REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

REKLAMA

Dziennik Ustaw - rok 2001 nr 23 poz. 270

POROZUMIENIE OGÓLNE

w sprawie przywilejów i immunitetów Rady Europy,

sporządzone w Paryżu dnia 2 września 1949 r.,

oraz Protokół dodatkowy do Porozumienia ogólnego,

sporządzony w Strasburgu dnia 6 listopada 1952 r.

Tekst pierwotny

W imieniu Rzeczypospolitej Polskiej

PREZYDENT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

podaje do powszechnej wiadomości:

W dniu 2 września 1949 r. w Paryżu zostało sporządzone Porozumienie ogólne w sprawie przywilejów i immunitetów Rady Europy, a w dniu 6 listopada 1952 r. został sporządzony Protokół dodatkowy do Porozumienia ogólnego, w następującym brzmieniu:

Przekład

POROZUMIENIE OGÓLNE

w sprawie przywilejów i immunitetów Rady Europy

Rządy Królestwa Belgii, Królestwa Danii, Republiki Francuskiej, Królestwa Grecji, Republiki Irlandzkiej, Republiki Włoskiej, Wielkiego Księstwa Luksemburga, Królestwa Niderlandów, Królestwa Norwegii, Królestwa Szwecji, Republiki Tureckiej oraz Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej;

zważywszy, że zgodnie z postanowieniami artykułu 40 ustęp /a/ Statutu Rady Europy Rada Europy, przedstawiciele państw członkowskich i Sekretariat korzystają na terytoriach państw członkowskich z takich przywilejów i immunitetów, jakie są niezbędne dla pełnienia ich obowiązków;

zważywszy, że zgodnie z postanowieniami ustępu (b) wyżej wymienionego artykułu członkowie Rady zobowiązali się zawrzeć porozumienie w celu wykonania postanowień wymienionego ustępu;

zważywszy, że stosownie do postanowień wspomnianego wyżej ustępu (b) Komitet Ministrów zalecił rządom państw członkowskich przyjęcie następujących postanowień;

uzgodniły, co następuje:

Część I

Osobowość – zdolność do czynności prawnych

Artykuł 1

Rada Europy posiada osobowość prawną. Posiada ona zdolność do zawierania umów, nabywania i zbywania majątku nieruchomego i ruchomego oraz do występowania przed sądem.

W tych sprawach Sekretarz Generalny występuje w imieniu Rady Europy.

Artykuł 2

Sekretarz Generalny będzie stale współpracował z właściwymi władzami państw członkowskich w celu ułatwienia właściwego sprawowania wymiaru sprawiedliwości, zapewnienia przestrzegania przepisów policyjnych i zapobiegania występowaniu jakichkolwiek nadużyć przywilejów, immunitetów, wyłączeń i ułatwień wyszczególnionych w niniejszym porozumieniu.

Część II

Majątek, fundusze i aktywa

Artykuł 3

Rada, jej majątek i aktywa, bez względu na to, gdzie i w czyim posiadaniu się znajdują, korzystają z immunitetu jurysdykcyjnego, chyba że w konkretnym przypadku Komitet Ministrów wyraźnie zrzeknie się tego immunitetu. Zrzeczenie się immunitetu nie może jednakże rozciągnąć się na jakiekolwiek zajęcie mienia lub czynności egzekucyjne.

Artykuł 4

Budynki i pomieszczenia Rady są nietykalne. Jej majątek i aktywa, bez względu na to, gdzie i w czyim posiadaniu się znajdują, nie podlegają rewizji, zajęciu, konfiskacie, wywłaszczeniu lub jakiejkolwiek innei formie ingerencji w trybie postępowania administracyjnego, sądowego lub w wyniku działań ustawodawczych.

Artykuł 5

Archiwa Rady oraz wszelkie należące do niej lub będące w jej posiadaniu dokumenty są nietykalne bez względu na miejsce, w którym się znajdują.

Artykuł 6

Nie podlegając żadnej finansowej kontroli, przepisom ani jakiemukolwiek moratorium:

(a) Rada może posiadać każdego rodzaju waluty oraz prowadzić rachunki w każdej walucie;

(b) Rada może swobodnie przekazywać swoje fundusze z jednego kraju do drugiego lub w granicach jakiegokolwiek kraju oraz wymieniać wszelkie posiadane przez siebie waluty na inną dowolną walutę;

(c) korzystając z praw przyznanych jej zgodnie z punktami (a) i (b) niniejszego artykułu. Rada Europy uwzględni wszelkie uwagi rządu któregokolwiek państwa członkowskiego, w stopniu, jaki uzna za możliwy bez uszczerbku dla swych własnych interesów.

Artykuł 7

Rada, jej aktywa, dochody i innego rodzaju majątek są zwolnione:

(a) od wszelkich podatków bezpośrednich; Rada jednakże nie będzie domagać się zwolnienia od podatków, opłat czy należności, które stanowią jedynie zapłatę za świadczenie usług użyteczności publicznej;

(b) od wszelkich opłat celnych oraz zakazów i ograniczeń przywozu i wywozu w stosunku do przedmiotów potrzebnych Radzie do jej użytku służbowego; przedmioty wwiezione w ramach takich zwolnień nie będą sprzedawane w państwie, do którego zostały przywiezione, chyba że na warunkach ustalonych przez rząd tego państwa;

(c) od wszelkich opłat celnych, zakazów i ograniczeń przywozu i wywozu w stosunku do jej publikacji.

Część III

Porozumiewanie się

Artykuł 8

W zakresie porozumiewania się w sprawach urzędowych Komitet Ministrów i Sekretarz Generalny korzystają na terytorium każdego państwa członkowskiego z traktowania co najmniej tak korzystnego, jak przyznane przez to państwo członkowskie misjom dyplomatycznym każdego innego rządu.

Korespondencja urzędowa i inne komunikaty urzędowe Komitetu Ministrów i Sekretariatu nie podlegają cenzurze.

