Dzienniki Urzędowe - rok 2014 poz. 7

Lp.

Identyfikacja zagrożeń

Sposoby eliminacji lub ograniczania zagrożeń i ich skutków

1

Zagrożenia dotyczące populacji żubra (Bison bonasus):

1. Monitoring parametrów populacji (w tym śmiertelność, rozrodczość, struktura wiekowo-płciowa).

1) wysoki stopień wsobności populacji,

2. Odłowy i przesiedlenia mające na celu tworzenie i wzmacnianie populacji poza Puszczą Białowieską.

2) nekrotyczne zapalenie napletka,

3. Eliminacja osobników agresywnych lub wykazujących objawy chorobowe.

3) zmniejszająca się dostępność terenów otwartych,

4. Monitoring występowania chorób zakaźnych i inwazyjnych u zwierząt eliminowanych i odławianych.

4) ograniczenia w dostępie do wody,

5. Porządkowanie i odkażanie zimowych miejsc dokarmiania oraz wodopojów.

5) nadmierna koncentracja stad zimą,

6. Działania lekarsko-weterynaryjne mające na celu zapobieganie i zwalczanie epizoocji i pasożytów.

6) izolacja przestrzenna niewielkich populacji,

7. Konserwacja i budowa wodopojów.

8. Utrzymywanie i tworzenie atrakcyjnych miejsc żerowych.

7) wysoki stopień zarażenia pasożytami,

9. Dążenie, w porozumieniu z Państwowym Gospodarstwem Leśnym Lasy Państwowe, zwanym dalej „PGL LP”, do odtworzenia i poprawy stanu łąk na obszarze do 300 ha, zarządzanym przez PGL LP.

8) kłusownictwo

10. Rozpraszanie zimowego dokarmiania w celu zmniejszenia koncentracji stad, w porozumieniu z PGL LP.

11. Inicjowanie i wspieranie działań mających na celu tworzenie korytarzy ekologicznych na zewnątrz Parku (na poziomie lokalnym i ponadlokalnym) oraz przez granicę państwową – na poziomie transgranicznym z częścią puszczy po stronie białoruskiej.

12. Podejmowanie wspólnie z Policją i służbami PGL LP, działań prewencyjnych w otulinie Parku w celu eliminacji kłusownictwa

2

Rozprzestrzenianie się gatunków obcych, sprzyjających synantropizacji siedlisk, takich jak:

1. Monitoring występowania gatunków obcych na terenie Parku i w jego otulinie.

2. Eliminacja gatunków obcych na terenach objętych ochroną czynną lub krajobrazową z użyciem metod mechanicznych.

1) 9170 grąd subkontynentalny Tilio-Carpinetum,

3. Zapobieganie rozprzestrzenianiu się gatunków obcych.

4. Ograniczanie form antropopresji sprzyjających pojawianiu się gatunków obcych

2) 91E0 łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe (Salicetum albae, Populetum albae,
Alnenion glutinoso-incanae, olsy źródliskowe)

3

Zmiany stosunków wodnych (obniżanie się poziomu wód gruntowych, zanikanie zbiorników wodnych, eutrofizacja) zagrażające w szczególności:

1. Monitoring hydrologiczny wód gruntowych i wód w głównych ciekach naturalnych, w tym procesu erozji dna rzeki Narewki, w razie potwierdzonej badaniami hydrogeologicznymi potrzeby poprawy stosunków wodnych oraz podjęcie działań zmierzających do spowolnienia procesu erozji dna rzeki Narewki oraz spowalnianie odpływu wód opadowych i roztopowych za pomocą urządzeń piętrzących.

1) siedliskom przyrodniczym:

a) 91DO – bory i lasy bagienne (Vaccinio uliginosi-Betuletum pubescentis, Vaccinio uliginosi-Pinetum, Pino mugo-Sphagnetum, Sphagno girgensohnii-Piceetum i brzozowo-sosnowe bagienne lasy borealne),

2. Konserwacja i utrzymanie istniejącej infrastruktury hydrotechnicznej.

3. Monitorowanie populacji bobra (Castor fiber)

b) 91E0 – łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe
(Salicetum albae, Populetum albae, Alnenion glutinoso-incanae, olsy źródliskowe);

2) siedliskom gatunków:

a) 1014 – poczwarówka zwężona (Vertigo angustior),

b) 1016 – poczwarówka jajowata (Vertigo moulinsiana),

c) 1060 – czerwończyk nieparek (Lycaena dispar),

d) 1065 – przeplatka aurinia (Euphydryas aurinia),

e) 1166 - traszka grzebieniasta (Triturus cristatus)

4

Procesy sukcesji naturalnej prowadzące do zarastania i zmniejszania powierzchni półnaturalnych siedlisk ekosystemów nieleśnych (siedlisk przyrodniczych):

Usuwanie młodego pokolenia drzew i krzewów oraz wypasanie zwierząt gospodarskich lub koszenie roślinności zielnej na terenach łąkowych charakteryzujących się wysoką różnorodnością biologiczną lub posiadających duże znaczenie jako miejsca żerowania zwierząt

1) 6230 – niżowe murawy bliźniczkowe (Nardion – płaty bogate florystycznie);

2) 6410 – zmiennowilgotne łąki trzęślicowe (Molinion);

3) 6510 – niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie (Arrhenatherion elatioris) i związane z nimi gatunki

5

Zanikanie gatunków i ich ostoi, w szczególności:

1. Ograniczanie niepokojenia zwierząt, poprzez udostępnianie terenu dostosowane do wymagań ochrony gatunków.

1) bocian czarny (Ciconia nigra),

2. Dostosowanie czasu i zakresu wykonywania zabiegów ochrony czynnej do potrzeb gatunków.

2) orlik krzykliwy (Aquilla pomarina),

3. Pozostawianie martwych drzew.

3) ryś (Lynx lynx),

4. Monitoring liczebności gatunków priorytetowych.

4) przeplatka aurinia (Euphydryas aurinia),

5. Utrzymanie dostępności miejsc zimowania nietoperzy (Chiroptera) w remontowanych obiektach

5) rozmiazg kolweński (Phyto kolwensis),

6) leniec bezpodkwiatkowy (Thesium ebracteatum),

7) sasanka otwarta (Pulsatilla patens)

6

Drapieżnicza presja zdziczałych psów i kotów na gatunki zwierząt bytujących na obszarze Parku

1. Monitoring wpływu zdziczałych psów i kotów na populacje zwierząt na obszarze Parku.

2. Wyłapywanie zdziczałych psów i kotów na obszarze objętym ochroną czynną i krajobrazową wraz z dalszym postępowaniem, zgodnym z ustawą z dnia 12 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt (Dz. U. z 2013 r. poz. 856)

7

Ocienienie stanowisk, ustępowanie gatunków światłolubnych i ciepłolubnych, skutkujące regresją stanowisk – zagrożenia dla gatunków:

Utrzymanie lub kształtowanie właściwych warunków siedliskowych w dostosowaniu do biologii gatunków będących przedmiotami ochrony, m.in. przez:

1) utrzymywanie najcenniejszych otwartych powierzchni nieleśnych przez wypas, cykliczne koszenia i usuwanie młodego pokolenia drzew i krzewów z sukcesji naturalnej,

1) bogatek wspaniały (Buprestis splendens),

2) odtwarzanie stanowisk gatunków,

2) leniec bezpodkwiatkowy (Thesium ebracteatum),

3) kształtowanie właściwych warunków siedliskowych sprzyjających utrzymaniu populacji gatunków będących przedmiotem ochrony,

3) sasanka otwarta (Pulsatilla patens)

4) przechowywanie nasion w bankach nasion,

5) hodowla gatunków roślin w warunkach ex situ,

6) monitoring gatunków priorytetowych

8

Intensyfikacja udostępnienia terenu powodująca pogarszanie stanu walorów przyrodniczych Parku

1. Monitoring liczby osób wchodzących na teren Parku, zwłaszcza w obszarze ochrony ścisłej.

2. Monitoring uszkodzeń roślinności i gleb przy szlakach turystycznych.

3. Utrzymanie ograniczeń w udostępnianiu najcenniejszych obszarów.

4. Rozbudowa infrastruktury zabezpieczającej przedmioty ochrony przed degradacją.

5. Inicjowanie i wspieranie powstawania atrakcji turystycznych i edukacyjnych poza granicami Parku.

6. Wykonywanie ocen oddziaływania w odniesieniu do przedmiotów ochrony w celu ewentualnego korygowania zmian w sposobie udostępnienia obiektów przyrodniczych Parku

9

Obszar Parku niewystarczający dla ochrony dużych ssaków wymagających większego areału osobniczego i warunków do swobodnej migracji, w szczególności:

1. Inicjowanie i wspieranie działań mających na celu tworzenie korytarzy ekologicznych na poziomie lokalnym, ponadlokalnym i transgranicznym.

