostaw żywności ma znaczący pozytywny wpływ na środowisko. Ograniczenie powstawania odpadów żywności na etapie produkcji i etapie konsumpcji wymaga zastosowania odmiennych podejść i środków oraz zaangażowania innych grup zainteresowanych stron. W związku z tym należy określić jeden cel w zakresie ograniczenia powstawania odpadów żywności w odniesieniu do przetwórstwa i wytwórstwa oraz drugi cel - w odniesieniu do sprzedaży detalicznej i innej dystrybucji żywności, dla restauracji i usług gastronomicznych oraz dla gospodarstw domowych.

(17)

W związku ze współzależnością między etapem dystrybucji a etapem konsumpcji w łańcuchu dostaw żywności, w szczególności w związku z wpływem praktyk sprzedaży detalicznej na zachowania konsumentów oraz powiązaniem między konsumpcją żywności w domu i poza domem, należy ustanowić jeden wspólny cel dla tych etapów łańcucha dostaw żywności. Ustanowienie oddzielnych celów dla każdego z tych etapów spowodowałoby niepotrzebną złożoność i ograniczyłoby elastyczność państw członkowskich w koncentrowaniu się na konkretnych obszarach ich zainteresowania. Aby uniknąć sytuacji, w której wspólny cel spowoduje nadmierne obciążenie po stronie niektórych podmiotów, przy ustalaniu środków służących osiągnięciu wspólnego celu państwa członkowskie powinny uwzględniać zasadę proporcjonalności.

(18)

Zmiany demograficzne znacząco wpływają na ilość spożywanej żywności i wytwarzanych odpadów żywności. Dlatego też wspólny cel w zakresie ograniczenia powstawania odpadów żywności, mający zastosowanie do sprzedaży detalicznej i innej dystrybucji żywności, restauracji i usług gastronomicznych oraz gospodarstw domowych, powinien być wyrażony jako procentowa zmiana poziomów odpadów żywności w przeliczeniu na mieszkańca, aby uwzględnić zmiany w liczbie ludności. W związku z tym, że turyści nie są wliczani do ogółu ludności, a państwa członkowskie mogłyby stanąć w obliczu wzrostu lub spadku turystyki w stosunku do okresu odniesienia stosowanego na potrzeby ustanowienia celu w zakresie ograniczenia powstawania odpadów żywności wyrażonego w przeliczeniu na mieszkańca w odniesieniu do sprzedaży detalicznej i innej dystrybucji żywności, restauracji i usług gastronomicznych oraz gospodarstw domowych, z uwzględnieniem przepływów turystycznych, Komisja powinna przyjąć współczynnik korygujący, aby pomóc państwom członkowskim w osiąganiu tego celu w zakresie ograniczenia powstawania odpadów żywności.

(19)

W roku 2020 państwa członkowskie po raz pierwszy dokonały pomiaru poziomów odpadów żywności z wykorzystaniem zharmonizowanej metody określonej w decyzji delegowanej Komisji (UE) 2019/1597 (8). Jednakże z powodu środków ochronnych podejmowanych podczas pandemii COVID-19, danych z roku 2020 nie uznaje się za reprezentatywne dla odpadów żywności wytworzonych w niektórych państwach członkowskich. To samo może odnosić się do danych zebranych co roku w latach 2021, 2022 i 2023. Na potrzeby ustalenia celów w zakresie ograniczenia powstawania odpadów żywności należy zatem stosować średnią roczną z lat 2021-2023 będących okresem odniesienia, a zarazem - jako alternatywę - zezwolić na wykorzystywanie danych z roku 2020. Państwom członkowskim, które są w stanie wykazać, że przeprowadziły pomiary poziomów odpadów żywności przed rokiem 2020 z zastosowaniem metod zgodnych z decyzją delegowaną (UE) 2019/1597, należy zezwolić na zastosowanie jako okresu odniesienia roku wcześniejszego niż rok 2020.

(20)

W celu zapewnienia, aby stopniowe podejście do osiągnięcia globalnego celu sprawdziło się, poziomy określone dla prawnie wiążących celów w zakresie ograniczenia powstawania odpadów żywności powinny być poddawane przeglądowi i w stosownych przypadkach zmieniane, w celu uwzględnienia postępów poczynionych z czasem przez państwa członkowskie, a także wszelkich potencjalnych skutków zmian w poziomie produkcji w sektorze przetwórstwa i wytwórstwa żywności. Umożliwiłoby to ewentualną adaptację celów z myślą o zwiększeniu wkładu Unii i dalszemu zapewnianiu zgodności z zadaniem nr 12.3 w ramach celu ONZ w zakresie zrównoważonego rozwoju, które ma zostać wykonane do 2030 r., oraz ukierunkowaniu dalszych postępów po tej dacie. Aby dodatkowo wesprzeć producentów pierwotnych w ich wysiłkach na rzecz ograniczania powstawania odpadów żywności i strat żywności, konieczne jest zajęcie się lukami w wiedzy z myślą o wskazaniu odpowiednich środków pomagających ograniczyć ich powstawanie

(21)

Aby zapewnić lepsze, bardziej terminowe i bardziej jednolite wdrażanie przepisów dotyczących zapobiegania powstawaniu odpadów żywności, przewidzieć wszelkie niedociągnięcia we wdrażaniu oraz umożliwić państwom członkowskim podejmowanie działań przed upływem terminów osiągnięcia celów, należy rozszerzyć wprowadzony w 2018 r. system sprawozdań w ramach systemu wczesnego ostrzegania, aby objął on cele w zakresie ograniczenia powstawania odpadów żywności.

(22)

Zgodnie z zasadą „zanieczyszczający płaci”, o której mowa w art. 191 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE), istotne jest, aby producenci, którzy po raz pierwszy udostępniają na rynku na terytorium państwa członkowskiego określone wyroby włókiennicze, wyroby zawierające materiały włókiennicze lub wyroby obuwnicze ponosili odpowiedzialność za gospodarowanie nimi po zakończeniu ich przydatności do użycia, a także za przedłużenie ich okresu użytkowania w drodze udostępnienia używanych wyrobów włókienniczych, wyrobów zawierających materiały włókiennicze oraz wyrobów obuwniczych - ocenionych jako nadające się do ponownego użycia - na rynku w celu ich ponownego użycia. W celu wdrożenia zasady „zanieczyszczający płaci” należy ustanowić obowiązki dotyczące gospodarowania wyrobami włókienniczymi, wyrobami zawierającymi materiały włókiennicze lub wyrobami obuwniczymi spoczywające na ich producentach, w tym na każdym wytwórcy, importerze lub dystrybutorze, który - niezależnie od stosowanej techniki sprzedaży, w tym za pośrednictwem umów zawieranych na odległość w rozumieniu art. 2 pkt 7 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/83/UE (9) - po raz pierwszy udostępnia w ramach działalności zawodowej - pod swoją własną nazwą lub swoim własnym znakiem towarowym - te wyroby na rynku na terytorium państwa członkowskiego. Z zakresu producentów objętych rozszerzoną odpowiedzialnością producenta należy wykluczyć krawców działających na własny rachunek, wytwarzających wyroby na miarę, z uwagi na ich ograniczoną rolę na rynku wyrobów włókienniczych, a także producentów po raz pierwszy udostępniających na rynku używane wyroby włókiennicze, wyroby zawierające materiały włókiennicze lub wyroby obuwnicze - ocenione jako nadające się do ponownego użycia - lub wyroby włókiennicze, wyroby zawierające materiały włókiennicze lub wyroby obuwnicze pochodzące z takich używanych wyrobów lub z ich części lub pochodzące z odpadów z takich wyrobów lub z ich części, z myślą o wspieraniu ponownego użycia i przedłużenia okresu użytkowania tych wyrobów - w tym w drodze naprawy, renowacji, ulepszenia, regeneracji i upcyklingu, w ramach których zmienia się niektóre funkcje oryginalnego wyrobu - na terytorium Unii.

(23)

W kontekście niniejszej dyrektywy zmieniającej „używane wyroby włókiennicze” należy rozumieć jako selektywnie zbierane wyroby włókiennicze, które są wyrzucane przez użytkownika końcowego, niezależnie od tego, czy są one wyrzucane z zamiarem i możliwością ich ponownego użycia. Na tym etapie używane wyroby włókiennicze nie zostały poddane ocenie i może się okazać, że nadają się do ponownego użycia albo że są odpadami. Z tego powodu selektywnie zbierane używane wyroby włókiennicze powinny zostać uznane za odpady w momencie zbierania, chyba że zostały one bezpośrednio przekazane przez użytkowników końcowych i bezpośrednio oraz profesjonalnie ocenione w punkcie zbierania jako nadające się do ponownego użycia przez podmiot zajmujący się przygotowaniem do ponownego użycia lub podmioty gospodarki społecznej. „Używane wyroby włókiennicze ocenione jako nadające się do ponownego użycia” należy rozumieć jako wyroby włókiennicze, które po zebraniu, posortowaniu, przygotowaniu do ponownego użycia lub po przeprowadzeniu bezpośredniej profesjonalnej oceny w punkcie zbierania zostały ocenione jako nadające się do ponownego użycia. Używanych wyrobów włókienniczych ocenionych jako nadające się do ponownego użycia nie powinno się uznawać za odpady z wyrobów włókienniczych.