Część IV

Przedstawiciele państw członkowskich w Komitecie Ministrów

Artykuł 9

Przedstawiciele w Komitecie Ministrów korzystają podczas wykonywania swych funkcji i podczas podróży na miejsce posiedzenia i z powrotem z następujących przywilejów i immunitetów:

(a) nie podlegają aresztowaniu lub zatrzymaniu, a ich bagaż osobisty nie podlega zajęciu, oraz korzystają z immunitetu jurysdykcyjnego w odniesieniu do czynności dokonanych przez nich w charakterze urzędowym, w tym wypowiedzi ustnych lub pisemnych;

(b) nietykalności wszelkich pism i dokumentów;

(c) prawa używania szyfrów i otrzymywania dokumentów lub korespondencji przez kurierów lub w poczcie dyplomatycznej;

(d) zwolnienia ich samych i ich małżonków od wszelkich ograniczeń imigracyjnych i formalności dotyczących rejestracji cudzoziemców w państwach, w których przebywają albo przez które przejeżdżają w czasie wykonywania swych funkcji;

(e) z tych samych ułatwień w zakresie ograniczeń walutowych lub wymiany walut, jakie są przyznawane podobnej rangi członkom misji dyplomatycznych;

(f) z tych samych immunitetów i ułatwień w stosunku do ich bagażu osobistego, jakie są przyznawane podobnej rangi członkom misji dyplomatycznych.

Artykuł 10

W celu zapewnienia przedstawicielom w Komitecie Ministrów całkowitej wolności słowa oraz całkowitej niezależności przy wykonywaniu ich funkcji, immunitet jurysdykcyjny w odniesieniu do ich wypowiedzi ustnych lub pisemnych i czynności dokonanych przez nich przy wykonywaniu ich funkcji będzie im przysługiwał również po wygaśnięciu mandatu.

Artykuł 11

Przywileje i immunitety przyznawane są przedstawicielom państw członkowskich nie dla ich osobistej korzyści, lecz w celu zapewnienia im całkowitej niezależności przy wykonywaniu ich funkcji związanych z Komitetem Ministrów. Państwo członkowskie ma zatem nie tylko prawo, ale i obowiązek zrzec się immunitetu swojego przedstawiciela w każdym przypadku, kiedy, jego zdaniem, immunitet ten mógłby utrudniać wymiar sprawiedliwości oraz kiedy można się go zrzec bez uszczerbku dla celu, w którym został przyznany.

Artykuł 12

(a) Postanowień artykułów 9, 10 i 11 nie stosuje się wobec władz państwa, którego dana osoba jest obywatelem bądź którego jest lub była przedstawicielem.

(b) W artykułach 9, 10, 11 i 12(a) wyrażenie „przedstawiciel" obejmuje wszystkich przedstawicieli, zastępców przedstawicieli, doradców, ekspertów technicznych i sekretarzy delegacji.

CZĘŚĆ V

Przedstawiciele w zgromadzeniu doradczym

Artykuł 13

Żadne ograniczenia natury administracyjnej lub innego rodzaju nie będą nakładane na swobodne przemieszczanie się przedstawicieli w Zgromadzeniu Doradczym i ich zastępców udających się na miejsce posiedzenia Zgromadzenia lub z powrotem.

W zakresie ceł i kontroli wymiany walut przedstawicielom i ich zastępcom przyznaje się:

(a) przez ich własne rządy, takie same ułatwienia, jakie są przyznawane wyższym urzędnikom udającym się za granicę w czasowej misji urzędowej;

(b) przez rządy innych państw członkowskich, takie same ułatwienia, jakie są przyznawane przedstawicielom obcych rządów w czasowej misji urzędowej.

Artykuł 14

Przedstawiciele w Zgromadzeniu Doradczym i ich zastępcy korzystają z immunitetu od wszelkiego rodzaju przesłuchań urzędowych oraz od aresztu i wszelkiego rodzaju postępowania sądowego w stosunku do stów wypowiadanych i udziału przez nich w głosowaniu w czasie wykonywania ich funkcji.

Artykuł 15

Podczas sesji Zgromadzenia Doradczego przedstawiciele w Zgromadzeniu oraz ich zastępcy, niezależnie od tego, czy są członkami parlamentu, korzystają:

(a) na terytorium własnego państwa z immunitetów przyznawanych w tym państwie członkom parlamentu;

(b) na terytoriach wszystkich innych państw członkowskich z immunitetu od aresztowania i postępowania sądowego.

Immunitet ten stosuje się również podczas podróży na miejsce posiedzenia Zgromadzenia Doradczego i z powrotem. Jednakże nie ma on zastosowania, gdy przedstawiciele lub ich zastępcy zostali ujęci na gorącym uczynku popełniania przestępstwa, usiłowania popełnienia przestępstwa lub popełnienia przestępstwa bądź też w przypadkach, gdy Zgromadzenie Doradcze zrzekło się immunitetu.

Część VI

Funkcjonariusze Rady

Artykuł 16

Oprócz immunitetów i przywilejów przewidzianych w artykule 18 Sekretarz Generalny oraz Zastępca Sekretarza Generalnego, ich małżonkowie i małoletnie dzieci korzystają z przywilejów, immunitetów, zwolnień i ułatwień przyznawanych zgodnie z prawem międzynarodowym przedstawicielom dyplomatycznym.

Artykuł 17

Sekretarz Generalny określi kategorie funkcjonariuszy, do których stosuje się postanowienia artykułu 18. Powiadomi on o nich rządy wszystkich państw członkowskich. Nazwiska funkcjonariuszy należących do tych kategorii będą okresowo podawane do wiadomości wyżej wymienionym rządom.

Artykuł 18

Funkcjonariusze Rady Europy:

(a) korzystają z immunitetu jurysdykcyjnego w odniesieniu do wszelkich czynności, w tym wypowiedzi ustnych lub pisemnych, dokonanych przez nich w charakterze urzędowym i w granicach ich kompetencji;

(b) są zwolnieni od opodatkowania pensji i uposażeń wypłacanych im przez Radę Europy;

 (c) nie podlegają, wraz z małżonkami i członkami rodziny będącymi na ich utrzymaniu, ograniczeniom imigracyjnym i przepisom dotyczącym rejestracji cudzoziemców;

(d) w zakresie ułatwień przy wymianie walut korzystają z takich samych przywilejów jak podobnej rangi funkcjonariusze wchodzący w skład misji dyplomatycznych przy danym rządzie;

 (e) korzystają, wraz z małżonkami i członkami rodziny będącymi na ich utrzymaniu, z takich samych ułatwień przy powrocie do kraju w czasie kryzysu międzynarodowego jak przedstawiciele dyplomatyczni;

(f) przy obejmowaniu swego stanowiska w danym państwie mają prawo wwieźć bez opłat celnych swoje ruchomości i przedmioty osobistego użytku i tak samo bezcłowe wywieźć je z powrotem do państwa ich stałego miejsca zamieszkania po zakończeniu wykonywania funkcji.

