Certyfikat księgowy – zasady egzaminu

Osoba, która chciałaby przystąpić do egzaminu, o którym wcześniej była mowa, powinna uiścić opłatę egzaminacyjną. Opłatę egzaminacyjną wynoszącą 40% minimalnego wynagrodzenia za pracę należy wnieść w wyznaczonym terminie na numer konta bankowego organizatora egzaminu. Nie przystąpienie do egzaminu równoznaczne jest z przepadkiem powyższej kwoty, ponieważ opłata nie podlega zwrotowi. Jednak osoba zakwalifikowana do egzaminu może na 14 dni przed jego terminem zwrócić się do organizatora egzaminu o zwrot opłaty egzaminacyjnej.

Terminy egzaminów sprawdzających kwalifikacje osób ubiegających się o certyfikat księgowy podawane są na stronie Ministra Finansów http://www.mf.gov.pl/ministerstwo-finansow/dzialalnosc/egzaminy-zawodowe/certyfikat-ksiegowy/terminy-egzaminow

Ustawa o ułatwieniu dostępu do wykonywania niektórych zawodów regulowanych – wprowadzająca deregulację w zakresie wydawania certyfikatów księgowych - została ostatecznie uchwalona przez Sejm w dniu 9 maja 2014 r. i weszła w życie w dniu 10 sierpnia 2014 r. Ustawa dokonała likwidacji instytucji certyfikatu księgowego i tym samym egzaminów uprawniających do uzyskania tego certyfikatu. Przepisy przejściowe tejże ustawy w art. 23 ust. 2 umożliwiają przystąpienie do egzaminu jedynie osobom, które złożyły wniosek o zakwalifikowanie do egzaminu przed dniem wejścia w życie przepisów przedmiotowej ustawy. Ministerstwo Finansów planuje przeprowadzenie takiego egzaminu we wrześniu 2014 r.

Zobacz: Zmiany w zakresie usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych

W celu zakwalifikowania na egzamin należy zwrócić się do Ministra Finansów (00-916 Warszawa, ul. Świętokrzyska 12) ze stosownym wnioskiem (wzór wniosku jest zamieszczony na stronie internetowej – www.mf.gov.pl w zakładce Działalność/Egzaminy zawodowe/Certyfikat księgowy). Na wniosku należy wskazać, iż chodzi o zakwalifikowanie na egzamin w konkretnym dniu np. 28 czerwca 2014 r.

Wniosek o zakwalifikowanie do egzaminu powinien zawierać następujące dane: numer PESEL (a w przypadku osób nieposiadających obywatelstwa polskiego – numer i rodzaj dokumentu potwierdzającego tożsamość), imiona i nazwisko, datę i miejsce urodzenia, adres zamieszkania oraz adres do korespondencji oraz swój adres mailowy. Do wniosku tego trzeba załączyć:

1) oświadczenie o posiadaniu pełnej zdolności do czynności prawnych oraz korzystaniu z pełni praw publicznych;

2) oświadczenie o niekaralności za przestępstwa przeciwko wiarygodności dokumentów, mieniu, obrotowi gospodarczemu, obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi, za przestępstwo skarbowe oraz za czyn określony w rozdziale 9 ustawy.

Jeśli z ważnych, udokumentowanych przyczyn losowych osoba kandydująca nie mogła przystąpić do egzaminu w wyznaczonym dla niej terminie, może przystąpić do egzaminu w terminie późniejszym, po przedstawienie Komisji Egzaminacyjnej dokumentów potwierdzających niemożność przystąpienia do egzaminu w wyznaczonym terminie, najpóźniej w ciągu 7 dni po tym terminie.

Sam egzamin trwa 4 godzin, podczas jego trwania uczestnik może korzystać z przepisów prawa opublikowanych w dziennikach urzędowych lub zawartych w zbiorach przepisów bez komentarzy oraz z urządzeń ułatwiających liczenie (kalkulatorów), z wyjątkiem urządzeń posiadających funkcje gromadzenia, przetwarzania i przenoszenia danych.

Egzamin przeprowadza się dla 60 do 90 osób,

Przed wejściem na salę egzaminacyjną osoba przystępująca do egzaminu obowiązana jest okazać dowód osobisty lub inny dokument tożsamości zawierający numer PESEL (a w przypadku osób nieposiadających obywatelstwa polskiego - numer i rodzaj dokumentu potwierdzającego tożsamość) i własnoręcznym podpisem potwierdzić udział w egzaminie,

Wyniki egzaminu zamieszczane są, z wykorzystaniem numeru ewidencyjnego, nadanego w momencie złożenia wniosku o zakwalifikowanie do egzaminu na stronie internetowej urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw finansów publicznych. Osoba przystępująca do egzaminu otrzymuje od organizatora egzaminu pisemną informację o wyniku egzaminu,

