Magdalena Golińska

Zatrudniliśmy nowego pracownika. Chcąc ustalić jego staż pracy, od którego zależy wiele uprawnień pracowniczych, jak chociażby wymiar urlopu wypoczynkowego, zwróciliśmy się do niego z prośbą udokumentowanie tego stażu. Pracownik dostarczył nam oryginał dyplomu i oryginały świadectw pracy od poprzednich pracodawców. Czy możemy je zachować w aktach osobowych?

Kodeks pracy wymienia enumeratywnie kilka kar porządkowych, którymi pracodawca może ukarać pracownika za przewinienia pracownicze. Czy jest to katalog zamknięty, czy pracodawca może wprowadzać także inne, nieprzewidziane w Kodeksie kary?

Jedna z naszych pracownic rozpoczęła korzystanie z urlopu wychowawczego. Po dwóch miesiącach złożyła wniosek o obniżenie wymiaru czasu pracy z całego etatu do ¾, na okres roku. Czy jako pracodawca mogę odmówić obniżenia wymiaru czasu pracy pracownicy?

Umowy lojalnościowe, związane przede wszystkim z inwestowaniem w pracownika poprzez wysyłanie go na szkolenia czy dodatkowe studia, są obecnie często spotykanym mechanizmem zatrzymania wyszkolonego pracownika w firmie. Wiele firm zawiera z pracownikami również inne umowy, dotyczące dbania o dobro pracodawcy czy przestrzegania pewnych zasad etycznych. Co jednak zrobić w sytuacji, gdy pracownik odmawia podpisania „lojalki”?

Obecnie często zdarza się, że pracownicy porzucają swoją pracę, gdyż dostają lepszą ofertę od innego pracodawcy, bądź też wyjeżdżają do pracy za granicę, co nie daje im możliwości rozwiązania umowy w normalnym trybie – za wypowiedzeniem. Takie sytuacje mają miejsce szczególnie wówczas, gdy pracodawcy nie chcą godzić się na rozwiązanie umowy za porozumieniem stron, ze skutkiem natychmiastowym.

Rozwiązanie umowy o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia jest szczególnym sposobem rozwiązania stosunku pracy, którego skutek jest niemalże natychmiastowy. Pracownik z chwilą wręczenia takiego wypowiedzenia nie ma już prawa ani obowiązku świadczenia pracy, często sami pracodawcy decydują się na natychmiastowe odsunięcie pracownika od jego obowiązków. Czy jednak takie wypowiedzenie zawsze jest uzasadnione?

W zakresie określonym w odrębnej umowie, pracownik nie może prowadzić działalności konkurencyjnej wobec pracodawcy ani też świadczyć pracy w ramach stosunku pracy lub na innej podstawie na rzecz podmiotu prowadzącego taką działalność. Czy złamanie zakazu konkurencji może być przyczyną wypowiedzenia umowy o pracę?

Jednym z podstawowych obowiązków pracodawcy jest dbanie o bezpieczeństwo pracowników w zakładzie pracy. Co zrobić w sytuacji, kiedy jeden z pracowników lekceważy przepisy bezpieczeństwa i przychodzi do pracy pod wpływem alkoholu? Czy można go zwolnić dyscyplinarnie?

Kodeks pracy daje pracownicom w ciąży szczególną ochronę przed wypowiedzeniem umowy, wobec czego pracodawca nie może zwolnić kobiet w ciąży. Co jednak w sytuacji, gdy kobieta zajdzie w ciążę w trakcie trwania okresu wypowiedzenia? Czy ochrona przed zwolnieniem rozciąga się także na ten okres?

Wypowiedzenie pracownikowi umowy o pracę jest jednostronnym oświadczeniem woli, które musi zostać złożone przez pracodawcę. W przypadku dużych zakładów pracy trudno jest wymagać, aby jedna osoba – prezes, dyrektor, każdorazowo zatrudniał i zwalniał pracowników. Dlatego też często spotykanym rozwiązaniem jest udzielenie pełnomocnictwa zastępcy bądź innej odpowiedniej osobie do czynności z zakresu prawa pracy.

