Monitor Polski - rok 2025 poz. 865

Przekład

MEMORANDUM OF UNDERSTANDING

W SPRAWIE WDRAŻANIA MECHANIZMU FINANSOWEGO EOG

NA LATA 2021-2028

między

RZECZĄPOSPOLITĄ POLSKĄ,

zwaną dalej "Państwem-Beneficjentem"

a

ISLANDIĄ,

KSIĘSTWEM LIECHTENSTEINU,

KRÓLESTWEM NORWEGII,

zwanymi dalej "Państwami-Darczyńcami"

zwanymi dalej łącznie "Stronami",

ZWAŻYWSZY, że Protokół 38d do Umowy o EOG, włączony do Umowy o EOG za pośrednictwem Umowy pomiędzy Unią Europejską, Islandią, Księstwem Liechtensteinu oraz Królestwem Norwegii w sprawie Mechanizmu Finansowego EOG na lata 2021-2028 ustanawia mechanizm finansowy (zwany dalej "Mechanizmem Finansowym EOG 2021-2028"), poprzez który Państwa-Darczyńcy przyczyniać się będą do zmniejszania różnic gospodarczych i społecznych w obrębie Europejskiego Obszaru Gospodarczego;

ZWAŻYWSZY, że Mechanizm Finansowy EOG 2021-2028 ma na celu umocnić stosunki pomiędzy Państwami-Darczyńcami a Państwem-Beneficjentem, ku obopólnej korzyści ich mieszkańców;

ZWAŻYWSZY, że decyzją Stałego Komitetu Państwa EFTA Nr 4/2024/SC z 24 października 2024 roku Państwa-Darczyńcy upoważniły Komitet Mechanizmu Finansowego, ustanowiony na podstawie decyzji Stałego Komitetu Państw EFTA Nr 4/2004/SC z dnia 3 czerwca 2004 roku, do zarządzania Mechanizmem Finansowym EOG 2021-2028;

ZWAŻYWSZY, że wzmocniona współpraca pomiędzy Państwami-Darczyńcami a Państwem-Beneficjentem będzie przyczyniać się do zapewnienia stabilnej, spokojnej i dostatniej Europy, opartej na dobrym rządzeniu, instytucjach demokratycznych, praworządności, poszanowaniu praw człowieka i zrównoważonym rozwoju;

ZWAŻYWSZY, że Strony zgadzają się na ustanowienie ram współpracy w celu zapewnienia skutecznego wdrażania Mechanizmu Finansowego EOG 2021-2028;

UZGODNIŁY, co następuje:

1. Główne w sprawie wdrażania Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego na lata 2021-2028 między Rzecząpospolitą Polską a Islandią, Księstwem Liechtensteinu i Królestwem Norwegii, cele Mechanizmu Finansowego EOG 2021-2028 obejmują przyczynianie się do zmniejszania różnic ekonomicznych i społecznych w obrębie Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz wzmacnianie stosunków dwustronnych pomiędzy Państwami-Darczyńcami a Państwami-Beneficjentami poprzez przyznawanie wsparcia finansowego mającego na celu promowanie priorytetów tematycznych wymienionych w ustępie 2. W związku z tym Strony niniejszego Memorandum of Understanding wyłonią do finansowania programy, które będą miały na celu przyczynienie się do osiągnięcia tych celów.

2. Wsparcie finansowe jest dostępne w celu promowania następujących priorytetów tematycznych:

(a) europejska zielona transformacja;

(b) demokracja, praworządność i prawa człowieka;

(c) włączenie społeczne i odporność.

Niniejsze Memorandum of Understanding jest stosowane łącznie z następującymi dokumentami, które razem z niniejszym Memorandum of Understanding stanowią ramy prawne dla Mechanizmu Finansowego EOG 2021-2028:

(a) Protokołem 38d do Umowy o EOG dotyczącym Mechanizmu Finansowego EOG 2021-2028;

(b) Regulacjami w sprawie wdrażania Mechanizmu Finansowego EOG 2021-2028 (zwanymi dalej "Regulacjami") wydanymi przez Państwa-Darczyńców zgodnie z artykułem 9 ustęp 4 Protokołu 38d;

(c) umowami w sprawie programu, które będą zawierane dla każdego programu, oraz

(d) wszelkimi wytycznymi przyjętymi przez Komitet Mechanizmu Finansowego zgodnie z Regulacjami.