Artykuł 19

Przywileje, immunitety i ułatwienia przyznawane są funkcjonariuszom w interesie Rady Europy, a nie dla ich osobistej korzyści. Sekretarz Generalny ma prawo oraz obowiązek uchylić immunitet przyznany funkcjonariuszowi w każdym przypadku, kiedy, jego zdaniem, immunitet ten mógłby utrudniać wymiar sprawiedliwości oraz kiedy można się go zrzec bez uszczerbku dla interesów Rady Europy. W stosunku do Sekretarza Generalnego i Zastępcy Sekretarza Generalnego prawo uchylenia immunitetu przysługuje Komitetowi Ministrów.

Część VlI

Porozumienia dodatkowe

Artykuł 20

Rada może zawrzeć z jednym lub więcej państwami członkowskimi porozumienia dodatkowe zmieniające postanowienia niniejszego Porozumienia ogólnego w zakresie odnoszącym się do tego państwa członkowskiego bądź tych państw członkowskich.

CZĘŚĆ VIII

Spory

Artykuł 21

Wszelkie spory pomiędzy Radą a osobą prywatną dotyczące dostaw, usług i zakupu nieruchomości dokonanych w imieniu Rady podlegają rozpoznaniu przez arbitraż, którego zasady są określone w zarządzeniu wydanym przez Sekretarza Generalnego za zgodą Komitetu Ministrów.

Część IX

Postanowienia końcowe

Artykuł 22

Niniejsze Porozumienie podlega ratyfikacji. Dokumenty ratyfikacji zostaną złożone Sekretarzowi Generalnemu Rady Europy. Porozumienie wejdzie w życie w dniu złożenia siódmego dokumentu ratyfikacji.

Jednakże do czasu wejścia w życie Porozumienia, zgodnie z postanowieniami poprzedniego ustępu, Sygnatariusze w celu uniknięcia jakiegokolwiek opóźnienia w sprawnym działaniu Rady wyrażają zgodę na jego tymczasowe stosowanie od dnia jego podpisania, zgodnie z odpowiednimi przepisami konstytucyjnymi.

Na dowód czego niżej podpisani, należycie do tego upełnomocnieni, podpisali niniejsze Porozumienie ogólne.

Sporządzono w Paryżu dnia 2 września 1949 r., w językach angielskim i francuskim, przy czym obydwa teksty są jednakowo autentyczne i zostały złożone w jednym egzemplarzu w archiwach Rady Europy.

Sekretarz Generalny przekaże uwierzytelnione kopie każdemu Sygnatariuszowi.

Protokół dodatkowy do Porozumienia ogólnego w sprawie przywilejów i immunitetów Rady Europy

Rządy Sygnatariusze Porozumienia ogólnego w sprawie przywilejów i immunitetów Rady Europy, sporządzonego w Paryżu dnia 2 września 1949 r. (zwanego dalej porozumieniem),

pragnąc rozszerzyć postanowienia porozumienia,

uzgodniły, co następuje:

Artykuł 1

Każde obecne lub przyszłe państwo członkowskie Rady Europy, które nie jest sygnatariuszem porozumienia, może przystąpić do tego ostatniego oraz do protokołu, składając swój dokument przystąpienia do nich obu u Sekretarza Generalnego Rady Europy, który poinformuje o tym państwa członkowskie Rady.

Artykuł 2

a) Postanowienia części IV porozumienia stosuje się do przedstawicieli biorących udział w posiedzeniach Zastępców Ministrów.

b) Postanowienia części IV porozumienia stosuje się do innych przedstawicieli niż przedstawiciele w Zgromadzeniu Doradczym, biorących udział w posiedzeniach zwoływanych przez Radę Europy i odbywanych gdy Komitet Ministrów ani Komitet Zastępców Ministrów nie obradują, z wyjątkiem postanowienia, że przedstawiciele biorący udział w takich posiedzeniach są zwolnieni od aresztowania czy postępowania karnego, gdy zostali ujęci na gorącym uczynku popełniania przestępstwa, usiłowania popełnienia przestępstwa lub popełnienia przestępstwa.

Artykuł 3

Postanowienia artykułu 15 porozumienia stosuje się do przedstawicieli w Zgromadzeniu i ich zastępców w każdym wypadku, gdy uczestniczą w posiedzeniach Komitetów lub Podkomitetów Zgromadzenia Doradczego bądź też podróżują na miejsce posiedzenia i z powrotem, niezależnie, czy Zgromadzenie będzie w tym czasie obradować, czy też nie.

Artykuł 4

Stali przedstawiciele państw członkowskich Rady Europy korzystają podczas wykonywania swych funkcji i podczas podróży na miejsce posiedzeń i z powrotem z przywilejów, immunitetów i ułatwień, z których zazwyczaj korzystają przedstawiciele dyplomatyczni podobnej rangi.

Artykuł 5

Przywileje, immunitety i ułatwienia przyznawane są przedstawicielom państw członkowskich nie dla ich osobistej korzyści, lecz w celu zapewnienia im całkowitej niezależności przy wykonywaniu ich funkcji związanych z Radą Europy. Państwo członkowskie ma zatem nie tylko prawo, ale i obowiązek uchylić immunitet swojemu przedstawicielowi w każdym wypadku, gdy immunitet ten mógłby utrudniać sprawowanie wymiaru sprawiedliwości oraz gdy może być on uchylony bez uszczerbku dla celu, w którym został przyznany.

Artykuł 6

Postanowień artykułu 4 nie stosuje się wobec władz państwa, którego dana osoba jest obywatelem bądź którego jest lub była przedstawicielem.

