Monitor Polski - rok 2025 poz. 1073

W roku 2026 przypada 160. rocznica urodzin i 90. rocznica śmierci Ignacego Daszyńskiego - premiera, marszałka Sejmu i jednego z Ojców Niepodległości.

Ignacy Ewaryst Daszyński urodził się 26 października 1866 r. w Zbarażu, a zmarł 31 października 1936 r. w Bystrej Śląskiej. Przez 50 lat był zaangażowany w działalność publiczną na rzecz obrony praw jednostki - najpierw na forum parlamentu monarchii austro-węgierskiej, a po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 r. w Sejmie II RP.

Aktywność publiczna Ignacego Daszyńskiego była nakierowana na rozwój demokracji parlamentarnej oraz odrodzenie państwa polskiego. Mimo trudnych warunków rodzinnych i przeszkód stawianych przez austriackie władze zaborcze stał się jednym z najbardziej rozpoznawalnych i szanowanych polskich polityków w monarchii austro-węgierskiej. Był współtwórcą i przywódcą Polskiej Partii Socjalno-Demokratycznej Galicji i Śląska Cieszyńskiego, która walczyła o poprawę losu robotników i odrodzenie niepodległej Polski. Wyniesiony z domu głęboki patriotyzm Ignacy Daszyński łączył z walką o prawa obywatelskie dla wszystkich. Dzięki swojemu autorytetowi przyczynił się do możliwości legalnego działania organizacji strzeleckich Józefa Piłsudskiego i ich rozwijania na terenie zaboru austriackiego, czego rezultatem było powstanie w sierpniu 1914 r., po wybuchu I wojny światowej, Legionów Polskich.

28 października 1918 r. Ignacy Daszyński wszedł w skład Polskiej Komisji Likwidacyjnej, której przewodniczącym został Wincenty Witos. 7 listopada 1918 r. stanął na czele Tymczasowego Rządu Ludowego Republiki Polskiej, który powstał w Lublinie i był pierwszym polskim organem władzy niezależnym od państw zaborczych oraz milowym krokiem ku odzyskaniu przez Polskę niepodległości po 123 latach niewoli.

W lipcu 1920 r., w najbardziej dramatycznym okresie wojny polsko-bolszewickiej, został wicepremierem Rządu Obrony Narodowej. Brał aktywny udział w pracach Sejmu Ustawodawczego, który uchwalił w dniu 17 marca 1921 r. konstytucję odrodzonego państwa polskiego. To dzięki Daszyńskiemu w konstytucji znalazły się prawo do ubezpieczenia społecznego oraz zakaz pracy dzieci.

W latach 1928-1930 był marszałkiem Sejmu. Występował wówczas jako obrońca demokracji parlamentarnej, był również przeciwnikiem imperializmu rosyjskiego i bolszewickiego, zwolennikiem wolności prasy, obrońcą praw mniejszości etnicznych i narodowościowych, orędownikiem edukacji obywatelskiej.

Sejm Rzeczypospolitej Polskiej, w uznaniu wybitnych zasług Ignacego Daszyńskiego i w związku ze 160. rocznicą jego urodzin oraz 90. rocznicą jego śmierci, ustanawia rok 2026 Rokiem Ignacego Daszyńskiego.

Marszałek Sejmu: S. Hołownia