REKLAMA

Dziennik Ustaw - rok 2010 nr 256 poz. 1721

Tekst pierwotny

Na podstawie art. 75 ust. 8 ustawy z dnia 18 grudnia 2003 r. o ochronie roślin (Dz. U. z 2008 r. Nr 133, poz. 849, z późn. zm.²⁾) zarządza się, co następuje:

§ 1.

Rozporządzenie określa:

1) warunki organizacyjno-techniczne prowadzenia szkoleń w zakresie ochrony roślin;

2) kwalifikacje osób prowadzących szkolenia w zakresie ochrony roślin;

3) programy szkoleń w zakresie ochrony roślin;

4) maksymalną liczbę osób w grupie, dla jakiej prowadzi się szkolenia w zakresie ochrony roślin;

5) sposób dokumentowania działań związanych z prowadzeniem szkoleń w zakresie ochrony roślin;

6) wzór zaświadczenia o ukończeniu szkolenia w zakresie ochrony roślin oraz okres ważności tego zaświadczenia.

§ 2.

Podmiot prowadzący szkolenia w zakresie ochrony roślin:

1) zapewnia pomieszczenia umożliwiające prowadzenie zajęć, w tym wykorzystywanie w ich trakcie pomocy audiowizualnych;

2) udostępnia uczestnikom szkoleń w szczególności:

a) pomoce audiowizualne, w tym prezentacje multimedialne, filmy szkoleniowe, zestawy foliogramów, przeźrocza,

b) materiały szkoleniowe.

§ 3.

Podmiot prowadzący szkolenia w zakresie stosowania środków ochrony roślin, niezależnie od spełnienia warunków, o których mowa w § 2:

1) zapewnia miejsce do prowadzenia zajęć praktycznych z wykorzystaniem opryskiwaczy ciągnikowych polowych i ciągnikowych sadowniczych, wraz z ciągnikiem, lub sprzętu agrolotniczego;

2) udostępnia uczestnikom szkolenia:

a) modelowy zestaw odzieży ochronnej stosowanej przy wykonywaniu zabiegów ochrony roślin w uprawach polowych, sadowniczych i pod osłonami, w tym w szklarniach, inspektach, namiotach foliowych i magazynach,

b) opryskiwacze ciągnikowe polowe i ciągnikowe sadownicze, wraz z ciągnikiem, lub sprzęt agrolotniczy,

c) części do modernizacji opryskiwaczy,

d) przyrządy do regulacji opryskiwacza, w tym stoper, taśmę mierniczą, kalkulator, suwaki do określania parametrów pracy, cylindry miarowe,

e) wiatromierze.

§ 4.

Osoby prowadzące szkolenia w zakresie obrotu i konfekcjonowania środków ochrony roślin lub w zakresie stosowania środków ochrony roślin powinny mieć:

1) ukończoną szkołę ponadpodstawową lub ponadgimnazjalną prowadzącą kształcenie w zawodzie technik rolnik, technik ogrodnik, technik leśnik lub technik mechanizacji rolnictwa i uzyskać tytuł zawodowy w danym zawodzie lub

2) ukończone studia wyższe na kierunku rolnictwo, ogrodnictwo, leśnictwo lub technika rolnicza i leśna

– oraz posiadać co najmniej pięcioletni staż pracy na stanowiskach związanych z ochroną roślin.

§ 5.

1. Osoby prowadzące szkolenia w zakresie integrowanej produkcji powinny:

1) mieć ukończone studia wyższe na kierunku rolnictwo, ogrodnictwo, leśnictwo lub pokrewnym;

2) posiadać zaświadczenie o ukończeniu szkolenia w zakresie integrowanej produkcji, zgodnie z programem szkolenia określonym w załączniku nr 1 do rozporządzenia, prowadzonym przez:

a) Instytut Ogrodnictwa w Skierniewicach lub

b) Instytut Uprawy, Nawożenia i Gleboznawstwa – Państwowy Instytut Badawczy w Puławach, lub

c) Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin – Państwowy Instytut Badawczy w Radzikowie, lub

d) Instytut Ochrony Roślin w Poznaniu – Państwowy Instytut Badawczy, lub

e) wyższą szkołę rolniczą.

2. Przepisu ust. 1 pkt 2 nie stosuje się do pracowników jednostek naukowych, w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o zasadach finansowania nauki (Dz. U. Nr 96, poz. 615), zajmujących się integrowaną produkcją w ramach prowadzonych przez nich badań.

§ 6.

Osoby prowadzące szkolenia w zakresie ochrony roślin w części dotyczącej bezpieczeństwa i higieny pracy powinny mieć ukończoną szkołę ponadpodstawową lub ponadgimnazjalną prowadzącą kształcenie w zawodzie technik bezpieczeństwa i higieny pracy oraz posiadać tytuł zawodowy w danym zawodzie lub mieć ukończone studia wyższe o specjalności w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, lub studia podyplomowe w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy.

§ 7.

Program szkolenia w zakresie:

1) integrowanej produkcji jest określony w załączniku nr 2 do rozporządzenia;

2) obrotu i konfekcjonowania środków ochrony roślin jest określony w załączniku nr 3 do rozporządzenia;

3) stosowania środków ochrony roślin:

a) przy użyciu opryskiwaczy jest określony w załączniku nr 4 do rozporządzenia,

b) sprzętem agrolotniczym jest określony w załączniku nr 5 do rozporządzenia,

c) metodą fumigacji jest określony w załączniku nr 6 do rozporządzenia.

§ 8.

Szkolenia w zakresie ochrony roślin są prowadzone w grupach nie większych niż 30 osób.

§ 9.

1. Podmiot prowadzący szkolenia w zakresie ochrony roślin dokumentuje swe działania, prowadząc wykaz obejmujący:

1) daty i zakres przeprowadzanych szkoleń;

2) imiona i nazwiska osób prowadzących szkolenia;

3) imiona i nazwiska osób, które ukończyły szkolenia, oraz numery wydanych zaświadczeń o ich ukończeniu.

2. Podmiot prowadzący szkolenia w zakresie ochrony roślin przechowuje wykaz, o którym mowa w ust. 1, przez okres 5 lat od dnia zakończenia szkolenia.

§ 10.