W trakcie egzaminu zdający może opuścić salę po uzyskaniu zgody przewodniczącego, członka lub sekretarza Komisji i przekazaniu mu pracy egzaminacyjnej wraz z dowodem osobistym lub innym dokumentem tożsamości. Czas nieobecności jest zaznaczany na pracy egzaminacyjnej,

W czasie egzaminu osoba ubiegająca się o certyfikat księgowy będzie odpowiadała na pytania i rozwiązywała zadania z trzech bloków tematycznych:

Rachunkowość - 30 pytań testowych i od 3 do 6 zadań sytuacyjnych – można zdobyć tu maksymalnie 130 punktów

Zakres materiału:

Przedmiot, zakres i zasady rachunkowości:
1) teoretyczne podstawy rachunkowości;
2) podstawowe pojęcia rachunkowości;
3) podstawowe cechy jakościowe rachunkowości;
4) nadrzędne zasady rachunkowości;
5) zasady pomiaru i klasyfikacji informacji w rachunkowości;
6) organizacja rachunkowości jednostki.

2. Prowadzenie ksiąg rachunkowych:
1) zakres podmiotowy jednostek zobowiązanych do prowadzenia ksiąg rachunkowych;
2) dokumentacja zasad (polityki) rachunkowości;
3) dowody księgowe;
4) dziennik;
5) konta księgi głównej i ksiąg pomocniczych;
6) zestawienie obrotów i sald kont księgi głównej oraz sald ksiąg pomocniczych;
7) otwieranie i zamykanie ksiąg rachunkowych;
8) poprawianie błędów stwierdzonych w dowodach i zapisach księgowych;
9) ochrona i zasady przechowywania dokumentacji (dowodów, ksiąg rachunkowych, sprawozdań finansowych);
10) stosowanie techniki komputerowej przy prowadzeniu ksiąg rachunkowych;
11) miejsce prowadzenia ksiąg rachunkowych.

3. Inwentaryzacja składników aktywów i pasywów:
1) metody i terminy przeprowadzania inwentaryzacji;
2) ujęcie w księgach rachunkowych stwierdzonych różnic inwentaryzacyjnych.

4. Wycena bieżąca, bilansowa i podatkowa poszczególnych składników aktywów i pasywów oraz ujęcie w księgach rachunkowych różnic z tej wyceny.

5. Zasady ewidencji zdarzeń, w tym operacji gospodarczych, dotyczących:
1) rzeczowych i finansowych aktywów trwałych;
2) rzeczowych i finansowych aktywów obrotowych;
3) aktualizacji wartości aktywów;
4) kapitałów (funduszy) własnych w jednostkach różnego typu (spółki handlowe, spółdzielnie, fundacje, stowarzyszenia i inne);
5) zobowiązań, rezerw na zobowiązania i zobowiązań warunkowych;
6) rozliczeń międzyokresowych przychodów i kosztów;
7) przychodów i kosztów z działalności operacyjnej;
8) przychodów i kosztów finansowych;
9) zysków i strat nadzwyczajnych;
10) obowiązkowych zmniejszeń zysku (zwiększeń straty).

6. Ujęcie w księgach rachunkowych zdarzeń powstałych (ujawnionych) po dniu bilansowym.

7. Rachunkowość jednostek w szczególnych sytuacjach: rozpoczęcie działalności, przekształcenie, postępowanie naprawcze, likwidacja, upadłość.

8. Zasady ustalania wyniku finansowego oraz dochodu (straty) na potrzeby podatkowe.

9. Podział i rozliczenie wyniku finansowego.

10. Sprawozdania finansowe:
1) ogólne zasady sporządzania sprawozdań finansowych;
2) zakres informacyjny rocznego sprawozdania finansowego, w tym:
a) bilansu,
b) rachunku zysków i strat,
c) rachunku przepływów pieniężnych,
d) informacji dodatkowej,
e) zestawienia zmian w kapitale (funduszu) własnym;
3) obowiązek sporządzania i zakres informacyjny sprawozdania z działalności jednostki;
4) tryb i terminy sporządzania, badania, zatwierdzania i ogłaszania sprawozdań finansowych.

11. Odpowiedzialność za prowadzenie ksiąg rachunkowych oraz sporządzanie, badanie i ogłaszanie sprawozdań finansowych.

12. Rachunek kosztów i elementy rachunkowości zarządczej:
1) porównanie rachunkowości finansowej i zarządczej;
2) pojęcie kosztów i kryteria ich klasyfikacji;
3) koszty wytworzenia produktów;
4) metody kalkulacji kosztu jednostkowego;
5) koszty produkcji niezakończonej;
6) koszty niewykorzystanych zdolności produkcyjnych;
7) modele rachunku kosztów (rachunek kosztów pełnych i zmiennych).

13. Podstawowe zasady zawodowej etyki w rachunkowości.

Prawo podatkowe - 10 pytań testowych i od 2 do 4 zadań sytuacyjnych – można tu zdobyć maksymalnie 60 punktów.