2. Zacieśnianie wzajemnej współpracy międzynarodowej z białoruskim Parkiem Narodowym „Belovezhskaya Pushcha” w celu propagowania i poszukiwania rozwiązań zmierzających do zapewnienia warunków dla migracji dużych ssaków przez granicę państwa (w odniesieniu do populacji żubrów (Bison bonasus) bytujących po obu stronach granicy państwowej – po uprzednim uzyskaniu niezbędnego potwierdzenia naukowego co do zasadności łączenia tych dwóch populacji)

1) wilk (Canis lupus),

2) ryś (Lynx lynx),

3) żubr (Bison bonasus)

10

Pożary – zagrożenia wynikające z III kategorii zagrożenia pożarowego

1. Opracowanie w porozumieniu z Państwową Strażą Pożarną, zwaną dalej „PSP”, strategii postępowania dla każdego obiektu.

2. Utrzymanie pasów przeciwpożarowych od strony polany białowieskiej.

3. Monitoring zagrożenia pożarowego ekosystemów.

4. Utrzymywanie dyżurów przeciwpożarowych w okresach zwiększonego zagrożenia pożarowego.

5. Edukacja społeczeństwa.

6. Działania profilaktyczne podejmowane we współpracy z PGL LP i PSP.

7. Wspieranie starań o dofinansowywanie i doposażanie jednostek Ochotniczej Straży Pożarnej na terenie gmin przylegających do Parku

11

Pogarszanie się stanu obiektów dziedzictwa kulturowego

1. Rewitalizacja Parku Pałacowego.

2. Remonty obiektów zabytkowych.

3. Zabezpieczenie stanowisk archeologicznych przed nieuprawnioną eksploracją.

4. Działania edukacyjne zmierzające do podtrzymania i kształtowania świadomości społeczności lokalnych, poczucia tożsamości i odpowiedzialności za dobra kultury materialnej i niematerialnej.

5. Zachowanie tradycyjnego nazewnictwa obiektów kultury materialnej.

6. Współpraca ze służbami konserwatorskimi, jednostkami samorządu terytorialnego i organizacjami pozarządowymi

12

Wypłycanie i zarastanie stawów w Parku Pałacowym

Pogłębienie stawów i usunięcie nagromadzonego osadu

13

Niezgodne z prawem korzystanie z zasobów Parku między innymi w wyniku:

1. Współpraca z Policją, PGL LP i Strażą Graniczną w zakresie prewencji.

2. Patrolowanie zagrożonych obszarów i obiektów Parku.

1) kłusownictwa,

3. Usuwanie urządzeń kłusowniczych.

2) nielegalnego zbioru chronionych gatunków roślin i zwierząt,

4. Kontrola osób odławiających zwierzęta oraz zbierających rośliny lub grzyby.

5. Szkolenie pracowników Parku i PGL LP oraz funkcjonariuszy Policji i Straży Granicznej w zakresie umiejętności rozpoznawania gatunków grzybów, flory i fauny objętych ochroną

3) nieuprawnionego ruchu pojazdów samochodowych

14

Niedostateczny zakres poznania zasobów, tworów i składników przyrody, zasobów kulturowych oraz procesów ekologicznych

1. Prowadzenie inwentaryzacji przyrodniczej i dóbr kultury materialnej.

2. Rozwijanie badań naukowych i monitoringu środowiska przyrodniczego

Lp.

Identyfikacja zagrożeń

Sposoby eliminacji lub ograniczania zagrożeń i ich skutków

1

Zagrożenia dotyczące populacji żubra (Bison bonasus):

1. Monitoring liczebności i stanu zdrowotnego populacji.

2. Minimalizacja kontaktu osobników z osobami postronnymi w okresach zwiększonego zagrożenia epizoocjami.

1) Pogłębienie się stopnia wsobności.

3. Wymiana osobników pomiędzy populacjami wolnymi i hodowlami zamkniętymi.

2) Pojawianie się nowych chorób zakaźnych i inwazyjnych.

4. Usuwanie z populacji osobników chorych, agresywnych, osłabionych.

3) Niekorzystne zmiany w strukturze populacji.

5. Monitoring występowania chorób zakaźnych i inwazyjnych u zwierząt eliminowanych i odławianych.

4) Zagrożenie integralności ostoi żubra w wyniku zmian w sposobie zagospodarowania Puszczy Białowieskiej

6. Podejmowanie działań lekarsko-weterynaryjnych mających na celu profilaktykę oraz zwalczanie epizoocji i pasożytów.

7. Wspieranie działań mających na celu zapewnienie integralności ostoi w Puszczy Białowieskiej.

8. Dopuszczenie większego wpływu czynników naturalnych na kształtowanie liczebności i struktury populacji

2

Wzrost presji antropogenicznej związanej z udostępnieniem turystycznym obszaru Parku

1. Monitoring liczby osób korzystających z obiektów Parku.

2. Monitoring wpływu presji antropogenicznej na przedmioty ochrony udostępnianego terenu

3

Wzrost zagrożenia pożarowego

1. Monitoring stopnia zagrożenia pożarowego.

2. Utrzymywanie dyżurów i patroli przeciwpożarowych w okresach najwyższego zagrożenia pożarowego.

3. Utrzymanie sprzętu i infrastruktury służącej ochronie przeciwpożarowej

4

Pogorszenie stanu zachowania dóbr kultury materialnej

1. Ocena stanu zachowania obiektów i stanowisk.

2. Współpraca ze służbami konserwatorskimi i organizacjami pozarządowymi.

3. Zachowanie i przywracanie tradycyjnych nazw miejsc i obiektów

Lp.

Identyfikacja zagrożeń

Sposoby eliminacji lub ograniczania zagrożeń i ich skutków

1

Niekontrolowane rozprzestrzenianie się gatunków obcych związane z synantropizacją siedlisk, w szczególności:

1) 9170 – grąd subkontynentalny Tilio–Carpinetum,

2) 91E0 – łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe (Salicetum albae, Populetum albae, Alnenion glutinoso-incanae, olsy źródliskowe)

1. Wypracowanie i wdrożenie w porozumieniu z PGL LP, lokalnymi samorządami i innymi instytucjami z obszaru Puszczy Białowieskiej wspólnej strategii postępowania z gatunkami inwazyjnymi.

2. Likwidacja pojedynczych egzemplarzy i stanowisk obcych gatunków inwazyjnych na etapie poprzedzającym ich pojawianie się w granicach Parku.

3. Podejmowanie współpracy z zainteresowanymi stronami odnośnie do edukacji związanej z gatunkami obcymi

2

Niska liczebność i wysoki stopień homozygotyczności światowej populacji 2647 – żubra (Bison bonasus)

1. Prowadzenie hodowli żubra (Bison bonasus) ex situ.

2. Wspieranie powstawania nowych hodowli zamkniętych i stad wolnych poza Puszczą Białowieską, a także prowadzenie Księgi Rodowodowej Żubrów

3

Zanikanie tradycyjnego krajobrazu polany białowieskiej, polany masiewskiej, polany pogorzeleckiej oraz agrocenoz, zagrażające w szczególności gatunkom:

1) bocian czarny (Ciconia nigra),

2) orlik krzykliwy (Aquila pomarina),

3) derkacz (Crex crex),

4) jarzębatka (Sylvia nisoria),

5) gąsiorek (Lanius collurio)

1. Współpraca z lokalnymi samorządami w zakresie rewitalizacji i utrzymania punktów i miejsc widokowych na przedpolu Parku.

2. Edukacja społeczności lokalnych na rzecz konieczności zachowania tradycyjnych elementów architektonicznych wsi puszczańskich wraz z dotychczasowym przestrzennym usytuowaniem zabudowy jako cech charakterystycznych krajobrazu kulturowego.

3. Propagowanie tradycyjnych form upraw rolnych i ekstensywnego użytkowania łąk.

4. Postulowanie odpowiednich regulacji do dokumentów planistycznych odnośnie do potrzeby wyłączania z zabudowy mieszkaniowej i zagrodowej fragmentów polan stanowiących zagrożenie dla walorów przyrodniczych Parku oraz przedmiotów ochrony w obszarze Natura 2000.

5. Podejmowanie działań związanych z wykupem gruntów nie stanowiących własności Skarbu Państwa

4

Sytuacje konfliktowe związane ze szkodami w uprawach i płodach rolnych powodowane przez populację żubra (Bison bonasus)

1. Poprawa warunków żerowania wewnątrz kompleksu leśnego.

2. Edukacja rolników w zakresie postępowania z gatunkiem żubra (Bison bonasus)i zapobiegania szkodom.

3. Kontraktacja łąk i plonów z przeznaczeniem dla gatunku żubra (Bison bonasus).

4. Odstraszanie (płoszenie), odławianie i przesiedlanie osobników uporczywie powodujących szkody.

5. Odławianie, przesiedlanie, eliminacja osobników agresywnych

5

Brak łączności przestrzennej pomiędzy siedliskami gatunków bytujących na terenie Parku i ich siedliskami na pozostałym obszarze Puszczy Białowieskiej powodującej pogorszanie się stanu ochrony gatunków:

1) ryś (Lynx lynx),

2) rozmiazg kolweński (Pytho kolwensis)

1. Inicjowanie i wspieranie wyznaczania, we współpracy z PGL LP, korytarzy ekologicznych pomiędzy obszarem Parku a lasami o dużym stopniu naturalności oraz pomiędzy Puszczą Białowieską i innym kompleksami leśnymi, charakteryzujących się mozaikowym zróżnicowaniem struktury siedlisk leśnych typowym dla lasów o charakterze naturalnym (wykroty, złomy, duże zwarcie drzewostanu, obecność polan śródleśnych oraz odnowień naturalnych wraz z zasobami martwego drewna na poziomie powyżej 10% zapasu drzewostanu).