Zadaniowy system czasu pracy polega na ustaleniu niezbędnych do wykonania zadań, oraz czasu, w jakim dane zadania mają być przez pracownika wykonane, pozostawiając jednak pracownikowi swobodę w zakresie organizowania własnego czasu pracy. To oznacza, że pracownik może pracować nieprzerwanie 15 godzin, aby potem mieć dwa dni wolne, byleby tylko wyrobił się z zadaniami w określonym przez pracodawcę terminie.

Zwolnienie lekarskie pracownika, szczególnie przedłużające się, jest dla pracodawcy dużym problemem. Z jednej strony, zadania tego pracownika muszą zostać wykonane, z drugiej strony niecelowe jest zatrudnianie innej osoby na zastępstwo, np. na dwa czy trzy miesiące.

Likwidacja stanowiska jest ważną i obiektywną przyczyną uzasadniającą dokonanie wypowiedzenia zmieniającego wówczas, gdy proces likwidacyjny jest na tyle zaawansowany, że nie ma wątpliwości, co do jego rzeczywistego przeprowadzenia w zakładzie pracy.

Podstawowym sposobem nawiązania stosunku pracy jest zawarcie z pracownikiem umowy o pracę. Niekiedy potrzeby pracodawcy są na tyle zróżnicowane, iż zasadne wydaje się zawarcie jednej z umów cywilnoprawnych, takich jak umowa zlecenie czy umowa o dzieło. Trzeba jednak pamiętać, że zawarcie umowy cywilnoprawnej w sytuacji, gdy zachodzą wszystkie przesłanki uzasadniające zawarcie umowy o pracę, stanowi wykroczenie przeciwko prawom pracownika.

Najczęściej spotykanym sposobem złożenia wypowiedzenia umowy o pracę jest wypowiedzenie ustne, bądź pisemne na biurko pracownika lub przełożonego. Zdarza się jednak tak, że pracownik spodziewając się wypowiedzenia próbuje go uniknąć – wówczas pracodawca jest zmuszony wysłać wypowiedzenie pocztą.

Współcześnie wiele kobiet staje przed dylematem: kariera czy macierzyństwo. I o ile tradycyjnie to kobiety rezygnują na pewien czas z kariery zawodowej, i to ich prawa i obowiązki pracownicze w okresie ciąży i w okresie urlopu macierzyńskiego podlegają szczególnej ochronie w Kodeksie pracy, to jednak przepisy prawa wychodzą naprzeciw także pracownikom – ojcom, którzy chcą czynnie i świadomie uczestniczyć w wychowaniu dziecka. Bez względu na to, które z rodziców decyduje się na skorzystanie z uprawnień związanych z rodzicielstwem, warto wiedzieć, czego konkretnie możemy oczekiwać od pracodawcy.

Pracodawca, który chce zmienić istotne warunki łączącej go z pracownikiem umowy, takie jak rodzaj pracy, miejsce pracy, wynagrodzenie oraz wymiar czasu pracy, powinien tego dokonać w formie porozumienia lub wypowiedzenia zmieniającego. Co w przypadku, gdy pracownik, któremu chcemy zmienić warunki zatrudnienia przebywa na zwolnieniu lekarskim?

Pracodawca zatrudniający co najmniej 20 pracowników, nie objętych zakładowym układem zbiorowym pracy ani ponadzakładowym układem zbiorowym pracy, ustala warunki wynagradzania za pracę w regulaminie wynagradzania.

Wynagrodzenie za pracę jest podstawowym świadczeniem, jakie przysługuje nam za wykonaną pracę. Pozwala ono na zaspokajanie potrzeb życiowych, zarówno swoich, jak i swoich bliskich. Z reguły za niskie, ale zawsze potrzebne, daje nam swobodę w spełnianiu życiowych planów. W niniejszym poradniku omówimy zatem podstawowe zasady jego wypłacania, do jakich musi stosować się pracodawca, dotyczące nie tylko wynagrodzenia zasadniczego, ale także dodatkowego, jak wynagrodzenie za podróż służbową, czy za pracę w godzinach nadliczbowych.

Unijne przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego dotyczą w szczególności długoterminowych świadczeń pieniężnych z tytułu starości, inwalidztwa (niezdolności do pracy), śmierci oraz wypadków przy pracy i chorób zawodowych.