(24)

Zgodnie z komunikatem Komisji z dnia 9 grudnia 2021 r. zatytułowanym „Budowanie gospodarki służącej ludziom: plan działania na rzecz gospodarki społecznej” gospodarka społeczna obejmuje szereg podmiotów o różnych modelach biznesowych i organizacyjnych. Działają one w wielu różnych sektorach gospodarki. Trzy główne zasady gospodarki społecznej to: (i) prymat ludzi oraz celów społecznych lub środowiskowych nad zyskiem; (ii) reinwestowanie całości lub większości zysków i nadwyżek w celu osiągnięcia ich celów społecznych lub środowiskowych oraz prowadzenia działań w interesie ich członków, użytkowników lub ogółu społeczeństwa; oraz (iii) demokratyczne lub partycypacyjne sprawowanie rządów. W tym względzie podmioty gospodarki społecznej mogą mieć formę spółdzielni, towarzystw pomocy wzajemnej, stowarzyszeń - w tym organizacji charytatywnych - oraz fundacji i mogą obejmować organizacje religijne i kościelne. Wśród podmiotów gospodarki społecznej są także podmioty prawa prywatnego będące przedsiębiorstwami społecznymi zdefiniowanymi w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1057 (10).

(25)

Istnieją duże rozbieżności co do sposobu wprowadzenia lub planowania wprowadzenia selektywnej zbiórki wyrobów włókienniczych, czy to w ramach systemów rozszerzonej odpowiedzialności producenta czy też innych podejść. Tam, gdzie brane są pod uwagę systemy rozszerzonej odpowiedzialności producenta, również występują znaczne rozbieżności, na przykład w odniesieniu do wyrobów objętych zakresem tych systemów oraz odpowiedzialności producentów, a także modeli zarządzania. W związku z tym przepisy dotyczące rozszerzonej odpowiedzialności producenta ustanowione w dyrektywie 2008/98/WE powinny mieć zastosowanie do systemów rozszerzonej odpowiedzialności producenta w odniesieniu do producentów wyrobów włókienniczych, wyrobów zawierających materiały włókiennicze lub wyrobów obuwniczych. Należy je jednak uzupełnić o dalsze przepisy szczegółowe odpowiadające charakterystyce sektora włókienniczego, w szczególności uwzględniające duży odsetek małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) wśród producentów, rolę podmiotów gospodarki społecznej oraz znaczenie ponownego użycia w zwiększaniu zrównoważoności łańcucha wartości w sektorze włókienniczym. Przepisy te powinny również być bardziej szczegółowe i w większym stopniu zharmonizowane, aby uniknąć tworzenia rozdrobnionego rynku zbierania lub przetwarzania wyrobów włókienniczych, w tym ich recyklingu, który mógłby mieć negatywny wpływ na sektor, w szczególności na mikroprzedsiębiorstwa i MŚP, a także aby zapewnić wyraźne zachęty do projektowania zrównoważonych wyrobów włókienniczych i prowadzenia zrównoważonych działań z zakresu polityki w tym obszarze oraz ułatwić funkcjonowanie rynków surowców wtórnych. W tym kontekście zachęca się państwa członkowskie do rozważenia zatwierdzenia wielu organizacji odpowiedzialności producenta, ponieważ konkurencja między takimi organizacjami odpowiedzialności producenta może prowadzić do większych korzyści dla konsumentów, zwiększenia innowacyjności, obniżenia kosztów, poprawy selektywnej zbiórki wyrobów włókienniczych oraz większych możliwości wyboru dla producentów, którzy chcą zawrzeć umowę z takimi organizacjami.

(26)

Według Europejskiej Agencji Środowiska do produkcji nowej odzieży w obiegu zamkniętym obecnie wykorzystuje się mniej niż 1 % wszystkich odpadów odzieżowych. Ponadto większość wyrobów włókienniczych nie jest projektowana z uwzględnieniem zasad obiegu zamkniętego, a 78 % wszystkich wyrobów włókienniczych wymaga rozłożenia na części składowe przed recyklingiem typu wyrób włókienniczy na wyrób włókienniczy. Aby wspierać i stymulować rozwój technologiczny i infrastrukturalny, a także propagować ekoprojekt wyrobów włókienniczych, należy promować inwestycje w wyroby włókiennicze w obiegu zamkniętym z myślą o zapobieganiu powstawaniu odpadów, a także zbieraniu, sortowaniu, ponownym użyciu i lokalnym ponownym użyciu oraz recyklingu wyrobów włókienniczych i ich recyklingu typu włókna na włókna. Całkowitą ilość wytwarzanych odpadów z wyrobów włókienniczych, obejmujących odzież i obuwie, wyroby włókiennicze używane w gospodarstwach domowych i techniczne wyroby włókiennicze oraz odpady poprzemysłowe i przedkonsumenckie, szacuje się na 12,6 mln ton. Obejmuje to frakcje wyrzucane jako odpady podczas produkcji wyrobów włókienniczych, na etapie sprzedaży detalicznej oraz przez gospodarstwa domowe i podmioty komercyjne.

(27)

Państwa członkowskie powinny wymagać, aby organizacje odpowiedzialności producenta zapewniały poufność danych będących w ich posiadaniu w odniesieniu do informacji zastrzeżonych lub informacji, które można bezpośrednio przypisać poszczególnym producentom lub ich upoważnionym przedstawicielom. Zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 (11) ta poufność musi zostać zachowana przez cały proces przetwarzania, przechowywania i zgłaszania danych przy zastosowaniu rygorystycznych środków bezpieczeństwa i norm ochrony danych, które wprowadzono w celu zapobiegania nieuprawnionemu dostępowi do danych lub potencjalnym naruszeniom ochrony danych.

(28)

Wyroby włókiennicze używane w gospodarstwach domowych, odzież i dodatki odzieżowe stanowią największą część wyrobów włókienniczych podlegających konsumpcji w Unii i w największym stopniu przyczyniają się do niezrównoważonych wzorców nadmiernej produkcji i nadmiernej konsumpcji. Wyroby włókiennicze i odzież używane w gospodarstwach domowych są również przedmiotem wszystkich istniejących systemów selektywnej zbiórki w państwach członkowskich, wraz z inną odzieżą pokonsumencką, innymi pokonsumenckimi dodatkami odzieżowymi oraz innym pokonsumenckim obuwiem, które nie składają się głównie z materiału włókienniczego. Zakres ustanowionego systemu rozszerzonej odpowiedzialności producenta powinien zatem obejmować wyroby włókiennicze, wyroby zawierające materiały włókiennicze oraz wyroby obuwnicze przeznaczone do użytku w gospodarstwach domowych lub innego wykorzystania, w przypadku gdy takie wyroby wymienione w załączniku IVc są podobne pod względem charakteru i składu do wyrobów przeznaczonych do użytku w gospodarstwach domowych. Inne wykorzystanie - w przypadku gdy wyroby włókiennicze, wyroby zawierające materiały włókiennicze oraz wyroby obuwnicze wymienione w załączniku IVc są podobne pod względem charakteru i składu do wyrobów przeznaczonych do użytku w gospodarstwach domowych - powinno obejmować użytek zawodowy, chyba że obowiązek wprowadzenia specjalnych systemów selektywnej zbiórki i następujące potem operacje przetwarzania odpadów pochodzących z takich wyrobów przeznaczonych do użytku zawodowego zostało już przewidziane w niniejszej dyrektywie zmieniającej w przepisach innych niż przepisy znajdujące się w artykułach dotyczących rozszerzonej odpowiedzialności producenta w odniesieniu do wyrobów włókienniczych i gospodarowania odpadami z wyrobów włókienniczych, lub w innych odpowiednich przepisach unijnych i krajowych. Wyroby przeznaczone do użytku zawodowego, w tym wojskowego, które mogą stanowić zagrożenie dla bezpieczeństwa, zdrowia i higieny lub mogą budzić zastrzeżenia dotyczące bezpieczeństwa, powinny zostać wyłączone z systemów rozszerzonej odpowiedzialności producenta ustanowionych z myślą o wyrobach włókienniczych, wyrobach zawierających materiały włókiennicze oraz wyrobach obuwniczych wymienionych w załączniku IVc. W celu zapewnienia pewności prawa dla producentów w odniesieniu do wyrobów objętych rozszerzoną odpowiedzialnością producenta wyroby objęte jej zakresem powinny być identyfikowane przez odniesienie do kodów Nomenklatury scalonej (CN) zgodnie z załącznikiem I do rozporządzenia Rady (EWG) nr 2658/87 (12).