2. Zapobieganie tworzeniu i dążenie do ograniczania wpływu barier migracyjnych (drogi udostępnione do ruchu publicznego, zbyt mała ilość starych, martwych drzew) w sąsiedztwie Parku

6

Gospodarka łowiecka na terenach poza otuliną, bezpośrednio przylegających do Parku (polana białowieska, polana masiewska i polana pogorzelecka)

Współpraca z PGL LP w procesie tworzenia planów łowieckich dla terenów sąsiadujących z Parkiem

7

Zbyt mała ilość martwych i obumierających drzew w otulinie Parku, zagrażająca w szczególności gatunkom:

1) zgniotek cynobrowy (Cucujus cinnaberinus),

2) ponurek schneidera (Boros schneideri),

3) rozmiazg kolweński (Pytho kolwensis),

4) konarek tajgowy (Phryganophilus ruficollis),

5) zagłębek bruzdkowany (Rhysodes sulcatus),

6) dzięcioł zielonosiwy (Picus canus),

7) dzięcioł średni (Dendrocopos medius),

8) dzięcioł białogrzbiety (Dendrocopos leucotos),

9) dzięcioł trójpalczasty (Picoides tridactylus),

10) muchołówka mała (Ficedula parva),

11) muchołówka białoszyja (Ficedula albicolis)

Popieranie prowadzonych przez PGL LP działań dotyczących pozostawianie martwych i obumierających drzew w otulinie Parku

8

Niszczenie populacji rzadkich gatunków przez kolekcjonerów zagrażające w szczególności gatunkom:

1) bogatek wspaniały (Buprestis splendens),

2) rozmiazg kolweński (Pytho kolwensis),

3) konarek tajgowy (Phryganophilus ruficollis),

4) zagłębek bruzdkowany (Rhysodes sulcatus),

5) przeplatka aurinia (Euphydryas aurinia),

1. Współpraca ze Strażą Leśną, Policją i Strażą Graniczną w zakresie kontroli osób odławiających owady oraz zbierających rośliny lub grzyby.

2. Organizacja szkoleń dla pracowników Parku oraz funkcjonariuszy Policji, Straży Granicznej, Straży Leśnej i PGL LP w zakresie rozpoznawania gatunków objętych ochroną prawną (współpraca z PGL LP dotyczy terenu otuliny)

9

Wypadki komunikacyjne ze zwierzętami zagrażające w szczególności gatunkom:

1) wilk (Canis lupus),

2) ryś (Lynx lynx),

3) żubr (Bison bonasus),

4) traszka grzebieniasta (Triturus cristatus)

1. Ustawianie tablic informacyjnych przy drogach.

2. Wnioskowanie do zarządców dróg o budowę przejść dla płazów przy remontach lub budowach dróg

10

Zanieczyszczenia powietrza

1. Propagowanie w regionie niskoemisyjnych źródeł ciepła oraz wykorzystywania energii ze źródeł odnawialnych.

2. Ograniczanie ruchu pojazdów spalinowych na terenie Parku i wnioskowanie do zarządców terenu o wprowadzenie ograniczenia w jego bezpośrednim sąsiedztwie Parku

11

Skażenie wód w wyniku migracji zanieczyszczeń chemicznych z odciekami ze składowisk odpadów

1. Wspieranie władz samorządowych w zdobyciu środków na likwidację składowisk odpadów i rekultywację terenu.

2. Likwidacja i rekultywacja dawnego nieeksploatowanego składowiska odpadów na uroczysku „Cegielnia”

Lp.

Identyfikacja zagrożeń

Sposoby eliminacji lub ograniczania zagrożeń i ich skutków

1

Nadmierny wzrost liczby osób korzystających z obiektów Parku

1. Monitoring liczby osób korzystających z obiektów Parku.

2. Wprowadzanie okresowych i stałych ograniczeń oraz limitów w dostępie do obiektów poddanych największej presji.

3. Propagowanie i merytoryczne wspieranie tworzenia atrakcji turystycznych i obiektów edukacyjnych poza granicami Parku w celu zminimalizowania i rozłożenia w czasie obciążeń wynikających z nadmiernej presji turystycznej w porozumieniu z zarządcami terenu

2

Choroby o charakterze epizoocji zagrażające w szczególności populacji żubra (Bison bonasus)

1. Monitoring stanu zdrowotnego populacji żubra (Bison bonasus).

2. Opracowanie i wdrożenie procedur postępowania w przypadku stwierdzenia epizoocji lub zaobserwowania niepokojących objawów chorobowych u zwierząt.

3. W okresach zagrożenia epizoocjami ograniczanie kontaktów osób postronnych ze zwierzętami i miejscami ich bytowania

3

Przekroczenie pojemności ekologicznej Puszczy dla zwierząt kopytnych zagrażające pogorszeniem się stanu ochrony żubra (Bison bonasus)

1. Odławianie i przesiedlanie żubrów poza obszar Puszczy Białowieskiej.

2. Opiniowanie planów łowieckich nadleśnictw Białowieża i Browsk w szczególności odnośnie potrzeb regulacji pogłowia jelenia (Cervus elaphus) w ramach prowadzonej gospodarki łowieckiej.

3. Zwiększenie bazy pokarmowej przez utrzymywanie łąk jako istotnej bazy pokarmowej populacji żubra (Bison bonasus) żyjących na wolności

4

1. Zmiany składowych bilansu wodnego ekosystemów i zlewni leśnych.

2. Pogarszanie się jakości wód powierzchniowych i podziemnych.

3. Eutrofizacja wód

1. Monitoring stosunków wodnych (rozpoznanie stanu ekosystemów hydrogenicznych, modelowanie hydrologiczne).

2. W razie potrzeby podejmowanie działań mających na celu poprawę stosunków wodnych.

3. Edukacja społeczeństwa oraz wspieranie działań samorządów w zakresie wyposażenia w kanalizację wszystkich jednostek osadniczych.

4. Likwidacja potencjalnych źródeł zanieczyszczeń wód

5

Rozprzestrzenianie się pożarów z terenów sąsiadujących z Parkiem

1. Utrzymywanie pasów przeciwpożarowych od strony otwartych terenów osadniczych (polan).

2. Dyżury i patrole przeciwpożarowe w okresach zagrożenia.

3. Utrzymanie sprzętu i infrastruktury służącej celom przeciwpożarowym.

4. Szkolenia pracowników w zakresie profilaktyki pożarowej i walki z pożarami

6

Wzrost liczebności populacji gatunków inwazyjnych zagrażających siedliskom, w szczególności:

1) 9170 – grąd subkontynentalny (Tilio–Carpinetum),

2) 91E0 – łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe (Salicetum albae, Populetum albae, Alnenion glutinoso-incanae, olsy źródliskowe)

1. Monitoring liczebności populacji gatunków inwazyjnych.

2. Opracowanie strategii postępowania z gatunkami inwazyjnymi na terenie Puszczy Białowieskiej (przy współudziale jednostek naukowych, PGL LP, lokalnych samorządów i innych organizacji)

7

Transgraniczny przepływ zanieczyszczeń rzekami – Narewka i Hwoźna, pochodzących z części zlewni na obszarze Białorusi

1. Monitoring stanu jakości wód.

2. Współpraca ze stroną białoruską w zakresie zgłaszania ewentualnych awarii.

3. Edukacja samorządów lokalnych o możliwościach występowania tego typu zagrożeń i potrzebie ich zgłaszania.

4. Prowadzenie monitoringu hydrologicznego obejmującego ilość i jakość zasobów wodnych rzeki Narewki i rzeki Hwoźnej w pobliżu granicy państwa wraz z możliwością wykorzystania stawów w Parku Pałacowym jako zbiornika buforowego w sytuacjach awaryjnych dla rzeki Narewki

8

Prowadzenie prac o charakterze melioracyjnym na obszarze Parku Narodowego „Belovezhskaja Pushha” stwarzających zagrożenia transgraniczne dla stosunków wodnych obszaru Parku i zachowania trwałości siedlisk hydrogenicznych

Współpraca ze stroną białoruską w zakresie identyfikowania zagrożeń transgranicznych i ograniczania ich skutków

9

Możliwość krzyżowania się osobników gatunku żubra (Bison bonasus) z osobnikami bizona amerykańskiego (Bison bison) i powstanie ewentualnych mieszańców

1. Propagowanie i wspieranie hodowli żubra (Bison bonasus)czystej linii białowieskiej na obszarze kraju.

2. Podejmowanie szerokich działań edukacyjnych na rzecz uświadamiania zagrożeń dla rodzimej populacji żubra (Bison bonasus) wynikających z ewentualnego sprowadzania bizona amerykańskiego (Bison bison) jako gatunku obcego dla fauny województwa podlaskiego

Lp.

Rodzaj zadań ochronnych

Rozmiar

Lokalizacja¹⁾

1

Usuwanie wiatrołomów ze szlaków, ścieżek turystycznych i dróg z pozostawieniem biomasy w ekosystemie

Według potrzeb

Obręb Ochronny Rezerwat

2

Ręczne usuwanie młodego pokolenia drzew i krzewów pochodzących z sukcesji naturalnej na obszarze dróg w celu utrzymania właściwego stanu ich nawierzchni, z pozostawieniem pozyskanej biomasy do naturalnego rozkładu na miejscu

Tryb (droga):

1) Mogiłkowski,

2) Poprzeczny,

3) Budnicki,

4) Pojedynacki,

5) Sierganowski,

6) Zakole,

7) Dyrekcyjny,

8) Niedźwiedziowski,

9) Orłowski,

10) Masiewski,

11) Objazdowy

3

Ochrona ekosystemów leśnych przed organizmami inwazyjnymi rozprzestrzenianymi z odchodami koni i podawaną im paszą – stosowanie m.in. worków podogonowych na odchody oraz worków na paszę

Obszar objęty ochroną ścisłą

4

1. Monitoring ekosystemów leśnych, nieleśnych i wodnych.

2. Monitorowanie liczebności populacji roślin i zwierząt

Obręb Ochronny Rezerwat

Lp.