Zakres materiału:

1. Pojęcie podatku.

2. System podatków w Polsce.

3. Organizacja organów podatkowych oraz elementy procedury postępowania podatkowego, kontroli podatkowej i czynności sprawdzających.

4. Podatki pośrednie:
1) podatek od towarów i usług (zakres podmiotowy i przedmiotowy, obowiązek podatkowy, miejsce świadczenia, podstawa opodatkowania, stawki, zwolnienia, odliczanie i zwrot podatku, odliczanie częściowe, rejestracja, deklaracje i informacje podsumowujące, zapłata podatku, dokumentacja, procedury szczególne);
2) podatek akcyzowy (zakres podmiotowy i przedmiotowy, obowiązek podatkowy, podstawa opodatkowania, stawki, zwolnienia, deklaracje podatkowe).

5. Podatki bezpośrednie:
1) podatek dochodowy od osób prawnych (podmiot i przedmiot opodatkowania, przychody, koszty uzyskania przychodów, zwolnienia, podstawa opodatkowania i wysokość podatku, w tym ulgi i odliczenia, pobór podatku, deklaracje podatkowe);
2) podatek dochodowy od osób fizycznych (podmiot i przedmiot opodatkowania, źródła przychodów, zwolnienia przedmiotowe, koszty uzyskania przychodów, szczególne zasady ustalania dochodu, podstawa obliczenia i wysokość podatku, w tym ulgi i odliczenia, pobór podatku, zaliczki na podatek, w tym pobierane przez płatnika, zeznania i inne deklaracje podatkowe, formy i zasady opodatkowania dochodów (przychodów) z działalności gospodarczej i rodzaje prowadzonej ewidencji podatkowej).

6. Podatki i opłaty stanowiące dochód jednostek samorządu terytorialnego:
1) podatek od nieruchomości, podatek rolny, podatek leśny, podatek od środków transportowych, podatek od czynności cywilnoprawnych oraz podatek od spadków i darowizn (podmiot i przedmiot opodatkowania, podstawa opodatkowania, stawki, zwolnienia i ulgi);
2) opłaty lokalne: targowa, miejscowa, uzdrowiskowa oraz od posiadania psów (podmiot, przedmiot i stawki);
3) opłata skarbowa (podmiot, przedmiot, stawki i zwolnienia);
4) zakres władztwa podatkowego gmin.

---

Ubezpieczenia społeczne oraz podstawy prawy cywilnego i gospodarczego - 10 pytań testowych i od 1 do 3 zadań sytuacyjnych – można tu zdobyć maksymalnie 40 punktów.

Zakres materiału:

1.System ubezpieczeń społecznych:
1) zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym;
2) zasady ustalania składek na ubezpieczenia społeczne oraz podstaw ich wymiaru;
3) zasady, tryb i terminy:
a) zgłoszeń do ubezpieczeń społecznych,
b) prowadzenia ewidencji ubezpieczonych i płatników składek,
c) rozliczania składek na ubezpieczenia społeczne oraz zasiłków z ubezpieczeń chorobowego i wypadkowego,
d) opłacania składek na ubezpieczenia społeczne;
4) zasady prowadzenia kont ubezpieczonych oraz kont płatników składek;
5) zasady kontroli wykonywania zadań z zakresu ubezpieczeń społecznych.

2. Zasady naliczania składek z tytułu ubezpieczenia zdrowotnego.

3. Podstawy prawa pracy: stosunek pracy i związane z nim obowiązki pracodawcy i pracownika.

4. Podstawy prawa cywilnego:
1) przepisy ogólne prawa cywilnego:
a) formy wymagane dla ważności czynności prawnych,
b) terminy,
c) przedawnienie roszczeń;
2) własność i inne prawa rzeczowe;
3) zobowiązania.

5. Podstawy prawa handlowego i działalności gospodarczej:
1) podstawowe pojęcia;
2) powstawanie, funkcjonowanie i likwidacja (spółki handlowe, spółdzielnie, fundacje, stowarzyszenia i inne).

6. Podstawowe formy współpracy między przedsiębiorcą a instytucjami finansowymi (banki, fundusze inwestycyjne, zakłady ubezpieczeń, instrumenty rynku kapitałowego).

Oprócz pytań testowych na egzaminie są zadania sytuacyjne. Ważną informacją jest sposób oceniania odpowiedzi:

1. w pytaniach testowych za odpowiedź:

- poprawną - dwa punkty

- niepoprawną - minus jeden punkt

- brak odpowiedzi – zero punktów

2. wykonanie zadania sytuacyjnego jest oceniane według skali podanej w danym zadaniu. Ocena zadania sytuacyjnego uwzględnia w szczególności spójność odpowiedzi, stopień rozwiązania zadania oraz znajomość przepisów prawa,

Warunkiem zdania egzaminu jest uzyskanie co najmniej 60 % maksymalnej liczby punktów z każdego bloku tematycznego.