(29)

Zgodnie z wytycznymi politycznymi na następną kadencję Komisji Europejskiej (2024-2029) Komisja będzie pracować nad nowym aktem w sprawie gospodarki o obiegu zamkniętym w celu wspierania tworzenia popytu rynkowego na surowce wtórne oraz jednolitego rynku odpadów, zwłaszcza w odniesieniu do surowców krytycznych. W tym kontekście oczekuje się, że przepisy unijne dotyczące odpadów zostaną zaktualizowane, a Komisja oceni potrzebę zmiany art. 8, 8a i 10 dyrektywy 2008/98/WE z myślą o wprowadzeniu rozszerzonej odpowiedzialności producenta w odniesieniu do innych strumieni odpadów, takich jak materace i dywany, a także z myślą o dalszej harmonizacji procesów odzysku oraz wymogów z zakresu rozszerzonej odpowiedzialności producenta, w tym dotyczących rejestrów producentów.

(30)

Sektor włókienniczy jest zasobochłonny. Jeżeli chodzi o produkcję surowców i wyrobów włókienniczych, większość presji i oddziaływań związanych z konsumpcją odzieży, obuwia i wyrobów włókienniczych używanych w gospodarstwach domowych w Unii zachodzi w państwach trzecich. W szczególności 73 % konsumowanej w Europie odzieży i wyrobów włókienniczych używanych w gospodarstwach domowych pochodzi z importu. Jednakże takie presje i oddziaływania mają również wpływ na Unię ze względu na ich globalny wpływ na klimat i środowisko. Zapobieganie powstawaniu odpadów z wyrobów włókienniczych, przygotowanie ich do ponownego użycia oraz ich recykling mogą zatem przyczynić się do ograniczania globalnego śladu środowiskowego sektora, w tym również w Unii. Ponadto obecne nieefektywne pod względem zasobów gospodarowanie odpadami z wyrobów włókienniczych nie jest zgodne z hierarchią postępowania z odpadami oraz prowadzi do szkód dla środowiska zarówno w Unii, jak i w państwach trzecich, w tym poprzez emisje gazów cieplarnianych pochodzące ze spalania i składowania odpadów.

(31)

Celem rozszerzonej odpowiedzialności producenta w odniesieniu do wyrobów włókienniczych, wyrobów zawierających materiały włókiennicze oraz wyrobów obuwniczych jest zapewnienie wysokiego poziomu ochrony środowiska i zdrowia w Unii, stworzenie gospodarki zbierania, sortowania, ponownego użycia, przygotowania do ponownego użycia oraz recyklingu - w szczególności recyklingu typu włókna na włókna - a także zapewnienie zachęt dla producentów, aby zapewniali projektowanie swoich wyrobów w sposób uwzględniający zasady obiegu zamkniętego. W celu zapewnienia, aby obowiązki w zakresie rozszerzonej odpowiedzialności producenta nie miały zastosowania z mocą wsteczną i były zgodne z zasadą pewności prawa, producenci wyrobów włókienniczych, wyrobów zawierających materiały włókiennicze lub wyrobów obuwniczych powinni finansować koszty zbierania, sortowania do celów ponownego użycia, przygotowania do ponownego użycia oraz recyklingu, a także recyklingu i innego przetwarzania zebranych używanych wyrobów włókienniczych, wyrobów zawierających materiały włókiennicze oraz wyrobów obuwniczych, a także odpadów z wyrobów włókienniczych, wyrobów zawierających materiały włókiennicze oraz wyrobów obuwniczych - w tym niesprzedanych produktów konsumpcyjnych uznanych za odpady - które zostały dostarczone na terytorium państw członkowskich od dnia wejścia w życie niniejszej dyrektywy zmieniającej. Producenci ci powinni również finansować koszty: przeprowadzania badań składu zebranych zmieszanych odpadów komunalnych; dostarczania użytkownikom końcowym informacji na temat wpływu wyrobów włókienniczych i zrównoważonego gospodarowania nimi; sprawozdawczości dotyczącej selektywnej zbiórki, ponownego użycia i innego przetwarzania; technologii sortowania i recyklingu; oraz wspierania badań i rozwoju w dziedzinie ekoprojektu wyrobów włókienniczych, które nie zawierają substancji wzbudzających obawy.

(32)

W związku z tym, że wkłady finansowe, które mają być wpłacane przez producenta, powinny pokrywać koszty gospodarowania odpadami z wyrobów, które ten producent udostępnia na rynku unijnym, państwa członkowskie powinny zapewniać, aby nie dochodziło do sytuacji, w której wpłacanie takich wkładów odbywa się w więcej niż jednym państwie członkowskim w przypadku, gdy wyroby znajdują się w obrocie w Unii. Producent powinien zatem pokrywać wkłady z tytułu rozszerzonej odpowiedzialności producenta w odniesieniu do wyrobów, które udostępnił na rynku danego państwa członkowskiego w przypadku, gdy istnieje prawdopodobieństwo, że takie wyroby staną się odpadami; wyjątkiem są wyroby, które opuściły terytorium tego państwa członkowskiego, zanim zostały one sprzedane użytkownikom końcowym lub zanim stały się odpadami.

(33)

Zgodnie z art. 193 TFUE środki ochronne przyjęte na podstawie art. 192 TFUE nie uniemożliwiają żadnemu państwu członkowskiemu utrzymania lub wprowadzenia bardziej rygorystycznych środków ochronnych na warunkach określonych w Traktatach i w orzecznictwie. Na przykład państwo członkowskie będzie mogło utrzymać system rozszerzonej odpowiedzialności producenta w odniesieniu do odpadów z wyrobów włókienniczych względem mikroprzedsiębiorstw, który to system już obowiązuje w momencie wejścia w życie niniejszej dyrektywy zmieniającej.

(34)

Producenci powinni być odpowiedzialni za wprowadzenie systemów zbiórki wszystkich używanych wyrobów włókienniczych, wyrobów zawierających materiały włókiennicze oraz wyrobów obuwniczych oraz odpadów z wyrobów włókienniczych, wyrobów zawierających materiały włókiennicze oraz wyrobów obuwniczych oraz za zapewnienie, aby były one następnie poddawane sortowaniu do celów ponownego użycia, przygotowaniu do ponownego użycia oraz recyklingowi w celu zmaksymalizowania dostępności używanej odzieży i obuwia oraz zmniejszenia ilości wyrobów włókienniczych, które trzeba będzie poddać rodzajom przetwarzania znajdującym się niżej w hierarchii postępowania z odpadami. Zapewnienie, aby wyroby włókiennicze mogły być i były dłużej używane oraz ponownie używane, jest najskuteczniejszym sposobem znaczącego zmniejszenia ich wpływu na klimat i środowisko. Powinno to również umożliwić stosowanie zrównoważonych modeli biznesowych o obiegu zamkniętym - takich jak ponowne użycie, wypożyczanie i naprawa, usługi odbioru i handel detaliczny towarami używanymi - w celu tworzenia nowych ekologicznych miejsc pracy wysokiej jakości oraz umożliwienia obywatelom oszczędzania kosztów. Obciążenie producentów odpowiedzialnością za odpady generowane przez ich wyroby ma zasadnicze znaczenie dla oddzielenia wytwarzania odpadów z wyrobów włókienniczych od wzrostu w sektorze. Producenci powinni być również odpowiedzialni za recykling, a w szczególności za priorytetowe traktowanie zwiększenia skali recyklingu typu włókna na włókna, oraz inne procesy odzysku, a także unieszkodliwianie.