Rodzaj zadań ochronnych

Rozmiar

Lokalizacja¹⁾

1

Remont generalny mostków na drogach w celu utrzymania przejezdności z zastosowaniem materiałów miejscowego pochodzenia

2 sztuki

Oddziały – 340C, 341B

2

Utrzymanie obiektów infrastruktury technicznej – kładka, brama wejściowa, wiata (wykaszanie roślinności zielnej, drobne naprawy i remonty, konserwacja elementów infrastruktury)

Według potrzeb

Oddziały – 398C, 399C, 226Ac

3

Remonty dróg leśnych z wykorzystaniem gruntów lokalnego pochodzenia:

1) wyrównywanie powierzchni dróg uszkodzonych przez pojazdy konne,

2) uzupełnienie nierówności powstałych po opadach atmosferycznych i wyniku buchtowania dzików,

1,5 km

Oddziały – 398B, 398C, 398G

Według potrzeb

Obręb Ochronny Rezerwat

3) remont przepustu drogowego (wymiana uszkodzonych elementów),

1 obiekt

Oddział – 255D

4) remont kładki przez rzekę Hwoźna

1 kładka

Oddział 224Ba

5) naprawa nasypu grobli

1 nasyp grobli

Oddział – 192Dg

4

Utrzymanie tras turystycznych – minimalizacja skutków antropopresji (ograniczenie szerokości ścieżki poprzez wprowadzenie sztucznych barier, wykładanie pomostów, inne metody)

Według potrzeb

Obręb Ochronny Rezerwat

5

Utrzymanie tras turystycznych:

1) odsłanianie oznakowania,

2) utrzymanie przejezdności (przecinanie złomów i wywrotów z pozostawieniem biomasy do naturalnego rozkładu),

3) ściąganie drzew zawieszonych i stwarzających bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia i życia ludzi

4) wymiana koszy na śmieci

5 km

Oddziały – 226A, 226B, 227A, 227B, 192A, 192B, 193C, 193D

Według potrzeb

Obręb Ochronny Rezerwat

6

Utrzymanie i drobne naprawy dróg do celów przeciwpożarowych i monitoringu stanu ekosystemów:

1) wykaszanie poboczy,

2) usuwanie z poboczy młodego pokolenia drzew i krzewów pochodzących z sukcesji naturalnej,

3) odśnieżanie,

4) mechaniczne lub ręczne równanie, wałowanie, nawożenie żwiru,

5) podkrzesywanie nawisów gałęzi,

6) usuwanie złomów i wywrotów z dróg z pozostawieniem biomasy,

7) odwadnianie kałuż,

8) utrzymanie i bieżące naprawy przepustów drogowych (rozkopanie, wymiana uszkodzonych elementów, uszczelnienie, przysypanie żwirem, faszynowanie skarp, profilowanie nawierzchni),

9) zachowanie niezbędnego okresu kwarantanny dla wszelkich materiałów technologicznych obcego pochodzenia (żwir, piasek, itp.), za wyjątkiem prac wykonywanych w oparciu o materiał miejscowego pochodzenia

Według potrzeb

Obręb Ochronny Rezerwat

7 km

Obręb Ochronny Rezerwat

Według potrzeb

Obręb Ochronny Rezerwat

7

Przecinanie złomów i wywrotów z pozostawieniem biomasy

6,5 km

Oddziały – 226A, 226B, 226C, 226D, 227A, 227B, 227C, 227D, 258B

8

Bieżąca konserwacja tablic i znaków:

1) czyszczenie, konserwacja, drobne naprawy, wymiana na nowe,

Według potrzeb

Obręb Ochronny Rezerwat

2) piktogram i znak kierunkowy – czyszczenie i malowanie,

2 sztuki

Oddział – 226Ad

3) remont bądź wymiana tablic kierunkowych na szlaku „Wilczy szlak”

2 sztuki, według potrzeb

Oddziały – 192Bb, 193Cb

9

Ustawienie tablic z oznakowaniem strefy ochrony ścisłej

Do 10 sztuk

Północna granica strefy ochrony ścisłej, Obręb Ochronny Rezerwat

10

Odnowienie oznakowania podziału powierzchniowego:

1) malowanie słupków podziału powierzchniowego,

2) uzupełnienie brakujących słupków

Według potrzeb

Obręb Ochronny Rezerwat

11

Naprawa i konserwacja ogrodzeń mogił i krzyży

Według potrzeb

Oddziały – 399Ac, 370Cg, 369Gg

12

Utrzymanie i konserwacja urządzeń do monitoringu wody:

1) piezometrów

6 sztuk

Oddziały – 260B, 372C, 316D, 319C, 346B, 373B

2) wodowskazów

3 sztuki

Oddziały – 192D, 258B, 191A

13

Utrzymanie i konserwacja urządzeń do monitoringu ruchu turystycznego

2 urządzenia

Oddziały – 369B, 399C

14

Ustawianie tablic edukacyjnych

33 sztuki

Obręb Ochronny Rezerwat

15

Prowadzenie inwentaryzacji gatunków flory i fauny w oparciu o działania własne Parku oraz badania prowadzone przez ośrodki zewnętrzne

Według potrzeb

Obszar Parku

Lp.

Rodzaj zadań ochronnych

Rozmiar

Lokalizacja¹⁾

1

Naprawa istniejących grodzeń upraw leśnych:

1) wymiana słupków,

2) wymiana siatki lub żerdzi,

3) usuwanie złomów i wywrotów z pozostawieniem biomasy do naturalnego rozkładu

Według potrzeb

Oddziały – 159Cl, 159Ch,159Cm, 159Cn, 190Aa, 190Ab, 190Ac, 190Df, 189Bi, 134Ag, 133Bd, 108Ac, 163Bb, 161Dh, 160Ai, 160Bj

2

Ręczne utrzymanie powierzchni pasa przeciwpożarowego typu A wokół miejsca ogniskowego w stanie bez pokrywy roślinnej – usuwanie posuszu, gałęzi martwych drzew

0,2 km

Oddział – 368Ak, 368Aj, 368An, 368Al, 368An

3

Mechaniczne i ręczne utrzymanie mineralizowanie pasów przeciwpożarowych

3,5 km

Oddziały – 400C, 400D, 401C, 401D, 401F, 339D

4

1. Monitorowanie rozwoju populacji kornika drukarza (Ips typographus)poprzez wykładanie pułapek feromonowych – zakup 2 serii feromonów, wymiana zużytych elementów pułapek, obsługa (kontynuacja z lat poprzednich).

60 pułapek feromonowych

Oddziały – 158A, 158B, 189A, 313B, 313C, 105B, 106B, 106C, 107D, 108A, 133B, 133C, 164B, 195D, 111C, 136C, 136D, 196C, 197C

2. Monitorowanie rozwoju populacji kornika drukarza (Ips typographus)(zadanie ciągłe)

Według potrzeb

Obręb Ochronny Rezerwat

5

Likwidacja stanowisk (ognisk) obcych gatunków roślin (kontynuacja zadania z lat poprzednich):

1) klon jesionolistny (Acer negundo) – jednorazowe wycięcie drzew oraz usuwanie ich odnowienia w miesiącach od maja do września,

Według potrzeb

Oddziały – 159Db, 159Dh, 190Ba, 221Ea, 253Da, 282Ba, 398Gs

2) klon jawor (Acer pseudoplatanus) –jednorazowe, ręczne i mechaniczne wycięcie drzew w terminie od maja do września,

0,50 ha

Oddziały – 110Ac, 110Ad, 110Ah

3) winobluszcz (Partenocissus inserta) –sukcesywne ręczne i mechaniczne wycinanie i karczowanie, w terminie od maja do września,

0,1 ha

Oddział – 111Ad

4) turzyca drżączkowata (Carex bryzoides) – przykrycie runa na okres minimum dwóch lat czarną folią ogrodniczą w miejscu występowania turzycy łącznie z usuwaniem podrostów i nalotów w miejscu zwalczania,

0,15 ha

Oddziały – 136Ca, 196Da, 197Cd, 401Dj

5) dąb czerwony (Quercus rubra),

5,00 ha

Oddziały – 111Am, 111Cb, 111Ch, 111Ci

6) niecierpek drobnokwiatowy
(Impatiens parviflora) – ręczne wykaszanie i usuwanie roślin przed lub w trakcie kwitnienia roślin,

Według potrzeb
2 ha

Oddział – 161Af, 161Ad
Oddział – 368A

7) nawłocie (Solidago gigantea, S. canadensis)

Według potrzeb

Oddziały – 402Aa, 402Ab, 402Ac, 402Ad, 403a, 403b 403c, 403d, 403f

6

Monitoring i usuwanie obcych gatunków roślin (ręczne i mechaniczne usuwanie pojedynczych egzemplarzy i stanowisk obcych gatunków inwazyjnych), w szczególności:

