Tematy - Słownik

Od 1 stycznia 2026 r. zmienią się zasady ortografii. Według Rady Języka Polskiego to najpoważniejsza korekta reguł pisowni od 1936 r. Trzeba będzie nauczyć się nowych zasad m. in. używania wielkich i małych liter, a także pisowni łącznej lub rozdzielnej. RJN zapowiada nowy słownik ortograficzny.

Bonus-malus - system stosowany przez towarzystwa ubezpieczeniowe wobec klientów korzystających z ubezpieczeń komunikacyjnych (OC i AC). W ramach systemu bonus-malus ubezpieczyciel przyznaje klientowi zniżkę za bezszkodową jazdę przez cały rok (może to być od 5% do 10%). Natomiast za szkody w czasie roku jazdy obowiązują swego rodzaju kary - w praktyce oznacza to podniesienie składki rocznej.

Cesja - dobrowolna umowa przeniesienia praw na osobę trzecią. Cesja stosowana jest np. w czasie umowy banku z kredytobiorcą, między innymi w przypadku ubezpieczenia na życie lub ubezpieczenia mieszkania - pieniądze z ubezpieczenia wypłacane są bankowi.

Shoji - dekoracyjny element wnętrzarstwa japońskiego. Shoji to parawany z papieru ryżowego umocowanego na bambusowej konstrukcji. Stosuje się je do rozpraszania światła, a także do dzielenia przestrzeni mieszkalnej.

Lambrekin - krótka firanka lub element zasłonki lub baldachimu; najczęściej stosowany jako dekoracja okna. Lambrekin znany był już w XVI wieku.

Blenda - płytka wnęka w ścianie (w elewacji budynku), w kształcie arkady lub okna. Blendy swoją popularność zyskały w baroku, często były malowane na biało lub wypełnione wzorem. Współcześnie blenda stosowana jest jako element dekoracyjny, również we wnętrzu mieszkalnym.

Rattan - inaczej rotan, rotang; określenie odnosi się do gatunków palm pnących, rosnących w lasach tropikalnych. Rattan we wnętrzach stosuje się do wyplatania mebli, koszyków, koszy.

Bordiura - dekoracyjny pas, zwykle bogato zdobiony, często motywem roślinnym. Bordiura we wnętrzach stosowana jest na brzegach tkanin jako ich ozdoba.

Zaprawy gipsowo-wapienne są mieszaniną spiowa gipsowego i wapiennego oraz wody i piasku. Składniki zapraw gipsowo-wapiennych powinny być mieszane mechanicznie w odpowiedniej kolejności: zaczynając od odmierzenia właściwej ilości wody, następnie piasku, wapna i gipsu. Składniki należy dodawać przy ciągłym ruchu mieszarki.

Zaprawa jest mieszaniną spoiwa, wody i piasku. Zaprawy wapienne składają się z ciasta wapiennego i piasku. Ilość składników w zaprawie wapiennej określa się stosunkiem objętościowym ciasta wapiennego do ilości piasku. W dobrej zaprawie wapiennej powinno być tyle ciasta wapiennego, by wypełniło ono wolne przestrzenie pomiędzy poszczególnymi ziarnami piasku.

Kruszywa sztuczne w zależności od ich rodzaju i sposobu produkcji dzieli się na trzy grupy: kruszywa z surowców mineralnych poddanych obróbce termicznej, kruszywa z odpadów przemysłowych poddawanych obróbce termicznej i kruszywa z odpadów przemysłowych nie poddawanych obróbce termicznej.

Wg PN-86/B-06712 wyróżnia się trzy rodzaje kruszyw mineralnych do betonu: piasek, żwir i mieszanki kruszyw naturalnych.

Wg PN-79/B-06711 piaski do zapraw budowlanych składają się z ziaren, których maks. średnica nie powinna przekraczać 2 mm. W zależności od składu ziarnowego wyróżniamy dwie odmiany piasków: odmianę I – o ziarnach wielkości do 2 mm i odmianę II – o wielkości ziarnem do 1 mm.

Cementy budowlane dzieli się na cztery rodzaje CEM I, CEM II, CEM III i CEM IV. Każdemu z tych cementów przypisane są nazwy i ich oznaczenia, a także zawartość składników. Cementy powszechnego użytku mają szarą barwę, cementy oznaczone literą R – charakteryzuje duży przyrost wytrzymałości na ściskanie po 2 dniach twardnienia.

Cement workowany można przechowywać w budynkach zadaszonych oraz składach otwartych. Każdy cement w zależności od jego rodzaju jest inaczej pakowany oraz ma inne oznaczenia na worku. Ich zadaniem jest łatwiejsza identyfikacja produktu. Kolor opakowania worka cementu różni się w zależności od klasy wytrzymałości cementu. Cement można kupić w workach w kolorze: jasnobrązowym, zielonym i czerwonym.

Wg dyrektywy Rady Wspólnot Europejskich nr 89/106/EEC ściany osłonowe powinny charakteryzować się takimi właściwościami technicznymi, aby budynki spełniały podstawowe wymagania techniczno-użytkowe.

Betony hydrotechniczne w zależności od ich wytrzymałości na ściskanie po 90 dniach twardnienia dzieli się na następujące klasy: 9; 11; 14; 17; 20; 25; i 50. Wodoszczelność betonu określa się poprzez stosunek parcia wody do grubości budowli lub grubości strefy zewnętrznej budowli.