(35)

Producenci oraz organizacje odpowiedzialności producenta powinni finansować zwiększanie skali recyklingu wyrobów włókienniczych, w szczególności recyklingu typu włókna na włókna, tym samym umożliwiając recykling szerszej gamy materiałów i tworząc źródło surowców do produkcji wyrobów włókienniczych w Unii. Ważne jest również, aby producenci wspierali finansowo badania naukowe i innowacje w zakresie rozwoju technologicznego rozwiązań do automatycznego sortowania i sortowania ze względu na skład, które umożliwiają oddzielanie i recykling materiałów mieszanych oraz dekontaminację odpadów, aby umożliwić powstawanie wysokiej jakości rozwiązań w zakresie recyklingu typu włókna na włókna oraz wykorzystywanie włókien pochodzących z recyklingu. Aby ułatwić przestrzeganie niniejszej dyrektywy zmieniającej, państwa członkowskie mają zapewnić podmiotom gospodarczym z sektora włókienniczego, zwłaszcza MŚP, dostęp do informacji i pomocy, które powinny mieć formę wskazówek, wsparcia finansowego, dostępu do finansowania, specjalistycznych materiałów szkoleniowych dla kadry zarządzającej i pracowników lub pomocy organizacyjnej i technicznej. Jeżeli takie informacje i pomoc są finansowane z zasobów państwowych, w tym gdy są w całości finansowane z wkładów nałożonych przez organ publiczny i pobieranych od odnośnych przedsiębiorstw, mogą one stanowić pomoc państwa w rozumieniu art. 107 ust. 1 TFUE. W takich przypadkach państwa członkowskie mają zapewnić zgodność z zasadami pomocy państwa. Mobilizacja inwestycji prywatnych i publicznych w tworzenie obiegu zamkniętego i zmniejszanie emisyjności sektora włókienniczego jest również przedmiotem szeregu unijnych programów finansowania i planów działania, takich jak instrument „Hubs for Circularity” oraz specjalne zaproszenia do składania wniosków w ramach programu „Horyzont Europa”. Konieczne jest również poddanie dalszej ocenie wykonalności wyznaczenia unijnych celów w zakresie recyklingu wyrobów włókienniczych, aby wspierać i stymulować rozwój technologiczny oraz inwestycje w infrastrukturę recyklingu oraz starania na rzecz propagowania ekoprojektu na potrzeby recyklingu.

(36)

Używane wyroby włókiennicze, wyroby zawierające materiały włókiennicze oraz wyroby obuwnicze, a także odpady z wyrobów włókienniczych, wyrobów zawierających materiały włókiennicze oraz wyrobów obuwniczych należy zbierać oddzielnie od innych strumieni odpadów, takich jak metale, papier i tektura, szkło, tworzywa sztuczne, drewno i bioodpady, aby zachować możliwość ich ponownego użycia i potencjał recyklingu wysokiej jakości. Z uwagi na wpływ na środowisko i straty materiałów wynikające z tego, że używane wyroby włókiennicze i odpady z wyrobów włókienniczych nie są zbierane selektywnie, a w konsekwencji nie są przetwarzane w sposób przyjazny dla środowiska, sieć zbierania używanych wyrobów włókienniczych, wyrobów zawierających materiały włókiennicze oraz wyrobów obuwniczych oraz odpadów z wyrobów włókienniczych, wyrobów zawierających materiały włókiennicze oraz wyrobów obuwniczych powinna obejmować całe terytorium państw członkowskich, w tym regiony najbardziej oddalone, znajdować się blisko użytkownika końcowego oraz nie powinna być ukierunkowana wyłącznie na obszary oraz wyroby, w przypadku których zbieranie jest zyskowne. Sieć zbierania należy zorganizować we współpracy z innymi podmiotami działającymi w sektorach gospodarowania odpadami i ponownego użycia, takimi jak gminy i podmioty gospodarki społecznej. Ze względu na znaczące korzyści dla środowiska i klimatu związane z ponownym użyciem pierwszorzędnym celem sieci zbierania powinno być zbieranie wyrobów włókienniczych, wyrobów zawierających materiały włókiennicze oraz wyrobów obuwniczych nadających się do ponownego użycia, a drugorzędnym celem - zbieranie wyrobów nadających się do recyklingu. Trwały wzrost selektywnej zbiórki przełożyłby się na poprawę wydajności ponownego użycia i wysokiej jakości recykling w łańcuchach dostaw wyrobów włókienniczych, zwiększenie wykorzystania wysokiej jakości surowców wtórnych oraz wsparcie planowania inwestycji w infrastrukturę sortowania i przetwarzania wyrobów włókienniczych. Aby zweryfikować i poprawić skuteczność sieci zbierania i kampanii informacyjnych, należy prowadzić regularne badania składu, co najmniej na poziomie NUTS 2, zebranych zmieszanych odpadów komunalnych w celu określenia ilości odpadów z wyrobów włókienniczych, wyrobów zawierających materiały włókiennicze oraz wyrobów obuwniczych zawartych w odpadach komunalnych. Ponadto co roku organizacje odpowiedzialności producenta powinny udostępniać publicznie informacje na temat wydajności systemów selektywnej zbiórki oraz na temat masy selektywnie zebranych wyrobów, wykazując trwały wzrost tej zbiórki.

(37)

W związku z kluczową rolą podmiotów gospodarki społecznej w istniejących systemach zbiórki wyrobów włókienniczych oraz ich potencjałem w zakresie tworzenia lokalnych, zrównoważonych, partycypacyjnych i sprzyjających włączeniu społecznemu modeli biznesowych oraz wysokiej jakości miejsc pracy w Unii, zgodnie z celami komunikatu Komisji z dnia 9 grudnia 2021 r. zatytułowanego „Budowanie gospodarki służącej ludziom: plan działania na rzecz gospodarki społecznej”, wprowadzenie systemów rozszerzonej odpowiedzialności producenta powinno utrzymać i wspierać działalność podmiotów gospodarki społecznej zaangażowanych w gospodarowanie używanymi wyrobami włókienniczymi. Podmioty te należy zatem traktować w ramach systemów selektywnej zbiórki jako partnerów wspierających zwiększanie skali ponownego użycia i naprawy oraz tworzenie wysokiej jakości miejsc pracy dla wszystkich, a w szczególności dla grup znajdujących się w trudnej sytuacji. Wymogi dotyczące sortowania powinny również mieć zastosowanie do zbieranych przez podmioty gospodarki społecznej używanych wyrobów włókienniczych, wyrobów zawierających materiały włókiennicze oraz wyrobów obuwniczych oraz odpadów z wyrobów włókienniczych, wyrobów zawierających materiały włókiennicze oraz wyrobów obuwniczych. W tym względzie podmioty gospodarki społecznej powinny także, poprzez minimalne obowiązki sprawozdawcze, przekazywać właściwemu organowi informacje dotyczące zbierania przez nie wyrobów włókienniczych, a następnie gospodarowania takimi zebranymi wyrobami. Państwa członkowskie powinny móc zwolnić, częściowo lub całkowicie, podmioty gospodarki społecznej z takich obowiązków sprawozdawczych, w przypadku gdy ich wypełnienie skutkowałoby nieproporcjonalnym obciążeniem administracyjnym dla takich podmiotów.

(38)

Producenci oraz organizacje odpowiedzialności producenta powinni być aktywnie zaangażowani w przekazywanie użytkownikom końcowym, a w szczególności konsumentom, informacji, że używane wyroby włókiennicze, wyroby zawierające materiały włókiennicze oraz wyroby obuwnicze oraz odpady z wyrobów włókienniczych, wyrobów zawierających materiały włókiennicze oraz wyrobów obuwniczych należy zbierać selektywnie, że dostępne są systemy zbiórki oraz że użytkownicy końcowi odgrywają ważną rolę w zapobieganiu powstawaniu odpadów i zapewnianiu optymalnego pod względem środowiskowym gospodarowania odpadami z wyrobów włókienniczych. Powinny to być między innymi informacje o dostępności rozwiązań w zakresie ponownego użycia wyrobów włókienniczych i obuwia, a także o korzyściach dla środowiska wynikających ze zrównoważonej konsumpcji oraz o wpływie przemysłu tekstylno-odzieżowego na środowisko, zdrowie i społeczeństwo. Użytkowników końcowych należy również informować o znaczeniu dokonywania świadomych, odpowiedzialnych i zrównoważonych wyborów w zakresie konsumpcji wyrobów włókienniczych oraz zapewniania optymalnego pod względem środowiskowym gospodarowania odpadami z wyrobów włókienniczych, wyrobów zawierających materiały włókiennicze oraz wyrobów obuwniczych. Te wymogi informacyjne mają zastosowanie w uzupełnieniu wymogów dotyczących przekazywania użytkownikom końcowym informacji w odniesieniu do wyrobów włókienniczych, określonych w rozporządzeniach Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1007/2011 (13) oraz (UE) 2024/1781 (14) Do celów udostępniania informacji wszystkim użytkownikom końcowym należy wykorzystywać nowoczesne technologie informacyjne. Informacje należy przekazywać za pomocą konwencjonalnych sposobów, takich jak plakaty, zarówno w pomieszczeniach, jak i na zewnątrz, oraz kampanie w mediach społecznościowych, a także za pomocą sposobów bardziej innowacyjnych, takich jak elektroniczny dostęp do stron internetowych przez kody QR.