1. Wzór zaświadczenia o ukończeniu szkolenia w zakresie ochrony roślin jest określony w załączniku nr 7 do rozporządzenia.

2. Zaświadczenie o ukończeniu szkolenia w zakresie ochrony roślin:

1) dla osób uczestniczących w szkoleniu jest ważne przez 5 lat;

2) dla osób prowadzących szkolenie w zakresie integrowanej produkcji jest ważne bezterminowo.

§ 11.

Zaświadczenie o ukończeniu szkolenia w zakresie:

1) integrowanej produkcji,

2) obrotu i konfekcjonowania środków ochrony roślin,

3) stosowania środków ochrony roślin:

a) przy użyciu opryskiwaczy,

b) sprzętem agrolotniczym,

c) metodą fumigacji

– wydane na podstawie dotychczasowych przepisów zachowuje ważność przez okres, na który zostało wydane.

§ 12.

Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2011 r.³⁾

Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi: M. Sawicki

¹⁾ Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi kieruje działem administracji rządowej – rolnictwo, na podstawie § 1 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 16 listopada 2007 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi (Dz. U. Nr 216, poz. 1599).

²⁾ Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2008 r. Nr 227, poz. 1505, z 2009 r. Nr 20, poz. 106, Nr 31, poz. 206 i Nr 98, poz. 817 oraz z 2010 r. Nr 47, poz. 278.

³⁾ Niniejsze rozporządzenie było poprzedzone rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 28 maja 2008 r. w sprawie szczegółowych wymagań dla jednostek organizacyjnych prowadzących szkolenia w zakresie obrotu, konfekcjonowania lub stosowania środków ochrony roślin, programów tych szkoleń oraz wzoru zaświadczenia o ukończeniu szkolenia (Dz. U. Nr 105, poz. 671 oraz z 2009 r. Nr 141, poz. 1152), które traci moc z dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia na podstawie art. 52 ustawy z dnia 4 marca 2010 r. o świadczeniu usług na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 47, poz. 278).

Załącznik 1. [PROGRAM SZKOLENIA DLA OSÓB PROWADZĄCYCH SZKOLENIA W ZAKRESIEINTEGROWANEJ PRODUKCJI]

Załączniki do rozporządzenia Ministra Rolnictwa
i Rozwoju Wsi z dnia 16 grudnia 2010 r. (poz. 1721)

Załącznik nr 1

PROGRAM SZKOLENIA DLA OSÓB PROWADZĄCYCH SZKOLENIA W ZAKRESIE
INTEGROWANEJ PRODUKCJI

Lp.	Temat	Liczba godzin
1	2	3
	Integrowana produkcja w Polsce i na świecie	4
	Ochrona roślin w konwencjonalnych, integrowanych i ekologicznych systemach produkcji roślinnej
	Ewolucja koncepcji i strategii integrowanej produkcji
	Ekologiczne podstawy integrowanej produkcji
	Prewencja jako ważny element integrowanej produkcji
	Doradztwo w zakresie integrowanej produkcji
2	Przepisy prawne	3
	Przepisy w zakresie ochrony roślin
	Przepisy w zakresie nasiennictwa
	Przepisy w zakresie nawozów i nawożenia
3	Tryb uzyskiwania certyfikatów integrowanej produkcji	1
4	Metody ochrony roślin wykorzystywane w technologiach integrowanej produkcji	10
	Metoda hodowlana
	Metoda biologiczna
	Metoda biotechniczna
	Metody agrotechniczne
	Metody fizyczne i mechaniczne
	Metoda chemiczna
	Strategia zapobiegania uodparnianiu się agrofagów
	System wspomagania decyzji
5	Planowanie i zakładanie upraw	20
	Stanowisko uprawy
	Rodzaje podłoży do produkcji pod osłonami i ich przygotowanie
	Materiał rozmnożeniowy, jego przygotowanie i ocena jakości
	Dobór odmian
	Płodozmian
	Rola międzyplonów i mulczowania gleby
	Mechaniczne zabiegi agrotechniczne
	Terminy i metody siewu i sadzenia
6	Racjonalne nawożenie	14
	Metody określania niedoboru lub nadmiaru składników pokarmowych w glebie i w roślinach
	Gospodarka składnikami pokarmowymi
	Nawożenie organiczne, mineralne i dokarmianie dolistne
	Wapnowanie gleb
7	Ograniczanie zachwaszczenia	20
	Agroekologiczne podstawy ochrony przed chwastami
	Rozpoznawanie chwastów i charakterystyka zbiorowisk
	Agrotechniczne metody ograniczania zachwaszczenia
	Dobór herbicydów w integrowanej produkcji
	Technika nanoszenia herbicydów

8	Zabiegi uprawowe i pielęgnacyjne	15
	Uprawa gleby
	Nawadnianie upraw
	Zabiegi pielęgnacyjne w poszczególnych uprawach
9	Ochrona przed chorobami	30
	Wpływ czynników klimatycznych na występowanie patogenów
	Przegląd sprawców chorób roślin
	Ocena stopnia porażenia roślin przez choroby i progi ekonomicznego zagrożenia
	Sygnalizacja i prognozowanie występowania chorób
	Dobór fungicydów i bakteriocydów w integrowanej produkcji
10	Ochrona przed szkodnikami	32
	Przegląd szkodników roślin
	Sygnalizacja i prognozowanie występowania szkodników
	Metody ograniczania występowania szkodników a progi ekonomicznego zagrożenia
	Dobór zoocydów w integrowanej produkcji
11	Zbiór, zasady przechowywania i przygotowanie produktów do obrotu	6
	Zbiór i ocena jakości plonów
	Przechowywanie i czynniki wpływające na jakość i trwałość
	Przygotowanie do transportu, obrotu i sprzedaży
	Omówienie zasad funkcjonowania europejskich i światowych systemów jakości żywności
12	Wytyczne Dobrej Praktyki Rolniczej	6
	Zasady przechowywania nawozów
	Zasady przechowywania środków ochrony roślin
	Utrzymywanie czystości i higieny w gospodarstwie
	Ochrona siedlisk przyrodniczych, wód, gleb i powietrza
	Przeciwdziałanie erozji gleby
13	Technika wykonywania zabiegów w ochronie roślin	21
	Technika opryskiwania upraw polowych i sadowniczych
	Rozpylacze i zasady ich stosowania
	Kalibracja opryskiwaczy
	Kryteria oceny w badaniach okresowych opryskiwaczy
	Przygotowanie cieczy użytkowej, mycie opryskiwacza
	Zagospodarowanie odpadów
14	Bezpieczeństwo i higieny pracy (BHP)	2
	Toksyczność środków ochrony roślin i potencjalne oddziaływanie na zdrowie ludzi
	Sposoby wnikania środków ochrony roślin do organizmu: skóra, drogi oddechowe, przewód pokarmowy, błony śluzowe – spojówki
	Środki ochrony osobistej i zasady ich użycia
	Bezpieczeństwo pracy (odzież i sprzęt ochronny, prawidłowe przechowywanie, pakowanie i transport, higiena w czasie i po pracy)
	Pierwsza pomoc przy zatruciach środkami ochrony roślin: objawy zatruć, pierwsza pomoc w przypadku zatruć
15	Ekonomiczne podstawy uprawy roślin według technologii integrowanej produkcji	3
16	Prowadzenie dokumentacji związanej z integrowaną produkcją	6
17	Kontrola integrowanej produkcji	7
18	Bibliografia uzupełniająca i przygotowanie prac zaliczeniowych w formie indywidualnych projektów pod kierunkiem wykładowcy	10
	Ogółem	210