Ścieralność betonu określa się na tarczy Bohmego, stosując podczas badania proszek elektrokondurowy. Ścieralność betonu nie powinna być większa niż 2,5 mm przy nasilonym ruchu i 3,0 mm przy ruchu o natężeniu średnim.

Wg normy PN-62/B-06257 betony żaroodporne wykonuje się z cementów portlandzkich lub hutniczych. Jako kruszywo zaleca się stosowanie wyrobów ceramicznych, keramzytu lub pokruszonego szamotu. Jako wypełniacza, należy stosować: mączki szamotowe, ceramiczne, popioły lotne lub żużel granulowany.

Wg normy PN-83/B-06256 betony odporne na ścieranie mogą mieć odporność na ścieranie: nawierzchniową lub w całej masie. Ścieralność betonu określa się na tarczy Bohmego. Największy wymiar ziarn dodawany do betonu odpornego na ścieranie nie powinien być większy niż 0,6 grubości warstwy ścieralnej betonu i nie może być większy niż 16 mm, natomiast ilość zaprawy w 1m3 mieszanki o danej konsystencji powinna być taka, jak w poniższej tabeli.

Wymiary pustaków ceramicznych stropu Ceram różnią się między sobą w zależności od rodzaju pustaka i jego typu. Zobacz, jakie wymiary mogą mieć ceramiczne pustaki stropowe Ceram.

Emulsje asfaltowe to zawiesiny składające się z drobnych cząsteczek asfaltu i emulgatorów. Emulsje asfaltowe stosuje się m.in. do gruntowania podłoży przed położeniem izolacji z papy lub jako samodzielne powłoki izolacyjne (przeciwwilgociowe). Zobacz, jakie są rodzaje emulsji asfaltowych oraz jakie mają właściwości.

Ceramiczne pustaki stropowe Ackermana stosowane są jako elementy wypełniające do budowy stropów i stropodachów Ackermana. Pustaki Ackermana mają różną masę, która zależy od tego, jaką wysokość i długość ma dany pustak.

Każdy element schodów ma inny wymiar. Wykańczając schody kamieniem wykończamy stopnice i pdstopnice. Zobacz jakie wymiary (długość, szerokość i grubość) musi mieć okładzina kamienna do wykańczania stopnic i podstopnic.

W zależności od postaci i stanu wyróżnia się następujące gatunki stopów miedzi: Mo58, Mo59, M060, M1R, M1E, M2G, M2R, M63, M063, MM59, MD, MD1, MS, BA, 1032, M1R, M1E, M2G, M2R, MD, MS, M63, M059, M050, M063, MD1, MM59.

Śruby i nakrętki stosowane w budownictwie mają różne kształty, wymiary, klasę dokładności zgrubnej i zastosowanie. Śruby zwykłe mają łby i nakrętki sześciokątne i kwadratowe i są nagwintowane na całej długości trzpienia, lub tylko na jego części.

Słownik

RJN: Poważne zmiany ortografii od 1 stycznia 2026 r. Trzeba będzie nauczyć się nowych zasad pisania

Bonus-malus

Bonus-malus

Cesja

Cesja

Shoji

Shoji

Lambrekin

Lambrekin

Blenda

Blenda

Rattan

Rattan

Bordiura

Bordiura

Skład objętościowy zapraw gipsowo-wapiennych

Skład objętościowy zapraw gipsowo-wapiennych

Zaprawy wapienne – skład

Zaprawy wapienne – skład

Kruszywa sztuczne

Kruszywa sztuczne

Kruszywa mineralne do betonu – rodzaje

Kruszywa mineralne do betonu – rodzaje

Kruszywa naturalne – piaski do zapraw budowlanych

Kruszywa naturalne – piaski do zapraw budowlanych

Cementy budowlane – właściwości mechaniczne i fizyczne

Cementy budowlane – właściwości mechaniczne i fizyczne

Cement workowany – kolory worków i nadruków poszczególnych klas wytrzymałościowych

Cement workowany – kolory worków i nadruków poszczególnych klas wytrzymałościowych

Wymagania stawiane lekkim ścianom osłonowym

Wymagania stawiane lekkim ścianom osłonowym

Stopnie wodoszczelności betonu hydrotechnicznego

Stopnie wodoszczelności betonu hydrotechnicznego

Jak dobrać uziarnienie kruszywa do betonu odpornego na ścieranie?

Jak dobrać uziarnienie kruszywa do betonu odpornego na ścieranie?

Współczynnik redukcyjny wytrzymałości gwarantowanych betonu żaroodpornego

Współczynnik redukcyjny wytrzymałości gwarantowanych betonu żaroodpornego

Ilość zaprawy do betonu odpornego na ścieranie

Ilość zaprawy do betonu odpornego na ścieranie

Wymiary pustaków ceramicznych stropu Ceram

Wymiary pustaków ceramicznych stropu Ceram

Właściwości emulsji asfaltowych

Właściwości emulsji asfaltowych

Masa pustaków stropowych Ackermana

Masa pustaków stropowych Ackermana

Kształt i wymiary kamiennych okładzin schodowych

Kształt i wymiary kamiennych okładzin schodowych

Gatunki stopów miedzi

Gatunki stopów miedzi

Wymiary zwykłych śrub i nakrętek