(39)

W celu zwiększenia obiegu zamkniętego i zrównoważenia środowiskowego wyrobów włókienniczych oraz z myślą o zmniejszeniu negatywnego wpływu na klimat i środowisko rozporządzenie (UE) 2024/1781 przewiduje opracowanie wiążących wymogów ekoprojektu dla wyrobów włókienniczych i wyrobów obuwniczych, które to wymogi, w zależności od tego, co ocena skutków wskaże jako korzystne z punktu widzenia zwiększenia zrównoważenia środowiskowego wyrobów włókienniczych, będą regulować kwestie trwałości, możliwości ponownego użycia, możliwości naprawy i zdolności do recyklingu typu włókna na włókna wyrobów włókienniczych oraz obowiązkowej zawartości włókien pochodzących z recyklingu w wyrobach włókienniczych. Rozporządzenie (UE) 2024/1781 reguluje również obecność substancji wzbudzających obawy, aby umożliwić ich minimalizację i śledzenie z myślą o ograniczeniu wytwarzania odpadów i poprawy jakości recyklingu, a także zapobiegania uwalnianiu włókien syntetycznych do środowiska i ograniczeniu ilości włókien syntetycznych uwalnianych do środowiska, aby w znaczącym stopniu ograniczyć uwalnianie mikrodrobin plastiku. Ponadto modulacja opłat z tytułu rozszerzonej odpowiedzialności producenta jest skutecznym instrumentem ekonomicznym zachęcającym do bardziej zrównoważonego projektowania wyrobów włókienniczych, co z kolei będzie prowadzić do lepszego projektowania, które jest zgodne z zasadami obiegu zamkniętego. Aby zapewnić silną zachętę w odniesieniu do ekoprojektu, przy jednoczesnym uwzględnieniu celów rynku wewnętrznego i składu sektora włókienniczego, w którym przeważają MŚP, konieczne jest zharmonizowanie kryteriów modulacji opłat z tytułu rozszerzonej odpowiedzialności producenta na podstawie najistotniejszych parametrów ekoprojektu, aby umożliwić przetwarzanie wyrobów włókienniczych zgodnie z hierarchią postępowania z odpadami. Modulacja tych opłat zgodnie z kryteriami ekoprojektu powinna opierać się na wymogach ekoprojektu oraz metodach ich pomiaru przyjętych zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2024/1781 w odniesieniu do wyrobów włókienniczych i wyrobów obuwniczych lub, tylko w przypadku gdy zostały przyjęte, zgodnie z innymi przepisami prawa unijnego ustanawiającymi zharmonizowane kryteria zrównoważoności i metody pomiaru w odniesieniu do wyrobów włókienniczych i wyrobów obuwniczych. Należy upoważnić Komisję do przyjęcia zharmonizowanych przepisów dotyczących modulacji opłat, aby zapewnić dostosowanie kryteriów modulacji opłat do tych wymogów dotyczących wyrobów.

(40)

Praktyki przemysłowe i handlowe, takie jak ultraszybka i szybka moda, mają wpływ na długość używania danego wyrobu oraz na prawdopodobieństwo, że dany wyrób stanie się odpadem z przyczyn niezwiązanych z jego projektem, i często wynikają z segmentacji rynku. Takie praktyki mogą prowadzić do tego, że wyroby będą przedwcześnie wyrzucane, zanim nastąpi koniec potencjalnego okresu ich użytkowania, czego skutkiem będzie nadmierna konsumpcja wyrobów włókienniczych i w efekcie powstawanie nadmiernej ilości odpadów z wyrobów włókienniczych. Aby lepiej zidentyfikować te praktyki oraz umożliwić ekomodulację opłat z tytułu rozszerzonej odpowiedzialności producenta, państwa członkowskie mogłyby rozważyć kryteria, takie jak różnorodność asortymentu wyrobów rozumiana jako liczba pozycji asortymentowych oferowanych przez producenta do sprzedaży, z określonymi progami w podziale na segmenty rynku, lub częstotliwość ofert rozumiana jako liczba pozycji asortymentowych w podziale na segment rynku oferowanych przez producenta do sprzedaży w danym okresie, lub zachęty do naprawy rozumiane jako prawdopodobieństwo, że dany wyrób zostanie naprawiony, obliczane na podstawie stosunku całkowitego kosztu naprawy do pierwotnej ceny wyrobu, lub zapewnienie przez producenta usługi naprawy.

(41)

Podczas określania wkładu finansowego wymaganego od mikroprzedsiębiorstw z tytułu rozszerzonej odpowiedzialności producenta państwa członkowskie powinny wziąć pod uwagę kryteria takie jak ilość udostępnionych na rynku wyrobów włókienniczych, wyrobów zawierających materiały włókiennicze oraz wyrobów obuwniczych, aby zapewnić proporcjonalne podejście, oraz powinny zminimalizować obowiązki sprawozdawcze.

(42)

Aby monitorować, czy producenci spełniają swoje obowiązki finansowe i organizacyjne związane z gospodarowaniem używanymi wyrobami włókienniczymi, wyrobami zawierającymi materiały włókiennicze oraz wyrobami obuwniczymi oraz odpadami z wyrobów włókienniczych, wyrobów zawierających materiały włókiennicze oraz wyrobów obuwniczych, które po raz pierwszy udostępniają oni na rynku na terytorium państwa członkowskiego, każde państwo członkowskie powinno ustanowić i prowadzić rejestr producentów, a producenci powinni mieć obowiązek zarejestrowania się w nim. Aby ułatwić tę rejestrację, należy w całej Unii w jak największym stopniu zharmonizować wymogi dotyczące rejestracji oraz format rejestracji, w szczególności w przypadku gdy producenci udostępniają wyroby włókiennicze, wyroby zawierające materiały włókiennicze oraz wyroby obuwnicze po raz pierwszy na rynku w różnych państwach członkowskich. Informacje zawarte w rejestrze powinny być dostępne dla podmiotów, które odgrywają rolę w weryfikacji wypełniania obowiązków w zakresie rozszerzonej odpowiedzialności producenta i ich egzekwowaniu.

(43)

Ponieważ MŚP stanowią 99 % sektora włókienniczego, przy wdrażaniu systemu rozszerzonej odpowiedzialności producenta w odniesieniu do wyrobów włókienniczych, wyrobów zawierających materiały włókiennicze oraz wyrobów obuwniczych należy dążyć do zmniejszenia w możliwie największym stopniu obciążeń administracyjnych. Obowiązki w zakresie rozszerzonej odpowiedzialności producenta powinny być zatem wypełniane wspólnie poprzez organizacje odpowiedzialności producenta przejmujące odpowiedzialność w imieniu producentów, w tym poprzez organizacje odpowiedzialności producenta ustanowione i zarządzane przez dane państwo członkowskie. Organizacje odpowiedzialności producenta powinny podlegać zatwierdzeniu przez państwa członkowskie oraz powinny dokumentować między innymi to, że posiadają niezbędne zasoby finansowe na pokrycie kosztów wypełniania obowiązków w zakresie rozszerzonej odpowiedzialności producenta. W przypadku organizacji odpowiedzialności producenta zarządzanych przez państwo - w związku z tym, że w ich przypadku nie ma pełnomocnictwa ze strony reprezentowanego producenta - nie należy stosować wymogów dotyczących takiego pełnomocnictwa przewidzianych w niniejszej dyrektywie.

(44)

Zgodnie z art. 30 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/2065 (15) dostawcy platform internetowych, którzy umożliwiają konsumentom zawieranie umów na odległość z przedsiębiorcami, są zobowiązani - przed umożliwieniem producentowi korzystania z usług takich platform - uzyskać od tego przedsiębiorcy określone informacje identyfikacyjne oraz własne poświadczenie przedsiębiorcy, w którym zobowiązuje się on do oferowania wyłącznie produktów lub usług zgodnych z mającymi zastosowanie przepisami prawa unijnego. Do celów niniejszej dyrektywy producenci oferujący wyroby włókiennicze, wyroby zawierające materiały włókiennicze lub wyroby obuwnicze udostępniane po raz pierwszy na rynku konsumentom znajdującym się w Unii powinni być uznawani za przedsiębiorców w rozumieniu art. 30 rozporządzenia (UE) 2022/2065.