1) dąb czerwony (Quercus rubra),

2) dziki bez koralowy (Sambucus racemosa),

3) klon jawor (Acer pseudoplatanus),

4) klon jesionolistny (Acer negundo),

5) niecierpek drobnokwiatowy (Impatiens parviflora),

6) świdośliwa Lamarcka (Amelanchier lamarckii),

7) turzyca drżączkowata (Carex brizoides),

8) winobluszcz zaroślowy (Partenocissus inserta),

9) niecierpek gruczołowaty (Impatiens glandulifera),

Według potrzeb

Obręb Ochronny Rezerwat – obszar objęty ochroną czynną

10) ligustr (Ligustrum vulgare),

11) łubin trwały (Lupinus polyphyllos),

12) czeremcha amerykańska (Padus serotina),

13) rdestowiec (Reynourtia spp.),

14) róża pomarszczona (Rosa rugosa),

15) nawłocie (Solidago gigantea, S. canadensis),

16) tawuła nibywierzbolistna (Spiraea x pseudosalicifolia),

17) żywotnik olbrzymi (Thuja plicata)

7

Utrzymanie właściwego stanu technicznego miejsc czerpania wody do celów przeciwpożarowych (konserwacja podjazdów, oczyszczanie brzegu z roślinności zielnej)

3 sztuki

Oddziały – 130Ch, 160Dg, 189Cc

8

1. Naprawy, utrzymanie sprawności dróg dojazdowych dla celów przeciwpożarowych, monitoringu i ochrony zasobów Parku:

1) wykaszanie poboczy,

2) usuwanie młodego pokolenia drzew i krzewów pochodzących z sukcesji naturalnej,

3) odśnieżanie,

4) mechaniczne lub ręczne równanie, wałowanie, nawożenie żwiru,

5) podkrzesywanie nawisów gałęzi,

6) usuwanie złomów i wywrotów z możliwością częściowego zagospodarowania biomasy, odwadnianie kałuż,

7) bieżące utrzymanie przepustów.

Do 63 km

Drogi dojazdowe w Obrębie Ochronnym Rezerwat

2. Remont przepustów:

1) rozkopanie, wymiana uszkodzonych elementów, uszczelnienie, przysypanie żwirem, faszynowanie skarp, profilowanie nawierzchni,

2) zachowanie niezbędnego okresu kwarantanny dla wszelkich materiałów technologicznych obcego pochodzenia (żwir, piasek, itp.), za wyjątkiem prac wykonywanych w oparciu o materiał miejscowego pochodzenia

Według potrzeb

Obręb Ochronny Rezerwat

9

Utrzymanie polany na Uroczysku Głuszec – usunięcie obumarłych drzew owocowych, wykaszanie

0,39 ha

Oddział – 164Bg

10

Demontaż ogrodzenia na granicy obszaru ochrony czynnej i polany Białowieskiej

Według potrzeb

Obręb Ochronny Rezerwat

11

Utrzymanie i konserwacja urządzeń do monitoringu wody:

1) piezometrów

9 sztuk

Oddziały – 313C, 253C, 221A, 158A, 106A, 161A, 134B, 196C, 166D

2) wodowskazów

2 sztuki

Oddziały – 190D, 160A

3) wykonanie nowych piezometrów

6 sztuk

Oddziały – 159A, 159B, 160A, 160B

12

Utrzymanie i konserwacja urządzeń do monitoringu ruchu turystycznego

10 sztuk

Oddziały – 221Ac, 159Ah, 158B/159A, 130Ch (2 szt.), 105B/106A, 110Ac (2 szt.), 110Ba, 111Ba

Lp.

Rodzaj zadań ochronnych

Rozmiar

Lokalizacja¹⁾

1

Zachowanie różnorodnych pod względem gatunków zbiorowisk łąkowych:

1) jednokrotne wykaszanie łąk i innych powierzchni nieleśnych w terminie od czerwca do sierpnia z zebraniem i wywiezieniem biomasy lub złożeniem w bróg na miejscu:

a) koszenie mechaniczne lub ręczne,

b) przewracanie, prasowanie, zbiór, wywóz, czynności transportowe,

c) ewentualne lokalne (punktowe) równanie powierzchni (ręczne lub mechaniczne przez włókowanie),

d) pozostawienie niedokosów na minimum 10% powierzchni,

Do 4,40 ha

Oddziały – 159Dh, 190Ba, 253Ba, 339Bk, 253Da, 130Ag, 130Cd

2) jednokrotne wykaszanie łąk i innych powierzchni nieleśnych w terminie od czerwca do sierpnia z możliwością częściowego usunięcia pozyskanej biomasy:

a) koszenie mechaniczne lub ręczne,

b) przewracanie, prasowanie, zbiór, wywóz, czynności transportowe,

c) ewentualne lokalne (punktowe) równanie powierzchni łąk (ręczne lub mechaniczne przez włókowanie)

Do 8,20 ha

Oddziały – 130Ag, 130Cd, 253Da

2

Kształtowanie bogatych gatunkowo zbiorowisk: 6510 – łąk świeżych (Arrhenatherion elatioris), 6230-4 – muraw bliźniczkowych z rzędu Nardetalia:

1) koszenie mechaniczne łąki raz w roku lub raz na dwa lata, w terminie od czerwca do sierpnia,

2) zebranie i wywiezienie biomasy lub złożenie w bróg na miejscu, w przypadku muraw bliźniczkowych z częściowym zebraniem biomasy,

3) ewentualne lokalne (punktowe) równanie powierzchni łąk (ręczne lub mechaniczne przez włókowanie),

4) pozostawienie 10–20% niedokosów

Do 14,98 ha

Oddziały – 398Gl, 398Gr, 399Da, 399Dc, 399Dd, 399Dh, 399Di, 399Dj, 399Dl, 400Cc, 400Cg, 400Ck, 400Co, 400Db, 400Dd, 400Dg, 401Cb, 401Ci, 401Ck 104Aa

3

Utrzymanie ekosystemów nieleśnych stanowiących bazę żerową dużych roślinożerców, ptaków i owadów, poprzez jednokrotne wykaszanie łąk i innych powierzchni nieleśnych w terminie od czerwca do sierpnia z usunięciem pozyskanej biomasy lub złożeniem w brogi:

1) koszenie mechaniczne lub ręczne,

2) przewracanie, prasowanie, zbiór, wywóz, czynności transportowe,

3) ewentualne lokalne równanie powierzchni łąk (ręczne lub mechaniczne przez włókowanie),

4) pozostawieniem niedokosów na 10–20% powierzchni

Do 32,9 ha

Oddziały – 398Gg, 398Gl, 398Gr, 399Da, 399Dc, 399Dd, 399Dg, 399Dh, 399Di, 399Dj, 399Dl, 400Cc, 400Cf, 400Cg, 400Ch, 400Ci, 400Cj, 400Ck, 400Cl, 400Cn, 400Co, 400Db. 400Dd, 400Dg, 401Cb, 401Ci, 401Ck, 401Cl, 401Cm

4

Utrzymanie ekosystemów nieleśnych stanowiących bazę żerową dużych roślinożerców, ptaków i owadów:

1) jednokrotne wykaszanie łąk i innych powierzchni nieleśnych w terminie od czerwca do sierpnia z usunięciem biomasy lub złożeniem w brogi:

a) koszenie mechaniczne lub ręczne,

b) przewracanie, prasowanie, zbiór, wywóz, czynności transportowe,

c) ewentualne lokalne (punktowe) równanie powierzchni (ręczne lub mechaniczne przez włókowanie),

d) pozostawienie niedokosów na minimum 10% powierzchni,

1,75 ha

Oddziały – 282Da, 339Dd

2) jednokrotne wykaszanie łąk i innych powierzchni nieleśnych w terminie od czerwca do sierpnia z możliwością częściowego usunięcia pozyskanej biomasy:

a) koszenie mechaniczne lub ręczne,

b) przewracanie, prasowanie, zbiór, wywóz, czynności transportowe,

c) ewentualne lokalne (punktowe) równanie powierzchni (ręczne lub mechaniczne przez włókowanie),

Do 4,4 ha

Oddziały – 339Db, 104Bg, 160Af

3) wykaszanie łąk i innych powierzchni nieleśnych w terminie od czerwca do sierpnia dwukrotnie w ciągu roku z możliwością częściowego usunięcia pozyskanej biomasy:

a) koszenie mechaniczne lub ręczne,

b) suszenie, przewracanie, prasowanie, zbiór, wywóz, czynności transportowe,

c) ewentualne lokalne (punktowe) równanie powierzchni łąk (ręczne lub mechaniczne przez włókowanie),

d) mechaniczne lub ręczne usuwanie podrostu i nalotu roślinności drzewiastej oraz nawisów gałęzi wzdłuż granicy łąki z pozostawieniem biomasy w ekosystemie,

0,43 ha

Oddział – 193Bh

4) jednokrotne wykaszanie łąk i innych powierzchni nieleśnych w terminie od czerwca do sierpnia z możliwością częściowego usunięcia pozyskanej biomasy:

a) koszenie mechaniczne lub ręczne,

b) przewracanie, prasowanie, zbiór, wywóz, czynności transportowe,

c) ewentualne lokalne (punktowe) równanie powierzchni (ręczne lub mechaniczne przez włókowanie),

d) mechaniczne lub ręczne usuwanie podrostu i nalotu roślinności drzewiastej oraz nawisów gałęzi wzdłuż granicy łąki z pozostawieniem biomasy w ekosystemie,