Artykuł 7

a) Niniejszy protokół jest otwarty do podpisu przez wszystkie państwa członkowskie, które podpisały porozumienie. Protokół podlega ratyfikacji w tym samym czasie co porozumienie lub po jego ratyfikacji. Dokumenty ratyfikacji zostaną złożone Sekretarzowi Generalnemu Rady Europy.

b) Niniejszy protokół wejdzie w życie z dniem ratyfikowania go przez wszystkich sygnatariuszy, którzy z tą datą ratyfikowali porozumienie, pod warunkiem że liczba sygnatariuszy, którzy ratyfikowali porozumienie i protokół, nie będzie mniejsza niż siedem.

c) Dla każdego innego sygnatariusza ratyfikującego protokół w terminie późniejszym wejdzie on w życie z datą złożenia jego dokumentu ratyfikacji.

d) W wypadku państw członkowskich, które przystąpiły do porozumienia i protokołu zgodnie z postanowieniami artykułu 1, porozumienie i protokół wejdą w życie:

(i) z datą określoną powyżej w ustępie b), w przypadku gdy dokument przystąpienia zostanie złożony przed tą datą; bądź

 (ii) z datą złożenia dokumentu przystąpienia, w przypadku gdy dokument ten zostanie złożony z datą późniejszą, w stosunku do tej określonej powyżej w ustępie b).

Na dowód czego niżej podpisani, należycie do tego upełnomocnieni, podpisali niniejszy protokół.

Sporządzono w Strasburgu dnia 6 listopada 1952 r., w językach angielskim i francuskim, przy czym obydwa teksty są jednakowo autentyczne i zostaną złożone w jednym egzemplarzu w archiwach Rady Europy.

Sekretarz Generalny przekaże uwierzytelnione kopie każdemu z rządów sygnatariuszy i tych, które do niego przystąpiły.

GENERAL AGREEMENT

on Privileges and Immunities of the Council of Europe

The Governments of the Kingdom of Belgium, the Kingdom of Denmark, the French Republic, the Kingdom of Greece, the Irish Republic, the Italian Republic, the Grand Duchy of Luxembourg, the Kingdom of the Netherlands, the Kingdom of Norway, the Kingdom of Sweden, the Turkish Republic and the United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland;

Whereas under the provisions of Article 40, paragraph (a), of the Statute, the Council of Europe, representatives of Members and the Secretariat shall enjoy in the territories of its Members such privileges and immunities as are necessary for the exercise of their duties;

Whereas under the provisions of paragraph (b) of the above-mentioned Article, the Members of the Council have undertaken to enter into an agreement for the purpose of fulfilling the provisions of the said paragraph;

Whereas in pursuance of the above-mentioned paragraph (b), the Committee of Ministers has recommended to Member Governments the acceptance of the following provisions;

Have agreed as follows:

Part I

Personality-Capacity

Article 1

The Council of Europe shall possess juridical personality. It shall have the capacity to conclude contracts, to acquire and dispose of movable and immovable property and to institute legal proceedings.

In these matters the Secretary-General shall act on behalf of the Council of Europe.

Article 2

The Secretary-General shall co-operate at all times with the competent authorities of the Members to facilitate the proper administration of justice, secure the observance of police regulations and prevent the occurence of any abuse in connection with the privileges, immunities, exemptions and facilities enumerated in the present Agreement.

Part II

Property, funds and assets

Article 3

The Council, its property and assets, wheresoever located and by whomsoever held, shall enjoy immunity from every form of legal process except in so far as in any particular case, the Committee of Ministers has expressly authorized the waiver of this immunity. It is, however, understood that no waiver of immunity shall extend to any measure of execution or detention of property.

Article 4

The buildings and premises of the Council shall be inviolable. Its property and assets, wheresoever located and by whomsoever held, shall be immune from search, requisition, confiscation, expropriation or any other form of interference whether by administrative, judicial or legislative action.

Article 5

The archives of the Council, and in general all documents belonging to it or held by it, shall be inviolable wheresoever located.

Article 6

Without being restricted by financial controls, regulations or financial moratoria of any kind:

(a) the Council may hold currency of any kind and operate accounts in any currency;

(b) the Council may freely transfer its funds from one country to another or within any country and convert any currency held by it into any other currency;

(c) In exercising its rights under sub-paragraphs (a) and (b) above, the Council of Europe shall pay due regard to any representations made by the Government of a Member and shall defer to such representations in so far as it considers this can be done without detriment to the interests of the Council.

Article 7

The Council, its assets, income and other property shall be exempt:

(a) from all direct taxes; the Council will not, however, claim exemption from rates, taxes or dues which are no more than charges for public utility services;

(b) from all customs duties and prohibitions and restrictions on imports and exports in respect of articles required by the Council for its official use; articles imported under such exemption will not be sold in the country into which they are imported, except under conditions approved by the Government of that country;

(c) from all customs duties, and prohibitions and restrictions on imports and exports in respect of its publications.

Part III

Communications

Article 8

The Committee of Ministers and the Secretary-General shall enjoy in the territory of each Member, for their official communications, treatment at least as favourable as that accorded by that Member to the diplomatic missions of any other Government.

No censorship shall be applied to the official correspondence and other official communications of the Committee of Ministers and of the Secretariat.

Part IV

Representatives of Members to the Committee of Ministers

Article 9

Representatives at the Committee of Ministers shall, while exercising their functions and during their journeys to and from the place of meeting, enjoy the following privileges and immunities:

(a) Immunity from personal arrest or detention and from seizure of their personal baggage, and, in respect of words spoken or written and all acts done by them in their official capacity, immunity from legal process of every kind.

(b) Inviolability for all papers and documents.

(c) The right to use codes and to receive papers or correspondence by courier or in sealed bags.

(d) Exemption in respect of themselves and their spouses from immigration restrictions or aliens registration in the State which they are visiting or through which they are passing in the exercise of their functions.

(e) The same facilities in respect of currency or exchange restrictions as are accorded to representatives of comparable rank of diplomatic missions.

(f) The same immunities and facilities in respect of their personal baggage as are accorded to members of comparable rank of diplomatic missions.

Article 10

In order to secure for the representatives at the Committee of Ministers complete freedom of speech and complete independence in the discharge of their duties, the immunity from legal process in respect of words spoken or written and all acts done by them in discharging their duties shall continue to be accorded, notwithstanding that the persons concerned are no longer engaged in the discharge of such duties.

Article 11

Privileges and immunities are accorded to the representatives of Members, not for the personal benefit of the individuals themselves, but in order to safeguard the independent exercise of their functions in connection with the Committee of Ministers. Consequently, a Member not only has the right, but is under a duty to waive the immunity of its representative in any case where, in the opinion of the Member, the immunity would impede the course of justice, and where it can be waived without prejudice to the purpose for which the immunity is accorded.