Załącznik 2. [PROGRAM SZKOLENIA W ZAKRESIE INTEGROWANEJ PRODUKCJI]

Załącznik nr 2

PROGRAM SZKOLENIA W ZAKRESIE INTEGROWANEJ PRODUKCJI

Rośliny sadownicze
Lp.	Temat	Liczba godzin
1	2	3
1	Obowiązujące przepisy prawne w zakresie integrowanej produkcji	0,5
2	Planowanie i zakładanie uprawy sadowniczej	1
	Rola użytków ekologicznych w uprawie integrowanej
	Wybór stanowiska uprawy
	Właściwy dobór odmian w aspekcie odporności na patogeny
	Obsadzanie obrzeży plantacji jako element ograniczający przenikanie zanieczyszczeń
	Przygotowanie gleby pod złożenie upraw sadowniczych
	Systemy sadzenia roślin sadowniczych
	Sposoby cięcia i formowania roślin sadowniczych
3	Pielęgnacja gleby	1,5
	Niechemiczne metody zwalczania chwastów
	Dobór herbicydów do sadu integrowanego
	Rola ściółkowania
4	Nawożenie upraw sadowniczych	1,5
	Analiza chemiczna gleby
	Analiza chemiczna liści
	Wizualna ocena roślin
	Racjonalne nawożenie
	Nawożenie upraw sadowniczych, a ochrona środowiska
	Pobieranie próbek gleby
	Pobieranie próbek liści
	Stosowanie nawozów mineralnych i organicznych a ochrona środowiska
5	Ochrona upraw sadowniczych przed chorobami	2
	Sposoby prowadzenia lustracji upraw sadowniczych w celu wykrycia chorób
	Charakterystyka ważniejszych chorób w poszczególnych uprawach sadowniczych
	Niechemiczne metody ochrony przed chorobami
	Zastosowanie progów szkodliwości dla chorób
	Dobór fungicydów zalecanych do integrowanej produkcji
6	Ochrona upraw sadowniczych przed szkodnikami	3,5
	Sposoby prowadzenia lustracji upraw sadowniczych w celu wykrycia szkodników
	Charakterystyka ważniejszych szkodników
	Niechemiczne metody ochrony upraw sadowniczych przed szkodnikami
	Rola organizmów pożytecznych i ich introdukcja w sadowniczych uprawach integrowanych
	Zastosowanie progów szkodliwości dla szkodników
	Chemiczne zwalczanie szkodników
	Zwalczanie gryzoni w uprawach sadowniczych
	Ochrona upraw sadowniczych przed ptakami
	Zoocydy zalecane do integrowanej produkcji
7	Środki ochrony roślin a ochrona środowiska	1,5

	Zabronione zabiegi w uprawach prowadzonych zgodnie z zasadami integrowanej produkcji
	Ochrona organizmów pożytecznych i ich rola w integrowanej produkcji
	Oddziaływanie środków ochrony roślin na organizmy pożyteczne: pszczoły, owady pożyteczne i mikroorganizmy, ryby, zwierzęta
	Zmiany zachodzące w środowisku na skutek stosowania środków ochrony roślin
	Właściwe postępowanie ze środkami ochrony roślin bardzo toksycznymi i toksycznymi
	Właściwe postępowanie z opryskiwaczem przed i po zabiegu
	Stosowanie środków ochrony roślin w strefach ochronnych źródeł i ujęć wody oraz na terenie uzdrowisk, otulin parków narodowych oraz rezerwatów przyrody
	Porównanie metod ochrony roślin stosowanych w rolnictwie ekologicznym, konwencjonalnym i w produkcji integrowanej
	Monitoring pozostałości środków ochrony roślin w produktach roślinnych i w środowisku
8	Bezpieczeństwo i higiena pracy (BHP)	1
	Toksyczność środków ochrony roślin i potencjalne oddziaływanie na zdrowie ludzi
	Sposoby wnikania do organizmu: skóra, drogi oddechowe, przewód pokarmowy, błony śluzowe-spojówki
	Bezpieczeństwo pracy (odzież i sprzęt ochronny, prawidłowe przechowywanie, pakowanie i transport, higiena w czasie i po pracy)
	Ocena zagrożenia i zasady BHP na poszczególnych stanowiskach pracy przy sporządzaniu cieczy roboczej, opryskiwaniu upraw sprzętem ciągnikowym, zabiegach aparaturą plecakową, zabiegach w uprawach pod osłonami, zaprawianiu nasion
	Pierwsza pomoc przy zatruciach środkami ochrony roślin: objawy zatruć, pierwsza pomoc w przypadku zatruć
9	Technika wykonywania zabiegów w ochronie roślin
	Technika opryskiwania
	Rozpylacze i zasady ich stosowania
	Kalibracja opryskiwaczy
	Kryteria oceny w badaniach okresowych opryskiwaczy
	Przygotowanie cieczy użytkowej, mycie opryskiwacza
	Zagospodarowanie odpadów
10	Sposób ewidencjonowania czynności w prowadzeniu upraw sadowniczych zgodnie z zasadami integrowanej produkcji	0,5
11	Kontrola integrowanej produkcji	1
	Ogółem	16