1. Zgodnie z artykułem 2 Protokołu 38d, łączna kwota wsparcia finansowego wynosi 1 805 milionów EUR, w rocznych transzach w wysokości 257,86 milionów EUR w okresie od 1 maja 2021 roku do 30 kwietnia 2028 roku włącznie.

2. Zgodnie z artykułem 6 Protokołu 38d, w okresie o którym mowa w ustępie 1, Państwu-Beneficjentowi udostępniona zostanie łączna kwota 472 614 415 EUR.

3. Zgodnie z artykułem 9 ustęp 7 Protokołu 38d oraz artykułem 1.9 Regulacji, koszty zarządzania Państw-Darczyńców pokryte będą z łącznej kwoty przedstawionej powyżej. Dalsze postanowienia w tym zakresie zostały określone w Regulacjach. Kwota netto alokacji, która zostanie przyznana Państwu-Beneficjentowi wynosi 394 681 262 EUR.

1. Państwa-Darczyńcy udostępnią środki finansowe na programy kwalifikujące się do wsparcia zaproponowane przez Państwo-Beneficjenta i zatwierdzone przez Komitet Mechanizmu Finansowego w ramach priorytetów tematycznych wymienionych w artykule 3 ustęp 1 Protokołu 38d oraz obszarów programowych określonych w Załączniku do Protokołu 38d. Państwa-Darczyńcy i Państwo-Beneficjent współpracują przy przygotowaniu koncepcji programu, określającej zakres i planowane rezultaty każdego programu.

2. Państwo-Beneficjent zapewni pełne współfinansowanie programów, które otrzymują wsparcie w ramach Mechanizmu Finansowego EOG 2021-2028 zgodnie z Załącznikiem B i umowami w sprawie programu.

3. Państwo-Beneficjent stworzy warunki dla niezakłóconego wdrażania Funduszu Społeczeństwa Obywatelskiego w Państwie-Beneficjencie i powstrzyma się od podejmowania jakichkolwiek działań, które mogłyby uniemożliwić Operatorom Funduszu niezależne wykonywanie ich roli.

4. Komitet Mechanizmu Finansowego zarządza Mechanizmem Finansowym EOG 2021-2028 i podejmuje decyzje o przyznaniu pomocy finansowej zgodnie z Regulacjami.

5. Komitet jest wspierany przez Biuro Mechanizmów Finansowych (zwane dalej "BMF"). BMF będzie służyło jako punkt kontaktowy dla Państwa-Beneficjenta dla bieżących działań podejmowanych w ramach Mechanizmu Finansowego EOG 2021-2028.

Państwo-Beneficjent upoważnia Krajowy Punkt Kontaktowy do działania w jego imieniu. Krajowy Punkt Kontaktowy ponosi całkowitą odpowiedzialność za osiąganie celów wyznaczonych dla Mechanizmu Finansowego EOG 2021-2028 oraz za realizację Mechanizmu Finansowego EOG 2021-2028 w Państwie-Beneficjencie zgodnie z Regulacjami. Zgodnie z artykułem 5.2 Regulacji, w Załączniku A wskazano instytucje pełniące funkcje Krajowego Punktu Kontaktowego, Instytucji Certyfikującej oraz Instytucji Audytu.

1. Zgodnie z artykułem 2.5 Regulacji, Strony uzgodniły ramy wdrażania składające się z następujących aspektów finansowych i merytorycznych:

(a) listy uzgodnionych programów, wkładu finansowego w ramach Mechanizmu Finansowego EOG 2021-2028 i Państwa-Beneficjenta;

(b) wykazu programów, ich celów, Operatorów Programów, poziomu dofinansowania i współfinansowania według programu, celów dwustronnych, jak również wszelkich kwestii szczególnych związanych z wdrażaniem programów;

(c) warunków i/lub kwestii szczególnych na poziomie Państwa-Beneficjenta związanych z grupami docelowymi, obszarami geograficznymi i innymi kwestiami;

(d) wykazu Partnerów Programów z Państw-Darczyńców, o ile dotyczy;

(e) wykazu Międzynarodowych Organizacji Partnerskich, o ile dotyczy; oraz

(f) wykazu projektów predefiniowanych, które mają być uwzględnione w przedmiotowych programach.