0,79 ha

Oddział – 221Af

5) jednokrotne wykaszanie łąk i innych powierzchni nieleśnych w terminie od czerwca do sierpnia z usunięciem biomasy lub złożeniem w brogi:

a) koszenie mechaniczne lub ręczne,

b) przewracanie, prasowanie, zbiór, wywóz, czynności transportowe,

c) ewentualne lokalne (punktowe) równanie powierzchni (ręczne lub mechaniczne przez włókowanie),

d) pozostawienie niedokosów na minimum 10% powierzchni,

d) mechaniczne lub ręczne usuwanie podrostu i nalotu roślinności drzewiastej oraz nawisów gałęzi wzdłuż granicy łąki z pozostawieniem biomasy w ekosystemie

0,19 ha

Oddział – 134Bg

5

Zachowanie stanowisk światłożądnych gatunków roślin na dawnych składnicach drewna:

1) koszenie mechaniczne w terminie od czerwca do sierpnia, z wywiezieniem pozyskanej biomasy – jednorazowo ciągu roku, jednak nie rzadziej niż raz na dwa lata, koszenie mechaniczne lub ręczne,

2) suszenie, przewracanie, prasowanie, zbiór, wywóz, czynności transportowe,

3) lokalne (punktowe) równanie powierzchni łąk (ręczne lub mechaniczne przez włókowanie),

4) redukcja linii ekotonu, wokół składnicy –usuniecie podrostu, gałęzi drzew oraz młodego pokolenia drzew i krzewów pochodzących z sukcesji naturalnej

Do 6,52 ha

Oddziały – 106Ba, 107Af, 130Dh, 131Cg, 132Dk, 133Ci, 134Dl, 135Cdx, 135Dk, 136Ci, 158Ba, 159Ai, 160Ba, 161Ag, 162Ba, 163Ad, 164Ba, 165Af, 165Ba, 166Ac, 166Bi, 189Ac, 189Ci, 282Ch, 313Ad

6

Zachowanie stanowisk światłożądnych gatunków roślin na dawnych składnicach drewna:

1) wykaszanie mechaniczne w terminie od czerwca do sierpnia, z możliwością częściowego usunięcia pozyskanej biomasy, jednorazowo w ciągu roku, jednak nie rzadziej niż raz na dwa lata, koszenie mechaniczne lub ręczne,

2) przewracanie, prasowanie, zbiór, wywóz, czynności transportowe,

3) lokalne równanie powierzchni łąk (ręczne lub mechaniczne włókowanie)

Do 1,17 ha

Oddziały – 221Ad, 313Cg

7

Remont dróg dojazdowych do łąk kośnych

1) remont przepustu,

2) usypanie dojazdu na łąkę,

3) wykonanie przepustu drogowego,

4) utrzymanie i bieżące naprawy przepustów drogowych

0,2 km

1 obiekt

25 m

1 obiekt

Według potrzeb

Oddziały – 130Cg, 130Ch

Oddział – 130Ag

Oddział – 160Af

Oddział – 130Cd

Obręb Ochronny Rezerwat

Lp.

Rodzaj zadań ochronnych

Rozmiar

Lokalizacja¹⁾

1

1. Usuwanie wiatrołomów ze szlaków turystycznych i dróg z częściowym zagospodarowaniem biomasy wyłącznie z powierzchni szlaku lub pasa drogowego.

2. Ściąganie drzew zawieszonych i stwarzających zagrożenie dla życia i zdrowia ludzi

Według potrzeb

Obręb Ochronny Rezerwat

2

1. Konserwacja tablic i znaków.

2. Remont (wymiana) tablic na szlaku „Wilczy szlak”

Według potrzeb

Obręb Ochronny Rezerwat

2 sztuki

Oddział – 161Ag, 193Aa

3

Utrzymanie obiektów i urządzeń infrastruktury turystycznej:

1) platformy obserwacyjne, wiaty, kładki, ławki, tablice, żywopłoty, miejsca ogniskowe, miejsca parkingowe i inne,

Według potrzeb

Obręb Ochronny Rezerwat

2) obsługa obiektu turystycznego Filipówka,

1 obiekt

Oddział – 368A1

3) obsługa obiektu turystycznego Zamosze

1 obiekt

Oddział –110Ak

4

Utrzymanie linii podziału powierzchniowego i słupków:

1) usunięcie złomów i wywrotów z możliwością częściowego zagospodarowania biomasy,

2) usuwanie podrostów i nalotów,

3) podkrzesywanie drzew,

4) odnowienie oznakowania

15,9 km

Oddziały – 221CD, 313AB, 368A, 368Af, 368E, 134AC, 164AC, 163AB, 164AB, 165AC 166ABC, 107AC, 132AC, 162ABC, 161AB, 105AB

Według potrzeb

Obręb Ochronny Rezerwat

5

Konserwacja tablic, znaków i rogatek

Według potrzeb

Obręb Ochronny Rezerwat

6

Remont obiektów turystycznych w tym:

1) wykonanie łącznika (nasypu) na szlaku do ostoi żubrów,

7m

Oddział – 130Ch

2) budowa wieży widokowej,

1 obiekt

Oddział – 159Bj

3) wymiana pokrycia dachów wiat i platform turystycznych,

4) remont ogrodzenia cmentarza Ewangelickiego,

2 sztuki

Oddziały – 161Ag, 130Cd

175 m

Oddział – 111C

5) remont obiektu turystycznego Filipówka

1 obiekt

Oddział – 368A1

6) konserwacja i remont ekspozycji kolejki wąskotorowej,

1 obiekt

Oddział – 135Cdx

7) wymiana koszy na śmieci

15 sztuk

Obręb Ochronny Rezerwat

8) wykonanie nowego ogrodzenia wokół głazu narzutowego

1 ogrodzenie

Oddział – 164D1

9) wymiana ławek na szlakach turystycznych

10 sztuk

Obręb Ochronny Rezerwat

7

Likwidacja stanowisk obcych gatunków roślin, termin zabiegów od czerwca do września:

1) utrzymanie osady „Dziedzinka”:

a) wykaszanie, wycinanie drzew gatunków obcych oraz usuwanie ich odnowień,

b) wycinanie i karczowanie krzewów gatunków obcych,

c) ręczne wykaszanie i karczowanie bylin gatunków obcych,

d) wywiezienie pozyskanej biomasy,

e) zachowanie zagrożonych gatunków roślin poprzez uprawę ex situ,

2) utrzymanie oczek wodnych

Według potrzeb

Oddziały – 402Aa, 402Ab, 402Ac, 402Ad, 403a, 403b, 403c, 403d, 403f

8

Utrzymanie osi widokowych punktu widokowego – wycinanie drzew i odkrzaczanie przedpola wieży widokowej w dolinie rzeki Narewki z usunięciem biomasy

Do 1 ha

Oddziały – 159Bf, 159Bj, 159Da, 159Db

9

Utrzymanie szlaków turystycznych (odnowienie istniejących lub naniesienie nowych oznaczeń, usunięcie nawisów gałęzi przysłaniających oznakowania)

Według potrzeb

Obręb Ochronny Rezerwat

10

Rekultywacja dawnego składowiska odpadów na uroczysku „Cegielnia”

Według posiadanej dokumentacji technicznej

Oddział – 399Di, 339Dh, 339Dm

11

1. Prowadzenie monitoringu ekosystemów leśnych, nieleśnych ekosystemów lądowych i wodnych.

2. Monitorowanie liczebności populacji roślin i zwierząt.

3. Prowadzenie rejestru obserwacji

Według potrzeb

Obręb Ochronny Rezerwat

12

Konserwacja i utrzymanie

1) baz sprzętu przeciwpożarowego,

2) agregatu gaśniczego

Obręb Ochronny Rezerwat

4 sztuki

1 sztuka

13

Inwentaryzacja zwierzyny

Według potrzeb

Obręb Ochronny Rezerwat

14

Działania ochronne:

Według potrzeb

Obręb Ochronny Rezerwat

1) utrzymanie terenu obwodów

2) remont szlabanów drewnianych

6 sztuk

Oddziały – 130Ch, 105Bb, 106Bf, 106Ba, 107Aa, 107Bc

15

Wykonanie i wystawienie lizawek dla zwierzyny

10 sztuk

Obręb Ochronny Rezerwat

16

1. Utrzymanie i porządkowanie terenu.

2. Utrzymanie i konserwacja sprzętu technicznego służącego do wykonywania zadań ochronnych.

3. Budowa wiaty na maszyny oraz sprzęt rolniczy.

4. Remont budynku gospodarczego

Według potrzeb

Obręb Ochronny Rezerwat

Według potrzeb

1 sztuka

1 budynek

17

Prowadzenie inwentaryzacji gatunków flory i fauny w oparciu o działania własne Parku oraz badania prowadzone przez ośrodki zewnętrzne

Według potrzeb

Obszar Parku

Rodzaj zadań ochronnych

Rozmiar

Lokalizacja¹⁾

Utrzymanie ekosystemów nieleśnych ekstensywnie użytkowanych gruntów rolnych stanowiących bazę żerową dużych roślinożerców, ptaków i owadów:

1) jednokrotne lub dwukrotne wykaszanie łąk i innych powierzchni nieleśnych w terminie od czerwca do sierpnia, z usunięciem biomasy lub złożeniem w brogi,

2) koszenie mechaniczne lub ręczne,

3) przewracanie, prasowanie, zbiór i wywóz siana oraz czynności transportowe,

4) ewentualne lokalne (punktowe) równanie powierzchni łąk (ręczne lub mechaniczne włókowanie),

5) podsiew traw na użytkowanych łąkach (po stwierdzeniu w materiale siewnym braku obcych gatunków roślin)

Do 7,02 ha

Oddziały – 111Ai, 111Aj, 111Al

Lp.