Article 12

(a) The provisions of Articles 9, 10 and 11 are not applicable in relation to the authorities of a State of which the person is a national or of which he is or has been a representative.

(b) In Articles 9, 10, 11 and 12(a) above, the expression "representatives" shall be deemed to include all representatives, alternate representatives, advisers, technical experts and secretaries of delegations.

Part V

Representatives to the Consultative Assembly

Article 13

No administrative or other restriction shall be imposed on the free movement to and from the place of meeting of Representatives to the Consultative Assembly and their substitutes.

Representatives and their substitutes shall, in the matter of customs and exchange control, be accorded:

(a) by their own Government, the same facilities as those accorded to senior officials travelling abroad on temporary official duty;

(b) by the Governments of other Members, the same facilities as those accorded to representatives of foreign Governments on temporary official duty.

Article 14

Representatives to the Consultative Assembly and their substitutes shall be immune from all official interrogation and from arrest and all legal proceedings in respect of words spoken or votes cast by them in the exercise of their functions.

Article 15

During the sessions of the Consultative Assembly, the Representatives to the Assembly and their substitutes, whether they be Members of Parliament or not, shall enjoy:

(a) on their national territory, the immunities accorded in those countries to Members of Parliament;

(b) on the territory of all other Member States, exemption from arrest and prosecution.

This immunity also applies when they are travelling to and from the place of meeting of the Consultative Assembly. It does not, however, apply when Representatives and their substitutes are found committing, attempting to commit, or just having committed an offence, nor in cases where the Assembly has waived the immunity.

Part VI

Officials of the Council

Article 16

In addition to the immunities and privileges specified in Article 18 below, the Secretary-General and Deputy Secretary-General shall be accorded in respect of themselves, their spouses and minor children the privileges and immunities, exemptions and facilities accorded to diplomatic envoys in accordance with International Law.

Article 17

The Secretary-General will specify the categories of officials to which the provisions of Article 18 below shall apply. He shall communicate them to the Governments of all Members. The names of the officials included in these categories shall from time to time be made known to the above mentioned Governments.

Article 18

Officials of the Council of Europe shall:

(a) be immune from legal process in respect of words spoken or written and all acts performed by them in their official capacity and within the limit of their authority;

(b) be exempt from taxation on the salaries and emoluments paid to them by the Council of Europe;

 (c) be immune, together with their spouses and relatives dependent on them, from immigration restrictions and aliens' registration;

(d) be accorded the same privileges in respect of exchange facilities as are accorded to officials of comparable rank forming part of diplomatic missions to the Government concerned;

 (e) be given, together with their spouses and relatives dependent on them, the same repatriation facilities in time of international crisis as diplomatic envoys;

(f) have the right to import free of duty their furniture and effects at the time of first taking up their post in the country in question, and to re-export the same free of duty to their country of domicile.

Article 19

Privileges and immunities are granted to officials in the interests of the Council of Europe and not for the personal benefit of the individuals themselves. The Secretary-General shall have the right and the duty to waive the immunity of any official in any case where, in his opinion, the immunity would impede the course of justice and can be waived without prejudice to the interests of the Council of Europe. In the case of the Secretary-General and of the Deputy Secretary-General, the Committee of Ministers shall have the right to waive immunity.

Part VII

Supplementary Agreements

Article 20

The Council may conclude with any Member or Members supplementary agreements modifying the provisions of this General Agreement, so far as that Member or those Members are concerned.

Part VIII

Disputes

Article 21

Any dispute between the Council and private persons regarding supplies furnished, services rendered or immovable property purchased on behalf of the Council, shall be submitted to arbitration, as provided in an administrative order issued by the Secretary-General with the approval of the Committee of Ministers.

Part IX

Final provisions

Article 22

The present Agreement shall be ratified. Instruments of ratification shall be deposited with the Secretary-General. The Agreement shall come into force as soon as seven signatories have deposited their instruments of ratification.

Nevertheless, pending the entry into force of the Agreement in accordance with the provisions of the preceding paragraph, the signatories agree, in order to avoid any delay in the efficient working of the Council, to apply it provisionally from the date of signature, so far as it is possible to do so under their respective constitutional systems.

In witness whereof the undersigned plenipotentiaries being duly authorised to that effect, have signed the present General Agreement.

Done at Paris, this 2nd day of September, 1949, in French and in English, both texts being equally authentic, in a single copy which shall remain in the Archives of the Council of Europe.

The Secretary-General shall transmit certified copies to each of the signatories.

Protocol to the General Agreement on Privileges and Immunities of the Council of Europe

The Governments signatory to the General Agreement on Privileges and Immunities of the Council of Europe, signed at Paris on the 2nd September 1949 (hereinafter referred to as the Agreement),

Desirous of extending the provisions of the Agreement,

Have agreed as follows:

Article 1

Any present or future Member of the Council of Europe not a signatory of the Agreement may accede to the latter and to this Protocol by depositing its instrument of accession to them both with the Secretary-General of the Council of Europe, who shall notify the Members of the Council thereof.

Article 2

a) The provisions of Part IV of the Agreement shall apply to representatives attending meetings of the Ministers' Deputies.

b) The provisions of Part IV of the Agreement shall apply to representatives other than Representatives to the Consultative Assembly attending meetings convened by the Council of Europe and held when neither the Committee of Ministers nor the Ministers' Deputies are in session save that representatives attending such meetings shall not be exempt from arrest and prosecution when found committing, attempting to commit, or just having committed an offence.

Article 3

The provisions of Article 15 of the Agreement shall apply to Representatives to the Assembly, and their Substitutes, at any time when they are attending or travelling to and from, meetings of Committees and Sub-Committees of the Consultative Assembly, whether or not the Assembly is itself in session at such time.

Article 4

The permanent representatives of Members of the Council of Europe shall, while exercising their functions and during their journey to and from the place of meetings, enjoy the privileges, immunities and facilities normally enjoyed by diplomatic envoys of comparable rank.

Article 5

Privileges, immunities and facilities are accorded to the representatives of Members not for the personal benefit of the individuals concerned, but in order to safeguard the independent exercise of their functions in connection with the Council of Europe. Consequently, a Member has not only the right but the duty to waive the immunity of its representative in any case where, in the opinion of the Member, the immunity would impede the course of justice and it can be waived without prejudice to the purpose for which the immunity is accorded.