Rośliny warzywne
Lp.	Temat	Liczba godzin
1	2	3
1	Obowiązujące przepisy prawne w zakresie integrowanej produkcji	0,5
2	Lokalizacja plantacji i wybór stanowiska uprawy	1,5

	Rola użytków ekologicznych w uprawie integrowanej
	Wybór stanowiska uprawy
	Właściwy dobór odmian w aspekcie odporności na patogeny
	Płodozmian i zmianowanie (rola roślin strukturotwórczych, międzyplonów i resztek roślinnych w zachowaniu materii organicznej i składników pokarmowych w glebie)
	Przygotowanie gleby pod założenie uprawy warzywnej
	Terminy i sposoby siewu i sadzenia roślin warzywnych
3	Nawożenie integrowanych upraw warzyw	1,5
	Gospodarka składnikami pokarmowymi a ochrona środowiska
	Analiza chemiczna gleby podstawą racjonalnego nawożenia (technika i terminy pobierania prób)
	Zastosowanie nawożenia organicznego jako podstawowego źródła składników pokarmowych (nawozy naturalne – dopuszczalne dawki i terminy stosowania, nawozy zielone)
	Uzupełniające nawożenie mineralne - bilans składników pokarmowych
	Ocena wizualna wzrostu i rozwoju roślin, analiza chemiczna próbek liściowych (głównie w uprawach pod osłonami), technika pobierania prób
	Stosowanie nawozów mineralnych i organicznych a ochrona środowiska
4	Ochrona warzyw przed chwastami	2
	Agroekologiczne podstawy ochrony przed chwastami
	Rola Dobrej Praktyki Rolniczej w ochronie przed chwastami
	Niechemiczne metody ochrony przed chwastami
	Dobór herbicydów w integrowanej ochronie przed chwastami
	Metody ograniczania zużycia herbicydów w integrowanej uprawie (zastosowanie adiuwantów, dawki dzielone, zabiegi pasmowe i precyzyjne)
5	Ochrona warzyw przed chorobami	3
	Sposoby prowadzenia lustracji uprawy w celu wykrycia chorób
	Charakterystyka ważniejszych chorób roślin warzywnych
	Rola Dobrej Praktyki Rolniczej w ochronie przed chorobami
	Niechemiczne metody ochrony uprawy przed chorobami
	Zastosowanie progów szkodliwości dla chorób
	Zwalczanie chemiczne chorób
	Dobór fungicydów zalecanych do integrowanej produkcji
6	Ochrona warzyw przed szkodnikami	2
	Sposoby prowadzenia lustracji upraw warzyw w celu wykrycia szkodników
	Charakterystyka ważniejszych szkodników warzyw
	Rola Dobrej Praktyki Rolniczej w ochronie przed szkodnikami
	Niechemiczne metody ochrony upraw warzyw przed szkodnikami
	Rola organizmów pożytecznych w integrowanej uprawie warzyw

	Zastosowanie progów szkodliwości dla szkodników
	Dobór zoocydów zalecanych w integrowanej produkcji
	Chemiczne zwalczanie szkodników
7	Środki ochrony roślin a ochrona środowiska	1
	Zabronione zabiegi w uprawach prowadzonych zgodnie z zasadami integrowanej produkcji
	Ochrona organizmów pożytecznych i ich rola w integrowanej produkcji
	Oddziaływanie środków ochrony roślin na organizmy pożyteczne: pszczoły, owady pożyteczne i mikroorganizmy, ryby, zwierzęta
	Zmiany zachodzące w środowisku na skutek stosowania środków ochrony roślin
	Właściwe postępowanie ze środkami ochrony roślin bardzo toksycznymi i toksycznymi
	Właściwe postępowanie z opryskiwaczem przed i po zabiegu
	Stosowanie środków ochrony roślin w strefach ochronnych źródeł i ujęć wody oraz na terenie uzdrowisk, otulin parków narodowych oraz rezerwatów przyrody
	Porównanie metod ochrony roślin stosowanych w rolnictwie ekologicznym konwencjonalnym i w produkcji integrowanej
	Monitoring pozostałości środków ochrony roślin w produktach roślinnych i w środowisku
8	Bezpieczeństwo i higiena pracy (BHP)	1
	Toksyczność środków ochrony roślin i potencjalne oddziaływanie na zdrowie ludzi
	Sposoby wnikania do organizmu: skóra, drogi oddechowe, przewód pokarmowy, błony śluzowe-spojówki
	Bezpieczeństwo pracy (odzież i sprzęt ochronny, prawidłowe przechowywanie, pakowanie i transport, higiena w czasie i po pracy)
	Ocena zagrożenia i zasady BHP na poszczególnych stanowiskach pracy przy sporządzaniu cieczy roboczej, opryskiwaniu upraw sprzętem ciągnikowym, zabiegach aparaturą plecakową, zabiegach w uprawach pod osłonami, zaprawianiu nasion
	Pierwsza pomoc przy zatruciach środkami ochrony roślin: objawy zatruć, pierwsza pomoc w przypadku zatruć
9	Technika wykonywania zabiegów w ochronie roślin	2
	Technika opryskiwania
	Rozpylacze i zasady ich stosowania
	Kalibracja opryskiwaczy
	Kryteria oceny w badaniach okresowych opryskiwaczy
	Przygotowanie cieczy użytkowej, mycie opryskiwacza
	Zagospodarowanie odpadów
.	Sposób ewidencjonowania czynności w uprawach warzywnych zgodnie z zasadami integrowanej produkcji	0,5
11	Kontrola integrowanej produkcji	1
	Ogółem	16

