Prawa pracownika, Urlop

Mamy stawiane są przed wieloma wyzwaniami. Dotyczy to zarówno samego macierzyństwa, ale także powrotu do pracy. Z jednej strony obciąża je opieka nad dzieckiem, a z drugiej strony, wydłużające się okresy urlopów związanych z macierzyństwem powodują trudności z powrotem na rynek pracy. 

Relacje między pracodawcami a pracownikami odgrywają kluczową rolę w funkcjonowaniu każdego miejsca pracy. Stabilność i harmonia w tych relacjach są niezwykle istotne dla efektywnego funkcjonowania przedsiębiorstw. 

Od dzisiaj, 26 kwietnia 2023 r. w Kodeksie pracy zaczęły obowiązywać ogromne zmiany, jakich dawno nie było! Zmiany dotyczą m.in. urlopów rodzicielskich, zwolnień od pracy, świadectw pracy, umów na okres próbny i czas określony, zasad składania oświadczenia o rozwiązaniu umowy o pracę, pracy za granicą. Oczywiście zmiany są pro-pracownicze, a dla pracodawców wiążą się z dodatkowymi obciążeniami i formalnościami. Pracownicy działu kadr nie ucieszą się, ponieważ jest wiele terminów, których trzeba pilnować.

Większość Polaków przestrzega świątecznych tradycji i twierdzi, że nie wpływają one na ich pracę. Jeśli chodzi o obcokrajowców, to mamy już inne zdanie – nie potrafimy określić, jakiej są dokładnie wiary, jednak uważamy, że ich obrzędy religijne kolidują z pracą. Liczba stereotypów rośnie wraz z malejącym poziomem wiedzy o wyznaniu innych narodowości przyjeżdżających do Polski. Sami zainteresowani przyznają jednak, że jest wręcz odwrotnie. Co potwierdza najnowsze badanie wielkanocne Grupy Progres – jedynie 8 proc. cudzoziemców aktywnych zawodowo deklaruje, że na święta weźmie wolne. Obcokrajowcy pracujący w Polsce nie chcą korzystać powszechnie z prawa do urlopu na święta religijne, które obchodzą. Mimo że – zgodnie z przepisami – mają do tego prawo. 

Ustawodawca w 2023 roku nie zwalnia tempa. Po raz kolejny pracodawców i pracowników działów kadrowo-płacowych stawia przed szeregiem wyzwań. Choć obowiązki dotyczące zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, a co za tym idzie -  możliwość kontroli trzeźwości pracowników przy uzasadnionym podejrzeniu, nie są nam obce, to nowelizacja przepisów Kodeksu Pracy w tym zakresie, powoduje powstanie wielu pytań i wątpliwości. Jak nowe regulacje umożliwiające pracodawcom przeprowadzanie prewencyjnej kontroli trzeźwości wyglądają w praktyce? Odpowiedź na to pytanie postaram się przybliżyć w dalszej części tego artykułu. 

Okazjonalna praca zdalna, to praca na wniosek pracownika składany teoretycznie w każdej możliwej sytuacji, nie więcej niż 24 razy w roku. Czy pracodawca może nie wyrazić zgody? Wyjaśniamy jak legalnie może się zachować pracodawca. Ostatnio bowiem, zaroiło się wręcz od publikacji, propagujących tezę o możliwości odmowy przez pracodawcę. Tezę dodajmy, bardzo niebezpieczną dla pracodawców.

Urlop macierzyński można przerwać. Mama dziecka, która jest na macierzyńskim może to zrobić, jeśli dziecko lub ona sama wymaga opieki szpitalnej. Wtedy ojciec dziecka ma prawo do przejęcia pozostałej części tego urlopu pod warunkiem, że sama mama wykorzystała już 8 tygodni z przysługujących jej 14.

Czy do kodeksu pracy zostanie wprowadzony płatny urlop na opiekę nad zwierzęciem domowym – psem lub kotem – póki co nie wiadomo. Jednak wielbiciele pupili ucieszyli się z pomysłu Fundacji Centaurus na takie uregulowania. Miłośnicy zwierzaków podkreślają konieczność opieki nad nimi, np. kiedy zwierzę przeszło operację lub zabieg czy też w nagłych sytuacjach. Czy można więc wziąć L4 na psa? Czy pies może przebywać w miejscu pracy? Czy powstaną psie przedszkola w biurach?

Odprawa pieniężna, tzw. odprawa ekonomiczna, kojarzona jest najczęściej ze zwolnieniami grupowymi. Może być ona również przyznana (po spełnieniu odpowiednich warunków) pracownikowi, którego objęło zwolnienie indywidualne. Czy w sytuacji, gdy zatrudniony przebywa na urlopie wychowawczym, ma prawo do tego świadczenia? Odpowiadamy.

