Monitor Polski - rok 2022 poz. 200

100 lat temu urodził się w Warszawie Tadeusz Gajcy. Wybitny poeta i działacz polskiego podziemia niepodległościowego w czasach niemieckiej okupacji, jest jednym z najbardziej znanych przedstawicieli Kolumbów - pokolenia, które swoje życie poświęciło Ojczyźnie.

Tadeusz Gajcy przez cały okres twórczości oraz konspiracji był związany ze środowiskiem ruchu narodowego. Jako ostatni pełnił funkcję redaktora naczelnego wydawanego w podziemiu miesięcznika literackiego "Sztuka i Naród". Jego poprzednicy: Bronisław Onufry Kopczyński, Wacław Bojarski oraz Andrzej Trzebiński zginęli w trakcie okupacji niemieckiej i również są dziś symbolami poświęcenia i tragedii polskiego młodego pokolenia.

Gajcy jako poeta kierował się mottem czasopisma "Sztuka i Naród": "Artysta jest organizatorem wyobraźni narodowej" i uważał rozwijanie polskiej kultury za działanie na rzecz niepodległości Polski w czasie niewoli.

Jego twórczość cechował katastrofizm, rzeczywistość ukazywał w wizyjno-symbolicznych obrazach, często posługiwał się konwencją snu oraz łączył elementy realistyczne i baśniowe. Motywem przewodnim jego wierszy była myśl o mistycznym sensie ofiary w imię miłości do ludzi i Ojczyzny, a kluczowymi kwestiami - oswajanie śmierci i wybór pomiędzy nienawiścią i miłością, dokonany ostatecznie na korzyść miłości. Poezja Tadeusza Gajcego, wciąż czytana i szeroko komentowana, interesuje i intryguje również młode pokolenie Polaków.

Tadeusz Gajcy był żołnierzem Armii Krajowej i członkiem Konfederacji Narodu. Wraz ze swoimi przyjaciółmi przeprowadził akcję złożenia wieńca z biało-czerwoną szarfą pod pomnikiem Mikołaja Kopernika w Warszawie w 400-lecie jego śmierci. Poległ wraz ze swoim przyjacielem poetą Zdzisławem Stroińskim w Powstaniu Warszawskim. Obydwaj zostali przysypani gruzami wysadzonej przez Niemców kamienicy.

Tadeusz Gajcy został w 2009 roku pośmiertnie odznaczony przez Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.

Sejm Rzeczypospolitej Polskiej w 100-lecie urodzin oddaje hołd Tadeuszowi Gajcemu w uznaniu jego zasług dla polskiej niepodległości i polskiej kultury.

Marszałek Sejmu: E. Witek