(45)

W celu zapewnienia skutecznego egzekwowania obowiązków w zakresie rozszerzonej odpowiedzialności producenta rejestracja w rejestrze producentów wyrobów włókienniczych utworzonym na podstawie niniejszej dyrektywy powinna być uznawana za odpowiednie informacje do celów art. 30 ust. 1 lit. d) rozporządzenia (UE) 2022/2065. Ponadto własne poświadczenie, o którym mowa w art. 30 ust. 1 lit. e) tego rozporządzenia, powinno obejmować zobowiązanie się producenta do oferowania wyłącznie wyrobów włókienniczych, wyrobów zawierających materiały włókiennicze lub wyrobów obuwniczych, do których mają zastosowanie wymogi z zakresu rozszerzonej odpowiedzialności producenta określone w niniejszej dyrektywie. Spełnienia wymogów określonych w art. 30 ust. 1 lit. d) i e) rozporządzenia (UE) 2022/2065 nie należy traktować jako ogólnego obowiązku w zakresie monitorowania informacji, które są przekazywane lub przechowywane przez dostawców platform internetowych umożliwiających konsumentom zawieranie umów na odległość z producentami, ani obowiązku aktywnego ustalania faktów lub okoliczności wskazujących na nielegalną działalność. Przepisy dotyczące egzekwowania określone w rozdziale IV rozporządzenia (UE) 2022/2065 mają zastosowanie do dostawców takich platform w odniesieniu do tych wymogów.

(46)

Niepożądane sytuacje uchylania się od obowiązków mogą wystąpić również w odniesieniu do dostawców usług realizacji zamówień. Niniejsza dyrektywa wprowadza przepisy służące zapobieganiu takim niepożądanym sytuacjom poprzez stosowanie podejścia podobnego do tego, które przyjęto w rozporządzeniu (UE) 2022/2065 w odniesieniu do dostawców platform internetowych.

(47)

Szybko rozwijający się rynek handlu elektronicznego stwarza liczne szanse, ale stanowi też istotne wyzwanie, zwłaszcza pod kątem ochrony środowiska. Rozporządzenie (UE) 2022/2065 zakazuje nakładania na dostawców usług pośrednich ogólnych obowiązków w zakresie monitorowania, określając jednocześnie jasne zadania i obowiązki w zakresie należytej staranności, które spoczywają na dostawcach platform internetowych, w celu zwalczania nielegalnych treści dostępnych w ich usługach. W szczególności na podstawie sekcji 4 rozdziału III tego rozporządzenia dostawcy platform internetowych, którzy umożliwiają konsumentom zawieranie z przedsiębiorcami umów zawieranych na odległość, mogą zostać pociągnięci do odpowiedzialności, jeżeli nie wywiążą się ze swoich szczególnych obowiązków jako pośrednicy w sprzedaży towarów w internecie. Nadzorowanie i monitorowanie wywiązywania się z obowiązków określonych w tym rozporządzeniu ma pomagać w egzekwowaniu dyrektywy 2008/98/WE oraz zapewniania jej przestrzegania w szczególności poprzez zapewnianie, aby odpowiednie informacje, które te platformy internetowe otrzymują od przedsiębiorców, były prawidłowe, kompletne, aktualne i dostępne na interfejsach internetowych tych platform. Komisja oraz właściwe organy krajowe powinny wykonywać swoje odpowiednie uprawnienia w zakresie monitorowania zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2022/2065 i dyrektywą 2008/98/WE, stosownie do przypadku, a także - w razie potrzeby - powinny działać w ścisłej współpracy w celu zapewnienia wywiązywania się z obowiązków przez dostawców platform internetowych.

(48)

W celu zapewnienia przetwarzania wyrobów włókienniczych zgodnie z hierarchią postępowania z odpadami organizacje odpowiedzialności producenta powinny zapewniać, aby wszystkie selektywnie zebrane wyroby włókiennicze i obuwie były poddawane operacjom sortowania, w wyniku których wyodrębnia się artykuły nadające się do ponownego użycia i spełniające potrzeby rynków używanych wyrobów włókienniczych oraz rynków surowców do recyklingu w Unii i na świecie. Z uwagi na większe korzyści dla środowiska związane z przedłużeniem okresu użytkowania wyrobów włókienniczych głównym celem operacji sortowania powinno być ponowne użycie, następnie zaś, w przypadku gdy na podstawie profesjonalnej oceny stwierdzono, że wyroby nie nadają się do ponownego użycia, należy je poddać sortowaniu do celów recyklingu. Te wymogi dotyczące sortowania powinny zostać priorytetowo opracowane przez Komisję w ramach zharmonizowanych unijnych kryteriów utraty statusu odpadu dotyczących używanych wyrobów włókienniczych ocenionych jako nadające się do ponownego użycia oraz wyrobów włókienniczych pochodzących z recyklingu, w tym w zakresie wstępnego sortowania, które może mieć miejsce w punkcie zbierania. Takie zharmonizowane kryteria powinny przyczynić się do zapewnienia jednorodności i wysokiej jakości w ramach zbieranych frakcji, a także w ramach transgranicznych przepływów materiałów do celów sortowania, procesów odzysku odpadów i pozyskiwania surowców wtórnych, co z kolei powinno ułatwić rozbudowę łańcuchów wartości ponownego użycia oraz recyklingu. Używane wyroby włókiennicze, wyroby zawierające materiały włókiennicze oraz wyroby obuwnicze, które zostały bezpośrednio przekazane przez użytkowników końcowych i bezpośrednio profesjonalnie ocenione w punkcie zbierania jako nadające się do ponownego użycia przez podmioty zajmujące się przygotowaniem do ponownego użycia lub podmioty gospodarki społecznej, nie powinny być uznawane za odpady. Ponieważ użytkownik końcowy nie jest przeszkolony w zakresie rozróżniania artykułów nadających się do ponownego użycia od artykułów zdatnych do recyklingu, konieczna jest profesjonalna ocena. Profesjonalna ocena oznacza, że ostateczna decyzja o sklasyfikowaniu używanych wyrobów włókienniczych, wyrobów zawierających materiały włókiennicze oraz wyrobów obuwniczych jako nadających się do ponownego użycia nie jest pozostawiana użytkownikowi końcowemu, lecz osobom, które odbierają używane wyroby w punkcie zbierania i które otrzymały przeszkolenie lub wytyczne w celu zapewnienia odpowiedniej oceny. W przypadku gdy ponowne użycie, przygotowanie do ponownego użycia lub recykling nie są technicznie możliwe, należy nadal stosować hierarchię postępowania z odpadami, unikając w miarę możliwości składowania, w szczególności biodegradowalnych wyrobów włókienniczych, które są źródłem emisji metanu, oraz stosować odzysk energii w przypadku spalania.

(49)

Na podstawie trwających prac Wspólnego Centrum Badawczego Komisja opracuje i zaproponuje akt wykonawczy w celu określenia kryteriów utraty statusu odpadu dotyczących wyrobów włókienniczych. Kryteria te powinny obejmować kryteria dotyczące wyrobów włókienniczych, wyrobów zawierających materiały włókiennicze oraz wyrobów obuwniczych ocenionych jako nadające się do ponownego użycia oraz wyrobów włókienniczych, wyrobów zawierających materiały włókiennicze oraz wyrobów obuwniczych pochodzących z recyklingu.

(50)

Wywóz używanych wyrobów włókienniczych ocenionych jako nadające się do ponownego użycia oraz odpadów z wyrobów włókienniczych do miejsc znajdujących się poza Unią stale rośnie, a zarazem stanowi największą część rynku ponownego użycia pokonsumenckich wyrobów włókienniczych wytwarzanych w Unii. W związku z oczekiwanym znaczącym wzrostem ilości zbieranych odpadów z wyrobów włókienniczych po wprowadzeniu najpóźniej w 2025 r. selektywnej zbiórki należy - w celu zapewnienia wysokiego poziomu ochrony środowiska - wzmocnić starania na rzecz zwalczania nielegalnego przemieszczania odpadów do państw trzecich pod pretekstem, że są to materiały niebędące odpadami. W oparciu o rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1157 (16) oraz mając na uwadze cel, jakim jest zapewnienie zrównoważonego gospodarowania pokonsumenckimi wyrobami włókienniczymi i zwalczanie nielegalnego przemieszczania odpadów, należy przewidzieć, że wszystkie selektywnie zebrane używane wyroby włókiennicze, wyroby zawierające materiały włókiennicze oraz wyroby obuwnicze przed ich przemieszczeniem mają być poddawane operacji sortowania. Należy ponadto przewidzieć, że wszystkie selektywnie zebrane używane wyroby włókiennicze, wyroby zawierające materiały włókiennicze oraz wyroby obuwnicze uznaje się za odpady i podlegają one unijnym przepisom dotyczącym odpadów, w tym unijnym przepisom dotyczącym przemieszczania odpadów, dopóki nie zostaną poddane operacji sortowania przez podmiot przeszkolony w sortowaniu do celów ponownego użycia oraz recyklingu, który może sklasyfikować te odpady jako nadające się do ponownego użycia. Sortowanie należy przeprowadzać zgodnie ze zharmonizowanymi wymogami dotyczącymi sortowania, które pozwalają uzyskać wysokiej jakości frakcję nadającą się do ponownego użycia i odpowiadającą potrzebom odbierających ją rynków używanych wyrobów włókienniczych w Unii i na świecie, oraz poprzez ustanowienie kryteriów umożliwiających odróżnienie towarów używanych ocenionych jako nadające się do ponownego użycia od odpadów. Przy przemieszczaniu używanych wyrobów włókienniczych, wyrobów zawierających materiały włókiennicze oraz wyrobów obuwniczych ocenionych jako nadające się do ponownego użycia należy dołączyć do nich informacje pozwalające wykazać, że artykuły te poddano operacji sortowania lub operacji przygotowania do ponownego użycia, a także informacje o przedsiębiorstwie odpowiedzialnym za te operacje - z myślą o zwiększeniu przejrzystości procesu i odpowiedzialności za niego - oraz informacje, że artykuły te nadają się do ponownego użycia. Organizacje odpowiedzialności producenta oraz podmioty gospodarki społecznej powinny składać sprawozdania na temat wywozu odpadów z wyrobów włókienniczych, wyrobów zawierających materiały włókiennicze oraz wyrobów obuwniczych oraz wywozu używanych wyrobów włókienniczych, wyrobów zawierających materiały włókiennicze oraz wyrobów obuwniczych ocenionych jako nadające się do ponownego użycia, co umożliwi państwom członkowskim monitorowanie takiego wywozu z myślą o lepszym zrozumieniu łańcucha wartości wyrobów włókienniczych.