Article 6

The provisions of Article 4 are not applicable in relation to the authorities of the State of which the person is a national or of the Member of which he is or has been a representative.

Article 7

a) This Protocol shall be open to signature by all Members which have signed the Agreement. The Protocol shall be ratified at the same time as or after the ratification of the Agreement. Instruments of ratification shall be deposited with the Secretary-General of the Council of Europe.

b) This Protocol shall enter into force on the day when it shall have been ratified by all the signatories who at that date have ratified the Agreement, on condition that the number of signatories who have ratified the Agreement and the Protocol shall not be fewer than seven.

c) As regards any signatory ratifying subsequently, the Protocol shall enter into force at the date of the deposit of its instrument of ratification.

d) In the case of Members which have acceded to the Agreement and Protocol in accordance with the terms of Article 1 the Agreement and Protocol shall enter into force:

(i) On the date specified in paragraph (b) above in cases where the instrument of accession has been deposited prior to this date; or

(ii) On the date of deposit of the instrument of accession in cases where this instrument is deposited at a date subsequent to that specified in paragraph (b) above.

In witness hereof the undersigned, being duly authorised thereto, have signed the present Protocol.

Done at Strasbourg on the 6th day of November 1952, in English and French, both texts being equally authoritative, in a single copy which shall remain deposited in the archives of the Council of Europe.

The Secretary-General shall transmit certified copies to each of the signatory and acceding Governments.

ACCORD GÉNÉRAL

sur les Privilèges et Immunités du Conseil de l'Europe

Les Gouvernements du Royaume de Belgique, du Royaume de Danemark, de la République Française, du Royaume de Grèce, de la République Irlandaise, de la République Italienne, du Grand-Duché de Luxembourg, du Royaume des Pays-Bas, du Royaume de Norvège, du Royaume de Suède, de la République Turque et du Royaume Uni de Grande-Bretagne et d'Irlande du Nord;

Considérant qu'aux termes de l'article 40, paragraphe (a) du Statut du Conseil de l'Europe, le Conseil de l'Europe, les représentants des Membres et le Secrétariat jouissent sur les territoires des Membres des immunités et privilèges nécessaires à l'exercice de leurs fonctions;

Considérant qu'aux termes du paragraphe (b) de l'article précité, les Membres du Conseil se sont engagés à conclure un Accord en vue de donner plein effet aux dispositions dudit paragraphe;

Considérant que le Comité des Ministres a décidé de recommander aux gouvernements des Membres l'adoption des dispositions ci-dessous;

Sont convenus de ce qui suit:

Titre I

Personnalité-capacité

Article 1er

Le Conseil de l'Europe possède la personnalité juridique. Il a la capacité de contracter, d'acquérir et d'aliéner des biens immobiliers et mobiliers et d'ester en justice.

Le Secrétaire Général prend, au nom du Conseil, les mesures nécessaires à cet effet.

Article 2

Le Secrétaire Général collabore, en tous temps, avec les autorités compétentes des Membres en vue de faciliter la bonne administration de la justice, d'assurer l'observation des règlements de police et d'éviter tout usage abusif des privilèges, immunités, exemptions et facilités énumérés dans le présent Accord.

Titre II

Biens, fonds et avoirs

Article 3

Le Conseil, ses biens et avoirs, quels que soient leur siège et leur détenteur, jouissent de l'immunité de juridiction, sauf dans la mesure où le Comité des Ministres y a expressément renoncé dans un cas particulier. Il est toutefois entendu que la renonciation ne peut s'étendre à des mesures de contrainte et d'exécution.

Article 4

Les locaux et bâtiments du Conseil sont inviolables. Ses biens et avoirs, où qu'ils se trouvent et quel que soit leur détenteur, sont exempts de perquisition, réquisition, confiscation, expropriation ou de toute autre forme de contrainte administrative ou judiciaire.

Article 5

Les archives du Conseil et, d'une manière générale, tous les documents lui appartenant ou détenus par lui sont inviolables où qu'ils se trouvent.

Article 6

Sans être astreint à aucun contrôle, réglementation ou moratoire financiers:

a) le Conseil peut détenir toutes devises et avoir des comptes en n'importe quelle monnaie;

b) le Conseil peut transférer librement ses fonds d'un pays dans un autre ou à l'intérieur d'un pays quelconque, et convertir toutes devises détenues par lui en toute autre monnaie;

c) dans l'exercice des droits qui lui sont accordés en vertu des alinéas a) et b) ci-dessus, le Conseil de l'Europe tiendra compte de toutes représentations qui lui seraient faites par le gouvernement de tout Membre dans la mesure où il estimera pouvoir y donner suite sans porter préjudice à ses intérêts.

Article 7

Le Conseil, ses avoirs, revenus et autres biens sont exonérés:

a) de tout impôt direct; toutefois, le Conseil ne demandera pas l'exonération des impôts, taxes ou droits qui ne constituent que la simple rémunération de services d'utilité publique;

b) de tous droits de douane, prohibitions et restrictions d'importation et d'exportation, à l'égard des articles destinés à son usage officiel; les articles ainsi importés en franchise ne seront pas vendus sur le territoire du pays dans lequel ils auront été introduits, sauf à des conditions agréées par le gouvernement de ce pays;

c) de tous droits de douanes, prohibitions et restrictions d'importation et d'exportation à l'égard de ses publications.

Titre III

Communications

Article 8

Le Comité des Ministres et le Secrétaire Général bénéficient sur le territoire de chaque Membre, pour leurs communications officielles, d'un traitement au moins aussi favorable que le traitement accordé par ce Membre à la mission diplomatique de tout autre gouvernement.

La correspondance officielle et les autres communications officielles du Comité des Ministres et du Secrétariat ne pourront être censurées.