Rodzaj zadań ochronnych

Rozmiar

Lokalizacja¹⁾

1

Utrzymanie pasa państwowej drogi granicznej Rzeczpospolitej Polskiej w granicach Parku (z częściowym zagospodarowaniem biomasy):

1) przycinanie gałęzi drzew,

2) usuwanie:

a) drzew i krzewów, ich podrostu oraz roślinności zielnej,

b) młodego pokolenia drzew i krzewów pochodzących z sukcesji naturalnej,

c) drzew połamanych i wywróconych,

d) drzew ograniczających widoczność,

e) drzew suchych w bezpośrednim położeniu pasa państwowej drogi granicznej grążących przewróceniem

9,5 km

Oddziały – 111Ah, 111Ca, 136Ba, 136Da, 166Ba, 166Da, 197Ba, 197Da, 229Ba, 229Da, 260Ba, 260Da, 261Ba, 290Ba, 320Ba, 320Da, 346Ba, 346Da, 375Ba

8 sztuk

229Ba, 229Da, 261Ba

60 sztuk

111Ah, 111Ca, 136Ba, 136Da, 166Da, 197Ba, 229Ba, 229Da, 260Ba, 260Da, 261Ba

2

1. Usuwanie połamanych drzew ze szlaków turystycznych i dróg z częściowym zagospodarowaniem biomasy.

2. Odnowienie szlaków turystycznych i konserwacja obiektów infrastruktury turystycznej

Według potrzeb

Obręb Ochronny Rezerwat

3

Prowadzenie prac rewitalizacyjnych na terenie Parku Pałacowego po uzyskaniu zgody Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków i zgodnie z wytycznymi i opracowaniami ekspertów Instytutu Dziedzictwa Narodowego:

Według potrzeb

Park Pałacowy

Oddział – 398a, g, h, j, k, o, p

1) cykliczne wykaszanie łąk z usunięciem pozyskanej biomasy,

Do 12,65 ha

Oddziały – 398ab

2) pielęgnacja kęp zadrzewień poprzez usuwanie posuszu, złomów i wywrotów a także usuwanie spontanicznie pojawiających się odnowień drzew i krzewów,

Według potrzeb

Oddziały – 398a, h, j, p, o

4) zabezpieczanie przed niszczeniem i remonty obiektów zabytkowych,

Według potrzeb

Oddział – 398g, h, i, k

5) utrzymanie trawników poprzez wykaszanie,

Według potrzeb

Oddział – 398a, g, h, j, k, o, p

6) remont płotów drewnianych (Park Pałacowy),

Według potrzeb

Oddział – 398h

7) naprawa grobli pomiędzy rzeką Narewka a stawami,

70 m

Oddział – 398 p

8) zimowe utrzymanie dróg (odśnieżanie, posypywanie piaskiem)

Według potrzeb

Oddział – 398

4

Likwidacja stanowisk obcych gatunków roślin, w terminie zabiegów od czerwca do września:

1) ręczne wykaszanie,

2) karczowanie bylin gatunków obcych,

3) wywiezienie pozyskanej biomasy

Według potrzeb

Oddział – 403d, f

5

Utrzymanie osady „Dziedzinka” – bieżące wykaszanie roślinności zielnej

Według potrzeb

Oddział – 403d, f

6

Zachowanie obiektu pamięci narodowej, miejsca straceń poprzez:

1) usuwanie młodego pokolenia drzew i krzewów oraz drzew zamierających,

2) naprawa ogrodzenia oraz pomnika

0,27 ha

Oddział – 402Ax

7

Modernizacja Rezerwatu Pokazowego Żubrów

1 obiekt

1. Rezerwat nr 3, oddział – 425C,

2. Rezerwat nr 4, oddziały – 425D, 450B

8

Likwidacja stanowisk obcego gatunku niecierpka drobnokwiatowego (Impatiens parviflora) – ręczne lub mechaniczne wykaszanie i usuwanie roślin przed lub w trakcie ich kwitnienia

Do 3 ha

Oddziały – 420Cb, 420Cc, 421Aj, 421Ak

9

Monitoring i usuwanie obcych gatunków roślin (ręczne lub mechaniczne usuwanie pojedynczych egzemplarzy i stanowisk obcych gatunków inwazyjnych), takich jak:

1) dąb czerwony (Quercus rubra),

2) dziki bez koralowy (Sambucus racemosa),

3) klon jawor (Acer pseudoplatanus),

4) klon jesionolistny (Acer negundo),

5) niecierpek drobnokwiatowy (Impatiens parviflora),

6) świdośliwa Lamarcka (Amelanchier lamarckii),

7) turzyca drżączkowata (Carex brizoides),

8) winobluszcz zaroślowy (Partenocissus inserta),

9) niecierpek gruczołowaty (Impatiens glandulifera),

10) ligustr (Ligustrum vulgare),

11) łubin trwały (Lupinus polyphyllos),

12) czeremcha amerykańska (Padus serotina),

13) rdestowiec (Reynourtia spp.),

14) róża pomarszczona (Rosa rugosa),

15) nawłocie (Solidago gigantea, S. canadensis),

16) tawuła nibywierzbolistna (Spiraea xpseudosalicifolia),

17) żywotnik olbrzymi (Thuja plicata)

Według potrzeb

Obszar objęty ochroną krajobrazową

10

Formowanie żywopłotów

80 m

Oddział – 110Aa, 110Ak

11

Remonty ogrodzenia wokół budynków służbowych i gospodarczych

100 m

Obręb Ochronny Rezerwat

12

Naprawa i konserwacja tablic, znaków i ławek

Według potrzeb

Park Pałacowy

13

Utrzymanie i konserwacja sprzętu stanowiącego wyposażenie Obrębu Ochronnego Rezerwat

Według potrzeb

Park Pałacowy

14

Pogłębienie studni i doprowadzenie wody do stróżówki

1 sztuka

Oddział 421Aj

15

Budowa wiaty na maszyny rolnicze oraz pojazdy elektryczne

1 sztuka

Oddział 420B

16

Wykonanie remontu w budynkach administracyjnych Parku

Według potrzeb

Oddziały – 421 A, 420C

17

Prowadzenie inwentaryzacji gatunków flory i fauny w oparciu o działania własne Parku oraz badania prowadzone przez ośrodki zewnętrzne

Według potrzeb

Obszar Parku

Lp.

Nazwa gatunku

Rodzaj zadań ochronnych

Opis sposobów ochrony¹⁾

1

Lilia złotogłów

(Lilium martagon)

1. Usuwanie młodego pokolenia drzew i krzewów pochodzących z sukcesji naturalnej.

2. Wykaszanie roślinności zielnej.

3. Usuwanie nadmiaru biomasy

Usunięcie krzewów, drzew i paproci pogarszających warunki świetlne stanowiska (zabieg na powierzchni 0,1 ha)

2

Sasanka otwarta

(Pulsatilla patens)

1. Usuwanie młodego pokolenia drzew i krzewów pochodzących z sukcesji naturalnej.

2. Usuwanie nadmiaru biomasy.

3. Prześwietlenie drzewostanu

1. Ręczne usunięcie krzewów i roślin zielnych pogarszających warunki świetlne stanowisk.

2. Punktowe prześwietlenie drzewostanu poprzez usunięcie – do 10 drzew (sosna (Pinus sylvestris), świerk (Picea abies), grab (Carpinus betulus))

3

Storczyki (Orchidaceae), w szczególności:

1) kruszczyk rdzawoczerwony (Epipactis atrorubens),

2) buławnik czerwony (Cephalantera rubra),

3) kukułka krwista (Dactylorhiza incarnata),

4) kukułka Fuchsa (Dactylorhiza fuschii)

1. Usuwanie młodego pokolenia drzew i krzewów pochodzących z sukcesji naturalnej.

2. Wykaszanie.

3. Usuwanie nadmiaru biomasy

Ręczne usunięcie krzewów i roślin zielnych pogarszających warunki świetlne stanowisk – zabieg wykonywany nasypie kolejki wąskotorowej (łącznie 9,0 km)

4

Kosaciec syberyjski

(Iris sibirica)

1. Wykaszanie oraz usuwanie młodego pokolenia drzew i krzewów pochodzących z sukcesji naturalnej.

2. Usuwanie nadmiaru biomasy

Ręczne usunięcie krzewów i roślin zielnych pogarszających warunki świetlne stanowisk gatunku

Lp.

Nazwa gatunku

Rodzaj zadań ochronnych

Opis sposobów ochrony¹⁾

1

Żubr (Bison bonasus)

Zarządzanie (gospodarowanie) wolno żyjącą populacją żubrów (Bison bonasus)na terenie Puszczy Białowieskiej wraz z jej przedpolami:

1) utrzymanie i poprawa bazy żerowej,

2) utrzymanie miejsc zimowego dokarmiania,

3) prowadzenie hodowli restytucyjnej żubrów (Bison bonasus) zgodnie z rocznym planem hodowlanym opartym o wskazania genetyczne i dane rodowodowe zwierząt

1. Monitoring liczebności i stanu zdrowia wolnego stada.

2. Dokarmianie stada wolnego żubrów (Bison bonasus) w zimie, porządkowanie pozostałości po niezjedzonym sianie, wywóz nadmiaru odchodów w oddziałach – 111A, 130AC, 160A, 162C, 163C, 193B, 194A, 159D, 190B, 221A, 253BD, 282C, 313A, 339BD, 421B, 211, 251, 334, 390, 391, 419, 422, 446, 448, 697.