(51)

Aby państwa członkowskie mogły osiągnąć cele przewidziane w niniejszej dyrektywie, powinny dokonać oceny i dostosowania swoich programów zapobiegania powstawaniu odpadów żywności w celu uwzględnienia, w stosownych przypadkach, nowych środków, angażujących wielu partnerów z sektora publicznego i prywatnego, w tym producentów, dystrybutorów, dostawców, sprzedawców detalicznych i dostawców usług gastronomicznych, a także podmioty gospodarki społecznej oraz organizacje zajmujące się ochroną środowiska i organizacje konsumenckie, z uwzględnieniem skoordynowanych działań dostosowanych tak, aby rozwiązać problemy w konkretnych newralgicznych obszarach, a także zająć się problemem postaw i zachowań, które prowadzą do powstawania odpadów żywności. Podczas przygotowywania tych programów państwa członkowskie mogłyby czerpać inspirację z zaleceń opracowanych przez panel obywatelski ds. marnowania żywności, z kompendium Europejskiego forum ds. marnotrawienia żywności przez konsumentów zawierającego narzędzia, najlepsze praktyki i zalecenia służące ograniczeniu marnotrawienia żywności przez konsumentów oraz z wymiany informacji w ramach Unijnej Platformy ds. Strat i Marnotrawienia Żywności.

(52)

Istotne znaczenie dla zapewnienia skutecznej koordynacji działań, które przyniosą zmiany i pozwolą osiągnąć cele określone w niniejszej dyrektywie, mają jasne zasady rozliczalności i zarządzania w odniesieniu do środków zapobiegania powstawaniu odpadów żywności. Z uwagi na to, że plan działania jest wspólny dla organów wielu państw członkowskich oraz że w walkę z marnotrawieniem żywności w państwach członkowskich zaangażowanych jest wiele różnych zainteresowanych stron, istnieje potrzeba wyznaczenia właściwego organu, który będzie odpowiedzialny za ogólną koordynację działań na poziomie krajowym.

(53)

Należy poprawić stopień szczegółowości informacji na temat komunalnego gospodarowania pokonsumenckimi wyrobami włókienniczymi na poziomie Unii, aby skuteczniej monitorować ponowne użycie wyrobów, w tym ponowne użycie i przygotowanie do ponownego użycia wyrobów włókienniczych, także w kontekście ewentualnego ustalenia docelowych parametrów wydajności w przyszłości. Dane dotyczące ponownego użycia i przygotowania do ponownego użycia są kluczowym elementem przepływu danych, jeżeli chodzi o monitorowanie oddzielenia wytwarzania odpadów od wzrostu gospodarczego, jak również przejścia na zrównoważoną, sprzyjającą włączeniu społecznemu gospodarkę o obiegu zamkniętym. Dlatego tymi przepływami danych powinna zarządzać Europejska Agencja Środowiska.

(54)

Kluczowe jest, aby Komisja i państwa członkowskie nadal opracowywały, wspierały i rozszerzały kampanie informacyjne i edukacyjne dotyczące zapobiegania powstawaniu odpadów i gospodarowania nimi. Wprawdzie we wszystkich sektorach zwiększa się ogólna świadomość znaczenia zapobiegania powstawaniu odpadów i właściwego gospodarowania nimi, jednak konieczne są dalsze postępy.

(55)

Decyzją delegowaną (UE) 2019/1597 ustanowiono wspólną metodę i minimalne wymagania jakościowe dla jednolitego pomiaru poziomów odpadów żywności, zgodnie z art. 9 ust. 8 dyrektywy 2008/98/WE. W celu poprawy jakości, wiarygodności i porównywalności przekazywanych przez państwa członkowskie danych na temat poziomów odpadów żywności, w tym w drodze dalszego zwiększania spójności metod pomiaru stosowanych przez państwa członkowskie, uprawnienie do przyjmowania aktów delegowanych określone w tym przepisie powinno nadal przysługiwać Komisji. Aby zapewnić jasność, uprawnienie to należy ustanowić, z niewielkimi zmianami, w nowym artykule dotyczącym w szczególności zapobiegania powstawaniu odpadów żywności.

(56)

W celu dostosowania kodów CN wymienionych w dyrektywie 2008/98/WE do kodów CN wymienionych w załączniku I do rozporządzenia (EWG) nr 2658/87 należy przekazać Komisji uprawnienia do przyjmowania aktów zgodnie z art. 290 TFUE w odniesieniu do zmiany załącznika IVc do dyrektywy 2008/98/WE. Szczególnie ważne jest, aby w czasie prac przygotowawczych Komisja prowadziła stosowne konsultacje, w tym na poziomie ekspertów, oraz aby konsultacje te prowadzone były zgodnie z zasadami określonymi w Porozumieniu międzyinstytucjonalnym z dnia 13 kwietnia 2016 r. w sprawie lepszego stanowienia prawa (17). W szczególności, aby zapewnić Parlamentowi Europejskiemu i Radzie udział na równych zasadach w przygotowaniu aktów delegowanych, instytucje te otrzymują wszelkie dokumenty w tym samym czasie co eksperci państw członkowskich, a eksperci tych instytucji mogą systematycznie brać udział w posiedzeniach grup eksperckich Komisji zajmujących się przygotowaniem aktów delegowanych.

(57)

W celu zapewnienia jednolitych warunków wykonywania dyrektywy 2008/98/WE należy powierzyć Komisji uprawnienia wykonawcze dotyczące zharmonizowanego formatu rejestracji w rejestrze producentów wyrobów włókienniczych, wyrobów zawierających materiały włókiennicze oraz wyrobów obuwniczych, dotyczące kryteriów modulacji opłat w zakresie rozszerzonej odpowiedzialności producenta w odniesieniu do wyrobów włókienniczych oraz dotyczące współczynnika korygującego pozwalającego uwzględnić wzrost lub spadek turystyki w stosunku do okresu odniesienia w kontekście celu w zakresie ograniczenia powstawania odpadów żywności określonego w niniejszej dyrektywie w odniesieniu do sprzedaży detalicznej i innej dystrybucji żywności, w odniesieniu do restauracji i usług gastronomicznych oraz w odniesieniu do gospodarstw domowych. Uprawnienia te powinny być wykonywane zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 (18).

(58)

Należy zatem odpowiednio zmienić dyrektywę 2008/98/WE.