Titre IV

Représentants au Comité des Ministres

Article 9

Les représentants au Comité des Ministres jouissent, pendant l'exercice de leurs fonctions et au cours de leurs voyages à destination ou en provenance du lieu de la réunion, des privilèges et immunités suivants:

a) Immunité d'arrestation ou de détention et de saisie de leurs bagages personnels et, en ce qui concerne les actes accomplis par eux en leur qualité officielle, y compris leurs paroles et écrits, immunité de toute juridiction.

b) Inviolabilité de tous papiers et documents.

c) Droit de faire usage de codes et de recevoir des documents ou de la correspondance par courriers ou par valises scellées.

d) Exemption pour eux-mêmes et pour leurs conjoints à l'égard de toutes mesures restrictives relatives à l'immigration, de toutes formalités d'enregistrement des étrangers, dans les pays visités ou traversés par eux dans l'exercice de leurs fonctions.

e) Mêmes facilités en ce qui concerne les restrictions monétaires ou de change que celles qui sont accordées aux membres des missions diplomatiques d'un rang comparable.

f) Mêmes immunités et facilités en ce qui concerne leurs bagages personnels que celles qui sont accordées aux membres des missions diplomatiques d'un rang comparable.

Article 10

En vue d'assurer aux représentants au Comité des Ministres une complète liberté de parole et une complète indépendance dans l'accomplissement de leurs fonctions, l'immunité de juridiction en ce qui concerne les paroles ou les écrits ou les actes émanant d'eux dans l'accomplissement de leurs fonctions continuera à leur être accordée même après que le mandat de ces personnes aura pris fin.

Article 11

Les privilèges et immunités sont accordés aux représentants des Membres, non pour leur bénéfice personnel, mais dans le but d'assurer en toute indépendance l'exercice de leurs fonctions en ce qui concerne le Comité des Ministres. Par conséquent, un Membre a non seulement le droit, mais le devoir de lever l'immunité de son représentant dans tous les cas où, à son avis, l'immunité empêcherait que justice ne soit faite et où l'immunité peut être levée sans nuire au but pour lequel elle est accordée.

Article 12

a) Les dispositions des articles 9, 10 et 11 ci-dessus ne sont pas opposables aux autorités de l'Etat dont la personne est ressortissante ou dont elle est ou a été le représentant.

b) Au sens des articles 9, 10, 11 et 12a) ci-dessus, le terme "représentant" est considéré comme comprenant tous les représentants, délégués adjoints, conseillers, experts techniques et secrétaires de délégation.

Titre V

Représentants à l'assemblée consultative

Article 13

Aucune restriction d'ordre administratif ou autre n'est apportée au libre déplacement des représentants à l'Assemblée Consultative et de leurs suppléants se rendant au lieu de réunion de l'Assemblée ou en revenant.

Les représentants et leurs suppléants se voient accorder en matière de douane et de contrôle des changes:

a) par leur propre gouvernement, les mêmes facilités que celles reconnues aux hauts fonctionnaires se rendant à l'étranger en mission officielle temporaire;

b) par les gouvernements, des autres Membres, les mêmes facilités que celles reconnues aux représentants de gouvernements étrangers en mission officielle temporaire.

Article 14

Les représentants à l'Assemblée Consultative et leurs suppléants ne peuvent être recherchés, détenus ou poursuivis en raison des opinions ou votes émis par eux dans l'exercice de leurs fonctions.

Article 15

Pendant la durée des sessions de l'Assemblée Consultative, les représentants à l'Assemblée et leurs suppléants, qu'ils soient parlementaires ou non, bénéficient:

a) sur leur territoire national, des immunités reconnues aux membres du Parlement de leurs pays;

b) sur le territoire de tout autre Etat membre, de l'exemption de toutes mesures de détention et de toute poursuite judiciaire.

L'immunité les couvre également lorsqu'ils se rendent au lieu de réunion de l'Assemblée Consultative ou en reviennent. Elle ne peut être invoquée dans le cas de flagrant délit et ne peut non plus mettre obstacle au droit de l'Assemblée de lever l'immunité d'un représentant ou d'un suppléant.

Titre VI

Agents du Conseil

Article 16

Outre les privilèges et immunités prévus à l'article 18 ci-dessous, le Secrétaire Général et le Secrétaire Général adjoint, tant en ce qui les concerne qu'en ce qui concerne leurs conjoints et enfants mineurs, jouissent des privilèges, immunités, exemptions et facilités accordés, conformément au droit international, aux envoyés diplomatiques.

Article 17

Le Secrétaire Général déterminera les catégories des agents auxquels s'appliquent, en tout ou partie, les dispositions de l'article 18 ci-dessous. Il en donnera communication aux gouvernements de tous les Membres. Les noms des agents compris dans ces catégories seront communiqués périodiquement aux gouvernements des Membres.

Article 18

Les agents du Conseil de l'Europe:

a) jouissent de l'immunité de juridiction pour les actes accomplis par eux, y compris leurs paroles et écrits, en leur qualité officielle et dans la limite de leurs attributions;

b) sont exonérés de tout impôt sur les traitements et émoluments versés par le Conseil de l'Europe;

c) ne sont pas soumis, non plus que leurs conjoints et les membres de leur famille vivant à leur charge, aux dispositions limitant l'immigration et formalités d'enregistrement des étrangers;

d) jouissent en ce qui concerne les facilités de change, des mêmes privilèges que les fonctionnaires d'un rang comparable appartenant aux missions diplomatiques accréditées auprès du gouvernement intéressé;

e) jouissent ainsi que leurs conjoints et les membres de leur famille vivant à leur charge, des mêmes facilités de rapatriement que les envoyés diplomatiques en période de crise internationale;

f) jouissent du droit d'importer en franchise leur mobilier et leurs effets à l'occasion de leur première prise de fonction dans le pays intéressé, et de les réexporter en franchise vers leur pays de domicile lors de la cessation de leurs fonctions.

Article 19

Les privilèges, immunités et facilités sont accordés aux agents dans l'intérêt du Conseil et non à leur avantage personnel. Le Secrétaire Général peut et doit lever l'immunité accordée à un agent dans tous les cas où, à son avis, cette immunité empêcherait l'exercice normal d'une action de justice et pourrait être levée sans que cette mesure portât préjudice aux intérêts du Conseil. A l'égard du Secrétaire Général et du Secrétaire Général adjoint, le Comité des Ministres a qualité pour prononcer la levée des immunités.

Titre VII

Accords complémentaires

Article 20

Le Conseil pourra conclure avec un ou plusieurs Membres des accords complémentaires aménageant, en ce qui concerne ce Membre ou ces Membres, les dispositions du présent Accord Général.

Titre VIII

Litiges

Article 21

Tout litige entre le Conseil et les particuliers au sujet des fournitures, travaux ou achats immobiliers effectués pour le compte du Conseil, est soumis à un arbitrage administratif dont les modalités sont déterminées par arrêté du Secrétaire Général approuvé par le Comité des Ministres.