2. Ramy wdrażania zostały przedstawione w Załączniku B.

Zgodnie z artykułem 4.6 ustęp 1 Regulacji Państwo-Beneficjent wyodrębni środki w celu zacieśniania stosunków dwustronnych między Państwami-Darczyńcami i Państwem-Beneficjentem. Umówiona kwota została wskazana w Załączniku B oraz została rozdzielona na fundusze współpracy dwustronnej na poziomie krajowym oraz na poziomie programu. Krajowy Punkt Kontaktowy zarządza wykorzystaniem Funduszu Współpracy Dwustronnej na poziomie krajowym i powołuje Wspólny Komitet ds. Funduszu Współpracy Dwustronnej zgodnie z artykułem 4.9 ustęp 1 Regulacji. Operatorzy Programów zarządzają wykorzystaniem środków funduszy współpracy dwustronnej przydzielonych do ich programów. W przypadku programów partnerskich z darczyńcami decyzje dotyczące wykorzystania środków Funduszu Współpracy Dwustronnej na poziomie programu będą podejmowane w drodze konsensusu pomiędzy Operatorem Programu a Partnerem(ami) Programu z Państw-Darczyńców.

Zgodnie z artykułem 2.6 Regulacji Krajowy Punkt Kontaktowy co roku przedkłada do KMF raport krajowy dotyczący wdrażania Mechanizmu Finansowego EOG 2021-2028 w Państwie-Beneficjencie. Raport krajowy przesyła się do KMF nie później niż 10 marca każdego roku.

Zgodnie z artykułem 2.7 Regulacji spotkanie roczne będzie organizowane z udziałem KMF i Krajowego Punktu Kontaktowego. Spotkanie roczne umożliwi KMF i Krajowemu Punktowi Kontaktowemu zbadanie postępu we wdrażaniu Mechanizmu Finansowego EOG 2021-2028 poczynionego w ostatnich okresach sprawozdawczych, omówienie ryzyk i uzgodnienie, jakie działania należy podjąć. Spotkanie roczne stanowi forum do dyskusji nad sprawami stanowiącymi przedmiot obustronnego zainteresowania.

1. Załączniki A i B mogą być zmieniane w drodze wymiany listów pomiędzy KMF i Krajowym Punktem Kontaktowym.

2. Skumulowane przesunięcia do 10% całkowitych kwalifikowalnych wydatków programu mogą być dokonywane pomiędzy programami bez konieczności zmiany Załączników do niniejszego Memorandum of Understanding, pod warunkiem, że zmiana ta została uzgodniona z KMF w drodze modyfikacji odpowiednich umów w sprawie programów.

3. Ponadto oszczędności i kwoty niezaangażowane w projekty mogą zostać przesunięte na fundusze współpracy dwustronnej bez zmiany Załączników do niniejszego Memorandum of Understanding lub zgody KMF, pod warunkiem, że przesunięcie był przedmiotem wcześniejszych konsultacji z Komitetem Współpracy dla danego programu. Jakiekolwiek takie przesunięcie środków z programu nie będzie miał wpływu na cele ani rezultaty Programu. Krajowy Punkt Kontaktowy niezwłocznie powiadomi KMF o takich przesunięciach, a KMF zaktualizuje odpowiednie umowy w sprawie programu oraz umowę w sprawie Funduszu Współpracy Dwustronnej, stosownie do przypadku.

4. Wszelkie przesunięcia dokonywane zgodnie z ustępem 2 i 3 nie będą mieć wpływu na żadne szczególne kwestie, warunki, cele ani inne priorytety, o których mowa w niniejszym Memorandum of Understanding i muszą być zgodne z postanowieniami ram prawnych.