Dane osobowe i ich ochrona mają znaczenie także w przypadku zawarcia i wykonywania umowy o pracę. Jakie są regulacje dotyczące danych osobowych kandydatów do pracy i pracowników? Kiedy pracodawca może poprosić o PESEL? Czy może pytać o wyznanie i poglądy polityczne? Czy pracodawcy trzeba mówić o członkostwie w związku zawodowym?

Sejm uchwalił nowelizację Kodeksu pracy wdrażającą unijną dyrektywę dotyczącą tzw. work-life balance i tzw. dyrektywę rodzicielską. Uwzględnił w niej część poprawek wniesionych przez Senat.

Jakie koszty pracy zdalnej poniesie pracodawca, określa nowelizacja Kodeksu pracy, której przepisy dotyczące pracy zdalnej wchodzą w życie 7 kwietnia 2023 r. Jakie koszty związane z pracą zdalną musi pokryć pracodawca? W jaki sposób ustala się zasady pokrywania kosztów? Jakie świadczenia przysługują pracownikowi za korzystanie z należących do niego narzędzi i urządzeń?

Odpoczynek dobowy przysługuje pracowniikowi dodatkowo w stosunku do odpoczynku tygodniowego nawet wtedy, gdy poprzedza bezpośrednio odpoczynek tygodniowy Jest tak także w przypadku, gdy ustawodawstwo krajowe przyznaje pracownikom okres odpoczynku tygodniowego dłuższy od okresu wymaganego na podstawie prawa Unii Europejskiej. Tak orzekł Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) w wyroku z 2 marca 2023 r. w sprawie C-477/21 (MÁV-START).

Mówiąc o naruszaniu praw pracownika można wyróżnić dwie formy molestowania. Jest to molestowanie i molestowanie seksualne. Podpowiadamy, jakie są różnice i jak wyrazić sprzeciw wobec niepożądanego zachowania.

Kandydaci na rzeczników ds. etyki w dużej grupie kapitałowej muszą zawieszać członkostwo partyjne lub związkowe. Organizacje związkowe działające w tej grupie uważają, że narusza to prawa reprezentowanych przez nich pracowników. Rzecznik praw obywatelskich podziela ich wątpliwości. Co rzecznikowi odpowiedział resort rodziny i polityki społecznej?

Zmiany w Kodeksie pracy, które uchwalił Sejm 8 lutego 2023 r., to część wdrażania dwóch unijnych dyrektyw, tzw. work-life-balance. Nowe przepisy dotyczą m.in. urlopu rodzicielskiego, prawa do dodatkowych pięciu dni urlopu opiekuńczego i dwóch dni wolnych z powodu działania siły wyższej. Zmiana obejmuje również regulacje warunków zawierania umów na okres próbny.

Urlopy dla rodziców i opiekunów ulegną wydłużeniu. Termin implementowania przepisów tzw. dyrektywy Work-life balance nie jest jeszcze dokładnie znany. Najprawdopodobniej doczekamy się zmian w prawie jeszcze w 2023 roku.

Inflacja dotyka także branżę turystyczną – w ubiegłym roku odnotowano wzrost cen paliwa lotniczego, w wielu krajach rosły też koszty żywności i noclegów, co przełożyło się na wyższe ceny wycieczek, biletów lotniczych i rezerwacji. I choć to może wpływać na częstotliwość wyjazdów, nie oznacza to, że Polacy rezygnują z wypoczynku za granicą czy wybierają wyłącznie najtańsze oferty. – Polacy wolą wydawać pieniądze na podróże, które dają wspomnienia, niż na rzeczy, które zostają z nami na krótszy czas – mówi Deniz Rymkiewicz, rzecznik prasowy eSky.pl.

Urlop rodzicielski – urlop przysługujący pracownikowi będącemu rodzicem po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego albo zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego.

Urlop ojcowski – urlop przysługujący ojcu wychowującemu dziecko. 

Nowelizacja Kodeksu pracy (dalej „Kp”) wprowadzająca m.in. długo oczekiwane przepisy o pracy zdalnej, czeka na podpis Prezydenta RP i publikację w Dzienniku Ustaw. Biorąc pod uwagę, na szczęście, dość długie vacatio legis (2 miesiące), pracodawcy mają czas co najmniej do drugiej połowy marca 2023 r. (a być może nieco dłużej) na przygotowanie się do ich wdrożenia. Jak na standardy obecnej legislacji długo, jak na potrzeby zakładu pracy, niekoniecznie. Jednym z zagadnień trudniejszych w implementacji są obowiązkowe rozliczenia pomiędzy pracodawcą a pracownikami.

Cztery dni pracy? To wydaje się coraz bardziej prawdopodobne. Do Sejmu trafił projekt ustawy skracającej wymiar etatu do 35 godzin. Niektóre firmy już testują takie rozwiązanie. Jednak to, co wydaje się spełnieniem marzeń pracowników, może wpłynąć negatywnie na efektywność przedsiębiorstw. Czy można skrócić czas pracy tak, by nie ucierpiał na tym biznes?