Titre IX

Dispositions finales

Article 22

Le présent Accord sera ratifié. Les instruments de ratification seront déposés près le Secrétaire Général du Conseil de l'Europe. L'Accord entrera en vigueur dès que sept signataires auront déposé un instrument de ratification.

Toutefois, en attendant l'entrée en vigueur de l'Accord dans les conditions prévues au paragraphe précédent, les signataires conviennent, afin d'éviter tout délai dans le bon fonctionnement du Conseil, de le mettre à titre provisoire en application dès sa signature, conformément à leurs règles constitutionnelles respectives.

En foi de quoi, les plénipotentiaires soussignés, dûment autorisés à cet effet, ont signé le présent Accord Général.

Fait à Paris, le 2 septembre 1949, en français et en anglais, les deux textes faisant également foi, en un seul exemplaire, qui restera aux archives du Conseil de l'Europe.

Le Secrétaire Général en communiquera la copie certifiée conforme à tous les signataires.

Protocole Additionnel à l'Accord Général sur les Privilèges et Immunités du Conseil de l'Europe

Les Gouvernements signataires de l'Accord Général sur les Privilèges et Immunités du Conseil de l'Europe, signé à Paris le 2 septembre 1949 (ci-dessous dénommé «l'Accord»),

Désireux de compléter les dispositions de l'Accord,

Sont convenus de ce qui suit:

Article 1

Tout Membre présent ou futur du Conseil de l'Europe qui n'est pas signataire de l'Accord peut adhérer à celui-ci et au présent Protocole en déposant son instrument d'adhésion à ces deux actes près le Secrétaire Général du Conseil de l'Europe, qui notifie ce dépôt aux Membres du Conseil.

Article 2

a) Les dispositions du Titre IV de l'Accord s'appliquent aux représentants qui assistent à des réunions des Délégués des Ministres.

b) Les dispositions du Titre IV de l'Accord s'appliquent aux représentants (à l'exclusion des représentants à l'Assemblée Consultative) qui assistent à des réunions convoquées par le Conseil de l'Europe et qui se tiennent en dehors des périodes de session du Comité des Ministres et des Délégués des Ministres; les représentants qui assistent à ces réunions ne pourront cependant pas opposer cette immunité à une arrestation ou poursuite judiciaire consécutive à un cas de flagrant délit.

Article 3

Les dispositions de l'article 15 de l'Accord s'appliquent également – que l'Assemblée Consultative soit en session ou non – aux représentants à l'Assemblée ainsi qu'à leurs suppléants, dès lors qu'ils participent à une réunion d'une commission ou d'une sous-commission de l'Assemblée, se rendent au lieu de la réunion ou en reviennent.

Article 4

Les représentants permanents des Membres auprès du Conseil de l'Europe jouissent, durant l'exercice de leurs fonctions et au cours de leurs voyages à destination ou en provenance du lieu des réunions, des privilèges, immunités et facilités dont jouissent les agents diplomatiques de rang comparable.

Article 5

Ces privilèges, immunités et facilités sont accordés aux représentants des Membres, non à leur avantage personnel, mais dans le but d'assurer en toute indépendance l'exercice de leurs fonctions en rapport avec le Conseil de l'Europe. Par conséquent, un Membre a non seulement le droit, mais le devoir de lever l'immunité de son représentant dans tous les cas où, à son avis, l'immunité empêcherait que justice soit faite et où elle peut être levée sans nuire au but pour lequel l'immunité est accordée.

Article 6

Les dispositions de l'article 4 ne sont pas opposables aux autorités de l'Etat dont le représentant est ressortissant ou du Membre dont il est ou a été le représentant.

Article 7

a) Le présent Protocole est ouvert à la signature des Membres qui ont signé l'Accord. Le Protocole sera ratifié en même temps que l'Accord ou après la ratification de celui-ci. Les instruments de ratification seront déposés près le Secrétaire Général du Conseil de l'Europe.

b) Le présent Protocole entrera en vigueur le jour où il aura été ratifié par tous les signataires qui , à cette date, auront ratifié l'Accord et à condition que le nombre des signataires qui auront ratifié l'Accord et le Protocole ne soit pas inférieur à sept.

c) Pour les signataires qui le ratifieront ultérieurement, le Protocole entrera en vigueur dès le dépôt de leur instrument de ratification.

d) Pour les Membres qui auront adhéré à l'Accord et au Protocole aux termes de l'article 1er, l'entrée en vigueur de l'Accord et du Protocole aura lieu:

(i) à la date mentionnée au paragraphe b) ci-dessus dans le cas où l'instrument d'adhésion aurait été déposé avant cette date, ou bien

(ii) dès le dépôt de l'instrument d'adhésion dans le cas où ce dépôt interviendrait à une date ultérieure à celle mentionnée au paragraphe b) ci-dessus.

En foi de quoi, les soussignés, dûment autorisés à cet effet, ont signé le présent Protocole.

Fait à Strasbourg, le 6 novembre 1952, en français et en anglais, les deux textes faisant également foi, en un seul exemplaire qui restera déposé aux archives du Conseil del l'Europe.

Le Secrétaire Général en communiquera copie certifiée conforme à chacun des gouvernements signataires ou adhérents.

Po zaznajomieniu się z powyższymi aktami prawnymi, w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej oświadczam, że:

– Porozumienie ogólne i Protokół dodatkowy zostały uznane za słuszne, zarówno w całości, jak i każde z postanowień w nich zawartych,

– Rzeczpospolita Polska postanawia przystąpić do powyższych aktów prawnych,

– przyrzeka, że będą one niezmiennie zachowywane.

Na dowód czego wydany został akt niniejszy, opatrzony pieczęcią Rzeczypospolitej Polskiej.

Dano w Warszawie dnia 5 marca 1993 r.

Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej: L. Wałęsa

L. S.

Minister Spraw Zagranicznych: K. Skubiszewski

Metryka
  • Data ogłoszenia: 2001-03-26
  • Data wejścia w życie: 1993-03-16
  • Data obowiązywania: 1993-03-16
Brak dokumentów zmieniających.
Brak zmienianych dokumentów.

REKLAMA

Dziennik Ustaw

REKLAMA

REKLAMA

REKLAMA