Komitet Mechanizmu Finansowego, Komisja Audytorów EFTA i ich przedstawiciele mają prawo do przeprowadzenia kontroli merytorycznej lub finansowej, koniecznej, ich zdaniem, do weryfikacji wypełniania warunków planowania, wdrażania i monitorowania programów i projektów, jak również wykorzystania środków. Państwo-Beneficjent zapewni wszelką konieczną pomoc, informacje i dokumentację.

1. Niniejsze Memorandum of Understanding jest wdrażane pod każdym względem zgodnie z postanowieniami Regulacji wraz z późniejszymi ich zmianami.

2. Cele Mechanizmu Finansowego EOG 2021-2028 będą realizowane w drodze bliskiej współpracy pomiędzy Państwami-Darczyńcami a Państwem-Beneficjentem, przy poszanowaniu wspólnych wartości i zasad poszanowania godności ludzkiej, wolności, demokracji, równości, praworządności oraz poszanowania praw człowieka, w tym praw osób należących do mniejszości. Strony zobowiązują się zachować najwyższy poziom przejrzystości, odpowiedzialności i efektywności kosztowej, jak też stosować zasady dobrego rządzenia, partnerstwa, i wielopoziomowego zarządzania, zrównoważonego rozwoju, równouprawnienia płci i niedyskryminacji na wszystkich poziomach wdrażania Mechanizmu Finansowego EOG 2021-2028.

3. Wszystkie programy i działania finansowane w ramach Mechanizmu Finansowego EOG 2021-2028 muszą być spójne z poszanowaniem tych wartości i zasad oraz powstrzymywać się od wspierania działań, które mogą tego nie zapewnić. Ich wdrażanie musi być zgodne z podstawowymi prawami i obowiązkami zapisanymi w odpowiednich instrumentach i standardach.

4. Państwo-Beneficjent podejmie proaktywne działania w celu zapewnienia przestrzegania tych wartości i zasad na wszystkich poziomach zaangażowanych we wdrażanie Mechanizmu Finansowego EOG 2021-2028.

Niniejsze Memorandum of Understanding wchodzi w życie w dniu następującym po dniu jego podpisania przez ostatnią ze Stron,

Niniejsze Memorandum of Understanding zostało podpisane w czterech egzemplarzach w języku angielskim.

Wersja w języku angielskim

ZAŁĄCZNIK A

Krajowe struktury zarządzania i kontroli

1. Krajowy Punkt Kontaktowy

Departament Programów Pomocowych w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej pełni funkcję Krajowego Punktu Kontaktowego. Kierującym Krajowym Punktem Kontaktowym jest Dyrektor Departamentu Programów Pomocowych.

Dyrektor Departamentu Programów Pomocowych podlega Podsekretarzowi Stanu odpowiedzialnemu za wdrażanie Mechanizmu Finansowego EOG i Norweskiego Mechanizmu Finansowego. Podsekretarz Stanu podlega bezpośrednio Ministrowi Funduszy i Polityki Regionalnej.

Zakres funkcji i obowiązków Krajowego Punktu Kontaktowego został określony w Regulacjach, w szczególności w artykule 5.3,

Ponadto Krajowy Punkt Kontaktowy:

- pełni funkcję Instytucji Certyfikującej, z wyjątkiem programów, w przypadku których pełni rolę Operatora Programu;

- pełni funkcję Operatora Programu dla Programu Rozwój Lokalny.

2. Instytucja Certyfikująca

Wydział Monitorowania Pomocy Zagranicznej w Departamencie Programów Pomocowych w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej pełni funkcję Instytucji Certyfikującej, z wyjątkiem programów, w przypadku których rolę Operatora Programu pełni Krajowy Punkt Kontaktowy. Kierującym Instytucją Certyfikującą jest Naczelnik Wydziału Monitorowania Pomocy Zagranicznej.

Rozdzielenie zadań pomiędzy Krajowym Punktem Kontaktowym a Instytucją Certyfikującą jest zapewnione poprzez wyłączenie Dyrektora i Zastępców Dyrektora w Departamencie Programów Pomocowych z zadań związanych z funkcją Instytucji Certyfikującej. W odniesieniu do tych zadań Naczelnik Wydziału Monitorowania Pomocy Zagranicznej działa niezależnie zarówno od Zastępców Dyrektora, jak i od Dyrektora Departamentu i podlega bezpośrednio Podsekretarzowi Stanu.