3. Wykładanie soli w lizawkach.

4. Bieżące remonty infrastruktury na terenie hodowli wolnej (brogi, paśniki, odłownie, drogi) w oddziałach – 111A, 130, 160, 162, 193, 194, 211, 251, 334, 390, 391, 419, 422, 446, 448, 697.

5. Bieżące remonty infrastruktury rezerwatów w tym utrzymanie dróg dojazdowych i remonty przepustów na ciekach wodnych w oddziałach – 421AB, 420BC, 425C, 425D, 450B, 420Cr.

6. Równanie, wałowanie, bronowanie polan karmowych, podsiew traw, nawożenie, koszenie, grabienie, belowanie, transport zabieg wykonywany na powierzchni do 34 ha, w oddziałach – 421Aafm; 421Bf, g, i, l, p, y 420Bc, h, k, l, 420Cf, g, k, 425Ci, j, k, o, s, t, z, dx, 425Dd, 450Bf.

7. Obsługa rezerwatów zamkniętych (karmienie i pojenie zwierząt, prace porządkowe).

8. Obsługa stada wolnego (dowóz karmy, prace porządkowe) na całym terenie wykorzystywanym przez populację żubra (Bison bonasus) w Puszczy Białowieskiej.

9. Profilaktyka, obsługa weterynaryjna (leczenie zwierząt, odrobaczanie, odkażanie miejsc dokarmiania) w oddziałach – 421Ai, k, 421Bp, t, w, 420Bk, l, 420Cb, f, g, 425 Cg, h, p, r, a, d, f, l, n, t, ax, bx, dx, fx, 450Bb, c, d, 130, 160, 162, 193, 194, 211, 251, 334, 390, 391, 419, 422, 446, 448, 697.

10. Usuwanie drzew martwych (stojących i leżących) oraz drzew zamierających z terenu Ośrodka Hodowli Żubrów (OHŻ) (około 300 m³ w oddziałach – 420BC, 421AB, 425CD, 450B).

11. Wykaszanie i odkrzaczanie terenu na powierzchni 1,18 ha, oddział – 420Cx.

12. Eliminacje osobników chorych i agresywnych oraz odłowy na całym terenie wykorzystywanym przez gatunek żubra (Bison bonasus) w Puszczy Białowieskiej.

13. Kontynuacja zadań ochronnych przewidzianych w „Programie Żubr” po uzyskaniu środków i wymaganych uzgodnień.

14. Płoszenie osobników gatunku żubra (Bison bonasus) wychodzących na tereny rolnicze na całym terenie wykorzystywanym przez żubry (Bison bonasus) z Puszczy Białowieskiej

2

1. Jeleń (Cervus elaphus).

2. Dzik (Sus scrofa)

Regulacja liczebności

Odłów (wraz ze sprzedażą lub przekazaniem do innych hodowli) lub eliminacja do 10 sztuk jelenia (Cervus elaphus) i dzika (Sus scrofa) w oddziale 425CD, 450B

3

Ssaki (Mammalia)

Prowadzenie Ośrodka Rehabilitacji Zwierząt

Według potrzeb, w oddziałach – 425 CD, 450B

4

Przeplatka aurinia (Euphydryas aurinia)

Ochrona miejsc bytowania i rozrodu

Usunięcie młodego pokolenia drzew i krzewów pochodzących z sukcesji naturalnej oraz ewentualne wykaszanie powierzchni na stanowiskach występowania gatunku

5

Zwierzęta w Rezerwacie Pokazowym Żubrów

Poprawa warunków bytowania zwierząt i lepsze spełnianie funkcji edukacyjnych

Modernizacja Rezerwatu Pokazowego Żubrów wraz z terenami przyległymi w administracji PGL LP w zakresie organizacji ruchu turystycznego

6

Gady (Reptilia)

Poprawa warunków bytowania gadów

Ręczne oczyszczenie z roślin ruin leśniczówki Głuszec w oddziale 164Bg

Lp.

Rodzaj ochrony

Lokalizacja¹⁾

Powierzchnia ogółem w ha

1

Ochrona ścisła

Oddziały – 135A, 135B, 135Ca–cx, 135Da–j, 136Aa–g,l,n, 160C, 191A, 191B, 191C, 192, 193C, 193D, 222, 223, 224, 225, 226, 227, 228, 229A, 229Bb–l, 229C, 229Db–n, 254, 255, 256, 257, 258, 259, 260A, 260Bb–o, 260C, 260Db–h, 261A, 261Bb–m, 283, 284, 285, 286, 287, 288, 289, 290A, 290Bb–j, 314, 315, 316, 317, 318, 319, 320A, 320Bb–i, 320C, 320Db–j, 340, 341, 342, 343, 344, 345, 346A, 346Bb–h, 346C, 346Db–k, 369, 370, 371, 372, 373, 374, 375A, 375Bb–n, 398A, 398B, 398C, 398D, 398F, 398Ga–fj,x,y, 398H, 399A, 399B, 399Ca–c, 400A, 400B, 401 A, 401B, 402Af–t, 402Az–ax

6059,27

2

Ochrona czynna

1. Oddziały – 104A, 104B, 105, 106, 107, 108, 109A, 109B, 110Ab,c,g,h,m–t, 110B, 111Aa–d,k,m,n, 111B, 111Cb–l, 130, 131, 132, 133, 134, 135Cdx, 135Dk, 136Ah–k,m,o–s, 136Bb–m, 136C, 136Db–k, 158, 159, 160A, 160B, 160D, 161, 162, 163, 164, 165, 166A, 166Bb–o, 166C, 166Db–g, 189, 190, 193A, 193B, 194, 195, 196, 197A, 197Bb–h, 197C, 197Db–h, 221, 253, 282, 313, 339B, 339C, 339D, 368A, 368B, 368E, 398Gg–i,k–w,z,ax, 399Cd,f, 399D, 400C, 400D, 401C, 401D, 401F, 402Aa–d, 402Aw,y, 403a–c.

2. Rzeki w granicach Parku – Braszcza, Łutownia, Narewka

4104,63

3

Ochrona krajobrazowa

1. Oddziały – 110Aa,d,f,i–l, 111Af–j,l, 111Ca, 136Ba, 136Da, 166Ba, 166Da, 197Ba, 197Da, 229Ba, 229Da, 260Ba, 260Da, 261Ba, 290Ba, 320Ba, 320Da, 346Ba, 346Da, 375Ba, 398, 403d,f, 420B, 420C, 421A, 421B, 425C, 425D, 450B, 402Ax.

2. Działki nr 726, 732, 742, obręb ewidencyjny Budy

353,37

Razem

10 517,27

Lp.

Miejsca udostępniane¹⁾

Maksymalna liczba osób mogących przebywać jednocześnie w danym miejscu

1

Wystawy w Muzeum Przyrodniczo-Leśnym, Park Pałacowy (oddział 398i)

1. 200 osób na wystawie stałej.

2. Inne wystawy – 100 osób

2

Sala audiowizualna, Park Pałacowy (oddział 398i)

200

3

Ośrodek Edukacji Przyrodniczej, Park Pałacowy (oddział 398h)

120

4

Ośrodek Edukacji Przyrodniczej, edukacyjny plac zabaw, Park Pałacowy (oddział 398h)

60

5

Budynek dawnych Stajni Kozackich, Park Pałacowy (oddział 398h)

150

6

Park Pałacowy (oddział 398)

Bez ograniczeń

7

Rezerwat Pokazowy Żubrów (oddział 425C)

150

8

Stanowisko edukacyjne kolejki wąskotorowej „Uroczysko Głuszec” (oddział 135Cdx)

200

9

Obszar Parku objęty ochroną czynną

200

10

Obszar Parku objęty ochroną ścisłą

200

Lp.

Miejsca udostępniane¹⁾

Maksymalna liczba osób mogących przebywać jednocześnie w danym miejscu

1

Wystawy w Muzeum Przyrodniczo-Leśnym, Park Pałacowy (oddział 398i)

1. 200 osób na wystawie stałej.

2. Inne wystawy – 100 osób

2

Ośrodek Edukacji Przyrodniczej, Park Pałacowy (oddział 398h)

100

3

Parkingi (oddziały – 110Aa, 111Ad)

100

4

Parking (oddział 158Ba)

150

5

Punkt Informacji Turystycznej w Parku Pałacowym (oddział 398k)

10

6

Park Pałacowy (oddział 398)

Bez ograniczeń

7

Osada Zwierzyniec (oddział 420Cx)

150

8

Rezerwat Pokazowy Żubrów (oddział 425C, 425D, 450B)

Bez ograniczeń

Lp.

Miejsca udostępniane¹⁾

Maksymalna liczba osób mogących przebywać jednocześnie w danym miejscu

1

Park Pałacowy (oddział 398)

1000

2

Ośrodek Edukacji Przyrodniczej, plac zabaw dla dzieci, Park Pałacowy (oddział 398h)

100

3

Obiekt turystyczny „Filipówka” (oddział 368A1)

100

4

Obiekt turystyczny „Zamosze” (oddział HOAk)

50

5

Pokoje gościnne Centrum Edukacyjno-Muzealnego, Park Pałacowy (oddział 398i)

107

6

Stawy w Parku Pałacowym (oddział 398l)

20