Rośliny rolnicze
Lp.	Temat	Liczba godzin
1	2	3
1	Obowiązujące przepisy prawne w zakresie integrowanej produkcji	0,5
2	Planowanie i organizacja integrowanej produkcji roślinnej	2
	Rola zmianowania w kształtowaniu żyzności gleb i stanu sanitarnego zasiewów
	Znaczenie międzyplonów
	Wybór stanowiska uprawy
	Właściwy dobór odmian
	Terminy i sposoby siewów roślin rolniczych
	Zasady uprawy roli w produkcji integrowanej
	Rola użytków ekologicznych
3	Pielęgnacja gleby po wykonaniu zasiewów	1
	Niechemiczne metody zwalczania chwastów
	Dobór herbicydów w uprawie integrowanej roślin rolniczych
	Możliwość stosowania zmniejszonych dawek herbicydów
4	Nawożenie integrowanych upraw rolniczych	1,5
	Plan nawożenia dla gospodarstwa i poszczególnych pól płodozmianu
	Rola nawozów naturalnych w podtrzymaniu żyzności gleby
	Zasady określania potrzeb nawozowych roślin i dawek nawozów
	Doradztwo nawozowe w integrowanej produkcji roślinnej
	Wykorzystanie testów glebowych i roślinnych
	Dolistne dokarmianie roślin
	Zasady bezpiecznego stosowania nawozów mineralnych, naturalnych, organicznych i organiczno-mineralnych
	Nawożenie upraw rolniczych a ochrona środowiska
	Stosowanie nawozów mineralnych i organicznych a ochrona środowiska
5	Ochrona upraw rolniczych przed chorobami	2,5
	Sposoby prowadzenia lustracji uprawy w celu wykrycia chorób
	Charakterystyka ważniejszych chorób roślin rolniczych
	Zastosowanie progów szkodliwości dla chorób
	Dobór fungicydów zalecanych do integrowanej produkcji
6	Ochrona upraw rolniczych przed szkodnikami	2,5
	Sposoby prowadzenia lustracji upraw rolniczych w celu wykrycia szkodników
	Charakterystyka ważniejszych szkodników upraw rolniczych
	Niechemiczne metody ochrony upraw rolniczych przed szkodnikami
	Rola organizmów pożytecznych w integrowanej uprawie roślin rolniczych
	Zastosowanie progów szkodliwości dla szkodników
	Chemiczne zwalczanie szkodników
7	Środki ochrony roślin a ochrona środowiska	1,5
	Zabronione zabiegi w uprawach prowadzonych zgodnie z zasadami integrowanej produkcji
	Ochrona organizmów pożytecznych i ich rola w integrowanej produkcji
	Oddziaływanie środków ochrony roślin na organizmy pożyteczne: pszczoły, owady pożyteczne i mikroorganizmy, ryby, zwierzęta
	Zmiany zachodzące w środowisku na skutek stosowania środków ochrony roślin
	Właściwe postępowanie ze środkami ochrony roślin bardzo toksycznymi i toksycznymi
	Właściwe postępowanie z opryskiwaczem przed i po zabiegu
	Stosowanie środków ochrony roślin w strefach ochronnych źródeł i ujęć wody oraz na terenie uzdrowisk, otulin parków narodowych oraz rezerwatów przyrody
	Porównanie metod ochrony roślin stosowanych w rolnictwie ekologicznym, konwencjonalnym i w produkcji integrowanej
	Monitoring pozostałości środków ochrony roślin w produktach roślinnych i w środowisku
8	Bezpieczeństwo i higiena pracy (BHP)	1
	Toksyczność środków ochrony roślin i potencjalne oddziaływanie na zdrowie ludzi
	Sposoby wnikania do organizmu: skóra, drogi oddechowe, przewód pokarmowy, błony śluzowe-spojówki
	Bezpieczeństwo pracy (odzież i sprzęt ochronny, prawidłowe przechowywanie, pakowanie i transport, higiena w czasie i po pracy)
	Ocena zagrożenia i zasady BHP na poszczególnych stanowiskach pracy przy sporządzaniu cieczy roboczej, opryskiwaniu upraw sprzętem ciągnikowym, zabiegach aparaturą plecakową, zabiegach w uprawach pod osłonami, zaprawianiu nasion
	Pierwsza pomoc przy zatruciach środkami ochrony roślin: objawy zatruć, pierwsza pomoc w przypadku zatruć
9	Technika wykonywania zabiegów w ochronie roślin	2
	Technika opryskiwania
	Rozpylacze i zasady ich stosowania
	Kalibracja opryskiwaczy
	Kryteria oceny w badaniach okresowych opryskiwaczy
	Przygotowanie cieczy użytkowej, mycie opryskiwacza
	Zagospodarowanie odpadów
10	Sposób ewidencjonowania czynności w uprawach rolniczych zgodnie z zasadami integrowanej produkcji	0,5
11	Kontrola integrowanej produkcji	1
	Ogółem	16

Załącznik 3. [PROGRAM SZKOLENIA W ZAKRESIE OBROTU I KONFEKCJONOWANIA ŚRODKÓW OCHRONY ROŚLIN]

Załącznik nr 3

PROGRAM SZKOLENIA W ZAKRESIE OBROTU I KONFEKCJONOWANIA ŚRODKÓW OCHRONY ROŚLIN

Lp.	Temat	Liczba godzin
1	2	1
1	Wybrane zagadnienia w zakresie obowiązujących przepisów	4
	Dopuszczanie środków ochrony roślin do obrotu
	Warunki prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie obrotu i konfekcjonowania środków ochrony roślin
	Wymagania w zakresie obrotu, konfekcjonowania i stosowania środków ochrony roślin
	Zakres działania Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i
	Nasiennictwa w ramach nadzoru nad obrotem i stosowaniem środków ochrony roślin, w tym: nakaz wycofania środka ochrony roślin z obrotu, zakaz stosowania środka ochrony roślin, kontrola jakości środków ochrony roślin, kontrola prawidłowości stosowania środków ochrony roślin
	Postępowanie w przypadku reklamacji środków ochrony roślin
	Postępowanie ze środkami przeterminowanymi, niepełnowartościowymi oraz z opróżnionymi opakowaniami po środkach ochrony roślin
	Wprowadzanie do obrotu podrobionych środków ochrony roślin, w tym:
	a) niebezpieczeństwa wynikające z wprowadzania do obrotu podrobionych środków ochrony roślin,
	b) metody rozpoznawania podrobionych środków ochrony roślin
2	Charakterystyka i stosowanie środków ochrony roślin	6
	Skład środków ochrony roślin
	Formy użytkowe środków ochrony roślin
	Okres karencji i okres prewencji
	Klasyfikacja środków ochrony roślin pod względem stwarzania przez nie zagrożeń dla zdrowia człowieka, pszczół i organizmów wodnych
	Podział środków ochrony roślin
	a) ze względu na funkcję:
	- roztoczobójcze (akarycydy),
	- bakteriobójcze (bakteriocydy),
	- grzybobójcze (fungicydy),
	- chwastobójcze (herbicydy),
	- owadobójcze (insektycydy),
	- mięczakobójcze (moluskocydy),
	- nicieniobójcze (nematocydy),
	- regulatory wzrostu roślin,
	- odstraszające szkodniki (repelenty),
	- gryzoniobójcze (rodentycydy),
	- przyciągające szkodniki (atraktanty),