W przypadku gdy Krajowy Punkt Kontaktowy przyjmuje rolę Operatora Programu, Departament Zgodności Rozliczeń Środków Europejskich w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej pełni funkcję Instytucji Certyfikującej.

W takim przypadku, kierującym Instytucją Certyfikującą jest Dyrektor Departamentu Zgodności Rozliczeń Środków Europejskich. Dyrektor Departamentu Zgodności Rozliczeń Środków Europejskich podlega bezpośrednio Dyrektorowi Generalnemu Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej, który podlega Ministrowi Funduszy i Polityki Regionalnej.

Krajowy Punkt Kontaktowy zapewni należyte funkcjonalne rozdzielnie funkcji związanych z płatnościami od innych funkcji Krajowego Punktu Kontaktowego jak również, że certyfikacja wykonywana przez niego w ramach obowiązków Instytucji Certyfikującej, będzie w pełni zgodna z artykułem 5.4 ustęp 1 Regulacji.

Zakres funkcji i obowiązków Instytucji Certyfikującej został określony w Regulacjach, w szczególności w artykule 5.4.

Ponadto Instytucja Certyfikująca jest odpowiedzialna za przygotowanie i składanie raportów dotyczących nieprawidłowości. Zadanie to jest wykonywane przez Wydział Monitorowania Pomocy Zagranicznej w Departamencie Programów Pomocowych. W przypadku, gdy Krajowy Punkt Kontaktowy przyjmuje rolę Operatora Programu, zadanie to wykonuje Departament Zgodności Rozliczeń i Środków Europejskich.

3. Instytucja Audytu

Szef Krajowej Administracji Skarbowej pełni funkcję Instytucji Audytu. Szefem Krajowej Administracji Skarbowej jest Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów. Szef Krajowej Administracji Skarbowej wykonuje swoje zadania za pośrednictwem Departamentu Audytu Środków Publicznych oraz 16 Izb Administracji Skarbowej. Odpowiedzialność za realizację tych zadań spoczywa na Instytucji Audytu.

Zakres funkcji i obowiązków Instytucji Audytu został określony w Regulacjach, w szczególności w artykule 5.5.

Instytucja Audytu jest organizacyjnie niezależna od Krajowego Punktu Kontaktowego oraz Instytucji Certyfikującej.

4. Schemat organizacyjny

ZAŁĄCZNIK B

Ramy Wdrażania

Zgodnie z artykułem 2.5 Regulacji, Strony niniejszego Memorandum of Understanding uzgodniły następujące ramy wdrażania zawarte w niniejszym Załączniku.

1. Finansowe aspekty ram wdrażania

2. Kwestie szczególne

Wysokość środków w ramach funduszy współpracy dwustronnej przydzielonych do każdego programu zostanie wskazana we właściwej umowie w sprawie programu.

Uzgodnione alokacje na programy oraz fundusze współpracy dwustronnej obejmują wkład związany z wyzwaniami, jakie pojawiły się w wyniku inwazji na Ukrainę. W ramach Mechanizmu Finansowego EOG i Norweskiego Mechanizmu Finansowego wkład ten wynosi łącznie 46 525 980 EUR. Sprawozdawczość z wykorzystania wkładu związanego z wyzwaniami, jakie pojawiły się w wyniku inwazji na Ukrainę zostanie uwzględniona w raportach krajowych i raportach końcowych dla programów.

Równość płci i cyfryzacja zostaną uwzględnione i będą stanowić część odpowiednich obszarów programowych.

Możliwość współpracy z Międzynarodowymi Organizacjami Partnerskimi (MPO) w ramach odpowiednich programów zostanie zbadana podczas opracowywania koncepcji programu. Fundusz na rzecz budowania potencjału i współpracy z międzynarodowymi organizacjami partnerskimi i instytucjami będzie finansował działalność MPO.

3. Merytoryczne aspekty ram wdrażania

Programy opisane poniżej będą wdrażane po zatwierdzeniu przez KMF, zgodnie z artykułem 6.3 Regulacji.

A. Program Badania stosowane i Innowacje