Tematy - Zbiorowe prawo pracy

Najnowsze zmiany w prawie pracy zostały podpisane przez prezydenta Karola Nawrockiego jeszcze w listopadzie 2025 r. Dotyczą układów zbiorowych pracy i porozumień zbiorowych. Kto może być objęty układem zbiorowym pracy? Nie tylko etatowcy, a nawet emeryci i renciści.

Prawo pracy ciągle się zmienia. Jeszcze w kwietniu 2023 r. weszła w życie duża nowelizacja, implementująca dyrektywy europejskie. Prawo prawem…, ale czy w Polsce rzeczywiście są przestrzegane prawa pracownicze? Okazuje się w światowym rankingu Polska nie wypada dobrze. Wyprzedzają nas kraje Azji czy Afryki. Dlaczego Polska otrzymała ocenę 3 na 5? Czym jest ITUC - International Trade Union Confederation? I co pokazują badania w zakresie przestrzegania zbiorowych praw pracowniczych?

Z dniem 1 stycznia 2017 r. weszła w życie ustawa z dnia 16 grudnia 2016 r. o zmianie niektórych ustaw w celu poprawy otoczenia prawnego przedsiębiorców, która wprowadziła istotne zmiany w zbiorowym prawie pracy. Zmiany dotyczą m.in. regulaminu wynagradzania i regulaminu pracy oraz Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych.

Komisja Kodyfikacyjna Prawa Pracy opracowuje nowe kodeksy pracy - indywidualne i zbiorowe prawo pracy. Pierwsze rekomendacje Komisji mają pojawić się w styczniu 2017 r. Obecny kodeks jest z 1974 r. i wymaga wielu zmian.

Rada Pracowników jest formą reprezentacji pracowników wykonujących działalność gospodarczą, zatrudniających co najmniej 50 pracowników. Stanowi ona swoistą platformę komunikacyjną pomiędzy stronami stosunku pracy.

Dzięki stosowaniu układów zbiorowych, pracownicy mogą korzystać z dostosowanych do ich potrzeb warunków pracy. Układy zbiorowe (fr. Conventions Collectives) decydują we Francji o kształcie zatrudnienia w 98% przypadków.

Dlaczego niemieckie prawo pracy jest tak elastyczne? Duże znaczenie dla takiego stanu rzeczy mają mocne związki zawodowe oraz wysoka partycypacja pracownicza. Jakie znaczenie w Niemczech mają zbiorowe układy pracy?

W Polsce prawo pracy reguluje przede wszystkim Kodeks pracy. W krajach zachodnich, gdzie często emigrują za pracą nasi rodacy, duże znaczenie (często większe niż Kodeks pracy) mają układy zbiorowe pracy. Warto zapoznać się z obowiązującymi w danym państwie przepisami prawa pracy.

Kodeks pracy nie jest jedynym źródłem prawa pracy. Źródłem prawa pracy są również inne ustawy i wydane na ich podstawie akty wykonawcze, źródłem prawa pracy mogą stać się również postanowienia układu zbiorowego pracy.

Przyczyny zwolnień grupowych nie mogą leżeć po stronie pracowników. Mogą natomiast dotyczyć pracodawcy np. zmiany organizacyjne, zła sytuacja finansowa powodująca zmniejszenie zatrudnienia. Wyróżnia się również przyczyny niezależne, np. zmiany stanu prawnego powodujące zmianę profilu działalności.

Zdaniem pracodawców układy zbiorowe pracy powinny zastąpić w dużej mierze przepisy Kodeksu pracy. Kodeks miałby zawierać jedynie normy ogólne o charakterze ochronnym, a pozostałe kwestie regulowałyby układy zbiorowe.

Przepis art. 25 ustawy o związkach zawodowych przewiduje zwolnienie od pracy zawodowej w związku z pełnieniem funkcji związkowej poza zakładem pracy. W świetle tego unormowania pracownikowi powołanemu do pełnienia z wyboru funkcji związkowej poza zakładem pracy, jeżeli z wyboru wynika obowiązek wykonywania tej funkcji w charakterze pracownika (art. 25 ust. 1 ustawy o związkach zawodowych), przysługuje - na wniosek organizacji związkowej - prawo do urlopu bezpłatnego.

Mediacje w sporach zbiorowych stanowią etap konieczny do przeprowadzenia po rokowaniach, a przed podjęciem akcji strajkowej. Mediacje prowadzi mediator. Kto może być mediatorem? Ile czasu trwa postępowanie mediacyjne?

Zbiorowe prawo pracy

Najnowsze zmiany w prawie pracy dot. układów zbiorowych pracy i porozumień zbiorowych. Nie tylko dla etatowców. Układem mogą być objęci nawet emeryci i renciści

Polska regularnie narusza prawa pracownicze! Światowy ranking dot. prawa pracy

Regulamin wynagradzania i pracy, ZFŚS - zmiany od 1 stycznia 2017 r.

Będą dwa kodeksy pracy - indywidualny i zbiorowy

Czym są rady pracowników?

Układy zbiorowe we Francji

Zbiorowe układy pracy w Niemczech

Czym jest układ zbiorowy pracy?

Układ zbiorowy pracy jako źródło prawa pracy

Możliwe przyczyny zwolnień grupowych

Układy zbiorowe zamiast przepisów Kodeksu pracy

Zwolnienie z obowiązku świadczenia pracy działacza związkowego wykonującego funkcje poza zakładem pracy

Mediacje w sporach zbiorowych