	- kretobójcze (talpicydy),
	- wirusobójcze (wirocydy),
	- inne,
	b) ze względu na sposób oddziaływania na organizmy szkodliwe:
	- kontaktowe,
	- żołądkowe,
	- inhalacyjne,
	- fungitoksyczne,
	- fungistatyczne,
	- desykujące,
	- inhibitujące wzrost i rozwój,
	- inny
3	Zagadnienia z zakresu ochrony roślin uprawnych	4
	Podstawowe wiadomości o organizmach szkodliwych i ich zwalczaniu, w tym o:
	a) organizmach chorobotwórczych,
	b) chwastach,
	c) szkodnikach
	Przegląd metod ochrony roślin, w tym: agrotechnicznej, hodowlanej, mechanicznej, fizycznej, biologicznej, chemicznej, integrowanej oraz kwarantanna
4	Technika wykonywania zabiegów w ochronie roślin	3
	Sposoby stosowania środków ochrony roślin w zależności od ich formy użytkowej: opryskiwanie,
	zaprawianie, rozsiewanie, podlewanie, gazowanie, zamgławianie, sublimowanie, zwabianie
	Sposoby stosowania środków ochrony roślin do dezynfekcji, dezynsekcji i deratyzacji pomieszczeń i magazynów
	Badanie sprawności technicznej sprzętu używanego do stosowania środków ochrony roślin
5	Zapobieganie negatywnemu wpływowi środków ochrony roślin na środowisko	2

	Oddziaływanie środków ochrony roślin na organizmy pożyteczne
	Zmiany zachodzące w środowisku na skutek stosowania środków ochrony roślin
	Ustępowanie ze środkami ochrony roślin i opróżnionymi opakowaniami po środkach ochrony roślin
6	Bezpieczeństwo i higiena pracy przy sprzedaży środków ochrony roślin	5

	Przegląd obowiązujących przepisów
	Zagrożenie dla zdrowia człowieka podczas obrotu i konfekcjonowania środków ochrony roślin

	Drogi wchłaniania środków ochrony roślin do organizmu: doustna, skórna, oddechowa i przez błonę śluzową
	Środki ochrony osobistej i zasady ich użycia
	Prawidłowe przechowywanie, pakowanie i transport środków ochrony roślin
	Zasady profilaktyki, w tym:
	a) badania lekarskie,
	b) wyposażenie apteczki pierwszej pomocy medycznej,
	c) informacje o najbliższym zakładzie opieki zdrowotnej oraz numery telefonów do ośrodków oksykologicznych
	Pierwsza pomoc przy zatruciach środkami ochrony roślin oraz w razie wystąpienia innych nagłych wypadków
	Przepisy przeciwpożarowe i zasady postępowania w czasie pożaru, w tym: a) przyczyny i rodzaje zagrożeń, b) drogi pożarowe
	Postępowanie w przypadku rozlania lub rozsypania środków ochrony roślin
	Ochrona pracy kobiet i ochrona pracy młodocianych
	Ogółem	24

Załącznik 4. [PROGRAM SZKOLENIA W ZAKRESIE STOSOWANIA ŚRODKÓW OCHRONY ROŚLIN PRZY UŻYCIU OPRYSKIWACZY]

Załącznik nr 4

PROGRAM SZKOLENIA W ZAKRESIE STOSOWANIA ŚRODKÓW OCHRONY ROŚLIN PRZY UŻYCIU OPRYSKIWACZY

Lp.	Temat	Liczba godzin
1	2	3
1	Wybrane zagadnienia w zakresie obowiązujących przepisów	1
	Wymagania w zakresie nabywania i stosowania środków ochrony roślin
	Badania sprawności technicznej opryskiwaczy
	Postępowanie w przypadku reklamacji środków ochrony roślin
	Zagrożenia wynikające ze stosowania podrobionych środków ochrony roślin dla zdrowia ludzi, zwierząt oraz dla środowiska
	Metody rozpoznawania podrobionych środków ochrony roślin
2	Charakterystyka i stosowanie środków ochrony roślin	2
	Skład środków ochrony roślin
	Formy użytkowe środków ochrony roślin
	Okres karencji i okres prewencji
	Klasyfikacja środków ochrony roślin pod względem stwarzania przez nie zagrożeń dla zdrowia człowieka, pszczół i organizmów wodnych
	Podział środków ochrony roślin:
	a) ze względu na funkcję:
	- roztoczobójcze (akarycydy),
	- bakteriobójcze (bakteriocydy),
	- grzybobójcze (fungicydy),
	- chwastobójcze (herbicydy),
	- owadobójcze (insektycydy),
	- mięczakobójcze (moluskocydy),
	- nicieniobójcze (nematocydy),
	- regulatory wzrostu roślin,
	- odstraszające szkodniki (repelenty),
	- gryzoniobójcze (rodentycydy),
	- przyciągające szkodniki (atraktanty),
	- kretobójcze (talpicydy),
	- wirusobójcze (wirocydy),
	- inne,
	b) ze względu na sposób oddziaływania na organizmy szkodliwe:
	- kontaktowe,
	- żołądkowe,
	- inhalacyjne,
	- fungitoksyczne,
	- fungistatyczne,
	- desykujące,
	- inhibitujące wzrost i rozwój,
	- inne,
	Czynniki warunkujące skuteczne działanie środków ochrony roślin:

	a) dobór środka ochrony roślin,
	b) termin przeprowadzenia zabiegu,
	c) dawka środka ochrony roślin,
	d) warunki atmosferyczne,
	e) łączne stosowanie agrochemikaliów
3	Zagadnienia z zakresu ochrony roślin uprawnych	2
	Podstawowe wiadomości o organizmach szkodliwych i ich zwalczaniu, w tym o:
	a) organizmach chorobotwórczych,
	b) chwastach,
	c) szkodnikach,
	Przegląd metod ochrony roślin, w tym: agrotechniczna, hodowlana, mechaniczna, fizyczna, biologiczna, chemiczna, integrowana oraz kwarantanna
	Podstawowe wiadomości z zakresu dobrej praktyki ochrony roślin
	Zwalczanie szkodników artykułów rolno-spożywczych
4	Technika wykonywania zabiegów w ochronie roślin	5, w tym 4 godziny zajęć praktycznych
	Sposoby stosowania środków ochrony roślin w zależności od ich formy użytkowej: opryskiwanie, zaprawianie, rozsiewanie, podlewanie, gazowanie, zamgławianie, sublimowanie, zwabianie	5, w tym 4 godziny zajęć praktycznych
	Przygotowanie opryskiwacza do pracy, w tym:
	a) sprawdzenie stanu technicznego poszczególnych urządzeń opryskiwacza pod kątem ich wpływu na jakość wykonania zabiegu,
	b) dobór parametrów pracy i regulacja opryskiwaczy,
	c) dobór rozpylaczy
	Technika opryskiwania - użytkowanie opryskiwaczy
	Badania sprawności technicznej opryskiwaczy:
	a) organizacja systemu badań w regionie,
	b) wymagania techniczne dla opryskiwaczy,
	c) przygotowanie opryskiwacza do badania
5	Zapobieganie negatywnemu wpływowi środków ochrony roślin na środowisko	2
	Oddziaływanie środków ochrony roślin na organizmy pożyteczne
	Zmiany zachodzące w środowisku na skutek stosowania środków ochrony roślin
	Postępowanie ze środkami ochrony roślin i opróżnionymi opakowaniami po środkach ochrony roślin
	Postępowanie z opryskiwaczem przed zabiegiem i po zabiegu wykonanym przy użyciu środków ochrony roślin
	Stosowanie środków ochrony roślin w strefach ochronnych ujęć wody oraz na terenie uzdrowisk, otulin parków narodowych oraz rezerwatów przyrody
6	Bezpieczeństwo i higiena pracy przy stosowaniu środków ochrony roślin	2
	Przegląd obowiązujących przepisów
	Zagrożenia dla zdrowia człowieka podczas

	stosowania środków ochrony roślin przy użyciu opryskiwaczy
	Drogi wchłaniania środków ochrony roślin do organizmu: doustna, skórna, oddechowa i przez błonę śluzową
	Środki ochrony osobistej i zasady ich użycia
	Prawidłowe przechowywanie, pakowanie i transport środków ochrony roślin
	Ocena zagrożenia na poszczególnych stanowiskach pracy, w tym przy:
	a) sporządzaniu cieczy roboczej,
	b) zabiegach wykonywanych opryskiwaczem ciągnikowym,
	c) zabiegach wykonywanych opryskiwaczem plecakowym,
	d) zabiegach wykonywanych w uprawach pod osłonami,
	e) zaprawianiu nasion
	Zasady profilaktyki, w tym:
	a) badania lekarskie,
	b) wyposażenie apteczki pierwszej pomocy medycznej,
	c) informacje o najbliższym zakładzie opieki zdrowotnej oraz numery telefonów do ośrodków oksykologicznych
	Pierwsza pomoc przy zatruciach środkami ochrony roślin oraz w razie wystąpienia innych nagłych wypadków
	Przepisy przeciwpożarowe i zasady postępowania w czasie pożaru, w tym:
	a) przyczyny i rodzaje zagrożenia,
	b) drogi pożarowe
	Postępowanie w przypadku rozlania lub rozsypania środków ochrony roślin
	Ogółem	14

Załącznik 5. [PROGRAM SZKOLENIA W ZAKRESIE STOSOWANIA ŚRODKÓW OCHONY ROŚLIN SPRZĘTEM AGROLOTNICZYM]

Załącznik nr 5

PROGRAM SZKOLENIA W ZAKRESIE STOSOWANIA ŚRODKÓW OCHONY ROŚLIN SPRZĘTEM AGROLOTNICZYM

Lp.	Temat	Liczba godzin
1	2	3
1	Wybrane zagadnienia w zakresie obowiązujących przepisów	1
	Dopuszczanie środków ochrony roślin do obrotu
	Wymagania w zakresie nabywania i stosowania środków ochrony roślin
	Postępowanie w przypadku reklamacji środków ochrony roślin
	Zagrożenia wynikające ze stosowania podrobionych środków ochrony roślin dla zdrowia ludzi, zwierząt oraz dla środowiska
	Metody rozpoznawania podrobionych środków ochrony roślin
2	Ochrona roślin uprawnych i lasów przed szkodnikami i organizmami chorobotwórczymi	2
	Podstawowe wiadomości o biologii niektórych organizmów szkodliwych
	Zastosowanie zabiegów agrolotniczych w zwalczaniu organizmów szkodliwych
3	Charakterystyka i podział środków ochrony roślin oraz możliwości ich stosowania sprzętem agrolotniczym	1
4	Zapobieganie negatywnemu wpływowi środków ochrony roślin na środowisko, w tym na organizmy pożyteczne w uprawach, lasach i strefach ekotonowych	1
5	Bezpieczeństwo i higiena pracy przy stosowaniu środków ochrony roślin	1
	Przegląd obowiązujących przepisów
	Zagrożenia dla zdrowia człowieka podczas stosowania środków ochrony roślin sprzętem agrolotniczym
	Klasyfikacja środków ochrony roślin pod względem stwarzania przez nie zagrożeń dla zdrowia człowieka, Pszczół i organizmów wodnych
	Drogi wchłaniania środków ochrony roślin do organizmu: doustna, skórna, oddechowa i przez błonę śluzową
	Środki ochrony osobistej i zasady ich użycia
	Prawidłowe przechowywanie, pakowanie i transport środków ochrony roślin
6	Sprzęt agrolotniczy w zabiegach ochrony roślin, w tym: podział, budowa, zastosowanie, sprawność techniczna	3
7	Naprowadzanie samolotów i śmigłowców na pola zabiegowe oraz zasady bezpiecznego stosowania środków ochrony roślin sprzętem agrolotniczym	2
8	Organizacja i koszty prac agrolotniczych	1
9	Badanie sprawności technicznej opryskiwaczy	2
	Ogółem	14

