Dzienniki Urzędowe - rok 2025 poz. 15

Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 1 i 4 oraz ust. 1a ustawy z dnia 14 lipca 1983 r. o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach (Dz. U. z 2020 r. poz. 164 oraz z 2025 r. poz. 1173) zarządza się, co następuje:

Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych: P. Pietrzyk

Załącznik do zarządzenia nr 16
Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych
z dnia 20 listopada 2025 r. (poz. 15)

Kryteria wartościowania akt osadzonych w zakładach karnych i aresztach śledczych

1. Do materiałów archiwalnych kwalifikuje się wszystkie lub wybrane akta osadzonych w zakładach karnych i aresztach śledczych:

1) założone do 1956 r.;

2) w sprawach, w których zasądzono karę śmierci, dożywotniego pozbawienia wolności lub 25 lat pozbawienia wolności;

3) skazanych w sprawach karnych, w których akta sprawy w sądzie powszechnym są zgodnie z obowiązującymi przepisami kwalifikowane do materiałów archiwalnych ze względu na przedmiot przestępstwa, w szczególności dotyczące:

a) przestępstw wymienionych w art. 46 ust. 1-6, art. 47 ust. 1 i art. 48 ust. 1-4 dekretu z dnia 12 grudnia 1981 r. o stanie wojennym (Dz. U. poz. 154, z 1982 r. poz. 18 oraz z 1989 r. poz. 178),

b) przestępstw przeciwko pokojowi, przestępstw przeciwko ludzkości, przestępstw wojennych lub przestępstw przeciwko Rzeczypospolitej Polskiej;

4) osób pełniących funkcje publiczne, zajmujących stanowiska kierownicze i osób znanych w społeczeństwie, w tym polityków, działaczy społecznych, artystów i duchownych.

2. Do materiałów archiwalnych można zakwalifikować akta osadzonych wybranych:

1) za pomocą statystycznych metod selekcji, stosowanych w archiwistyce polskiej i międzynarodowej (np. metoda samplingu, metoda geograficzna, metoda selekcji według pierwszej litery alfabetu, metoda chronologiczna);

2) ze względu na osobę, przedmiot przestępstwa lub szczególne okoliczności odbywania kary, np. akta:

a) osób ułaskawionych,

b) osadzonych szczególnie niebezpiecznych,

c) świadków koronnych,

d) osób niesłusznie skazanych lub aresztowanych,

e) recydywistów,

f) osób, które uciekły z zakładu karnego lub aresztu śledczego,

g) uczestników buntów,

h) osób, które popełniły samobójstwo w trakcie odbywania kary;

3) z uwagi na przestępstwo nagłośnione w mediach lub szeroki oddźwięk społeczny;

4) ze względu na obszerne udokumentowanie przebiegu osadzenia.

3. Wartościowanie przeprowadza się na podstawie ekspertyzy archiwalnej lub w oparciu o ewidencję zawierającą co najmniej imię i nazwisko osadzonego, daty osadzenia, daty skrajne dokumentacji oraz podstawę prawną skazania.