Kodeks pracy, Pracodawca

Kiedy stosuje się urlop proporcjonalny? Co w przypadku zmiany pracy? Prezentujemy najważniejsze zasady.

Agnieszka Dziemianowicz-Bąk - ministra rodziny, pracy i polityki społecznej - poinformowała, że chce, aby do końca tej kadencji (czyli do 2027 roku) wdrożone w Polsce zostały przepisy skracające czas pracy. Są dwie opcje - albo 4-dniowy tydzień pracy albo skrócenie tygodnia pracy do 35 godzin. 

W Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej przygotowywana jest kolejna nowelizacja kodeksu pracy. Tym razem zmiany mają dotyczyć stażu pracy. Poinformowano o tym w wykazie prac legislacyjnych Rady Ministrów, gdzie opublikowano założenia tego projektu. W III kwartale 2024 r. ta nowelizacja ma trafić do Sejmu.

Projektowane zmiany Kodeksu pracy zakładają, że do stażu pracy będą zaliczane okresy wykonywania pracy m.in. w ramach umowy zlecenia i działalności gospodarczej. Do stażu pracy mają być zaliczane również umowy o świadczenie usług przez uczniów szkół ponadpodstawowych lub studentów do ukończenia 26 lat.

Co trzeba wiedzieć o urlopie na żądanie? Kiedy przysługuje? Jak skutecznie zgłosić taki urlop? Czy pracodawca może odmówić takiego urlopu? Jakie są wytyczne Państwowej Inspekcji Pracy? A co wynika z orzecznictwa Sądu Najwyższego?

Obowiązek ponownego zatrudnienia zwolnionego pracownika - kiedy? W prawie są dwie główne sytuacje kiedy pracodawca ma obowiązek dalej współpracować z pracownikiem. Jeśli tego nie zrealizuje może ponieść karę, nawet finansową.

Urlop z powodu działania siły wyższej to prawo do zwolnienia od pracy w przypadku nagłych zdarzeń rodzinnych, takich jak choroba lub wypadek, wymagających natychmiastowej obecności pracownika. Omawiamy, jak w praktyce można skorzystać z tego urlopu.

Rzecznik Praw Obywatelskich wystąpił do ministra edukacji o rozważenie zmiany przepisów Karty Nauczyciela. Chodzi o zrównanie uprawnień nauczycieli mianowanych z uprawnieniami nauczycieli zatrudnionych na podstawie umowy o pracę, związanych z ochroną przedemerytalną i prawem do wynagrodzenia za cały okres pozostawania bez pracy w przypadku przywrócenia nauczyciela do pracy przez sąd pracy i podjęcia przez niego zatrudnienia. Barbara Nowacka, minister edukacji zapowiedziała powołanie Zespołu, który będzie analizował zgłaszane postulaty odnośnie sytuacji prawnej nauczycieli – także w zakresie ochrony przedemerytalnej i prawa do wynagrodzenia za cały okres pozostawania bez pracy w przypadku przywrócenia do pracy przez sąd pracy.

Niespełna 50 lat temu uchwalono Kodeks Pracy. To niezwykle ważny akt prawny, który reguluje prawa i obowiązki pracowników oraz pracodawców. Kodeks był wielokrotnie nowelizowany, ponieważ realia życia społeczno-gospodarczego ciągle się zmieniają. Aktualny rynek pracy nie jest już tym samym rynkiem pracy co 10 czy 20 lat temu, a tym tym bardziej 50! Jednak na ten moment nie będzie rewolucyjnych zmian w KP, ponieważ rząd postanowił znieść funkcjonowanie Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Pracy. Szkoda, tym bardziej, że powołano nowe Komisje: Komisja Kodyfikacyjna Prawa Cywilnego (KKPC), Komisja Kodyfikacyjna Prawa Karnego (KKPK), Komisje, tj: Kodyfikacyjna Prawa Rodzinnego oraz Komisja Kodyfikacyjna Ustroju Sądownictwa i Prokuratury.

47-letni mężczyzna, pracodawca usłyszał od Gdańskiej Prokuratury zarzut popełnienia przestępstwa zabójstwa w zamiarze ewentualnym i trafił do tymczasowego aresztu. Potrącił pracownika wózkiem widłowym. 37-letni obywatel Gruzji zmarł  wyniku wstrząsu urazowego. Co grozi pracodawcy?

Do tej pory profil zaufany był ograniczony do kontaktów obywateli z urzędami. W Sejmie pojawił się postulat, aby można było przy jego pomocy podpisywać cyfrowo dokumenty między pracodawcą a pracownikiem. I wysyłać je zwykłym emailem

Pracodawca decyduje o zatrudnieniu i zwolnieniu - nie sąd, nie ZUS, więc nie ma np. zakazów zawierania umowy o pracę z kobietą w ciąży, celem objęcia ją ochroną ubezpieczeniową. To ważny aspekt swobody działalności gospodarczej, ponieważ sądy nie są uprawnione do badania, czy zmiany w zakresie zatrudnienia były potrzebne i celowe, ponieważ decyzja o ich przeprowadzeniu należy wyłącznie do autonomii zarządczej pracodawcy i nie podlega ocenie sądu. Sądy nie mogą oceniać zasadności polityki zatrudnienia pracodawców i kontroli ekonomicznej podejmowanych w tym zakresie przez nich decyzji.