Załącznik 6. [PROGRAM SZKOLENIA W ZAKRESIE STOSOWANIA ŚRODKÓW OCHRONY ROŚLIN METODĄ FUMIGACJI]

Załącznik nr 6

PROGRAM SZKOLENIA W ZAKRESIE STOSOWANIA ŚRODKÓW OCHRONY ROŚLIN METODĄ FUMIGACJI

Lp.	Temat	Liczba godzin
1	2	3
1	Wybrane zagadnienia w zakresie obowiązujących przepisów	1
	Dopuszczanie środków ochrony roślin do obrotu
	Zasady nabywania i stosowania środków ochrony roślin
	Postępowanie w przypadku reklamacji środków ochrony roślin
	Zagrożenia wynikające ze stosowania podrobionych środków ochrony roślin dla zdrowia ludzi, zwierząt oraz dla środowiska
	Metody rozpoznawania podrobionych środków ochrony roślin
2	Charakterystyka i zasady stosowania środków ochrony roślin	2
	Skład środków ochrony roślin
	Formy użytkowe środków ochrony roślin
	Okres karencji i okres prewencji
	Klasyfikacja środków ochrony roślin pod względem stwarzania przez nie zagrożeń dla zdrowia człowieka, pszczół i organizmów wodnych
	Podział środków ochrony roślin
	a) ze względu na funkcję:
	- roztoczobójcze (akarycydy),
	- bakteriobójcze (bakteriocydy),
	- grzybobójcze (fungicydy),
	- chwastobójcze (herbicydy),
	- owadobójcze (insektycydy),
	- mięczakobójcze (moluskocydy),
	- nicieniobójcze (nematocydy),
	- regulatory wzrostu roślin,
	- odstraszające szkodniki (repelenty),
	- gryzoniobójcze (rodentycydy),
	- przyciągające szkodniki (atraktanty),
	- kretobójcze (talpicydy),
	- wirusobójcze (wirocydy),
	- inne,
	b) ze względu na sposób oddziaływania na organizmy szkodliwe:
	- kontaktowe,
	- żołądkowe,
	- inhalacyjne,
	- fungitoksyczne,
	- fungistatyczne,
	- desykujące,
	- inhibitujące wzrost i rozwój,
	- inne
	Czynniki warunkujące skuteczne działanie środków ochrony roślin:

	a) dobór środka ochrony roślin,
	b) termin przeprowadzenia zabiegu,
	c) dawka środka ochrony roślin,
	d) warunki atmosferyczne
	Środki ochrony roślin przeznaczone do zwalczania szkodników artykułów rolno-spożywczych
3	Zagadnienia z zakresu ochrony roślin	4
	Podstawowe wiadomości o biologii organizmów szkodliwych - ich oznaczenie i zwalczanie
	Przegląd metod ochrony roślin, w tym szczegółowa charakterystyka metody chemicznej
	Zasady wykonywania zabiegu dezynsekcji gazowej i technika wykonywania tego zabiegu, w tym:
	a) stosowane środki ochrony roślin,
	b) właściwości chemiczne i fizyczne środków ochrony roślin,
	c) mechanizm działania środków ochrony roślin,
	d) warunki zastosowania środków ochrony rośliń,
	e) przygotowywanie pomieszczenia,
	f) dawkowanie i sposób rozmieszczenia środków ochrony roślin,
	g) odwietrzanie pomieszczenia,
	h) kontrola pozostałości gazu w pomieszczeniu
	Wymagania dotyczące ewidencji zabiegów wykonywanych przy użyciu środków ochrony roślin
4	Technika wykonywania zabiegów w ochronie roślin	4, w tym 3 godziny zajęć praktycznych
	Sposoby stosowania środków ochrony roślin w zależności od ich formy użytkowej: opryskiwanie, zaprawianie, rozsiewanie, podlewanie, gazowanie, zamgławianie, sublimowanie, zwabianie
	Przygotowywanie sprzętu do wykonywania zabiegu
	Rodzaje sprzętu
	Sprawność techniczna i wpływ na jakość zabiegu
	Usuwanie podstawowych usterek
	Zabezpieczenie sprzętu po wykonanym zabiegu
5	Zapobieganie negatywnemu wpływowi środków ochrony roślin na środowisko	2
	Oddziaływanie środków ochrony roślin na organizmy pożyteczne
	Zmiany zachodzące w środowisku na skutek stosowania środków ochrony roślin
	Postępowanie ze środkami ochrony roślin i opróżnionymi opakowaniami po środkach ochrony rośliń
6	Bezpieczeństwo i higiena pracy przy stosowaniu środków ochrony roślin	3
	Przegląd obowiązujących przepisów
	Klasyfikacja środków ochrony roślin pod względem stwarzania przez nie zagrożenia dla zdrowia człowieka
	Drogi wchłaniania środków ochrony roślin do organizmu: doustna, skórna, oddechowa i przez błonę śluzową
	Środki ochrony osobistej i zasady ich użycia
	Prawidłowe przechowywanie, pakowanie i transport środków ochrony roślin
	Zasady profilaktyki:
	a) badania lekarskie,
	b) wyposażenie apteczki pierwszej pomocy medycznej,
	c) informacje o najbliższym zakładzie opieki zdrowotnej, telefony do ośrodków oksykologicznych
	Pierwsza pomoc przy zatruciach środkami ochrony roślin oraz w razie wystąpienia innych nagłych wypadków
	Przepisy przeciwpożarowe i sposób postępowania w czasie pożaru, w tym:
	a) przyczyny i rodzaje zagrożenia pożarowego,
	b) drogi pożarowe
	Postępowanie w przypadku rozlania lub rozsypania środków ochrony roślin
	Ogółem	16