(59)

Ważne jest, aby wykonywanie dyrektywy Rady 1999/31/WE (19) przez państwa członkowskie zostało istotnie i szybko usprawnione, aby zapobiec szkodom dla środowiska w Unii, w tym problemom transgranicznym, spowodowanym nielegalnym składowaniem odpadów. W związku z tym Komisja powinna dokonać oceny dyrektywy 1999/31/WE w celu oceny sposobów wzmocnienia jej wykonywania oraz przedstawić, w stosownym przypadku, wniosek ustawodawczy w celu zmiany tej dyrektywy. Ponadto na podstawie wyników ewentualnej aktualizacji unijnych przepisów dotyczących odpadów, wynikającej z zaplanowanego aktu w sprawie gospodarki o obiegu zamkniętym - zgodnie z komunikatem Komisji z dnia 26 lutego 2025 r. zatytułowanym „Pakt dla czystego przemysłu: wspólny plan działania na rzecz konkurencyjności i dekarbonizacji”, Komisja powinna dokonać oceny dyrektywy 2008/98/WE oraz przedstawić, w stosownym przypadku, wniosek ustawodawczy. W kontekście tej oceny oraz z uwagi na obecny brak rzetelnych danych dotyczących odpadów z wyrobów włókienniczych, wyrobów zawierających materiały włókiennicze oraz wyrobów obuwniczych, a także danych dotyczących finansowania powiązanych systemów rozszerzonej odpowiedzialności producenta, które mają zostać ustanowione przez państwa członkowskie, Komisja powinna najpierw dokonać oceny możliwości ustalenia celów w zakresie zapobiegania powstawaniu odpadów, zbierania, przygotowania do ponownego użycia oraz recyklingu, a następnie oceny tego, czy krajowe systemy rozszerzonej odpowiedzialności producenta w odniesieniu do wyrobów włókienniczych, wyrobów zawierających materiały włókiennicze oraz wyrobów obuwniczych są faktycznie finansowane, w tym tego, czy podmioty zajmujące się przygotowaniem do ponownego użycia do celów komercyjnych mogłyby wnosić wkład finansowy w finansowanie systemów rozszerzonej odpowiedzialności producenta. Ponadto Komisja powinna ocenić, czy - w celu zapobiegania powstawaniu odpadów - państwa członkowskie mogą wprowadzić uprzednie sortowanie zmieszanych odpadów komunalnych, które mogłyby być odzyskiwane do celów przygotowania do ponownego użycia lub recyklingu, a nie przeznaczane do spalania lub unieszkodliwiane na składowiskach.

(60)

Ponieważ cele niniejszej dyrektywy, a mianowicie poprawa zrównoważenia środowiskowego gospodarowania odpadami żywności i używanymi wyrobami włókienniczymi oraz odpadami z wyrobów włókienniczych, a także zapewnienie swobodnego przepływu na rynku wewnętrznym używanych wyrobów włókienniczych i odpadów z wyrobów włókienniczych, nie mogą zostać osiągnięte w sposób wystarczający przez państwa członkowskie, natomiast ze względu na ich rozmiary i skutki możliwe jest ich lepsze osiągnięcie na poziomie Unii, może ona podjąć działania zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE). Zgodnie z zasadą proporcjonalności określoną w tym artykule, niniejsza dyrektywa nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tych celów,

1)

art. 2 ust. 1 lit. a) otrzymuje brzmienie:

(*1) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/31/WE z dnia 23 kwietnia 2009 r. w sprawie geologicznego składowania dwutlenku węgla oraz zmieniająca dyrektywę Rady 85/337/EWG, dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2000/60/WE, 2001/80/WE, 2004/35/WE, 2006/12/WE, 2008/1/WE i rozporządzenie (WE) nr 1013/2006 (Dz.U. L 140 z 5.6.2009, s. 114, ELI: http://data.europa.eu/eli/dir/2009/31/oj).”;"

2)

w art. 3 dodaje się punkty w brzmieniu:

(*2) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/83/UE z dnia 25 października 2011 r. w sprawie praw konsumentów, zmieniająca dyrektywę Rady 93/13/EWG i dyrektywę 1999/44/WE Parlamentu Europejskiego i Rady oraz uchylająca dyrektywę Rady 85/577/EWG i dyrektywę 97/7/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (Dz.U. L 304 z 22.11.2011, s. 64, ELI: http://data.europa.eu/eli/dir/2011/83/oj)."

(*3) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/2065 z dnia 19 października 2022 r. w sprawie jednolitego rynku usług cyfrowych oraz zmiany dyrektywy 2000/31/WE (akt o usługach cyfrowych) (Dz.U. L 277 z 27.10.2022, s. 1, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2022/2065/oj)."

(*4) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1020 z dnia 20 czerwca 2019 r. w sprawie nadzoru rynku i zgodności produktów oraz zmieniające dyrektywę 2004/42/WE oraz rozporządzenia (WE) nr 765/2008 i (UE) nr 305/2011 (Dz.U. L 169 z 25.6.2019, s. 1, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2019/1020/oj)."

(*5) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1781 z dnia 13 czerwca 2024 r. w sprawie ustanowienia ram ustalania wymogów ekoprojektu w odniesieniu do zrównoważonych produktów oraz zmiany dyrektywy (UE) 2020/1828 i rozporządzenia (UE) 2023/1542 i uchylenia dyrektywy 2009/125/WE (Dz.U. L, 2024/1781, 28.6.2024, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2024/1781/oj).”;"

3)

w art. 9 uchyla się ust. 1 lit. g) i h) oraz ust. 5, 6 i 8;

4)

dodaje się artykuł w brzmieniu:

(*6) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1308/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiające wspólną organizację rynków produktów rolnych oraz uchylające rozporządzenia Rady (EWG) nr 922/72, (EWG) nr 234/79, (WE) nr 1037/2001 i (WE) nr 1234/2007 (Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 671, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2013/1308/oj)."

(*7) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2025/40 z dnia 19 grudnia 2024 r. w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych, zmiany rozporządzenia (UE) 2019/1020 i dyrektywy (UE) 2019/904 oraz uchylenia dyrektywy 94/62/WE (Dz.U. L, 2025/40, 22.1.2025, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2025/40/oj)."

(*8) Decyzja delegowana Komisji (UE) 2019/1597 z dnia 3 maja 2019 r. uzupełniająca dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/98/WE w odniesieniu do wspólnej metody i minimalnych wymagań jakościowych dla jednolitego pomiaru poziomów odpadów żywności (Dz.U. L 248 z 27.9.2019, s. 77, ELI: http://data.europa.eu/eli/dec_del/2019/1597/oj).”;"

5)

w art. 11 ust. 1 po akapicie trzecim dodaje się akapit w brzmieniu:

„Aby zrealizować cele niniejszego artykułu, państwa członkowskie zapewniają niezbędną infrastrukturę na potrzeby selektywnej zbiórki odpadów, w tym wystarczający materiałowy i terytorialny zakres punktów selektywnej zbiórki zgodnie z art. 28 ust. 3 lit. cb).”

6)

art. 11b ust. 1 otrzymuje brzmienie:

7)

dodaje się artykuły w brzmieniu:

(*9) Rozporządzenie Rady (EWG) nr 2658/87 z dnia 23 lipca 1987 r. w sprawie nomenklatury taryfowej i statystycznej oraz w sprawie Wspólnej Taryfy Celnej (Dz.U. L 256 z 7.9.1987, s. 1, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/1987/2658/oj)."

(*10) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2025/1892 z dnia 10 września 2025 r. zmieniająca dyrektywę 2008/98/WE w sprawie odpadów (Dz.U. L, 2025/1892, 26.9.2025, ELI: http://data.europa.eu/eli/dir/2025/1892/oj)."

(*11) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1150 z dnia 20 czerwca 2019 r. w sprawie propagowania sprawiedliwości i przejrzystości dla użytkowników biznesowych korzystających z usług pośrednictwa internetowego (Dz.U. L 186 z 11.7.2019, s. 57, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2019/1150/oj)."

(*12) Decyzja wykonawcza Komisji (UE) 2019/1004 z dnia 7 czerwca 2019 r. określająca zasady obliczania, weryfikacji i zgłaszania danych dotyczących odpadów zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/98/WE oraz uchylająca decyzję wykonawczą Komisji C(2012) 2384 (Dz.U. L 163 z 20.6.2019, s. 66, ELI: http://data.europa.eu/eli/dec_impl/2019/1004/oj)."

(*13) Decyzja wykonawcza Komisji (UE) 2021/19 z dnia 18 grudnia 2020 r. ustanawiająca wspólną metodę i format sprawozdawczości w zakresie ponownego użycia zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/98/WE (Dz.U. L 10 z 12.1.2021, s. 1, ELI: http://data.europa.eu/eli/dec_impl/2021/19/oj).”;"

8)

art. 29 ust. 2a otrzymuje brzmienie:

9)

dodaje się artykuł w brzmieniu:

10)

w art. 37 wprowadza się następujące zmiany:

11)

w art. 38a wprowadza się następujące zmiany:

12)

w art. 41 dodaje się ustęp w brzmieniu:

„Od dnia 17 kwietnia 2029 r. art. 22a, 22b, 22c i 22d mają zastosowanie do przedsiębiorstw, które zatrudniają mniej niż 10 osób i których roczny obrót i bilans nie przekraczają 2 mln EUR.”

13)

dodaje się artykuł w brzmieniu:

14)

tekst załącznika do niniejszej dyrektywy dodaje się jako załącznik IVc.