Pracownik, który wskutek niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków pracowniczych ze swojej winy wyrządził pracodawcy szkodę, ponosi odpowiedzialność materialną według zasad określonych w Kodeksie pracy.

Jeżeli jest to uzasadnione sytuacją finansową pracodawcy, możliwe jest zawarcie porozumienia o zawieszeniu stosowania przepisów prawa pracy. Porozumienie może dotyczyć jedynie przepisów wewnątrzzakładowych i może być zawarte maksymalnie na 3 lata.

Depresja, zwłaszcza wśród pracowników, przybiera taką skalę, iż specjaliści określają to zjawisko mianem nowej pandemii. Część pracowników korzysta z pomocy lekarza, a część nie ma odwagi lub nie wie o tym, że cierpią na depresję.

Zwykle powierzenie pracownikowi wykonywania pracy innej niż określona w umowie o pracę wymaga wypowiedzenia zmieniającego. Są jednak sytuacje, gdy wypowiedzenie warunków pracy i płacy nie jest konieczne.

Przedsiębiorstwa przestały się obawiać o przyszłość – w porównaniu z rokiem ubiegłym o połowę spadła liczba firm spodziewających się pogorszenia swojej sytuacji i ogólnego kryzysu w gospodarce. Dlatego pracodawcy planują nowe rekrutacje i biorą kurs na podwyżki wynagrodzeń, by obecnie przez nie zatrudniani nie przeszli do konkurencji.

Kodeks pracy nie przyznaje wprost pracodawcy uprawnienia do określenia zasad ubioru i wyglądu pracowników. Jednak oczywiste jest, że stosowny wygląd zewnętrzny pracownika, w tym jego strój, może pomagać w budowaniu pozytywnego wizerunku firmy. Czy pracodawca może określić dress code i wymagać od pracownika stosowania się do jego zasad?

1 marca 2024 r. to Dzień Doceniania Pracownika. Co zrobił Twój pracodawca, żeby Ci docenić? Prawie 80% ankietowanych przyznaje, że pracowałoby bardziej produktywnie, gdyby częściej otrzymywało uznanie za swoją pracę. Jakie uznanie? Przede wszystkim godne traktowanie pracowników, z poszanowaniem ich praw no i oczywiście finansowe świadczenia jak i różnego rodzaju benefity.

Najczęstszy wariant czasu pracy, to pięciodniowy tydzień pracy z wolną sobotą i niedzielą. W takim wariancie pracownikom należy się dodatkowy dzień wolny od pracy tylko za święta wypadające w soboty. Z tego powodu (co do zasady) pracodawca nie ma obowiązku dawać pracownikom dodatkowego dnia wolnego od pracy za święta wypadające w niedziele – np. w niedzielę 31 marca (Wielkanoc), czy 19 maja (Zielone Świątki) 2024 roku. Ale nie dotyczy to tych wyjątkowych przypadków, w których praca jest świadczona w niedziele i święta zgodnie z art. 151(10) Kodeksu pracy. Bo w takich przypadkach pracodawca ma obowiązek zapewnić (wyznaczyć) pracownikom inny dzień wolny od pracy.

Krajowa Informacja Skarbowa w swojej interpretacji wyjaśniła, że diety otrzymane od niemieckiego pracodawcy nie podlegają opodatkowaniu w Polsce, jeżeli są zwolnione z opodatkowania w Niemczech i nie przekraczają określonych limitów. W przypadku przekroczenia tych limitów, nadwyżka powinna być uwzględniona w polskim zeznaniu podatkowym. 

Mimo ostrych przepisów prawa mających eliminować mobbing w miejscu pracy, zjawisko to zamiast maleć upowszechnia się. W ciągu ostatniego półrocza zmieniły się tylko najczęściej stosowane formy: zajmujące pierwsze miejsce krzyki i przekleństwa ustąpiły złośliwemu stawianiu bezsensownych zdań.

Nikt nie kontroluje czy pracownik faktycznie potrzebuje wolnego z powodu zdarzenia, które kwalifikuje się jako działanie wyższe. W konsekwencji wielu pracowników nowe uprawnienie traktuje jako dodatkowe dwa dni urlopu, tyle że płatne w 50 proc. Inni zaś biorą i cieszą się, że nie muszą płacić za lewe zwolnienie lekarskie, co robili wcześniej.

Podczas urlopu bezpłatnego pracownik jest zwolniony z obowiązku świadczenia pracy, natomiast pracodawca jest zwolniony z obowiązku wypłaty wynagrodzenia za pracę. Pracodawca udziela urlopu bezpłatnego na pisemny wniosek pracownika.

W 2023 roku były dwie duże nowelizacje kodeksu pracy. W 2024 roku doczekamy się jeszcze większej reolucji - pojawi się całkiem nowy kodeks pracy? Osiem lat temu gdy rządy przejęło PiS szykowała się prawdziwa rewolucja w Kodeksie pracy. Ostatecznie jednak do niej nie doszło, bo rząd przestraszył się negatywnych ocen ze strony zwłaszcza pracowników. Nowy rząd koalicyjny chce rozpocząć swoją karierę także od fundamentalnych zmian w prawie pracy. Będzie nowy kodeks pracy czy tylko rewolucja w aktualnym kodeksie pracy?